DNA, Chromosomen en Genomen

DNA bevindt zich in de celkern in de vorm van chromosomen. In een niet-delende cel zijn deze chromosomen in een uitgerekte vorm (extended formation). Wanneer de cel gaat delen, condenseert het DNA tot echte chromosomen, die vervolgens worden doorgegeven aan de dochtercellen.

DNA bevindt zich in de celkern in de vorm van chromosomen. Tijdens de celdeling worden deze chromosomen gecondenseerd tot compacte structuren die worden doorgegeven aan de dochtercellen.

DNA bestaat uit twee antiparallelle en complementaire strengen die met elkaar verbonden zijn via waterstofbruggen. De complementaire strengen zijn handig voor het kopiëren van DNA, omdat ze allebei als matrijs kunnen dienen.

In eukaryote cellen bevindt het DNA zich in de celkern. De kern heeft een dubbel membraan met poriën, de nucleaire envelop.

Chromosomen bestaan uit lange strengen van genen, elk been van een chromosoom codeert voor genen.

Een karyotype is een visuele voorstelling van alle chromosomen in een cel. De chromosomen worden geordend en gekleurd om afwijkingen te detecteren, zoals aneuploïdie (te veel of te weinig chromosomen).

Tijdens de mitose zijn chromosomen te zien als aparte structuren binnen de cel. Elke mens heeft twee kopies van elk chromosoom, een van de moeder en een van de vader.

Een probe is een gelabeld DNA-fragment dat bindt aan een complementaire sequentie op een chromosoom. Hierdoor kunnen chromosomen gekleurd worden.

Bandpatronen zijn verschillende kleurenbanden op chromosomen die helpen bij het identificeren van afwijkingen, zoals translocaties (verplaatsing van genetisch materiaal tussen chromosomen).

Aneuploïdie is een afwijking waarbij er te veel of te weinig chromosomen aanwezig zijn. Dit kan leiden tot verschillende genetische aandoeningen.

Een chromosoom is een sterk gecondenseerde structuur van DNA die alleen tijdens de celdeling zichtbaar is. Het bestaat uit twee identieke chromatiden die aan elkaar vastzitten via het centromeer.

Chromatine is de vorm waarin DNA zich in de celkern bevindt wanneer deze niet deelt. Het is een complex van DNA en eiwitten, voornamelijk histonen, die samen een draadvormige structuur vormen.

De genen die actief zijn, bevinden zich meestal in de actieve regio's in de celkern, waar er veel RNA-polymerase en andere transcriptiefactoren zijn. Inactieve genen bevinden zich meestal aan de buitenkant.

Tijdens de celdeling worden chromosomen gecondenseerd en vormen ze een compacte structuur. Dit maakt het mogelijk om het DNA efficiënt te scheiden naar de dochtercellen.

SMC proteïnes zijn eiwitten die betrokken zijn bij de condensatie van chromosomen. Ze vormen lussen en stapelen deze om het centrum van het chromosoom te vormen. Dit zorgt ervoor dat het DNA volledig gecondenseerd is.

Het aantal chromosomen kan variëren per soort. Zelfs twee nauw verwante soorten kunnen een verschillend aantal chromosomen hebben, die er ook verschillend uitzien.

Het middelste deel van een chromosoom, waar de kinetochore microtubuli vasthechten tijdens de celdeling om de chromosomen uit elkaar te trekken.

Speciale uiteinden van chromosomen die beschermen tegen afbraak en zorgen voor een correcte kopieerprocess.

Niet-coderende delen van een gen. Ze worden tijdens de transcriptie verwijderd.

Coderende delen van een gen. Ze worden tijdens de vertaling gebruikt om eiwitten te maken.

De gecombineerde set van alle genen van een organisme.

Een gen dat door duplicatie of mutatie niet meer functioneert.

De sequenties van DNA die coderen voor eiwitten.

Niet-coderende delen van DNA die belangrijke functies hebben, zoals genregulatie.

Herhaalde DNA-sequenties die een groot deel van het genoom vormen.

Eiwitten waar DNA omheen gewikkeld is om chromatine te vormen.

Een complex van histonen en DNA, de basiseenheid van chromatine.

De verandering van de structuur van chromatine, wat de toegankelijkheid van DNA voor genexpressie beïnvloedt.

Een complex van eiwitten dat de verpakking van chromatine kan veranderen, bijvoorbeeld om genexpressie te regelen.

Een histon dat DNA aan elkaar bindt en de verpakking van chromatine bevordert.

De studie van veranderingen in de genexpressie die niet te wijten zijn aan veranderingen in de DNA-sequentie, maar aan modificaties van de chromatinestructuur.

Een zeer compact deel van DNA dat geen genexpressie toelaat. Het is vaak aanwezig in de centromeer en telomeer regio van chromosomen.

Een minder compact deel van DNA dat genexpressie toelaat. Het is minder dicht verpakt dan heterochromatine.

Een experiment dat de rol van heterochromatine in de genregulatie aantoont. Het white-gen in fruitvliegen is betrokken en de aanwezigheid van heterochromatine beïnvloedt de expressie van het gen.

Een reeks van modificaties die kunnen worden aangebracht aan de staart van histonen, die deze toegankelijk maken voor andere eiwitten. Deze modificaties kunnen de genexpressie beïnvloeden.

Het proces waarbij een methylgroep wordt toegevoegd aan een lysine of arginine residu in de staart van een histone.

Het proces waarbij een fosfaatgroep wordt toegevoegd aan een aminozuurresidu in de staart van een histone.

Het proces waarbij een acetylgroep wordt toegevoegd aan een lysine residu in de staart van een histone.

Een eiwitcomplex dat specifieke modificaties op de histon staart herkent en die kunnen interpreteren.

Een eiwitcomplex dat modificaties op histon staarten kan aanbrengen.

Een eiwitcomplex dat nucleosomen kan verplaatsen in de chromatine.

Een eiwit dat de verspreiding van heterochromatine kan blokkeren en zo de genexpressie beschermt.

Een structuur die zich bevindt op het centromeer van een chromosoom en die dient als ankerpunt voor de kinetochoor microtubuli tijdens de celdeling.

Een variant van het histone H3 dat in het centromeer van chromosomen wordt gevonden en een rol speelt in het vormen van de kinetochoor.

Een variant van het histone H2A dat in DNA-schadesites wordt gevonden en een rol speelt in het repareren van DNA.