Dil Yapısı ve Kullanımı
69 Questions
0 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Dil performansı ne anlama gelir?

  • Bir dilin yapısal zenginliği
  • Dil kurallarının toplamı
  • Bir kişinin dili kullanma becerisi (correct)
  • Bir dilin sesletim kuralları

    • Aşağıdakilerden hangisi morfologinin inceleme alanına girmez?

  • Kelimelerin yapısı
  • Cümlelerin yapısı (correct)
  • Morfemlerin belirlenmesi
  • Hecelerin anlamı

    • Semantik hangi alanı inceler?

  • Kelimelerin kökenini
  • Seslerin dilbilimsel anlamını
  • Kelimelerin ve cümlelerin anlamını (correct)
  • Cümle yapılarını

    • Dil yeterliliği ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?

    <p>Bir dilin yapısal zenginliğini ifade eder</p> Signup and view all the answers

    Sentaks hangi alanla ilgilidir?

    <p>Cümle yapıları</p> Signup and view all the answers

    Biçimbilim Analizinin Temel Görevleri nelerdir?

    <p>Kelimelerin yapısını, türevlerini ve çekimlerini incelemek</p> Signup and view all the answers

    Açık veya sözlüksel kelime sınıfları hangileridir?

    <p>Both A ve B</p> Signup and view all the answers

    Kapalı veya fonksiyonel kelime sınıfları hangileridir?

    <p>Both A and B</p> Signup and view all the answers

    Bir sözcük öbeği gramer hiyerarşisi açısından neyi ifade eder?

    <p>cümlecik (clause)’dan daha azını</p> Signup and view all the answers

    Bir sözcük öbeğini oluştururken hangi unsur önemlidir?

    <p>Sözcüklerin sırası</p> Signup and view all the answers

    İstatistiksel Doğal Dil İşleme'nin amacı nedir?

    <p>Dilbilimsel olaylar için olasılıklar atamak</p> Signup and view all the answers

    Üretici dilbilimciler neyi araştırır?

    <p>Dilin altındaki gramer yapısını</p> Signup and view all the answers

    "Dilbilgisellik" kavramı neyi ifade eder?

    <p>Bir cümlenin iyi formda olmasını</p> Signup and view all the answers

    Dilbilimsel yeterlilik ve dilbilimsel performans arasındaki fark nedir?

    <p>Dilbilimsel yeterlilik dilin altındaki yapıyı ve dilin zenginliğini , dilbilimsel performans ise dilin kullanımının ne kadar iyi olduğunu ifade eder.</p> Signup and view all the answers

    Derleme üzerinde yapılacak ilk işlem nedir?

    <p>kelimeleri, kelime sayılarını ve kelime tiplerini bulmaktır.</p> Signup and view all the answers

    Muğlaklık giderme için NLP sistemleri hangi konulardan yardım alır?

    <p>kelimeleri, kelime sayılarını ve kelime tiplerini bulmaktır.</p> Signup and view all the answers

    Frekansları konusunda hangisi önemli bir konudur?

    <p>Frekansların frekansı</p> Signup and view all the answers

    Zipf Yasası neyi ifade eder?

    <p>Kelimenin frekansı ile sırası arasındaki ilişkiyi</p> Signup and view all the answers

    Fiil cümlecikleri hangi unsurları içermez?

    <p>İsim cümleciklerini</p> Signup and view all the answers

    Sözdizimi kurallarına göre hangi cümlenin en önemli unsurudur?

    <p>Fiil cümleciği</p> Signup and view all the answers

    Dilbilimin temel amac nedir?

    <p>dilbilimsel özelliklerin açıklanması ve karakterize edilmesidir</p> Signup and view all the answers

    Dil bileenleri arasnda yer almayan hangisidir?

    <p>Szckler</p> Signup and view all the answers

    Gramer, cmle oluturma iin hangi temel amac gder?

    <p>Formller ortaya koymak</p> Signup and view all the answers

    Serbest metinlerin kesin ve tam olarak formllere balanmas neden mmkn deildir?

    <p>Dil kurallar tam olarak belirlenemedii iin</p> Signup and view all the answers

    Statistiksel Doal Dil leme yaklamnn amac nedir?

    <p>Kullanlan dilde sklkla meydana gelen rntlerin elde edilmesi</p> Signup and view all the answers

    Dilbilim, psikoloji, yapay zek ve doal dil ileme teknikleri hangi yaklam kapsamnda yaygn olarak kullanlmtr?

    <p>Rasyonalist yaklam</p> Signup and view all the answers

    Dilbilimsel syleyiler arasndaki ilikileri aratran yaklam hangisidir?

    <p>Rasyonalist yaklam</p> Signup and view all the answers

    Nsanlarn dili nasl kazand, rettii ve kullandn anlamay amalayan yaklam hangisidir?

    <p>Dilbilimin temel amac</p> Signup and view all the answers

    Dil iletiimlerinde kullanlan dilbilimsel yaplarn anlalmasn amalayan yaklam hangisidir?

    <p>Dilbilimin temel amac</p> Signup and view all the answers

    Lexicon, aşağıdakilerden hangisine karşılık gelmektedir?

    <p>Eklerle birlikte bir alana özel kelimelerin tutulduğu sözlüktür.</p> Signup and view all the answers

    Aşağıdakilerden hangisi dilin yapısal bileşenlerinden biri değildir?

    <p>Pragmatik</p> Signup and view all the answers

    Biçimbirim (morpheme) nedir?

    <p>Bir dilin en küçük anlam taşıyan birimi</p> Signup and view all the answers

    Aşağıdakilerden hangisi biçimbirim türlerinden biri değildir?

    <p>Ünlü biçimcik</p> Signup and view all the answers

    Sentaks (sözdizim) nedir?

    <p>Bir dildeki kelimelerin nasıl bir araya geldiği</p> Signup and view all the answers

    Dilbilimin amacı; dilbilimsel özelliklerin açıklanması ve karakterize edilmesidir.

    <p>True</p> Signup and view all the answers

    Dilin bileşenleri aşağıdakilerden hangisidir?

    <p>Hepsi</p> Signup and view all the answers

    Dil bilgisi , dilleri bütün yönleriyle ele alıp inceleyem bir bilimdir.

    <p>True</p> Signup and view all the answers

    Gramerin amacı cümle oluşturma için formüller ortaya koymak değildir.

    <p>False</p> Signup and view all the answers

    Doğal dil işlemede bilginin düzeyleri

    <p>Sesbilimi (Phonology) = Dilin ses özelliklerini inceleyen Biçimbilim Bilgisi (Morphology) = Sözcüklerin yapısını inceleyen Sözdizim Bilgisi ( Sentaks) = Sözcüklerin yapısal ilişkilerini inceleyen Anlamsal Bilgi ( Semantic) = Sözcük , söz öbekleri ve tümcelerin anlamlarını inceleyen</p> Signup and view all the answers

    Doğal dil işlemede bilginin düzeyleri

    <p>Sözdizim Bilgisi (Sentaks) = Sözcüklerin yapısal ilişkilerini inceleyen Anlamsal Bilgi ( Semantik) = Sözcük, söz öbekleri ve tümcelerin anlamlarını inceleyen Söylem Bilgisi ( Discourse) = Farklı türdeki metinlerin yapısını inceler Kullanım Bilgisi ( Pragmatic) = Dış dünyadan , (metin içeriğinin dışından) gelen bilgileri inceler</p> Signup and view all the answers

    Bilgi düzeylerinin herbiri veriyi işlerken , kendisinden önce gelen bilgi düzeylerinin sonuçlarından yararlanır.

    <p>True</p> Signup and view all the answers

    ______________ , “ İnsan beynindeki bilginin önemli bir kısmının duyularla değil de genetik kalıtım ile sabit olarak bulunduğu inancı” ile karakterize edilebilir.

    <p>Rasyonalist yaklaşım</p> Signup and view all the answers

    Ses Bilimi (Phonology) > Biçimbilim Bilgisi (Morpholgy) > Sözdizimi Bilgisi (Sentaks) > Anlamsal Bilgi (Semantic) > Söylem Bilgisi (Discourse) > Kullanım Bilgisi (Pragmatics)

    <p>True</p> Signup and view all the answers

    DDI de yaklaşım Modelleri nelerdir?

    <ul> <li>Sonlu Durum Makineleri (Finite State Automata)</li> <li>Kural Tabanlı sistemler (Rule based Model)</li> <li>Mantık -Olasılık Teorisi -Makine Öğrenmesi</li> </ul> Signup and view all the answers

    “İnsan beynindeki bilginin önemli bir kısmının duyularla değil de genetik kalıtım ile sabit olarak bulunduğu inancı” ile karakterize edilebilir" yaklaşımı aşşağıdakilerden hangisine aittir?

    <p>Rasyonelist Yaklaşım</p> Signup and view all the answers

    Rasyonalist yaklaşım; “dilin ana parçaları çocuğun genetik yapısı ile birlikte yazılı gelmektedir” der. Bununla birlikte;“Çocukların doğal dil gibi karmaşık bir olguyu o yaşta limitli bilgileri ile nasıl öğrenebildikleri anlaşılır değildir” rasyonelist yaklaşımın antitezidir.

    <p>True</p> Signup and view all the answers

    ________ yaklaşım beynin bilişsel yeteneklerinin var olduğu kabulüne dayanır. Fakat;“Beynin çeşitli dil bileşenleri ve diğer bilişsel alanlar için detaylı prensip ve prosedürlerle işe başlayabilmesi zordur. Yani beyin sıfırdan dil öğrenme yeteneklerine bilişsel yetenekleri ile kavuşamaz.”

    <p>deneyime dayalı</p> Signup and view all the answers

    Ses Bilimi (Fonoloji) de giriş elementleri Fonetik alfabe içerisindeki sesler ve çıkış elementleri sıralı fonemlerdir.

    <p>True</p> Signup and view all the answers

    Ses Bilimi, (fonoloji) belirli dil seslerini (fonemler) inceleyen bir bilim dalıdır. Ses Bilimi dil içerisindeki seslerin işlevlerini inceler.

    <p>True</p> Signup and view all the answers

    Morfoloji, dilde biçimi oluşturan öğelerin türlerini tanımlamak ve özetle dil bilgisi kuralları denen biçimsel öğelerin sınıflandırmasını yapmaktır.

    <p>True</p> Signup and view all the answers

    Morfemler dilin anlamlı en küçük birimleridir. Morfoloji ise bu birimleri inceleyen alandır. Bütün kelimeler hatta bütün hecelerin anlamlı birimler olması zorunlu değildir. Morfoloji kelimelerin veya hecelerin morfemlerinin ne olduğunu bulmak için keşfetme prosedürünü uygular

    <p>True</p> Signup and view all the answers

    Aşağıdakilerden hangisi Dilbilimsel semantik dilbilimsel işaretlerin ve işaretler dizisinin anlamını inceler?

    <p>Semantik</p> Signup and view all the answers

    Sözcükbirim (lexem) , biçimbirimde sözcük yerine kullanılan, sesbilimsel gerçekleşmesi sözücğün olası her biçimlenişi ile sağlanan ve bu biçimlerin tümünü birden temsil eden soyut bir isimdir.

    <p>True</p> Signup and view all the answers

    ______ sözcükten daha küçük parçalara ulaşmayı sağlayan ama aynı zamanda sözcük birimi de kapsayan bir terimdir.

    <p>Biçimbirim (Morpheme)</p> Signup and view all the answers

    Biçimbirimlerin çeşitli sesbilimsel etmenlere bağlı olarak ortaya çıkan her bir farklı biçimlenmesine _________ denir. _____, biçimbirimin se bilgisel içerik kazanarak gerçekleşmiş biçimi veya biçimlerinden biridir.

    <p>biçimcik (morph)</p> Signup and view all the answers

    Birden fazla biçimciğin oluşturduğu durumlarda biçimbirimi, __________ sergiliyor demektir.

    <p>altbiçimciklenme (allomorphy)</p> Signup and view all the answers

    Biçim türleri nelerdir?

    <ol> <li>Bağımlı ve bağımsız biçimbirim</li> <li>Sıdır biçimcik</li> <li>Portmanto biçimcik 4.Tekçil biçimcik</li> </ol> Signup and view all the answers

    ,biçimbirimsel analizin yapılmasında iki yol izlenir. 1. Deklaraif yöntem ve 2. Prosesürlü yöntem.

    <p>True</p> Signup and view all the answers

    _______________: Tüm kelimeler uygun biçimbilim (morfoloji) bilgileri ile bir sözlükte tutulur. Biçimbirimsel analizi yapılacak kelime bu sözlük içersinde aranır ve uygun sonucun doğrudan alınmasına dayanır.

    <p>Deklaratif Yöntem</p> Signup and view all the answers

    ____________ : Sözlükte sadece kelimenin kökü saklanır. Eklere ayırma yapıldığında gerekli testler sonucunda morfolojik sonuçlar üretilir.

    <p>Prodesürlü Yöntem</p> Signup and view all the answers

    Sentaktik veya gramere dayalı kategorilere ____________ adı verilir. Bunlar temel olarak üçe ayrılır.

    • Nouns (isimler): kişiler, hayvanlar, kavramlar veya nesneleri isimlendirmede kullanılırlar.

    • Verbs (fiiller): bir cümledeki aksiyonu sunarlar.

    • Adjectives (sıfatlar): isimleri açıklamada kullanılırlar.

    <p>Parts of Speech , POS</p> Signup and view all the answers

    Phrase (Sözcük öbeği): bir sözcük öbeği, kelimelerin herhangi bir grubunu ifade etmede kullanılır. Birden fazla kelimenin tek bir anlamı ifade edecek şekilde gruplanmasıdır.

    <p>True</p> Signup and view all the answers

    Sözcük öbeği oluştururken bu işlemi sözdizimi kurallarına göre yaparız.

    <p>True</p> Signup and view all the answers

    Amacı dilbilimsel olaylar için olasılıklar atamaktır. Dilbilimsel olaylar alışılmış (usual) ve sıra dışı (unusual) olarak anılır. Hangisi?

    <p>İstatiksel Doğal Dil İşleme</p> Signup and view all the answers

    Dilbilgisellik kavramı bir cümlenin iyi formda olması anlamında bir kavramdır.

    <p>True</p> Signup and view all the answers

    • Bir derlem üzerinde yapılacak ilk işlem, kelimeleri, kelime sayılarını ve kelime tiplerini bulmaktır.

    • Bu çalışmanın birincil çıktısı derlem için common words (sık kullanılan kelimeleri) bulmadır

    <p>True</p> Signup and view all the answers

    Kelimenin frekansı f, pozisyonu ise rank anlamında r olmak ü Zipf ’ kuralı f ile 1/r’ nin doğru orantılı olduğunu ve f.r çarpımının sabit olduğunu iddia eder.

    <p>True</p> Signup and view all the answers

    Çünkü genel kelimeler ya rank değeri küçük ya da frekansı küçük olan değerler sunarlar.

    <p>True</p> Signup and view all the answers

    • Ortalardaki rank değerleri ve ortalardaki frekans değerleri de orta değerlerdir ve doğal dil çalışırken ortalar ile çalışmak uygun olandır.

    <p>True</p> Signup and view all the answers

    Study Notes

    The Experiential Approach to Language Learning

    • The experiential approach is an innovative method used to promote effective learning among English language learners.
    • This approach aims to encourage students to develop their target language skills by engaging them in real-life situations.
    • This strategy fosters a deeper understanding of the language and increases the chances of success in the classroom.

    Cognitive Domains and Language Learning Abilities

    • Cognitive domains encompass multiple areas of human cognition, including perception, memory, problem-solving, and language.
    • Executive functions like attention, inhibition, shifting, and working memory are integral to both language processing and cognitive development.
    • Bilingual individuals exhibit enhanced cognitive abilities due to their exposure to two languages, particularly in executive functions.

    Principle and Procedures

    • The experiential approach is grounded in Kolb's Learning Cycle, which comprises four stages: concrete experience, reflective observation, abstract conceptualization, and active experimentation.
    • Students immerse themselves in a real-life situation, reflect on the event, generate ideas to better understand the situation, and finally test their hypotheses.

    Language Components and Cognitive Skills

    • Executive functions such as attention, inhibition, shifting, and working memory are integral to both language processing and cognitive development.
    • Lexical-semantic processing has been associated with inhibition skills and working memory, while syntactic processing relies on inhibition and shifting.

    Additional Concepts

    • Lexicon: A dictionary that stores words specific to an area.
    • Morphology: The study of the structure of words and how they are formed from smaller units such as morphemes.
    • Syntax: The study of how words are combined to form sentences.
    • Semantics: The study of meaning in language.
    • Phrase Structure: The organization of words to convey meaning in a sentence.

    Studying That Suits You

    Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

    Quiz Team

    Related Documents

    Hafta 2 Dilbilim Esasları ve Dil Modelleri PDF

    Description

    Bu quiz dilin yapısı, sesbilgisi, fonetik, fonoloji, morfoloji gibi konuları kapsamaktadır. Dil kullanımı, dil performansı ve kişisel faktörlerin dil becerileri üzerindeki etkileri de konu edinilmektedir.

    More Like This

    Linguistics and Phonetics Quiz
    6 questions

    Linguistics and Phonetics Quiz

    CleanestLynx6279 avatar
    CleanestLynx6279
    Hindi Language Structure Quiz
    10 questions

    Hindi Language Structure Quiz

    DiplomaticHarpsichord avatar
    DiplomaticHarpsichord
    Phonetics and Morpheme Structure in Language
    10 questions

    Phonetics and Morpheme Structure in Language

    ReputableHolly avatar
    ReputableHolly
    Language and Communication Quiz
    48 questions

    Language and Communication Quiz

    FamedAluminium8913 avatar
    FamedAluminium8913
    Use Quizgecko on...
    Browser
    Open
    Browser
    Browser