wdjcehbfvue

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Watter van die volgende is nie 'n primêre toestand waarin water op Aarde voorkom nie?

  • Vast
  • Gas
  • Plasma (correct)
  • Vloeibaar

Hoekom dryf ys op water?

  • Ys is digter as vloeibare water.
  • Ys het dieselfde digtheid as vloeibare water.
  • Ys bevat meer sout as vloeibare water.
  • Ys is minder dig as vloeibare water. (correct)

Watter persentasie van die Aarde se oppervlak is bedek met vloeibare water?

  • 81%
  • 51%
  • 71% (correct)
  • 61%

Watter proses beskryf die vrystelling van waterdamp in die atmosfeer deur 'n kombinasie van verdamping en transpirasie?

<p>Evapotranspirasie (C)</p> Signup and view all the answers

Wat is die hoofbron van energie wat die hidrologiese siklus aandryf?

<p>Sonne-energie (D)</p> Signup and view all the answers

Watter van die volgende is nie 'n vorm van neerslag nie?

<p>Mis (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is die grootste reservoir van varswater op Aarde?

<p>Yskappe en gletsers (B)</p> Signup and view all the answers

Watter persentasie van die wêreld se water is soutwater wat in oseane voorkom?

<p>97% (B)</p> Signup and view all the answers

Watter komponent maak die grootste deel van die aardse oppervlakwater uit?

<p>Mere (A)</p> Signup and view all the answers

Watter van die volgende prosesse behels die afkoeling van waterdamp om wolke te vorm?

<p>Kondensasie (A)</p> Signup and view all the answers

Watter rol speel oseane in die produksie van suurstof?

<p>Alge en plankton in oseane produseer byna die helfte van die wêreld se suurstof deur fotosintese. (A)</p> Signup and view all the answers

Wat is akwakultuur?

<p>Die boerdery van vis om wilde visvoorrade aan te vul. (D)</p> Signup and view all the answers

Watter van die volgende is 'n niehernubare energiebron wat uit die oseane ontgin word?

<p>Olie en gas (D)</p> Signup and view all the answers

Hoe beïnvloed warm seestrome die lug bo hulle?

<p>Hulle verhit die lug en verhoog die lug se vermoë om waterdamp te hou. (A)</p> Signup and view all the answers

Wat is die Coriolis-effek?

<p>Die afbuiging van water as gevolg van die Aarde se rotasie. (D)</p> Signup and view all the answers

Watter seestroom beïnvloed die klimaat van noordwestelike Europa?

<p>Die Golfstroom (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is die Suid-Afrikaanse Volhoubare Seekos Inisiatief (SASSI) se hoofdoel?

<p>Om mariene biodiversiteit te beskerm deur volhoubare vispraktyke te bevorder. (A)</p> Signup and view all the answers

Watter twee prosesse word algemeen gebruik vir die ontsouting van seewater?

<p>Kook en omgekeerde osmose (A)</p> Signup and view all the answers

Wat is die primêre impak van seebesoedeling op mariene lewe en menslike gesondheid?

<p>Verwoestende effekte op mariene lewe en beïnvloeding van menslike gesondheid. (C)</p> Signup and view all the answers

Hoe word Suid-Afrika geklassifiseer in terme van waterbronne?

<p>'n Semiaride land. (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is die gemiddelde jaarlikse reënval in Suid-Afrika?

<p>450 mm (D)</p> Signup and view all the answers

Watter impak word verwag as gevolg van klimaatsverandering op reënval in Suid-Afrika?

<p>Verwagte algemene afname in reënval met 5-10%. (C)</p> Signup and view all the answers

Hoe vergelyk Suid-Afrikaanse rivierstelsels met ander groot Afrikastrome soos die Zambezi?

<p>Suid-Afrikaanse riviere is relatief klein. (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is die totale kapasiteit van die meer as 500 damme in Suid-Afrika?

<p>37,000 miljoen kubieke meter (A)</p> Signup and view all the answers

Watter van die volgende is nie 'n gebruik van damme in Suid-Afrika nie?

<p>Beheer van aardbewings (D)</p> Signup and view all the answers

Hoe beïnvloed verstedeliking waterinfiltrasie en afloop?

<p>Verstedeliking verminder infiltrasie en verhoog afloop. (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is eutrofikasie?

<p>Die verryking van water met minerale en voedingstowwe, wat dikwels lei tot oormatige plantgroei. (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is die hoeveelheid gratis basiese water (FBW) waarop elke huishouding per maand geregtig is volgens die Suid-Afrikaanse beleid?

<p>6,000 liter (B)</p> Signup and view all the answers

Watter rol speel munisipaliteite in waterbestuur in Suid-Afrika?

<p>Hulle is verantwoordelik vir die koop, suiwering en verspreiding van water. (A)</p> Signup and view all the answers

Watter van die volgende is nie 'n strategie vir volhoubare watergebruik nie?

<p>Besproeiing met behulp van sproeiers in die middel van die dag. (B)</p> Signup and view all the answers

Watter menslike aktiwiteit dra direk by tot verhoogde grond-erosie, wat oorstromings kan vererger?

<p>Ontbossing. (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is 'n hidro-grafiek?

<p>'n Grafiek wat die verandering in rivierafvoer oor tyd aandui. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat is die definisie van 'lag time' in die konteks van 'n vloed hidro-grafiek?

<p>Die tydsduur van peak reënval tot peak rivierafvoer. (A)</p> Signup and view all the answers

Wat is die uiteindelike doel van 'n vloed waarskuwing stelsel?

<p>Om gemeenskappe in te lig wat potensiële risiko's beleef. (D)</p> Signup and view all the answers

Watter bewaring strategie is spesifiek nuttig in stedelike gebiede om die vloei van water te bestuur en infiltrasie te verbeter?

<p>Die behoud van vleilande. (D)</p> Signup and view all the answers

Buiten vir menslike lewens, watter ander groot aspek word benadeel as gevolg van oorstromings wat lei tot watergedraagte siektes?

<p>Die impak op gemeenskappe en stede se infrastruktuur. (D)</p> Signup and view all the answers

In watter toestand is water die digste?

<p>Vloeibare water (C)</p> Signup and view all the answers

Watter proses in die hidrologiese siklus behels die vrystelling van waterdamp deur plante?

<p>Transpirasie (D)</p> Signup and view all the answers

Omtrent watter persentasie van die Aarde se water is varswater?

<p>3% (B)</p> Signup and view all the answers

Watter proses is verantwoordelik vir die vorming van wolke?

<p>Kondensasie (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is die primêre energiebron wat die hidrologiese siklus aandryf?

<p>Sonne-energie (C)</p> Signup and view all the answers

Watter rol speel oseane in die globale suurstofproduksie?

<p>Oseane produseer byna die helfte van die globale suurstof. (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is 'n beduidende omgewingsprobleem wat verband hou met visvang in die oseane?

<p>Oorbevissing (D)</p> Signup and view all the answers

Watter tipe energiebron is olie en gas wat uit die seebodem ontgin word?

<p>Nie-hernieubare energie (A)</p> Signup and view all the answers

Wat is die hoofdoel van die Suid-Afrikaanse Volhoubare Seekos Inisiatief (SASSI)?

<p>Om verbruikers op te voed oor volhoubare seekoskeuses. (A)</p> Signup and view all the answers

Watter proses behels die gebruik van hoë druk om varswater van seewater te skei?

<p>Reverse osmose (A)</p> Signup and view all the answers

Wat is die potensiële gevolg van seebesoedeling vir menslike gesondheid?

<p>Gesondheidsprobleme deur die verbruik van besmette seekos (A)</p> Signup and view all the answers

Hoe word Suid-Afrika geklassifiseer ten opsigte van waterbronne?

<p>Semi-ariede land (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is die totale kapasiteit van damme in Suid-Afrika?

<p>37 000 miljoen kubieke meter (A)</p> Signup and view all the answers

Hoe beïnvloed verstedeliking waterinfiltrasie?

<p>Verminder infiltrasie (B)</p> Signup and view all the answers

Hoeveel gratis basiese water (FBW) is elke huishouding per maand geregtig op volgens die Suid-Afrikaanse beleid?

<p>6000 liter (C)</p> Signup and view all the answers

Wie is hoofsaaklik verantwoordelik vir waterverskaffing en -suiwering in Suid-Afrika?

<p>Munisipaliteite en waterrade (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is 'lag time' in die konteks van 'n vloed hidro-grafiek?

<p>Die tydsverloop tussen piek reënval en piek afvoer. (C)</p> Signup and view all the answers

Watter geografiese kenmerk maak 'n gebied meer vatbaar vir oorstromings?

<p>Laagliggende gebiede (C)</p> Signup and view all the answers

Watter van die volgende menslike aktiwiteite kan die erns van kusvloede vererger?

<p>Die verwydering van mangrovebosse. (A)</p> Signup and view all the answers

Gestel 'n stedelike gebied ervaar swaar reënval. Hoe sal verstedeliking waarskynlik die 'lag time' van 'n vloed hidro-grafiek beïnvloed in vergelyking met 'n landelike gebied?

<p>Verkort die 'lag time' (D)</p> Signup and view all the answers

Watter kombinasie van faktore sal waarskynlik die mees katastrofiese kusvloed veroorsaak?

<p>Hoë gety en sterk aanlandige winde. (D)</p> Signup and view all the answers

Indien 'n gemeenskap in 'n vloedgevoelige informele nedersetting woon, watter van die volgende vloedbestuurstrategieë sal die mees effektief wees om onmiddellike lewensverlies te voorkom?

<p>Die vestiging van vroeë waarskuwingstelsels en ontruimingsplanne. (D)</p> Signup and view all the answers

Beskou die volgende scenario: 'n Rivier val binne 'n opvanggebied wat onlangs ontbossing vir landbou ondergaan het. Hoe sal dit waarskynlik die vloed hidro-grafiek van hierdie rivier beïnvloed in vergelyking met die situasie voor ontbossing?

<p>Piek afvoer sal toeneem en 'lag time' sal verkort word. (D)</p> Signup and view all the answers

Hoekom is ys minder dig as vloeibare water?

<p>Watermolekules brei uit en beweeg verder uitmekaar wanneer water vries. (B)</p> Signup and view all the answers

Watter proses sluit beide verdamping vanaf watermassas en transpirasie vanaf plante in?

<p>Evapotranspirasie (C)</p> Signup and view all the answers

Wat is die tweede grootste reserwe van varswater op aarde?

<p>Grondwater (B)</p> Signup and view all the answers

Watter komponent maak die grootste deel van die aarde se varswaterreserwes uit?

<p>Yskappe en gletsers (B)</p> Signup and view all the answers

Hoe word waterdamp omgeskakel na waterdruppels om wolke te vorm?

<p>Kondensasie (D)</p> Signup and view all the answers

Watter van die volgende is die belangrikste rol van alge en plankton in oseane?

<p>Die produksie van bykans die helfte van die suurstof deur fotosintese. (C)</p> Signup and view all the answers

Hoekom word akwakultuur gebruik?

<p>Om wilde visvoorraad aan te vul. (A)</p> Signup and view all the answers

Watter energiebron word as nie-hernubare beskou en word uit die seebodem ontgin?

<p>Olie en gas (B)</p> Signup and view all the answers

Watter impak het warm seestrome op die lug bo hulle?

<p>Dit verhoog die lug se kapasiteit om waterdamp te hou. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat is die hoofeffek van die Coriolis-effek op seestrome?

<p>Dit veroorsaak dat water afbuig na regs in die Noordelike Halfrond en na links in die Suidelike Halfrond. (A)</p> Signup and view all the answers

Wat is die ernstigste bedreiging vir mariene biodiversiteit volgens die gegewe teks?

<p>Oorbevissing (D)</p> Signup and view all the answers

Watter proses behels die skeiding van varswater van seewater deur gebruik te maak van hoë druk?

<p>Omgekeerde osmose (D)</p> Signup and view all the answers

Watter beskrywing kenmerk Suid-Afrika die beste in terme van sy waterbronne?

<p>'n Semi-ariede land. (C)</p> Signup and view all the answers

Watter impak het verstedeliking op waterinfiltrasie in die grond?

<p>Verminderde infiltrasie (C)</p> Signup and view all the answers

Wie is hoofsaaklik verantwoordelik vir die verskaffing en suiwer van water in Suid-Afrika?

<p>Munisipaliteite en waterrade. (A)</p> Signup and view all the answers

Watter menslike aktiwiteit kan die erns van kusvloede vererger?

<p>Ontbossing van kus mangrove woude. (C)</p> Signup and view all the answers

Hoe sal verstedeliking waarskynlik die 'lag time' van 'n vloed hidro-grafiek beïnvloed in vergelyking met 'n landelike gebied?

<p>Verstedeliking sal die 'lag time' verkort as gevolg van verhoogde afloop. (C)</p> Signup and view all the answers

Watter van die volgende vloedbestuurstrategieë sal die mees effektief wees om onmiddellike lewensverlies te voorkom in 'n vloedgevoelige informele nedersetting?

<p>Die implementering van 'n doeltreffende vroeë waarskuwingstelsel en ontruimingsplan. (C)</p> Signup and view all the answers

Gestel 'n rivier val binne 'n opvanggebied wat onlangs ontbossing vir landbou ondergaan het. Hoe sal dit waarskynlik die vloed hidro-grafiek van hierdie rivier beïnvloed in vergelyking met die situasie voor ontbossing?

<p>Verhoogde piek afvoer en korter 'lag time' (A)</p> Signup and view all the answers

Watter van die volgende definieer die term 'eutrofikasie' die beste?

<p>Die verryking van water met oormatige nutriënte, wat lei tot oormatige plantegroei. (D)</p> Signup and view all the answers

Watter van die volgende menslike aktiwiteite dra direk by tot verhoogde gronderosie, wat oorstromings kan vererger?

<p>Oorbeweiding (B)</p> Signup and view all the answers

Gestel daar is twee opvanggebiede(watersheds). Een is 'n stedelike gebied met 'n oppervlakte van 100 km2 waar 80% van die grond ondeurdringbaar is, terwyl die ander 'n landelike gebied met 'n oppervlakte van 150 km2 is waar slegs 10% van die grond ondeurdringbaar is. Beide gebiede ontvang 'n reënval van 50 mm oor 'n tydperk van 2 uur. Watter opvanggebied sal waarskynlik die hoër piek afvoer ondervind, en hoekom?

<p>Die stedelike gebied, as gevolg van sy hoër persentasie ondeurdringbare oppervlaktes. (B)</p> Signup and view all the answers

Watter van die volgende voorbeelde is 'n goeie illustrasie van virtuele water?

<p>Die water wat gebruik word om katoen te verbou wat in die buiteland uitgevoer word, selfs na 'n water stres land (B)</p> Signup and view all the answers

Jy is 'n waterbeleid analise vir die Suid-Afrikaanse regering. Jy word gevra om die mees doeltreffende en koste-effektiewe strategie voor te stel om die impak van droogtes in landelike gemeenskappe te verminder. Gegewe beperkte hulpbronne en die behoefte aan volhoubare oplossings, watter van die volgende benaderings sal jy aanbeveel?

<p>Implementeer gemeenskap-gebaseerde water oes tegnieke en bevorder droogte-bestande gewasse (C)</p> Signup and view all the answers

Jy is die toesighouer van 'n projek wat daarop gemik is om veerkragtigheid teen vloede in 'n kwesbare gemeenskap te verbeter. Watter van die volgende stappe, wanneer dit alleen geneem word, sal die minste effektief wees om die skade van 'n groot vloed gebeurtenis te verminder en hoekom?

<p>Die aanleg van massiewe beton strukture wat ontwerp is om vloedwater weg te keer van die gemeenskap: Die installering van beton strukture is ongelooflik duur en kan die kwesbaarheid verhoog. (A)</p> Signup and view all the answers

Beskou die impak van klimaatsverandering op grondwaterhulpbronne. Die veranderende reënvalpatrone en toenemende temperature beïnvloed die aanvulling en kwaliteit van grondwater. Stel 'n situasie voor waarin 'n kusgebied toenemende soutwaterindringing in hul grondwater ondervind as gevolg van seevlakstyging en oormatige ekstraksie. Watter van die volgende kombinasies van intervensies sal die meeste holisties en volhoubaar die probleem van soutwaterindringing in grondwater beveg, terwyl voorsiening gemaak word vir die langtermyn veerkragtigheid van die waterbron?

<p>Die toepassing van beperkings op nuwe bronne, die beperking van oordrag op verliese, implementering van kunsmatige herlaaitegnieke deur gebruik te maak van oppervlakwater, bevordering van doeltreffende besproeiingstegnieke. (C)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Ys (Vast)

Bevrore water, minder dig as vloeibare water.

Vloeibare Water

Die mees algemene toestand van water op aarde; vloeibaar en vorm na die houer.

Waterdamp (Gas)

Water in sy gasvormige toestand, teenwoordig in die lug.

Hidrologiese Siklus

Die deurlopende beweging van water binne die Aarde en sy atmosfeer.

Signup and view all the flashcards

Evapotranspirasie

Die kombinasie van verdamping van watermassas en transpirasie van plante.

Signup and view all the flashcards

Kondensasie

Waterdamp koel af en verander in waterdruppels, wat wolke vorm.

Signup and view all the flashcards

Neerslag

Wanneer wolke te swaar word, val water terug na die aarde.

Signup and view all the flashcards

Infiltrasie en Afloop

Water wat in die grond insypel en grondwatervoorraad aanvul; oortollige water vloei as afloop.

Signup and view all the flashcards

Soutwater (Oseane)

Oseane bevat ongeveer 97% van die Aarde se water.

Signup and view all the flashcards

Varswater

Slegs ongeveer 3% van die wêreld se water is vars.

Signup and view all the flashcards

Yslae en Gletsers

68.7% van die varswater is vasgevries in yslae en gletsers.

Signup and view all the flashcards

Grondwater

Die tweede grootste reserwe van varswater.

Signup and view all the flashcards

Oppervlakwater

Sluit mere, moerasse en riviere in.

Signup and view all the flashcards

Bron van Suurstof

Oseane produseer bykans die helfte van die suurstof deur alge en plankton.

Signup and view all the flashcards

'n Bron van Voedsel

Oseane verskaf miljoene tonne vis per jaar.

Signup and view all the flashcards

'n Bron van Energie

Olie, gas, wind, golwe, stroom, en solêre energie.

Signup and view all the flashcards

'n Bron van Rykdom

Toerisme en visbedrywe bevorder ekonomiese aktiwiteit.

Signup and view all the flashcards

Seestrome

Grootskaalse bewegings van water binne die wêreld se oseane.

Signup and view all the flashcards

Seestrome en Klimaat

Warm strome verhit die lug, koue strome koel die lug.

Signup and view all the flashcards

Wind

Winddryf oppervlakstrome aan.

Signup and view all the flashcards

Soutgehalte

Variasies beïnvloed waterdigtheid, wat water laat beweeg.

Signup and view all the flashcards

Temperatuur

Koue water is digter en sink.

Signup and view all the flashcards

Aarde se Rotasie

Aarde se rotasie veroorsaak dat water afbuig.

Signup and view all the flashcards

Die Golfstroom

'n Warm seestroom wat die klimaat van Noordwes-Europa beïnvloed.

Signup and view all the flashcards

Seestrome in Suid-Afrika

Die Agulhasstroom (warm) en die Benguelastroom (koud).

Signup and view all the flashcards

Oorbevissing

'n Bedreiging vir mariene biodiversiteit.

Signup and view all the flashcards

Ontsouting Prosesse

Gebruik om vars water uit seewater te voorsien.

Signup and view all the flashcards

Oseaanbesoedeling

'n Ernstige omgewingskwessie wat die seelewe en menslike gesondheid benadeel.

Signup and view all the flashcards

Suid-Afrika se Water

Gekategoriseer as 'n semi-ariede land.

Signup and view all the flashcards

Reënval Variabiliteit

Wissel dramaties oor die land.

Signup and view all the flashcards

Klimaatsverandering Impakte

Voorspellings dui op 'n afname in reënval.

Signup and view all the flashcards

Damme

Help om water te bestuur en te stoor.

Signup and view all the flashcards

Grondgebruik en Menslike Aktiwiteite

Verminderde infiltrasie, verhoogde afloop, besoedelde waters.

Signup and view all the flashcards

Gratis Basiese Water (GBW)

Elke huishouding is geregtig op 6,000 liter gratis water per maand.

Signup and view all the flashcards

Volhoubare Watergebruik

Sluit in die herwinning van water en die vermindering van vermorsing.

Signup and view all the flashcards

Wat is Evapotranspirasie?

Die proses waar water van die oppervlak verdamp en deur plante vrygestel word.

Signup and view all the flashcards

Wat is Kondensasie?

Die konsentrasie van waterdamp om wolke te vorm, noodsaaklik vir neerslag.

Signup and view all the flashcards

Wat is Neerslag?

Water wat terugkeer na die aarde in die vorm van reën, sneeu, hael of nat sneeu.

Signup and view all the flashcards

Wat is Infiltrasie en Afloop?

Deel van die water wat die grond bereik, filtreer die grond in en vul grondwatervoorrade aan; die res vloei oor die oppervlak as afloop.

Signup and view all the flashcards

Waarom is Suid-Afrika semi-ariede?

Lande se gemiddelde reënval is merkbaar laer as die wêreldwye gemiddelde.

Signup and view all the flashcards

Wat is die impak van verstedeliking?

Toename in besoedeling en veranderinge aan riviere se vloei.

Signup and view all the flashcards

Wat is die impak van Landbou?

Kunsmis en plaagdoders besoedel water en veroorsaak eutrofikasie.

Signup and view all the flashcards

Wat is 'n hidrograph?

Bevat 'n grafiek wat die rivier se vloei oor tyd aantoon voor, tydens en na 'n storm.

Signup and view all the flashcards

Wat is Vertragingstyd?

Die vertraging tussen die maksimum reënval en die maksimum vloei in 'n rivier.

Signup and view all the flashcards

Wat is die impak van Vloede?

Vernietiging van oewers en verlies van oeste en vee.

Signup and view all the flashcards

Hoe dra ontbossing by tot vloede?

Die versuiping van grond verbeter die uitvloei van riviere, verhoogde sedimentasie verhoog die risiko van vloede.

Signup and view all the flashcards

Hoe dra swak boerdery by tot vloede?

Die versuiping van grond verbeter die uitvloei van riviere, verhoogde sedimentasie verhoog die risiko van vloede.

Signup and view all the flashcards

Wat is Vloedverdediging?

Om vloede te beheer.

Signup and view all the flashcards

Wat is Beleidsontwikkeling?

Die implementering van beleide wat ontwikkeling in vloedvlaktes beperk.

Signup and view all the flashcards

Wat is gebied spesifieke strategieë?

Die skepping van waarskuwingstelsels en opvoeding oor vloedrisiko.

Signup and view all the flashcards

Wat is Ys?

Water in 'n bevrore toestand.

Signup and view all the flashcards

Wat is Vloeibare Water?

Water in sy mees algemene vorm.

Signup and view all the flashcards

Wat is Waterdamp?

Water in 'n gasvormige toestand.

Signup and view all the flashcards

Wat is die Hidrologiese Siklus?

Vloeistof se beweging deur die aarde en atmosfeer.

Signup and view all the flashcards

Wat is Soutwater?

Hoë soutinhoud.

Signup and view all the flashcards

Wat is Varswater?

Lae soutinhoud.

Signup and view all the flashcards

Wat is Yslae en Gletsers?

Water wat gevries is.

Signup and view all the flashcards

Wat is Grondwater?

Water onder die aarde se oppervlak.

Signup and view all the flashcards

Wat is Oppervlakwater?

Water wat in mere, riviere en strome voorkom.

Signup and view all the flashcards

Wat is Suurstof produksie?

Die proses van die vervaardiging van suurstof.

Signup and view all the flashcards

Wat is die impak van 'n Bron van Voedsel?

Verskaf voedsel.

Signup and view all the flashcards

Wat is 'n Bron van ENergie?

Verskaf energiebronne.

Signup and view all the flashcards

Wat is die impak van 'n Bron van Rykdom?

Toerisme en handel bevorder ekonomiese aktiwiteite.

Signup and view all the flashcards

Wat is Seestrome?

Strome soos riviere, maar in die oseaan.

Signup and view all the flashcards

Wat is die impak van Seestrome en Klimaat?

Warm strome verhit die lug, terwyl koel strome lug afkoel.

Signup and view all the flashcards

Wat is die impak van Wind?

Wind stoot water oor die planeet.

Signup and view all the flashcards

Wat is die impact van Soutgehalte?

Veroorsaak digtheid verskille in water.

Signup and view all the flashcards

Wat is die impact van Temperatuur?

Koue water is digter en sink tot onder.

Signup and view all the flashcards

Wat is die impak van Aarde se Rotasie?

Water word afgebuk a.g.v. rotasie.

Signup and view all the flashcards

Wat is Die Golfstroom?

'n Warm seestroom wat gematigde temperature bied.

Signup and view all the flashcards

Wat is Seestrome in Suid-Afrika?

Agulhas (warm) langs die ooskus, Benguela (koud) langs die weskus.

Signup and view all the flashcards

Wat is Oorbevissing?

'n Bedreiging vir seelewe a.g.v. te veel visvang.

Signup and view all the flashcards

Wat is Ontsouting Prosesse?

Vars water afkomstig van seewater.

Signup and view all the flashcards

Wat is Oseaanbesoedeling?

Besoedeling gee aanlyding tot siektes en mariene verlies.

Signup and view all the flashcards

Wat is Suid-Afrika se Water?

Droogte-geneigde klimaat.

Signup and view all the flashcards

Wat is Reënval Variabiliteit?

Hoogs veranderlike reënvalpatrone.

Signup and view all the flashcards

Wat is Klimaatsverandering Impakte?

Verandening in temperatuur beinvloed water massas.

Signup and view all the flashcards

Wat is Damme?

Help om water te beheer en te berg.

Signup and view all the flashcards

Wat is Grondgebruik en Menslike Aktiwiteite?

Verandering van ekosisteme a.g.v. menslike aktiwiteite.

Signup and view all the flashcards

Wat is Gratis Basiese Water (GBW)?

Toelaat bare hoeveelheid water vir burgers.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Watervorme

  • Water bestaan in drie hoofvorme: vast, vloeibaar en gas.
  • Ys is minder dig as vloeibare water, wat veroorsaak dat dit dryf, aangesien watermolekules verder uitmekaar beweeg wanneer dit vries.
  • Vloeibare water bedek ongeveer 71% van die aarde se oppervlak, hoofsaaklik in oseane, riviere en mere.
  • Waterdamp vorm wanneer water verdamp of deur plante vrygestel word.
  • Waterdamp verkoel en vorm wolke, wat tot neerslag kan lei soos reën, nat sneeu, hael of sneeu, afhangende van temperatuur.

Die Hidrologiese Siklus

  • Die hidrologiese siklus beskryf die voortdurende beweging van water op Aarde en in sy atmosfeer, aangedryf deur sonenergie.
  • Die siklus is 'n kritieke komponent van die Aarde se weer- en klimaatstelsels.
  • Evapotranspirasie kombineer verdamping van watermassas en transpirasie van plante, wat waterdamp vrystel.
  • Kondensasie vorm wolke wanneer waterdamp afkoel. Dit is noodsaaklik vir wolkformasie en die ontwikkeling van neerslag.
  • Neerslag sluit reën, hael en sneeu in en is 'n primêre manier waarop water terugkeer van die atmosfeer na die aarde se oppervlak.
  • Infiltrasie vul grondwater aan, terwyl afloopwater na watermassas terugkeer.

Globale Waterverspreiding

  • Oseane bevat ongeveer 97% van die aarde se water, maar is meestal soutwater en nie drinkbaar nie.
  • Slegs ongeveer 3% van die wêreld se water is varswater.
  • Yskappe en gletsers bevat 68.7% van alle varswater.
  • Grondwater maak 30.1% van varswater uit.
  • Oppervlakwater, insluitend mere (87%), moerasse (11%) en riviere (2%), is 'n klein gedeelte van die varswater.

Oseane as Bronne

  • Oseane produseer byna die helfte van die suurstof deur fotosintese, danksy alge en plankton.
  • Oseane verskaf miljoene tonne vis per jaar vir voedsel.
  • Oorbevissing verminder visvoorrade.
  • Akwakultuur word gebruik om wilde visvoorrade aan te vul, maar plaas druk op hulpbronne.
  • Oseane bied nie-hernubare (olie en gas) en hernubare (wind, golf, seestroom, son) energiebronne.
  • Warm oseane trek toeriste, wat plaaslike ekonomieë bevorder.
  • Visvangbedrywe bevorder handel en ekonomiese aktiwiteit.

Seestrome

  • Seestrome beïnvloed klimaatpatrone.
  • Warm strome verhit die lug, wat die vermoë verhoog om waterdamp vas te hou.
  • Koue strome verkoel die lug, wat droër toestande veroorsaak.
  • Winde dryf oppervlakstrome aan.
  • Saliniteit beïnvloed waterdigtheid, wat beweging veroorsaak.
  • Koue water is digter en sink.
  • Die Coriolis-effek beïnvloed die rigting van strome.
  • Gravitasie beïnvloed vertikale sirkulasie verder.
  • Die Golfstroom beïnvloed die klimaat van Noordwes-Europa.
  • Die Agulhasstroom (warm) langs die ooskus en die Benguelastroom (koud) langs die weskus beïnvloed Suid-Afrika se klimaat en seelewe.

Ekonomiese Aktiwiteite Verwante aan Oseane

  • Visvang is 'n belangrike ekonomiese aktiwiteit. 'n Kwart van die wêreld se visoes kom van koel waters soos die Benguela-stroom.
  • Oorbevissing bedreig mariene biodiversiteit.
  • SASSI bevorder volhoubare visvang.
  • Warm strome bevorder toerisme, soos langs die kus van KwaZulu-Natal in Suid-Afrika.
  • Seestrome beïnvloed globale skeepsroetes.

Ontsouting Prosesse

  • Ontsouting word gebruik om varswater uit seewater te verkry, veral op skepe en in droë streke.
  • Prosesse sluit kook en omgekeerde osmose in, maar is energie-intensief en duur.

Oseaanbesoedeling

  • Olie stortings, afval storting, en afloop van land besoedel oseane.
  • Besoedeling het verwoestende gevolge vir die seelewe en menslike gesondheid.
  • Beter afvalbestuur en besoedelingsbeheer is nodig.

Water in Suid-Afrika

  • Suid-Afrika is 'n semi-droë land, wat water 'n skaars hulpbron maak.
  • Reënval wissel dramaties van minder as 100 mm aan die weskus tot ongeveer 1000 mm aan die ooskus..
  • Die gemiddelde reënval is ongeveer 450 mm per jaar, laer as die globale gemiddelde van 860 mm.
  • Die meeste van die land het geen reën in die winter nie, veral in die suidwestelike deel van die Wes-Kaap, wat ook geen somerreën het nie.
  • Hoë verdampingkoerse lei tot aansienlike waterverlies.

Voorspelde Klimaatsverandering se Impak

  • Klimaatsverandering lei tot 'n algemene afname in reënval van 5-10%.
  • Langer droë periodes word verwag, veral in die binneland en noordoostelike gebiede, asook meer gereelde en erger vloede.
  • Afloop kan in sommige gebiede toeneem tot 10%, maar afneem aan die ooskus.

Riviere, Mere, en Damme

  • Suid-Afrikaanse riviere is relatief klein in vergelyking met ander groot Afrika-riviere soos die Zambezi.
  • Die land het min groot mere en klein estuariums.
  • Meer as 500 damme stoor water vir verskeie gebruike met 'n totale kapasiteit van 37,000 miljoen kubieke meter, wat verskeie wateroordragskemas ondersteun.
  • Damme voorsien water vir stedelike behoeftes, ontspanning, besproeiing, hidroëlektriese krag, en vloedbeheer.
  • Damme beïnvloed nedersettings, ekosisteme, biodiversiteit, klimaatsverandering, waterkwaliteit, en kan lei tot oorstromings en ontwrigting in tradisionele leefareas.

Faktore wat Waterbeskikbaarheid en -kwaliteit Beïnvloed

  • Verstedeliking verminder infiltrasie en verhoog afloop, wat lei tot besoedelde waters wat duur behandeling benodig, en veranderde riviervloei as gevolg van infrastruktuurontwikkelings soos damme en kanale.
  • Landbou-impakte sluit besoedeling deur bemestingstowwe en plaagdoders in deur prosesse soos eutrofikasie.
  • Die implementering van gratis basiese water is uitdagend weens logistieke en finansiële beperkings, veral in vinnig verstedelikende gebiede.
  • Munisipaliteite, saam met waterrade, is verantwoordelik vir die aankoop, suiwering en verspreiding van water.
  • Volhoubare watergebruik sluit herwinning, afvalvermindering, nie-besoedelingspraktyke, herstel van vleilande, en die verwydering van indringerplante in.
  • Die regering is betrokke by projekte soos die Oranjerivierprojek en die Lesotho Hoogland Waterprojek wat die regering se rol beklemtoon in die verbetering van waterbeskikbaarheid deur groot infrastruktuurprojekte wat damme en tussenbekken-wateroordragskemas insluit.

Vloede

  • Vloede vind plaas wanneer water oor rivieroewers spoel.
  • Hoë reënval oorweldig rivierkapasiteite, wat lei tot blitsvloede.
  • Vinnige sneeusmelting kan skielike vloede veroorsaak.
  • Laagliggende gebiede is veral vatbaar vir oorstromings.
  • Sterk aanlandige winde gekombineer met hoogwater, of gebeure soos stormvloede van siklone, kan lei tot beduidende kusvloede.

Mense Veroorsaak van Vloede

  • Ontbossing en swak boerderypraktyke verhoog gronderosie, verminder waterinfiltrasie en verhoog oppervlakafloop.
  • Defekte damme of vinnige water vrystelling kan vloede vererger.
  • Afval ophoping by brûe belemmer water vloei.
  • Verstedeliking versnel afloop, terwyl die verwydering van plantegroei natuurlike waterabsorpsie verminder.

Vloedhidrograwe

  • Vloedhidrograwe vertoon riviervolume veranderinge.
  • Vertragingstyd is die tydsverloop tussen piek reënval en piek afvoer, wat vloedpotensiaal beïnvloed.
  • Verstedeliking verkort die vertragingstyd en verhoog afvoer, wat vloedrisiko's verhoog.

Strategieë vir Vloedbestuur

  • Vloede kan infrastruktuur en landbou beskadig en watergedraagde siektes veroorsaak soos cholera en malaria.
  • Vloed verdediging sluit die bou van versperrings en walle in.
  • Waarskuwingstelsels waarsku inwoners van dreigende vloede.
  • Beleidsontwikkeling beperk ontwikkeling in vloedgevoelige gebiede.
  • Stedelike gebiede moet ontwikkeling op vloedvlaktes verbied, dreinering verbeter, groen gordels handhaaf, en vleilande bewaar om watervloei te bestuur en infiltrasie te verbeter.
  • Landelike gebiede en informele nedersettings benodig vroeë waarskuwingstelsels en vloedrisiko opvoeding.
  • Die bestuur van vloede in Suid-Afrika vereis 'n kombinasie van fisiese infrastruktuur, noukeurige beplanning, gemeenskapsopvoeding en proaktiewe beleidmaking.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

More Like This

Use Quizgecko on...
Browser
Browser