Dekontaminasyon ve Dezenfeksiyon Tarihi
35 Questions
6 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Dekontaminasyon nedir?

Dekontaminasyon, yüzeylerdeki veya nesnelerdeki mikroorganizmaların sayısını güvenli bir seviyeye indirme işlemidir.

Dezenfeksiyon nedir?

Dezenfeksiyon, cansız yüzeylerdeki patojen mikroorganizmaların öldürülmesi veya inaktive edilmesidir.

Antisepsi nedir?

Antisepsi, canlı dokulardaki mikroorganizmaların öldürülmesi veya büyümesinin engellenmesidir.

Mikroorganizmaların varlığı bilinmeden önce dezenfeksiyon ve sterilizasyon uygulanmamıştır.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Eski Mısırlılar enfeksiyöz maddeleri sterilize etmek ve mumyaları dezenfekte etmek için ne kullanmışlardır?

<p>Ateş (D)</p> Signup and view all the answers

Orta Asya Türkleri temiz su kaynaklarına nasıl bir önem göstermişlerdir?

<p>Kutsal saymışlardır (B)</p> Signup and view all the answers

Dezenfeksiyon amacıyla kimyasal maddelerin kullanımı ne zaman başlamıştır?

<ol start="19"> <li>yüzyılda (D)</li> </ol> Signup and view all the answers

Hastane enfeksiyonları tedavi sürecini olumlu etkiler.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi hastane enfeksiyonları yönünden riskli hastalardan değildir?

<p>Hastanede kısa süre kalanlar (A)</p> Signup and view all the answers

Endojen bulaşma türü nedir?

<p>Hastanın kendi vücudundaki mikropların enfeksiyon oluşturması (C)</p> Signup and view all the answers

Sterilizasyon mutlak bir terimdir.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi dezenfeksiyon için doğru değildir?

<p>Sporlara çok etkili olur (C)</p> Signup and view all the answers

Antisepsi hangi yüzeye uygulanır?

<p>Canlı yüzeye (B)</p> Signup and view all the answers

Antimikrobiyal ajanlar nelerdir?

<p>Antibakteriyel (antibiyotik), antiviral, antifungal gibi ajanlardır.</p> Signup and view all the answers

Aşağıdaki mikroorganizmaları dezenfektanlara duyarlılık düzeylerine göre eşleştiriniz:

<p>Prion = En az duyarlı Zarflı virüsler = En duyarlı Spor = Düşük duyarlı Fungus = Orta duyarlı</p> Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi fiziksel sterilizasyon yöntemlerinden biridir?

<p>Isı (D)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi kuru ısı sterilizasyon yöntemidir?

<p>Kuru sıcak hava (D)</p> Signup and view all the answers

Yakma ve alevden geçirme, yok edici bir sterilizasyon işlemidir.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Pasteur fırınında sterilizasyon için hangi sıcaklık ve süre kombinasyonu kullanılır?

<p>180 °C'de 30 dakika (A)</p> Signup and view all the answers

UHT sterilizasyonunda sıvı aniden hangi sıcaklığa kadar ısıtılır?

<p>135-150 °C (D)</p> Signup and view all the answers

Kaynatma ile dezenfeksiyon kaç derecede yapılır?

<p>100 °C'de 5-10 dk.</p> Signup and view all the answers

Tindalizasyon hangi ısı derecelerinde yapılır?

<p>80-100 °C'de.</p> Signup and view all the answers

Basınçlı su buharı sterilizasyonunda hangi sıcaklık ve süre kombinasyonu kullanılır?

<p>121 °C'de 15 dakika (C)</p> Signup and view all the answers

Basınçsız su buharı sterilizasyonunda yüksek ısıya dayanıklı maddeler kullanılır.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

İyonizan ışınlar nelerdir?

<p>X ışınları, gama ışınları, beta ışınları.</p> Signup and view all the answers

Dezenfeksiyon için gerekli dalga boyu ______ nm'dir.

<p>253.4</p> Signup and view all the answers

Süzme ile sterilizasyonda sadece sıvı maddeler sterilize edilebilir.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Kimyasal sterilizasyon hangi durumlarda kullanılır?

<p>Isı uygulanamayan aletlerin sterilizasyonunda (D)</p> Signup and view all the answers

Etilen oksit hangi tür malzemelerin sterilizasyonunda kullanılır?

<p>Hassas malzemeler (C)</p> Signup and view all the answers

Hidrojen peroksit toksik atıklara neden olur.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi klorin dioksitin avantajlarından biridir?

<p>Havada patlayıcı olmaması (A)</p> Signup and view all the answers

Sterilizasyon kontrolünde sadece fiziksel yöntemler kullanılır.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi fiziksel dezenfeksiyon yöntemidir?

<p>Kaynatma (D)</p> Signup and view all the answers

Pastörizasyon hangi sıcaklıklarda yapılır?

<p>65 °C ve 72 °C'de (C)</p> Signup and view all the answers

Tıbbi Asepsi Teknikleri nelerdir?

<p>El yıkama, Gömlek giyme, Bone ve maske,Eldiven (A)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Dekontaminasyon

Mikroorganizmaların yok edilmesi veya azaltılması süreci.

Dezenfeksiyon

Hastalıklara sebep olan mikroorganizmaların cansız yüzeylerden uzaklaştırılması.

Antisepsi

Hastalıklara sebep olan mikroorganizmaların canlı yüzeylerden uzaklaştırılması.

Sterilizasyon

Mikroorganizmaların tüm yaşam şekillerinin öldürülmesi.

Signup and view all the flashcards

Hastane Enfeksiyonu

Hastanede yatarak tedavi gören hastalarda ortaya çıkan enfeksiyonlar.

Signup and view all the flashcards

Endojen Bulaşma

Hastanın kendi vücudundaki mikropların enfeksiyon oluşturması.

Signup and view all the flashcards

Eksojen Bulaşma

Çevreden bulaşan mikropların enfeksiyon oluşturması.

Signup and view all the flashcards

Çapraz Bulaşma

Bir hasta veya hastane çalışanından mikrop bulaşması.

Signup and view all the flashcards

Vankomisine Dirençli Enterokoklar (VDE)

Hastane enfeksiyonları yapan dirençli bir bakteri türü.

Signup and view all the flashcards

Metisiline Dirençli Stafilokoküs Aures (MRSA)

Antibiyotikleri etkisiz hale getiren tehlikeli bir bakteri.

Signup and view all the flashcards

Kimyasal Sterilizasyon

Kimyasal maddelerle mikroorganizmaların yok edilmesi süreci.

Signup and view all the flashcards

Isı ile Sterilizasyon

Mikroorganizmaların ısı ile yok edilmesi.

Signup and view all the flashcards

Kuru Isı

Mikroorganizmalar üzerinde oksidasyon yaratan sıcak hava sterilizasyonu.

Signup and view all the flashcards

Nemli Isı

Buhar ile mikroorganizmaları yok etme yöntemi.

Signup and view all the flashcards

Tindalizasyon

Belirli ısı derecelerinde sıvıların birkaç gün üst üste tutulması ile sterilizasyon.

Signup and view all the flashcards

Buharla Sterilizasyon

Buhar basıncı ile sterilizasyon işlemi.

Signup and view all the flashcards

Filtrasyon

Sıvı ve gazlardan mikroorganizmaları uzaklaştırma işlemi.

Signup and view all the flashcards

İyonizan Işınlar

Nükleik asitlere etki eden sterilizasyon yöntemi.

Signup and view all the flashcards

Ultraviyole Işınları

Mikroorganizmaların DNA yapılarını kıran ultraviyole ışınları.

Signup and view all the flashcards

Alkol

Mikroorganizmaları etkisiz hale getirmek için kullanılan bir antiseptik.

Signup and view all the flashcards

Formaldehit

Bakteri ve virüslere karşı etkili olan kimyasal bir madde.

Signup and view all the flashcards

Hidrojen Peroksit

Mikroorganizmaların yok edilmesinde kullanılan antiseptik bir madde.

Signup and view all the flashcards

Pastörizasyon

Süt ve sıvıların yüksek ısıda dezenfeksiyonu.

Signup and view all the flashcards

Deterjan

Mikropları azaltan yüzey temizleme maddesi.

Signup and view all the flashcards

Asepsi

Mikroorganizmaların yok edilmesi amacıyla uygulanan tekniklerin tümü.

Signup and view all the flashcards

El Yıkama

Mikroorganizmaların temizlenmesi için su ve sabun ile uygulanan işlem.

Signup and view all the flashcards

Cerrahi Asepsi

Ameliyat ortamında mikroorganizma kontrolü sağlama yöntemi.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Dekontaminasyon, Dezenfeksiyon, Antisepsi ve Sağlayabilme

  • Hastane enfeksiyon kontrolü, sterilizasyon, dezenfeksiyon, el hijyeni ve sürveyans-izolasyon önlemlerini içerir.

Tarihçe

  • Yazılı insanlık tarihinin başlarından beri, mikroorganizmaların varlığı bilinmese de hastalıklara karşı koymak amacıyla dezenfeksiyon ve sterilizasyon yöntemleri kullanılmıştır.
  • Eski Mısırlılar, enfeksiyonlu maddeleri sterilize etmek ve mumyaları dezenfekte etmek için ateşi kullanmışlardır.
  • Yunanlılar, binalarını dezenfekte etmek için kükürt yakmışlardır.
  • Yahudiler, cüzzamlı hastaları izole edip geride kalan eşyaları yakmışlardır.
    1. yüzyılda veba salgınında ölenlerin vücutları topluca yakılarak ortadan kaldırılmıştır.
  • Orta Asya'daki Türkler, temiz su kaynaklarını kirletmemeye önem vermiş, suyu kutsal saymış ve yaralarını dağlamışlardır. Hastalıktan ölen insanların giysilerini ve hayvan kadavralarını yakmışlardır.
    1. yüzyılda Robert Koch, Louis Pasteur ve Joseph Lister, dezenfeksiyon ve sterilizasyon amacıyla kimyasal maddelerin kullanımı ve ışığın kullanımını mümkün kılmıştır.

Hastane Enfeksiyonları

  • Hastanede yatarak tedavi gören hastalarda, asıl hastalığın dışında yattıktan 48-72 saat sonra ortaya çıkan enfeksiyonlar önemlidir.
  • Önemli mikroorganizmalar: Vankomisine Dirençli Enterokoklar (VDE), Metisiline Dirençli Stafilokoküs Aureus (MRSA), HIV/AIDS ve Tüberküloz (TB) gibi pek çok infeksiyon.
  • Hastane enfeksiyonlarının giderleri fazla artmaktadır. Başarılı tedavi ve operasyon geçirmiş olmasına karşın birçok hasta kaybedilmektedir.
  • Bebekler, çocuklar, uzun süre hastanede kalanlar, bağışıklık sistemi zayıf olanlar ve bronkoskopi, sistoskopi, kateterizasyon ve operasyon uygulanan hastalar, riskli gruplardır.

Bulaşma Türleri

  • Endojen bulaşma: Hastanın kendi vücudundaki mikropların enfeksiyon oluşturması.
  • Ekojen bulaşma: Çevreden gelen mikropların enfeksiyon oluşturması.
  • Çapraz bulaşma: Bir hasta veya hasta çalışanından mikropların bulaşması.

Bulaşmada Etkili Ögeler

  • Hava veya damlacık yolu.
  • Tanı veya tedavi nedeniyle kirlenen iğne, enjektör, pansuman malzemeleri, sonda ve kateter gibi nesneler.
  • Eller, yiyecek ve içecekler.
  • Tedavi amaçlı kullanılan kontamine ilaç ve sıvılar.

Terminoloji

  • Sterilizasyon: Mikroorganizmaların tüm yaşam şekillerinin fiziksel veya kimyasal yöntemlerle öldürülmesi veya mekanik olarak uzaklaştırılması. Mutlak bir terim.
  • Dezenfeksiyon: Hastalıklara sebep olan mikroorganizmaların öldürülmesi veya uzaklaştırılması. Cansız ortamlara uygulanır. Sporlara çok etkili olmaz.
  • Antisepsi: Hastalıklara sebep olan mikroorganizmaların öldürülmesi veya uzaklaştırılması. Canlı yüzeyine uygulanır. Sporlara çok etkili olmaz.
  • Antimikrobiyal ajanlar (Antibakteriyal, antiviral, antifungal): Canlıda öldüren veya üremeyi durduran ajanlardır.

Mikroorganizmalar ve Dezenfektanlara Duyarlılık

  • Belirli mikroorganizmalar, sterilizasyon ve dezenfektanlara farklı seviyelerde duyarlıdır. Prionlar en az duyarlı, virüsler ise en duyarlıdır.

Isı ile Sterilizasyon

  • Kuru ısı (yakma, kuru sıcak hava, UHT)
  • Nemli ısı (kaynatma, tindalizasyon, basınçlı su buharı)

Işın ile Sterilizasyon

  • İyonizan ışınlar (x ışınları, gama ışınları)
  • Ultraviyole ışınlar

Süzme ile Sterilizasyon

  • Süzme mekanizmaları (filtreler) kullanılarak sıvı ve gazlarda bulunan mikroorganizmalar uzaklaştırılabilir.

Kimyasal Sterilizasyon

  • Etilen oksit
  • Hidrojen peroksit
  • Perasetik asit
  • Ozon
  • Klor dioksit
  • Formaldehit

Etkili Sterilizasyon için Dikkat Edilecek Hususlar

  • Malzeme temizlemesi ve sterilizasyon sürecine dikkat edilmesi gerekir.
  • Sterilizasyon araçları doğru bir şekilde kullanılmalıdır.
  • Malzemeler, uygun şekilde paketlenmeli ve işaretlenmelidir.
  • Malzemelerin sterilize edildiği tarih ve son kullanma tarihi ve kontrol kağıdı yapıştırılmalıdır.
  • Sterilizatörde yeterli süre bekletilmeli ve malzemeler arasında hava dolaşabilmelidir.
  • Steril edilmiş araçlar uygun ortamda saklanmalıdır.

Sterilizasyon Kontrolü

  • Fiziksel, kimyasal ve biyolojik yöntemler ile sterilizasyon süreci kontrol edilebilir.

Dezenfeksiyon Yöntemleri

  • Fiziksel yöntemler (kaynatma, pastörizasyon, ışın dezenfeksiyonu)
  • Kimyasal yöntemler
    • Yüksek düzeyde
    • Orta düzeyde
    • Düşük düzeyde
    • Deterjanlarla

Pastörizasyon

  • Yüksek ısı derecelerine dayanıklı olmayan sıvı ve besin maddelerinin dezenfeksiyonu için kullanılır.
  • Sütü gibi gıdaların patojen mikroorganizmalardan arındırılması için kullanılır.

Antiseptik Ajanlar

  • Bakteri miktarını azaltmak için kullanılır.
  • Güvenlik ve etkinliklerine göre seçilirler.
    • Alkol
    • İyodoforlar
    • Klorheksidin
    • Paraklorometaksilenol (PCMX)
    • Triklosan

Koruyucu Ekipman Giyme ve Çıkarma Sırası

  • Giyme ve çıkarma sıraları doğru bir şekilde uygulanmalıdır. Sterilizasyon, sağlıkçıların sağlığının korunması için önemlidir.

Not: Sayfalardaki görsellerin içeriği bu özetlerde yer almıyor.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Description

Bu quiz, hastane enfeksiyon kontrolü, sterilizasyon, dezenfeksiyon ve antisepsi yöntemlerinin tarihine odaklanmaktadır. Eski uygarlıkların bu konudaki yaklaşımlarını ve önemli kişiliklerin katkılarını inceleyeceğiz. Temizliğin ve hijyenin tarihsel gelişimi hakkında bilgi edineceksiniz.

More Like This

Disinfection Methods Quiz
19 questions
Disinfection Methods in Decontamination
10 questions
Microbial Growth Control Methods
16 questions
Use Quizgecko on...
Browser
Browser