Definicje Pojęć w Demografii

Definicje Pojęć

• Demografia - nauka o prawidłowościach rozwoju ludności w określonych warunkach gospodarczych i społecznych danego terytorium.
• Ruch naturalny - zmiany w strukturze ludności spowodowane urodzeniami, zgonami, związkami małżeńskimi i rozwodami.
• Ruch wędrówkowy (migracyjny) - zmiany miejsca zamieszkania wynikające z migracji wewnętrznej i zewnętrznej, obejmujące zarówno przyjazdy na stałe, jak i wyjazdy z danego terytorium.
• Urbanizacja - proces integracji ludności w miastach i przystosowania się do kultury miejskiej.
• Przejście demograficzne - proces zmian w reprodukcji ludności, charakteryzujący się początkowo wysokimi wskaźnikami urodzeń i zgonów, a następnie ich zmniejszeniem.
• Spis ludności - spis dostarczający informacji o ludności w danym momencie, obejmujący takie dane jak wiek, płeć, stan cywilny.
• Ewidencja bieżąca ludności - ciągłe rejestrowanie danych demograficznych.
• Moment krytyczny spisu - punkt odniesienia dla danych spisowych (np. godzina, data).
• Separacja - rozdzielenie małżonków bez formalnego rozwodu.
• Rozwód - formalne rozwiązanie związku małżeńskiego.
• Starzenie się ludności - proces wzrostu liczby osób w starszym wieku i zmniejszenia liczby dzieci i młodzieży.

Analiza Procesów Demograficznych

• Analiza procesów obejmuje czynniki wymierne (np. poziom urodzeń, zgonów) i niewymierne (obyczaje, świadomość społeczna).

Ruch Wędrówkowy

• Wędrówki wewnętrzne (wewnątrz kraju) - migracje między regionami.
• Wędrówki zewnętrzne (zagraniczne) - emigracja i imigracja.
• Czynniki wpływające na ruch wędrówkowy - popyt na pracę, warunki ekonomiczne, sytuacja społeczna.
• Cel migracji - znalezienie pracy, uczenie się, unikanie kryzysów.

Urbanizacja

• Wpływ urbanizacji na procesy demograficzne - wzrost urodzeń w miastach, spadek urodzeń na obszarach wiejskich.

Przejście Demograficzne

• Zmniejszenie się urodzeń i zgonów, a wzrost oczekiwanej długości życia.
• Długotrwały, wielostopniowy i wieloprzyczynowy proces.

Źródła Informacji Statystycznej

• Spisy ludności - zbieranie danych w określonym momencie dla wszystkich mieszkańców terytorium.
• Ewidencja bieżąca ludności - ciągłe zbieranie danych.
• Badania statystyczne - badania oparte na próbie reprezentatywnej.

Daty Ostatnich Spisów Powszechnych

• Daty spisów powszechnych w Polsce - 2002, 2011, 2021.

Modele Przejścia Demograficznego

• Modele przejścia demograficznego są narzędzia do opisywania zmian w reprodukcji ludności związanych z cywilizacją.

Stan Ludności i Struktura Ludności

• Stan ludności - liczba osób na danym terytorium w konkretnym dniu.
• Struktura ludności - podział ludności wg różnych cech (wiek, płeć, stan cywilny).

Współczynnik Gęstości Zaludnienia

• Stosunek liczby ludności do powierzchni danego terytorium.
• Liczba mieszkańców na kilometr kwadratowy (km2).

Współczynnik Dzietności

• Średnia liczba dzieci urodzonych przez kobietę w wieku rozrodczym.

Kraje o Najwyższych Współczynnikach Dzietności

• Wykaz krajów o najwyższych współczynnikach dzietności.

Liczba Ludności na Kontynentach

• Szacunkowa liczba ludności na poszczególnych kontynentach.

Najludniejsze Kraje Świata

• Lista krajów, w których mieszka najwięcej ludzi.

Spisowe Minimum Demograficzne

• Zbiór podstawowych informacji demograficznych zbieranych podczas spisów.

Stan Cywilny Prawny i Faktyczny

• Stan cywilny prawny (dokumenty)
• Stan cywilny faktyczny (współżycie/życie w związku).

Mierniki Pozwalające na Badanie Struktury Ludności wg Płci

• Wskaźniki, które pokazują proporcje kobiet i mężczyzn w populacji.

Wiek Produkcyjny, Wiek Mobilny i Niemobilny

• Określenie grup wiekowych w odniesieniu do aktywności zawodowej.

Piramidy Płci i Wieku

• Graficzny sposób przedstawienia struktury wiekowo-płciowej populacji.
• Piramida progresywna (wysokie urodzenia, dłuższe życie)
• Piramida regresywna (niskie urodzenia, krótsze życie)
• Piramida zastojowa ( równowaga)

Współczynnik Skolaryzacji

• Ilość uczących się / Ilość potencjalnych uczniów.

Współczynnik Skolaryzacji Netto

• Ilość uczących się / Ilość dzieci w odpowiednim wieku.

Społeczeństwo Stare (% osób po 60-tym roku życia)

• Procent osób powyżej 60-tego roku życia w populacji.

Przyczyny Wydłużania się Ludzkiego Życia

• Postęp medyczny, lepsze warunki życia.

Przeciętne Trwanie Życia w Polsce

• Oczekiwana długość życia w Polsce, w zależności od płci.

Granice Star ości wg WHO

• Określenie granic starości według WHO (światowej organizacji zdrowia).

Umieralność Niemowląt w Polsce

• Liczba zgonów dzieci do ukończenia pierwszego roku życia.

Najczęściej Występujące Nowotwory w Polsce

• Dane na temat najczęstszej zachorowalności na nowotwory w Polsce wg danych statystycznych. Zdefiniować nowotwory.

Choroby Nowotworowe Osób Starszych

• Wzrost zachorowań na nowotwory ze starszym wiekiem, podział wg płci.

Społeczeństwo Stare

• Określenie, kiedy społeczeństwo może być uznane za stare na podstawie współczynnika wieku.

Rozpowszechnienie Nadwagi i Otyłości w Polsce

• Status nadwagi i otyłości u dorosłych i dzieci.

Europejskie Porównanie - Nadwaga i Otyłość

• Porównanie sytuacji w Polsce z innymi krajami Europy na tle nadwagi i otyłości.

Choroby Dietozależne (Definicja + Przykład)

• Definicja i przykłady chorób, których przebieg jest wyraźnie powiązany z dietą.

Czynniki Chorób Dietozależnych

• Czynniki wpływające na rozwój chorób dietozależnych (dieta, styl życia, genetyka, czynniki środowiskowe).