De koolstofcyclus in onze aarde

De koolstofcyclus (C-cyclus)

• De aarde bestaat uit vier sferen: geosfeer (gesteenten), atmosfeer (dampkring), hydrosfeer (water) en biosfeer (leven).
• Koolstof circuleert voortdurend tussen deze sferen.
• De koolstofcyclus heeft twee componenten: de korte en de lange cyclus.

De korte koolstofcyclus

• Belangrijk proces: fotosynthese.
• Planten zetten CO2 om in suikers met behulp van zonlicht en water, waardoor koolstof uit de atmosfeer in planten wordt vastgelegd.
• Planten en dieren sterven en ontbinden, waardoor de koolstof weer vrijkomt als CO2 en CH4 in de atmosfeer.
• Duur van deze cyclus is ongeveer 1 jaar tot enkele 100 jaren.

De lange koolstofcyclus

• Niet alle omgezet koolstof komt direct weer in de atmosfeer.
• Een deel wordt vastgelegd in de geosfeer door fossilisatie van dode organismen.
• Fossilisatie gebeurt bij gebrek aan zuurstof (bijvoorbeeld onder sedimenten).
• Voorbeelden van fossiele brandstoffen gevormd door dit proces zijn steenkool, aardolie, en aardgas.
• De geosfeer fungeert als een koolstofreservoir.

Menselijke invloed op de koolstofcyclus

• Menselijke activiteiten, zoals het kappen van bossen, verstoringen van het koolstofevenwicht.
• Hierdoor versnelt het broeikaseffect en veroorzaakt klimaatverandering.
• Heropbouw van het koolstofevenwicht kan niet meer tijdig optreden door de snelheid van de verstoring.

Landschappen: lagen en relaties

• Landschappen bestaan uit zichtbare en onzichtbare landschapsvormende lagen.
• Zichtbare lagen: natuurlijke plantengroei, reliëf, water, landbouw, vegetatie.
• Oonzichtbare lagen: klimaat, bodem, ondergrond.
• Sociaal-geografische laag: menselijke invloeden (bebouwing, recreatie, industrie, landbouw, infrastructuur).
• Fysisch-geografische laag: natuurlijke invloeden.
• Verticale relaties: verschillende lagen beïnvloeden elkaar.
• Horizontale relaties: verbanden tussen elementen op dezelfde laag.
• Droog klimaat: neerslag < 400 mm.
• Nat klimaat: neerslag ≥ 400 mm.