De Eerste Fabrieken: Industrialisatie

De Eerste Fabrieken

• In de tweede helft van de 18e eeuw ontstonden in Groot-Brittannië de eerste fabrieken, dit waren hallen met machines en veel arbeiders.
• De opkomst van de productie in fabrieken staat bekend als industrialisatie.
• De industrialisatie begon in de textielnijverheid, waar ondernemers rond 1700 veel gebruik maakten van huisnijverheid voor het maken van garens en stoffen.
• Gilden in steden hanteerden strenge regels voor kwaliteit en prijs, waardoor hun producten duur waren.
• Ondernemers schakelden mensen op het platteland in, die geen lid waren van een gilde en dus niet aan de regels gebonden waren.
• Huisnijverheid verdween langzamerhand door de groeiende vraag naar katoen rond 1700, dat prettiger en goedkoper was dan wol.
• Kooplieden haalden katoen uit koloniën in Amerika en Azië naar Groot-Brittannië.
• De huisnijverheid kon de vraag naar katoenen stoffen niet bijhouden met hun eenvoudige spinnewielen en weefgetouwen.
• Uitvinders ontwikkelden werktuigen om sneller te kunnen spinnen en weven, zoals spinmachines die vele draden tegelijk konden spinnen.
• Deze machines werden aangedreven door watermolens aan stromend water, waardoor ondernemers speciale gebouwen bij rivieren moesten bouwen.
• Watermolens werden vervangen door stoommachines, nadat James Watt het ontwerp van de stoommachine had verbeterd.
• Vanaf 1750 waren er grote veranderingen door de komst van fabrieken, machines en stoomtreinen, dit staat bekend als de industriële revolutie.

Oorzaken van de Industrialisatie

• De industrialisatie had verschillende oorzaken, als eerste de landbouw verbeterde in de 18e eeuw.
• Grootgrondbezitters kochten land op dat boeren in gemeenschappelijk bezit hadden en benutten deze gronden efficiënter.
• Ze verbeterden het vee door selectief te fokken en zorgden voor nieuwe landbouwwerktuigen en meer mest, waardoor de opbrengsten toenamen (Britse agrarische revolutie).
• Door het ruimere voedselaanbod groeide de Britse bevolking, wat leidde tot een toenemende vraag naar katoenen kleding.
• Er kwamen meer arbeidskrachten beschikbaar, doordat veel boeren werkloos raakten en naar industriegebieden trokken voor werk.
• Goedkope grondstoffen (zoals katoen) waren beschikbaar uit de koloniën.
• In Groot-Brittannië waren grote voorraden steenkool en ijzererts aanwezig, wat de brandstof voor de stoommachines goedkoop maakte.
• Er werden steeds weer nieuwe machines uitgevonden, waardoor bijna alle producten machinaal gemaakt werden.

De Gevolgen van de Industrialisatie

• Tussen 1750 en 1850 veranderde Groot-Brittannië van een agrarisch-stedelijke samenleving in een industriële samenleving.
• Landbouw was niet langer het belangrijkste middel van bestaan, steeds meer mensen werkten in fabrieken.
• Huisnijverheid maakte plaats voor massaproductie.
• Ondanks verzet tegen de fabrieken was de industriële revolutie niet meer te stoppen.
• Er kwamen nieuwe, snellere vormen van transport.
• Na 1750 werd 7.000 kilometer kanaal gegraven.
• Na de uitvinding van de stoomtrein in 1829, kwam er een uitgebreid stelsel van spoorwegen.
• Steeds meer mensen gingen in steden wonen.
• De Britse bevolking groeide tussen 1750 en 1850 van 6 miljoen naar 17,5 miljoen.
• Het toenemend gebruik van steenkool leidde tot zware luchtverontreiniging en het begin van de opwarming van de aarde.
• Door de grote gevolgen van de industrialisatie, begint in 1800 de moderne tijd.

De Romantiek

• Vanaf het eind van de 18e eeuw veranderde niet alleen de economie, maar ook de cultuur.
• Aanhangers van de Verlichting hadden het verstand centraal gesteld en wilden de wereld verbeteren door rationeel na te denken.
• Niet iedereen was blij met de gevolgen van de Verlichting en de industrialisatie.
• Sommige denkers en kunstenaars hadden moeite met de verheerlijking van het verstand en vonden het juist belangrijk om het gevoel te volgen.
• Er was twijfel over de Franse Revolutie en de nadelen van de industrialisatie, zoals grote, vieze steden en liefdeloos gemaakte fabrieksspullen.
• Vanaf het eind van de 18e eeuw kwam er een tegenbeweging op gang, die we de Romantiek noemen.
• De Romantiek kenmerkt zich door:
  • Een sterke nadruk op het gevoelsleven.
  • Een afkeer van de stad en liefde voor de natuur.
  • Waardering voor het ‘onbedorven’ leven van boeren en vissers en voor tradities en culturele verschillen.
  • Grote belangstelling voor de geschiedenis en een fascinatie voor de middeleeuwen.