Podcast
Questions and Answers
Дәрілік заттардың қандай жіктелуі агрегаттық жай-күйі бойынша жүзеге асырылады?
Дәрілік заттардың қандай жіктелуі агрегаттық жай-күйі бойынша жүзеге асырылады?
- Сұйық, жұмсақ, қатты, газ тәрізді (correct)
- Жұмсақ және қатты
- Дозаланған және дозаланбаған
- Сұйық және газ тәрізді
Дәрілік заттардың химиялық құрылымына негізделген классификация қандай типтерге бөлінеді?
Дәрілік заттардың химиялық құрылымына негізделген классификация қандай типтерге бөлінеді?
- Энтеральды және парентеральды
- Сұйық және қатты
- Бейорганикалық және органикалық (correct)
- Хош иісті және алифатты
Фармакологиялық жіктеудегі препараттың негізгі әсері қандай физиологиялық жүйеге бағытталады?
Фармакологиялық жіктеудегі препараттың негізгі әсері қандай физиологиялық жүйеге бағытталады?
- Тыныс алу жүйесі
- Иммундық жүйе
- Психикалық жүйе
- Асқазан-ішек жолдары (correct)
Органикалық дәрілік заттар қандай белгілер бойынша бөлінеді?
Органикалық дәрілік заттар қандай белгілер бойынша бөлінеді?
Фармакотерапиялық жіктеудің қандай принципі қолданылатын препараттарға байланысты?
Фармакотерапиялық жіктеудің қандай принципі қолданылатын препараттарға байланысты?
Дәрілік заттардың классификациясында қандай мәселе бар?
Дәрілік заттардың классификациясында қандай мәселе бар?
Дәрілік заттардың жіктелуінің кемшіліктері туралы не айтуға болады?
Дәрілік заттардың жіктелуінің кемшіліктері туралы не айтуға болады?
Дәрілік заттардың негізгі халықаралық жіктелуінде не негізінде топтастырылады?
Дәрілік заттардың негізгі халықаралық жіктелуінде не негізінде топтастырылады?
Химиялық классификация құрамындағы заттар не бойынша бөлінеді?
Химиялық классификация құрамындағы заттар не бойынша бөлінеді?
Фармацевтикалық химияда қандай терминдерді қолдану маңызды?
Фармацевтикалық химияда қандай терминдерді қолдану маңызды?
Биожетімділік дәрілік затның нәрсәләрдән кайсыны аңлата?
Биожетімділік дәрілік затның нәрсәләрдән кайсыны аңлата?
Валидация нәрсәне аңлата?
Валидация нәрсәне аңлата?
Дәрілік алдын алу, диагностикалау һәм емләү өчен нинди затлар кулланыла?
Дәрілік алдын алу, диагностикалау һәм емләү өчен нинди затлар кулланыла?
Дәрілік формалары нәрсә дип атала?
Дәрілік формалары нәрсә дип атала?
Көмекче затлар нәрсә өчен кулланыла?
Көмекче затлар нәрсә өчен кулланыла?
Биоэквивалентлелек нәрсә?
Биоэквивалентлелек нәрсә?
Дәрілік препаратларның специфик хасиятләре кайсысы булып тора?
Дәрілік препаратларның специфик хасиятләре кайсысы булып тора?
Улы зат нәрсәне аңлата?
Улы зат нәрсәне аңлата?
Көчле тәэсир иткән дәрілік затларның җирлеге кайда чагыла?
Көчле тәэсир иткән дәрілік затларның җирлеге кайда чагыла?
Табибның пациент өчен дәрілік препарат сайлауда ниләр исәпкә алына?
Табибның пациент өчен дәрілік препарат сайлауда ниләр исәпкә алына?
Дәрілік препаратның ни өчен кирәклеге?
Дәрілік препаратның ни өчен кирәклеге?
Дәрілік затлар нәрсәләрдән алына?
Дәрілік затлар нәрсәләрдән алына?
Дәрілік реализациядән соң ни өчен тиешле биремнәр белергә кирәк?
Дәрілік реализациядән соң ни өчен тиешле биремнәр белергә кирәк?
Study Notes
Дәрілік заттардың жіктелуі
- Дәрілік формалар бірнеше жіктелуге ия: агрегаттық жай-күй (қатты, сұйық, жұмсақ, газ тәрізді).
- Дозалау бойынша дәрілер мөлшерленген және дозаланбаған болып бөлінеді.
- Кіріспе жолы: энтеральды (асқазан-ішек арқылы) және парентеральды (қаны арқылы).
- Химиялық құрылымы бойынша: қышқылдар, тұздар, сілтілер, спирттер.
Химиялық классификация
- Дәрілік заттар екі түрге бөлінеді: бейорганикалық және органикалық.
- Бейорганикалық заттар Д.И. Менделеев элементтерінің периодтық жүйесіне сәйкес, оксидтер, қышқылдар, тұздар, күрделі қосылыстардан тұрады.
- Органикалық дәрілік заттар көміртегі тізбегінің құрылымы бойынша алифатты және циклдік болып бөлінеді.
Фармакологиялық жіктеу
- Препараттар белгілі физиологиялық жүйеге (жүрек-қан тамырлары, ОЖЖ, асқазан-ішек жолдары) әсер ету принциптеріне қарай жіктеледі.
- Әр топта химиялық құрылым бойынша жіктелу жүргізіледі.
Фармакотерапиялық классификация
- Дәрілер белгілі ауруларды емдеу мақсатында топтастырылады.
- Химиялық жіктеу жүргізіледі, фармакологиялық және фармакотерапиялық классификациялар біріктірілген.
- Химиялық құрамы әртүрлі заттардың бір топқа бірігуі – жіктелудің кемшілігі.
Фармацевтикалық терминдер
- Жалпы терминдер (басқа химиялық пәндерде де қолданылады) және арнайы фармацевтикалық терминдер бар.
- Дәрілік заттардың сапасын сараптау, нормативтік құжаттарды әзірлеу қағидалары туралы Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің бұйрығы (2021).
Биоэффективтілік
- Биожетімділік – дәрілік заттың ағзаға түсетін мөлшері, сіңу жылдамдығын көрсетеді.
- Биоэквиваленттілік – әр түрлі өндірушілердің бірдей дәрілік препараттарының биожетімділігінің теңдігі.
Валидация
- Өндіріс процесі мен өнім сапасының бекітілген талаптарға сәйкестігін бағалау.
- Документтік растау жүргізіледі.
Дәрілік заттар (ДЗ)
- ДЗ аурудың алдын алу, диагностика, емдеу үшін пайдаланылады.
- Дәрілік заттар синтез әдісімен немесе биотехнологиямен алынады.
Дәрілік препараттар
- Дәрілік зат (ЛВ) – химиялық қосылыс немесе биологиялық зат.
- Көмекші зат – дәрілік препараттың қасиеттерін қамтамасыз ету үшін қолданылатын заттар.
- Дәрілік шикізат – дәрілік препараттар өндіруге рұқсат етілген материалдар.
Дәрілік нысан (ДН)
- Емдік әсерді қамтамасыз ету үшін қолдануға ыңғайлы күйге келтірілген дәрілік зат.
- Дәрілік препарат (ЛП) – арнайы дозаланған түрдегі дәрілік зат.
Улы және күшті әсер ететін дәрілер
- Улы заттар – биологиялық белсенділігі жоғары дәрілік заттар, Қазақстан Республикасында арнайы ережелермен реттеледі.
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
Description
Бу лекциядә дәрілік затларның төрле классификацияләре турында сөйләнелә. Аларның агрегат халәте, дозалау типлары һәм химик структурасы буенча төркемләве өйрәнелә. Фармацевтик химия өчен бу классификацияләрнең әһәмияте билгеләнгән.
