Damga Vergisi Kanunu Madde 1-3

Damga Vergisi Kanununun Konusu (Madde 1)

• 488 Sayılı Kanun'a ekli (1) sayılı tabloda belirtilen kağıtlar damga vergisine tabidir.
• Kanundaki "kağıtlar" terimi, yazılıp imzalanan veya imza yerine geçen bir işaretle düzenlenen ve bir durumu kanıtlayan belgeleri ifade eder.
• Terim, elektronik imza ile oluşturulan manyetik veya elektronik verileri de kapsar.
• Yurt dışındaki yabancı elçilik ve konsolosluklarda düzenlenen kağıtlar, Türkiye'de resmi dairelere ibraz edildiğinde vergiye tabi tutulur.
• Bu kağıtlar üzerinde devir, ciro işlemleri yapıldığında veya hükümlerinden faydalanıldığında vergiye tabi oluyor.

Vergilendirmenin Kapsamı (Madde 2)

• Vergiye tabi kağıtlar yerine geçen mektup ve şerhler ile bu kağıtların yenilenmesi, uzatılması, değiştirilmesi, devri veya bozulmasına ilişkin yazılar da damga vergisine tabidir.

Damga Vergisinin Mükellefi (Madde 3)

• Damga vergisinin mükellefi, kağıtları imza edenlerdir.
• Resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemlerde damga vergisini kişiler öder.
• Yabancı elçiliklerde düzenlenen kağıtların vergisini, Türkiye'de bu kağıtları resmi dairelere ibraz edenler öder.
• Kağıt üzerinde devir, ciro işlemi yapanlar veya hükümlerinden faydalananlar da vergiyi öder.
• Ticari veya mütedavil kağıt niteliğindeki belgelerin vergisini, bunları ilk satan, kabul eden veya kullanan kişiler öder.

Kağıtların Vergilendirilmesi (Madde 4)

• Bir kağıdın hangi vergiye tabi olacağı, kağıdın niteliğine göre belirlenir ve tabloda yazılı vergi uygulanır.
• Kağıtların niteliği belirlenirken, şekli kanunlarda belirtilmişse kanundaki adına bakılır.
• Şekli belirtilmemişse, üzerindeki yazının anlamına bakılır.
• Başka bir kağıda atıf yapılmışsa, atıf yapılan kağıdın hükümlerine göre vergi alınır.

Nüsha Sayısı

• Birden fazla nüshası olan kağıtlarda, maktu vergiye tabi olanların her nüshası ayrı ayrı vergilendirilir.
• Nispi vergiye tabi olanların ise yalnızca bir nüshası damga vergisine tabidir.
• Poliçe ve emre yazılı ticari senetlerde sadece dolaşıma çıkarılan nüshalar vergiye tabidir.

Aynı Kağıtta Birden Fazla Akit ve İşlem Bulunması (Madde 6)

• Aynı kağıtta birbirinden tamamen ayrı birden fazla akit ve işlem varsa, her biri ayrı ayrı vergilendirilir.
• Kağıtta toplanan akit ve işlemler birbirine bağlıysa, en yüksek vergi alınmasını gerektiren akit veya işlem üzerinden vergi alınır.
• Asıl akit ve işlemlere ek olarak başka bir şahsın eklenen akit ve işlemi de ayrıca vergiye tabidir.
• Bir kağıtta birden fazla adi kefalet veya garanti taahhüdü varsa, ayrı ayrı olmak üzere yalnızca birinden vergi alınır.
• Pey akçesi, cayma tazminatı gibi taahhütlerden, ayrı bir sözleşmeye konu olmadıkça damga vergisi alınmaz.

Birden Fazla İmzalı Kağıtlar (Madde 7)

• Kağıtlara konulan imzanın birden fazla olması, verginin tekrar alınmasını gerektirmez.
• Maktu vergiye tabi ve birden fazla kişinin imzasını taşıyan makbuz ve ibra senetlerinin damga vergisi imza sayısına göre alınır.
• Nispi vergiye tabi makbuz ve ibra senetlerinde, her imza sahibinin hissesi belirtilmişse, vergi hisselere göre ayrı ayrı ödenir.
• Resmi daire veya tüzel kişi adına kağıtlara konulan birden fazla imza, tek imza hükmündedir.

Resmi Daire Tanımı (Madde 8)

• Genel ve özel bütçeli idareler, il özel idareleri, yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıkları, belediyeler ve köyler resmi daire olarak kabul edilir.
• Bu dairelere bağlı, ayrı tüzel kişiliği olan iktisadi işletmeler resmi daire sayılmaz.

İstisnalar (Madde 9)

• Kanuna ekli (2) sayılı tabloda yazılı kağıtlar damga vergisinden muaftır.

Vergileme Ölçütleri (Madde 10)

• Damga vergisi nispi veya maktu (sabit) olarak alınır.
• Nispi vergide kağıdın türü ve içeriğindeki belli para, maktu vergide kağıdın içeriği önemlidir.
• Belli para, kağıdın içerdiği veya üzerindeki rakamların ifade ettiği paradır.

Belli Para Gösterme Zorunluluğu (Madde 11)

• Cari hesap şeklinde açılan kredilerle her türlü ikrazata ait taahhütnamelerde, ikraz veya temlik edilen para miktarının veya azami haddinin gösterilmesi zorunludur.
• Gösterilmediği takdirde, Damga Vergisi ile cezası olayın meydana çıktığı tarihte, ilgili bulunduğu cari hesapta kayıtlı kredi veya ikrazat miktarına göre hesaplanır.
• Bu vergi ve cezanın ödenmesinde, para veren ve alan taraflar müteselsilen sorumludur.

Yabancı Paraların Çevrilmesi (Madde 12)

• Damga vergisine tabi kağıtlarda yazılı yabancı paralar, Maliye Bakanlığı'nca belirlenen fiyattan Türk parasına çevrilerek vergi alınır.

Nispet (Madde 14)

• Damga vergisi, kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı oran veya miktarlarda alınır.
• Hesaplanan vergi tutarı, tablodaki sınırlamalar saklı kalmak üzere 800 bin Yeni Türk Lirasını aşamaz.
• Önceki yılda uygulanan azami tutar, her yıl yeniden değerleme oranı kadar artırılır.
• Cumhurbaşkanı, yeniden değerleme oranını %50 fazlasını geçmemek ve %20'sinden az olmamak üzere belirlemeye yetkilidir.
• Belli parayı içeren sözleşmelerin değiştirilmesi halinde artan miktar aynı oranda vergiye tabidir.
• Azami tutardan vergi alınan sözleşmelerde sadece bedel artarsa bu hüküm uygulanmaz.
• Bu sözleşmelerin devri halinde aslından alınan verginin dörtte biri alınır.
• Sözleşmelerin süresinin uzatılması halinde aynı miktar veya nispette vergi alınır.
• Akreditif mektup ve telgraflarda süre uzatılırsa verginin dörtte biri alınır.
• Yabancı ülkelerden Türkiye üzerine düzenlenen kağıtlar aynı miktarda, yabancı ülkeler arasında düzenlenip Türkiye'de tedavüle çıkarılanlar ise yarı oranda vergiye tabidir.

Ödeme Şekilleri (Madde 15)

• Damga vergisi; makbuz karşılığı, istihkaktan kesinti veya basılı damga konulması şeklinde ödenir.
• Ödeme şekillerinin hangi işlemlerde uygulanacağına Maliye Bakanlığı karar verir.

Basılı Damga ile Ödeme (Madde 17)

• Bazı kağıtların damga vergisi, pul yerine basılı damga konulmasıyla ödenebilir:
• Makbuz ve ibra senetleri, faturalar, ulaştırma ile ilgili kağıtlar, elektrik, havagazı, telefon ve su abonman mukavelenameleri
• Maliye Bakanlığı izniyle diğer vergiye tabi kağıtlar
• Maliye Bakanlığı, verginin basılı damga konulmasıyla ödenmesine karar verebilir.

Makbuz Karşılığı Ödeme (Madde 18)

• Kanunda belirtilen haller dışında, Damga Vergisi makbuz karşılığında ödenir.
• Maliye Bakanlığı bu ödeme şekline ilişkin usul ve esasları belirler.

İstihkaktan Kesinti Yapılması (Madde 19)

• Genel ve özel bütçeli daireler, il özel idareleri, belediyeler, bankalar ile Kamu iktisadi teşebbüsleri ve iştirakleri tarafından yapılan ödemelerde kullanılan ve nispi vergiye tabi bulunan makbuzlarla bu mahiyetteki kağıtlara ait vergilerin:
• Ödemelerin yapılması
• Avans suretiyle avans verilmesi, sırasında kurumlar tarafından kesinti yapılması şekliyle ödenmesine Maliye Bakanlığınca izin verilebilir.

Basılı Damga ile Ödeme Zamanı (Madde 21)

• Basılı damga konulacak kağıtların vergisi, yüzde beş noksanı ile peşin olarak ödenir.

Makbuz ile Ödeme Zamanı (Madde 22)

• Makbuz karşılığı ödemelerde Damga Vergisi;
  • Maliye Bakanlığınca belirlenen mükellefler, her ay düzenlenen kağıtların vergisini ertesi ayın 20'nci günü akşamına kadar beyan edip 26'ncı günü akşamına kadar öder.
  • Diğer durumlarda, kağıdın düzenlendiği tarihi izleyen onbeş gün içinde beyan edilir ve aynı sürede ödenir.
• Maliye Bakanlığı, bu maddenin uygulanmasına ilişkin usûl ve esasları belirlemeye yetkilidir.

İstihkaktan Kesinti Ödeme Zamanı (Madde 23)

• Genel bütçeli daireler dışında kalan ve istihkaktan kesinti yapan kurumlar, bir ay içinde kestikleri Damga Vergisini, ertesi ayın 20'nci günü akşamına kadar beyan eder ve 26'ncı günü akşamına kadar öderler.

Vergi ve Cezada Sorumluluk (Madde 24)

• Vergiye tabi kağıtların damga vergisinin ödenmemesinden veya eksik ödenmesinden kaynaklanan vergi ve cezadan, mükelleflere rücu hakkı olmak üzere, kağıtları ibraz edenler sorumludur.
• Birden fazla kişi tarafından imzalanan kağıtlara ait vergi ve cezanın tamamından imza edenler müteselsilen sorumludurlar.
• Muaf kuruluşlarca düzenlenen kağıtlara ait verginin tamamı kişiler tarafından ödenir, ödenmemesi halinde kişilerle birlikte kurumlar müteselsilen sorumludur.
• 22 nci maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında bulunanlar, işlemlere ilişkin kağıtlara ait verginin beyan ve ödenmesinden sorumludurlar.
• Resmi daireler veya noterlerce düzenlenen ve Damga Vergisi alınmayan kağıtların vergisi mükelleflere, cezası düzenleyenlere aittir.

Özel Sorumluluk (Madde 25)

• Yabancı memleketlerle Türkiye'deki yabancı elçilik ve konsolosluklarda düzenlenen ticari ve mütedavil kağıtların Damga Vergisi ve cezası, mükelleflerine rücu hakkı saklı bulunmak üzere hamillerinden alınır.

Resmi Dairelerin Yükümlülüğü (Madde 26)

• Resmi daire memurları, kendilerine ibraz edilen kağıtların Damga Vergisini aramakla ve vergisi ödenmemiş olanları tutanakla tespit etmekle yükümlüdür.

Diğer Kurum ve Kuruluşların Yükümlülüğü (Madde 27)

• Noterler, damga vergisi ödenmemiş kağıtları vergi ve cezası ödenmedikçe tasdik edemezler.
• Aksi takdirde, mükellef hakkında Vergi Usul Kanunu hükümleri uygulanmakla birlikte, noterlerden de tasdik ettikleri her kağıt için kanunen alınması gereken cezası ayrıca alınır.

Kağıtların Terki (Madde 28)

• Vergi cezası alınması gereken kağıtların hamilleri tarafından terk edilmesi bu cezanın alınmasına engel değildir.