Cümle Yapısı: Bağımsız ve Bağımlı Cümleler

Sentence Structure

** Clause: ** A clause is a group of words containing a subject and a predicate.

• Independent Clause (IC):
  • Has a subject and a predicate
  • Can stand alone as a complete sentence
  • Example: I went to the store.
• Dependent Clause (DC):
  • Has a subject and a predicate, but cannot stand alone
  • Begins with a subordinating conjunction (e.g., because, although, if)
  • Example: because I needed milk

** Phrase: ** A phrase is a group of words that functions as a unit in a sentence.

• Noun Phrase (NP):
  • Functions as a single noun
  • Example: the big red car
• Verb Phrase (VP):
  • Functions as a single verb
  • Example: will be running
• Adjective Phrase (AdjP):
  • Functions as a single adjective
  • Example: very happy
• Adverb Phrase (AdvP):
  • Functions as a single adverb
  • Example: very quickly

** Sentence Types: **

• Simple Sentence:
  • One independent clause
  • Example: I like coffee.
• Compound Sentence:
  • Two or more independent clauses joined by a conjunction
  • Example: I like coffee, and I also like tea.
• Complex Sentence:
  • One independent clause and one or more dependent clauses
  • Example: I went to the store because I needed milk.
• Compound-Complex Sentence:
  • Two or more independent clauses and one or more dependent clauses
  • Example: I went to the store because I needed milk, and I also bought eggs.

** Sentence Functions: **

• Declarative Sentence:
  • States a fact or opinion
  • Example: The sun rises in the east.
• Interrogative Sentence:
  • Asks a question
  • Example: What is your name?
• Imperative Sentence:
  • Gives a command or makes a request
  • Example: Close the door!
• Exclamatory Sentence:
  • Expresses strong emotions
  • Example: What a beautiful day!

Cümle Yapısı

Bağlayıcılar

• Bağlayıcı, bir özne ve bir yüklem içeren sözcük grubudur.
• Bağımsız Bağlayıcı (IC):
  • Bir özne ve bir yüklemi vardır
  • Tam bir cümle olarak tek başına durabilir
  • Örnek: I went to the store.
• Bağımlı Bağlayıcı (DC):
  • Bir özne ve bir yüklemi vardır, ancak tek başına duramaz
  • Bir alt bağlacıyla başlar (örneğin, because, although, if)
  • Örnek: because I needed milk.

İfade

• İfade, bir cümlede bir birim olarak işlev gören sözcük grubudur.
• İsım İfadesi (NP):
  • Tek bir ismin işlevini görür
  • Örnek: the big red car
• Fili İfadesi (VP):
  • Tek bir fili işlevini görür
  • Örnek: will be running
• Sıfat İfadesi (AdjP):
  • Tek bir sıfat işlevini görür
  • Örnek: very happy
• Zarf İfadesi (AdvP):
  • Tek bir zarf işlevini görür
  • Örnek: very quickly

Cümle Tipleri

• Basit Cümle:
  • Bir bağımsız bağlayıcı
  • Örnek: I like coffee.
• Bileşik Cümle:
  • İki veya daha fazla bağımsız bağlayıcı, bir bağlaçla birleştirilir
  • Örnek: I like coffee, and I also like tea.
• Karmaşık Cümle:
  • Bir bağımsız bağlayıcı ve bir veya daha fazla bağımlı bağlayıcı
  • Örnek: I went to the store because I needed milk.
• Bileşik-Karmaşık Cümle:
  • İki veya daha fazla bağımsız bağlayıcı ve bir veya daha fazla bağımlı bağlayıcı
  • Örnek: I went to the store because I needed milk, and I also bought eggs.

Cümle İşlevleri

• ** Bildirici Cümle**:
  • Bir fatto veya görüş bildirir
  • Örnek: The sun rises in the east.
• Sorucu Cümle:
  • Bir soru sorar
  • Örnek: What is your name?
• Emir Cümle:
  • Bir komut veya istek bildirir
  • Örnek: Close the door!
• Çığlık Cümle:
  • Güçlü duyguları ifade eder
  • Örnek: What a beautiful day!

Cümle Yapısı

• Türkçe cümleler genellikle Özne-Nesne-Fiil (SNF) sözdizimine uyar.
• Sözdizimi vurgulama veya stilistik amaçlar için değiştirilebilir, ancak SNF temel yapısıdır.
• Basit cümleler tek bir fiille veya fiil terkibi ile oluşabilir.

Fiil Çekilimi

• Türkçe fiiller aşağıdaki yöntemlere göre çekilir:
  • Zaman (şimdiki, geçmiş, gelecek)
  • Aspect (basit, devam eden, mükemmel)
  • Mod (belirtme, emir, koşul)
  • Şahıs (birinci, ikinci, üçüncü)
  • Sayı (tekil, çoğul)
• Fiil çekiminde kök fiile ekler eklenir.
• Türkçe fiillerde birçok düzensizlik vardır ve bazı fiiller kusurludur (bazı formları yoktur).

İsim Tamlamaları

• Türkçe isim tamlamaları genellikle şunları içerir:
  • Baş isim (ana isim)
  • İsteğe bağlı değiştirgeçler (sıfatlar, sayılar, gösterenler)
  • İsteğe bağlı sahip ekleri (sahipliği gösterir)
• Sahip ekleri, sahipliği göstermek için başına isimlerine eklenir:
  • -im (benim), -in (senin), -i (onun/ onun), -imiz (bizim), -iniz (sizin), -leri (onların)
• Sıfatlar, ismin önünde gelir ve isim tamlamalarını değiştirebilir.
• Türkçe, isim tamlamalarının oluşumunu etkileyen bir ünlülük uyumu sistemine sahiptir.