Cukrzyca - Typy i Diagnostyka

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Jakie są typowe powikłania leczenia insuliną?

  • Podwyższone ciśnienie krwi
  • Hipoglikemia (correct)
  • Otyłość
  • Cukrzyca typu II

Które leki są stosowane w leczeniu cukrzycy typu II?

  • Glinidy (correct)
  • Insulina glarginowa
  • Leki przeciwbólowe
  • Analog amyliny

Jaką funkcję pełnią leki inkretynowe?

  • Przyspieszają opróżnianie żołądka
  • Podnoszą poziom glukozy
  • Zwiększają apetyt
  • Stymulują wydzielanie insuliny (correct)

Która z poniższych reakcji jest działaniem niepożądanym metforminy?

<p>Ostre biegunki (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie działanie ma pramlintyd w leczeniu cukrzycy?

<p>Obniża poziom glukozy (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie leki są klasyfikowane jako długo działające sterydy?

<p>Betametazon (A)</p> Signup and view all the answers

Który z tych leków stosowany jest głównie drogą doustną?

<p>Kortyzon (A)</p> Signup and view all the answers

Jakie działanie mają betametazon i deksametazon?

<p>Przeciwzapalne (A)</p> Signup and view all the answers

Co jest głównym wskazaniem do stosowania sterydów?

<p>Leczenie substytucyjne (B)</p> Signup and view all the answers

Który z wymienionych leków jest pierwszym wyborem w leczeniu osteoporozy?

<p>Bisfosfoniany (C)</p> Signup and view all the answers

Jakie działania niepożądane mogą wynikać z stosowania sterydów?

<p>Bezsenność (C)</p> Signup and view all the answers

Jakie sposoby profilaktyki osteoporozy są zalecane?

<p>Wysoka aktywność fizyczna (B), Przyjmowanie wapnia i witaminy D3 (C)</p> Signup and view all the answers

Która z poniższych chorób jest wskazaniem do stosowania sterydów?

<p>Choroba Addisona (D)</p> Signup and view all the answers

Jakie działanie mają inhibitory SGLT-2 na glukozę w organizmie?

<p>Zwiększają wydalanie glukozy z moczem. (A)</p> Signup and view all the answers

Jakie są działania niepożądane metimazolu?

<p>Niskie ryzyko działań niepożądanych. (A)</p> Signup and view all the answers

Który lek jest pierwszym wyborem w leczeniu nadczynności tarczycy?

<p>Metimazol. (D)</p> Signup and view all the answers

Jakie są możliwe skutki uboczne stosowania radioaktywnego jodu?

<p>Bezpłodność. (A), Niedoczynność tarczycy. (D)</p> Signup and view all the answers

Jakie jest działanie L-tyroksyny?

<p>Suplementacja T3 i T4. (B)</p> Signup and view all the answers

Który z poniższych hormonów jest uwalniany w większej ilości z tarczycy?

<p>T4. (C)</p> Signup and view all the answers

Który typ cukrzycy jest związany z całkowitym zniszczeniem komórek beta wysp trzustkowych?

<p>Cukrzyca typu I (D)</p> Signup and view all the answers

Co jest odtrutką w przypadku zatrucia insuliną?

<p>Glukagon. (C)</p> Signup and view all the answers

Jakie jest ryzyko związane z stosowaniem liotyroniny (T3)?

<p>Wysokie ryzyko kardiotoksyczności. (D)</p> Signup and view all the answers

Jakie jest zalecane przygotowanie do badania diagnostycznego w kierunku cukrzycy?

<p>Na czczo przez 13-14h (D)</p> Signup and view all the answers

Czym jest cukrzyca ciężarnych?

<p>Hiperglikemią zdiagnozowaną w czasie ciąży (C)</p> Signup and view all the answers

Jakie są główne czynniki ryzyka rozwoju cukrzycy typu II?

<p>Nieprawidłowa dieta oraz brak aktywności fizycznej (D)</p> Signup and view all the answers

Jak długo działają ultra-szybko działające insuliny?

<p>Ok. 1-2h (C)</p> Signup and view all the answers

Jakie są zalecenia dotyczące diety w profilaktyce cukrzycy?

<p>Produkty bogate w błonnik o niskim indeksie glikemicznym (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie insuliny są preferowane dla kobiet w ciąży?

<p>Ultra-szybko działające insuliny (A)</p> Signup and view all the answers

Czym spowodowana jest cukrzyca typu III?

<p>Leki, usunięcie trzustki lub nowotwory (A)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Cukrzyca

Przewlekła choroba metaboliczna charakteryzująca się podwyższonym poziomem glukozy we krwi (hiperglikemia).

Cukrzyca typu I

Typ cukrzycy, który rozwija się, gdy organizm przestaje produkować insulinę. Zwykle diagnozowany u dzieci i młodzieży.

Cukrzyca typu II

Typ cukrzycy, który rozwija się, gdy organizm staje się oporny na insulinę. Zwykle diagnozowany u osób dorosłych.

Cukrzyca typu IV

Cukrzyca, która rozwija się w ciąży. Zwykle zanika po porodzie, ale zwiększa ryzyko cukrzycy typu II w przyszłości.

Signup and view all the flashcards

Insulina

Hormon, który reguluje poziom glukozy we krwi, umożliwiając komórkom wchłanianie glukozy z krwi.

Signup and view all the flashcards

Insulina ultra-szybko działająca

Preparaty insuliny, które działają szybko i krótko (1-2 godziny). Podawane są przed posiłkiem.

Signup and view all the flashcards

Insulina krótko działająca

Preparaty insuliny o nieco dłuższym działaniu (5-8 godzin), podawane są podskórnie lub dożylnie.

Signup and view all the flashcards

Insulina o pośrednim czasie działania

Preparaty insuliny o długim czasie działania (do 12 godzin) podawane są podskórnie.

Signup and view all the flashcards

Insulina glarginowa

Insulina o długotrwałym działaniu, podawana podskórnie, rozpoczyna działanie po około 1 godzinie i działa do 24 godzin. Stosowana w cukrzycy typu I, III, IV oraz LADA (uszkodzenie komórek beta trzustki u osób z cukrzycą typu II).

Signup and view all the flashcards

Hipoglikemia w leczeniu insulina

Niski poziom glukozy we krwi, który może prowadzić do utraty przytomności. Jest częstym powikłaniem leczenia insuliną, a pierwszym objawem jest utrata przytomności, bez wcześniejszych objawów.

Signup and view all the flashcards

Doustne leki przeciwcukrzycowe

Leki doustne stosowane w leczeniu cukrzycy typu II, które obniżają poziom glukozy we krwi, zmniejszają masę ciała i stabilizują blaszkę miażdżycową.

Signup and view all the flashcards

Metformina

Rodzaj leku przeciwcukrzycowego, który obniża poziom glukozy we krwi, zmniejsza masę ciała i stabilizuje blaszkę miażdżycową. Może powodować biegunkę, do której tolerancja rozwija się po 2 miesiącach stosowania.

Signup and view all the flashcards

Pramlintid

Sintetyczny analog amyliny, stosowany w cukrzycy typu I i II, podawany podskórnie. Zmniejsza poziom glukozy we krwi poprzez zwiększenie wydzielania insuliny i zmniejszenie wydzielania glukagonu.

Signup and view all the flashcards

Inhibitory SGLT-2

Leki z grupy inhibitorów SGLT-2, np. dapagliflozyna, empagliflozyna, powodują wydalanie glukozy z moczem, co obniża poziom glukozy we krwi.

Signup and view all the flashcards

Glukagon

Hormon produkowany przez trzustkę, odpowiedzialny za podnoszenie poziomu glukozy we krwi.

Signup and view all the flashcards

Mechanizm powstawania hormonów tarczycy

Hormony tarczycy powstają w wieloetapowym procesie, w którym kluczową rolę odgrywa jod.

Signup and view all the flashcards

Niedoczynność tarczycy

Niedobór hormonów tarczycy, który może być spowodowany całkowitym brakiem lub niedoborem produkcji hormonów.

Signup and view all the flashcards

L-tyroksyna (T4)

L-tyroksyna (T4) jest lekiem stosowanym do leczenia niedoczynności tarczycy, ponieważ jest syntetyczną formą hormonu tarczycy T4.

Signup and view all the flashcards

Nadczynność tarczycy

Nadmierne wytwarzanie hormonów tarczycy.

Signup and view all the flashcards

Tioamidy (np. metimazol, PTU)

Tioamidy, takie jak metimazol i PTU, hamują produkcję hormonów tarczycy, a tym samym zmniejszają nadczynność.

Signup and view all the flashcards

Jodek potasu

Jodek potasu jest stosowany w leczeniu nadczynności tarczycy, ponieważ zmniejsza uwalnianie hormonów tarczycy.

Signup and view all the flashcards

Krótkodziałające sterydy

Kortyzon, prednizon, metylprednizolon należą do tej grupy i działają szybko, ale krótko. Tramcynolon działa trochę dłużej.

Signup and view all the flashcards

Długodziałające sterydy

Betametazon i deksametazon są silne i działają długo - efekt jest odczuwalny przez dłuższy czas.

Signup and view all the flashcards

Sterydy przeciwzapalne

Sterydy działające przeciwzapalnie zwalczają stan zapalny, np. w chorobach autoimmunologicznych.

Signup and view all the flashcards

Sterydy zatrzymujące sód

Sterydy zatrzymujące sód wpływają na gospodarkę wodno-elektrolitową, np. fludrokortyzon.

Signup and view all the flashcards

Drogi podania sterydów

Podanie doustne - wygodne i częste, np. kortyzon, prednizon. Podanie miejscowowe - efektywnie działa w miejscu podania, np. betametazon, deksametazon. Podanie dożylne często stosowane w nagłych przypadkach.

Signup and view all the flashcards

Leczenie substytucyjne sterydami

Sterydy często stosowane w leczeniu substytucyjnym, np. w chorobie Addisona, gdzie organizm nie produkuje wystarczająco kortyzolu.

Signup and view all the flashcards

Osteoporoza postmenopauzalna

Osteoporoza postmenopauzalna występuje u kobiet po menopauzie, gdy organizm produkuje mniej estrogenu.

Signup and view all the flashcards

Wskazania do stosowania sterydów

Sterydy, np betametazon, deksametazon, mogą być stosowane w leczeniu stanów zapalnych, alergii, astmy, anemii, nowotworów.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Cukrzyca

  • Choroba metaboliczna charakteryzująca się przewlekłą hiperglikemią
  • Diagnostyka:
    • Na czczo (13-14 godzin)
    • Ostatni posiłek poprzedniego dnia o 18:00
    • Unikać wysiłku i stresu w czasie badania
    • Zachować stałą porę pobrania (7:00-10:00)

Rodzaje cukrzycy

  • Typ I (insulinozależna):
    • Przyczyna immunologiczna lub idiopatyczna
    • Całkowite zniszczenie komórek beta w trzustce (brak insuliny)
    • Diagnozowana w młodym wieku (dzieci, nastolatki)
  • Typ II (insulinoniezależna):
    • Przyczyna: styl życia (brak aktywności, nieprawidłowa dieta, alkohol, palenie)
    • Oporność na insulinę
    • Diagnozowana po 30 roku życia
  • Typ III:
    • Często spowodowana lekami (np. GKS), usunięciem trzustki lub nowotworami
  • Typ IV (cukrzyca ciężarnych):
    • Hiperglikenia zdiagnozowana podczas ciąży
    • Przyczyna: zmiany hormonalne, oporność wywołana przez łożysko
    • Zazwyczaj zanika po porodzie, ale zwiększa ryzyko cukrzycy typu II w przyszłości

Profilaktyka cukrzycy

  • Regularny pomiar glukozy we krwi
  • Redukcja masy ciała
  • Odpowiednia dieta (produkty z niskim indeksem glikemicznym, bogate w błonnik)
  • Aktywność fizyczna (4 dni w tygodniu po 30 minut)

Leczenie cukrzycy

  • Preparaty insuliny:
    • Ultra-szybko działające:
      • Bardzo szybki początek działania (ok. 5 minut)
      • Szybki krótki czas działania (ok. 1-2h)
      • Powodowane podskórnie, idealne dla pomp insulinowych i kobiet w ciąży (np. lispro, aspart, glulizyna)
    • Krótko działające:
      • Insulina naturalna
      • Początek działania ok. 30min, czas działania 5-8h
      • Powodowane podskórnie i dożylnie (np. insulina regularna)
    • Długo działające:
      • Początek działania ok. 3h , czas działania do 12h (np. glargina)
      • Idealne dla osób z cukrzycą typu I, III, IV oraz LADA (choroby trzustki)
  • Doustne leki przeciwcukrzycowe:
    • pochodne sulfonylomocznika (np., glipizyd, glimepiryd, gliburyt)
    • glinidy (np., repaglinid)
    • biguanidy (np., metformina)
    • Flozyny (np., dapagliflozyna, empagliflozyna)
  • Nowe leki:
    • Analogi amyliny (pramlintid)
    • Leki inkretynowe (ozempic)

Powikłania leczenia insuliną

  • Hipoglikemia (pierwszy objaw → utrata przytomności, brak objawów poprzedzających)
  • Alergia insulinowa
  • Immunologiczne oporność insulinowa
  • Lipodystrofia w miejscu wstrzyknięcia

Hormony tarczycy

  • Hormony tarczycy powstają z jodu, który jest transportowany do tarczycy
  • wytwarzane są dwa hormony: T4 (więcej) i T3
  • w tkankach obwodowych T4 przetwarzane na T3

Niedoczynność tarczycy

  • Wynika z braku hormonów lub rzadziej ich niedoboru
  • Leczenie: suplementacja T3 i T4 z wykorzystaniem L-tyroksynu

Nadczynność tarczycy

  • Spowodowana nadprodukcją hormonów tarczycy
  • Leczenie: tioamidy (np., metymazol, tiamazol, propylotiouracyl), beta blokery, inhibitory anionów (np., jodki)

ADRENOKORTYKOSTERYDY

  • Podział ze względu na typ (glikokortykosterydy, mineralokortykosterydy) i czas działania
  • Droga podawania: doustna, parenteralna, miejscowa
  • Wskazania: leczenie substytucyjne, stany zapalne, alergie, astma, nowotwory

Osteoporoza

  • Hormonalne i niehormonalne leczenie
  • Profilaktyka: regularny wysiłek fizyczny, wapń i wit. D3
  • Leczenie:
    • Teriparatyd (analog parathormonu)
    • Kalcytonina
    • Estradiol
    • Bisfosfoniany (np., alendronian, etidronian, risendronian)
    • Ranielanian strontu
    • Hydroksyapaptyt osseiny
    • Denosumab
    • Wapń + wit. D3

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

Wykład 4 PDF

More Like This

Use Quizgecko on...
Browser
Browser