Bài 1. Máy tính và những người bạn mới

CPU (Central Processing Unit)

Definition: The CPU, also known as the processor, is the primary component of a computer that executes most instructions that the computer receives.

Functions:

• Executes instructions from the operating system and applications
• Performs calculations and logical operations
• Controls the flow of data between different parts of the computer

Components:

• Control Unit: retrieves and decodes instructions, generates control signals
• Arithmetic Logic Unit (ALU): performs mathematical and logical operations
• Registers: small amounts of on-chip memory that store data temporarily

Types:

• Microprocessor: a CPU that contains the entire processing system on a single integrated circuit
• Multi-core Processor: a CPU that contains multiple processing cores on a single integrated circuit

Characteristics:

• Clock Speed: measured in GHz (gigahertz), determines how fast the CPU can execute instructions
• Cache Memory: small, fast memory that stores frequently accessed data
• Instruction Set Architecture (ISA): determines the set of instructions that the CPU can execute

Examples:

• Intel Core i5
• AMD Ryzen 5
• Apple M1

CPU (Bộ xử lý trung tâm)

• Là thành phần chính của máy tính, thực hiện hầu hết các lệnh mà máy tính nhận được.
• also known as the processor.

Chức năng

• Thực hiện các lệnh từ hệ điều hành và ứng dụng.
• Thực hiện các phép toán và hoạt động logic.
• Kiểm soát luồng dữ liệu giữa các phần khác nhau của máy tính.

Thành phần

• Bộ điều khiển (Control Unit): lấy và giải mã lệnh, tạo ra tín hiệu điều khiển.
• Đơn vị logic số học (Arithmetic Logic Unit - ALU): thực hiện các phép toán và hoạt động logic.
• Đăng ký (Registers): các lượng bộ nhớ nhỏ trên chip lưu trữ dữ liệu tạm thời.

Loại

• Bộ xử lý vi mô (Microprocessor): CPU chứa toàn bộ hệ thống xử lý trên một mạch tích hợp duy nhất.
• Bộ xử lý đa hạt (Multi-core Processor): CPU chứa nhiều lõi xử lý trên một mạch tích hợp duy nhất.

Đặc điểm

• Tốc độ clock: đo bằng GHz (gigahertz), xác định tốc độ thực hiện lệnh của CPU.
• Bộ nhớ cache: bộ nhớ nhỏ, nhanh lưu trữ dữ liệu được truy cập thường xuyên.
• Kiến trúc tập lệnh (Instruction Set Architecture - ISA): xác định tập lệnh mà CPU có thể thực hiện.

Ví dụ

• Intel Core i5.
• AMD Ryzen 5.
• Apple M1.

Linh kiện phần cứng

Bộ xử lý trung tâm (CPU)

• Được gọi là bộ não của máy tính, thực thi các lệnh và thực hiện các tính toán
• Ví dụ: Intel Core i5, AMD Ryzen 7

Bo mạch chủ

• Là bảng mạch chủ của máy tính, kết nối và hỗ trợ tất cả các linh kiện phần cứng
• Đặc điểm: có socket cho CPU và bộ nhớ, khe cắm cho thẻ mở rộng, kết nối cho các thiết bị ngoại vi và lưu trữ

Bộ nhớ (RAM)

• Là một dạng lưu trữ tạm thời cho dữ liệu và ứng dụng
• Là bộ nhớ dễ bay, dữ liệu sẽ bị mất khi tắt nguồn
• Dung lượng được đo bằng byte (ví dụ: 8GB, 16GB)

Lưu trữ

• Là một dạng lưu trữ永久 cho dữ liệu và chương trình
• Có hai loại: Ổ cứng loại đĩa (HDD) và Ổ cứng thể rắn (SSD)
• Dung lượng được đo bằng byte (ví dụ: 256GB, 1TB)

Nguồn điện

• Chuyển đổi nguồn điện xoay chiều (AC) thành nguồn điện một chiều (DC)
• Cung cấp điện cho tất cả các linh kiện
• Dung lượng được đo bằng watt (W)

Card đồ họa

• Kiểm soát màn hình hiển thị
• Có hai loại: Card đồ họa tích hợp (được tích hợp vào CPU) và Card đồ họa riêng
• Đặc điểm: độ phân giải và tần số quét, đơn vị xử lý đồ họa (GPU)

Thiết bị đầu vào/đầu ra (I/O)

• Bàn phím: thiết bị đầu vào cho việc nhập liệu
• Chuột: thiết bị đầu vào cho việc điều hướng
• Màn hình: thiết bị đầu ra cho hiển thị
• Các thiết bị I/O khác: loa, webcam, micro, ...

Thiết bị ngoại vi

Thiết bị đầu vào

• Máy quét: quét tài liệu và hình ảnh
• Webcam: quay phim và chụp hình
• Micro: thu âm thanh đầu vào

Thiết bị đầu ra

• Máy in: in tài liệu và hình ảnh
• Loa: xuất âm thanh
• Máy vẽ: in tài liệu và hình ảnh có khổ lớn