Conservatisme en Christendemocratie
40 Questions
0 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Wat is volgens Weber het belangrijkste kenmerk van macht?

  • De legitimiteit van de machtsuitoefening
  • De acceptatie van gezag door de ondergeschikte
  • De mogelijkheid voor A om B iets te laten doen (correct)
  • De onzichtbaarheid van machtsstructuren

    • Welke van de volgende verklaringen richt zich op de gevolgen van het activeren van machtsbronnen?

  • Visie verklaring
  • Causale verklaring (correct)
  • Intentionele verklaring
  • Structurele verklaring

    • Welke term verwijst naar machtsuitoefening die als legitiem wordt beschouwd?

  • Gezag (correct)
  • Macht
  • Controle
  • Invloed

    • Op welke wijze kunnen politici macht verwerven volgens het gegeven begrip?

    <p>Door de sociale relaties te beïnvloeden</p> Signup and view all the answers

    Wat is de belangrijkste functie van macht binnen een samenleving?

    <p>Het structureren van de maatschappelijke orde</p> Signup and view all the answers

    Wat betekent 'structuurmachten' in het kader van macht?

    <p>Onzichtbare macht die maatschappelijke structuren beïnvloedt</p> Signup and view all the answers

    Hoe wordt macht meestal beschouwd in de samenleving?

    <p>Neutraal maar met een negatieve connotatie</p> Signup and view all the answers

    Wat is een belangrijk resultaat van het bestuderen van de verdeling van machtsbronnen?

    <p>Het begrijpen van politieke machtbewijzen</p> Signup and view all the answers

    Wat is een kenmerk van autoritair conservatisme?

    <p>Focus op autoritair leiderschap</p> Signup and view all the answers

    Welke van de volgende concepten hoort bij het personalisme?

    <p>De menselijke persoon als hoogste goed</p> Signup and view all the answers

    Wat omvat de schuilnaam van christendemocratie?

    <p>Pragmatisme en kleine staat</p> Signup and view all the answers

    Wat is een belangrijk principe van subsidiariteit?

    <p>De staat moet alleen aanvullend optreden waar nodig</p> Signup and view all the answers

    Wat is de hoofdgedachte van het socialisme voortkomend uit het Marxisme?

    <p>Kapitalisme zal onvermijdelijk verdwijnen</p> Signup and view all the answers

    Bij welke stroming hoort de nadruk op klassensamenwerking?

    <p>Christendemocratie</p> Signup and view all the answers

    Welke van de volgende uitspraken is een kenmerkend idee van de sociaaldemocratie?

    <p>Verbeteringen kunnen langzaam worden doorgevoerd binnen het kapitalisme</p> Signup and view all the answers

    Welk begrip verwijst naar de patriottische rol van de overheid volgens conservatisme?

    <p>De overheid fungeert als een familiaal leidende autoriteit</p> Signup and view all the answers

    Wat is de basis van Schumpeters visie op democratie?

    <p>Democratie is bestuur door een elite.</p> Signup and view all the answers

    Hoe beschrijft Schumpeter de rol van de gemiddelde burger in politieke kwesties?

    <p>Burgers vallen terug op lagere geestelijke prestaties en emoties.</p> Signup and view all the answers

    Wat kenmerkt het neocorporatisme volgens de inhoud?

    <p>Een beperkt aantal bestuurders neemt deel aan het beleid.</p> Signup and view all the answers

    Wat was de reactie van de Kerk op de opkomst van socialisten en communisten rond 1885?

    <p>De Kerk ging zich sociaal-katholiek opstellen.</p> Signup and view all the answers

    Wat houdt het concept van Solidarisme in?

    <p>Een harmonieuze samenleving waarin iedereen zijn rol heeft.</p> Signup and view all the answers

    Welke afspiegeling van neocorporatisme wordt genoemd in de inhoud?

    <p>De groep van 10 die beleidsbeslissingen maakt.</p> Signup and view all the answers

    Wat kan worden gezegd over de perceptie van corporatisme in de maatschappij?

    <p>Corporatisme verliest aan populariteit door associaties met autoritaire regimes.</p> Signup and view all the answers

    Wat betekent het dat democratie 'bestuur door en concurrentie tussen elites' is volgens Schumpeter?

    <p>Politieke partijen strijden om de goedkeuring van het volk.</p> Signup and view all the answers

    Wat is een van de hervormingsvoorstellen van NPC om de kloof tussen burger en politiek te dichten?

    <p>Versterking van directe democratie</p> Signup and view all the answers

    Wat bepaalt de onderliggende regels en afspraken van een politiek systeem?

    <p>De politieke cultuur</p> Signup and view all the answers

    Welke factor beïnvloedt significant de politieke cultuur in België?

    <p>Het opleidingsniveau van burgers</p> Signup and view all the answers

    Welke van de volgende aspecten hoort niet bij de inhoud van het socialisatieproces in de politiek?

    <p>Technologische ontwikkelingen</p> Signup and view all the answers

    Wat was de doelstelling van het onderzoek van Almond en Verba?

    <p>Het verband tussen culturele voorwaarden en politieke systemen onderzoeken</p> Signup and view all the answers

    Waarom zijn er in België weinig referenda volgens de heersende volksaard?

    <p>Omdat het als gevaarlijk wordt gezien</p> Signup and view all the answers

    Wat wordt niet genoemd als een kenmerk van de politieke cultuur?

    <p>Juridische structuren</p> Signup and view all the answers

    Wat is een voorbeeld van een factor die de politieke cultuur in een samenleving vormt?

    <p>Socialisatie van de bevolking</p> Signup and view all the answers

    Wat is de belangrijkste kenmerken van traditionele autoriteit?

    <p>Legitimiteit uit gewoonte.</p> Signup and view all the answers

    Wat kenmerkt charismatische autoriteit het meest?

    <p>Een onfeilbare of onbetwistbare leider.</p> Signup and view all the answers

    Welke autoriteit biedt de minste kans op machtsmisbruik?

    <p>Rationeel-legale autoriteit.</p> Signup and view all the answers

    Wat beschrijft het best de relatie tussen politiek vertrouwen en legitimiteit?

    <p>Vertrouwen versterkt vaak de acceptatie van besluiten.</p> Signup and view all the answers

    Wat zijn politieke breuklijnen?

    <p>Verdeellijnen die ontstaan uit fundamentele tegenstellingen.</p> Signup and view all the answers

    Wat is een belangrijke voorwaarde voor politiek vertrouwen?

    <p>Geloof dat bestuurders goede bedoelingen hebben.</p> Signup and view all the answers

    Wat is een subcultuur in de politieke context?

    <p>Een groep met een afwijkende politieke cultuur.</p> Signup and view all the answers

    Wat is een gevolg van politieke breuklijnen in de samenleving?

    <p>Een structurele spanning op maatschappelijke onderwerpen.</p> Signup and view all the answers

    Study Notes

    Conservatisme

    • De taak van de overheid is om in te grijpen in de economie wanneer dit in het voordeel is van de samenleving.
    • Bezit wordt gezien als een te respecteren traditie.
    • Er zijn verschillende vormen van conservatisme:
      • Autoritair conservatisme: nadruk op autoritair leiderschap
      • Hedendaags conservatisme: NVA
      • Christendemocratie, pragmatisch of paternalistisch conservatisme: CD&V
    • Burke: verandering is onvermijdelijk, maar de overheid moet pragmatisch beleid ontwikkelen om de centrale waarden van het conservatisme te beschermen.
    • De overheid handelt als een patriarch die weet wat het beste is voor de samenleving.

    Christendemocratie

    • Christendemocratie benadrukt conservatieve waarden zoals religie, de organische opbouw van de samenleving, pragmatisme en de kleine staat.
    • Kernconcepten:
      • Christelijke waarden en normen
      • Personalisme: De mens is het hoogste goed, niet de partij, een ideologie of de staat. De mens is de hoogste vorm van ‘zijn’; alleen de mens heeft een vrije wil en heeft waarde. Zet zich af tegen materialisme, rationalisme, onbeperkt kapitalisme en liberalisme, omdat die de mens te veel beschouwen als een economisch instrument (anti-economisme). Tegen klassenstrijd en voor consensus. De staat moet enkel de noodzakelijke randvoorwaarden scheppen waarbinnen individuen zich via de gemeenschap, in eigen kring kunnen ontwikkelen.
      • Anti-etatisme en subsidiariteit: Staatsmacht over verschillende niveaus verspreiden en zo dicht mogelijk bij de persoon uitoefenen. Subsidiariteit: Staat kan enkel aanvullend optreden, voor beslissingen die de natuurlijke gemeenschappen overstijgen. Klassensamenwerking: consensus in economische conflicten, welvaart moet de hele gemeenschap ten goede komen.

    Socialisme

    • Ontwikkelde zich vanuit het Marxisme.
    • Het marxisme gelooft dat de kapitalistische samenleving onvermijdelijk zal verdwijnen en wil niet via geleidelijke verandering binnen het kapitalistische systeem hervormingen doorvoeren, maar wel het systeem bruusk tot een einde brengen.
    • De sociaaldemocratie, daarentegen, denkt, dat ook in een kapitalistisch bestel de omstandigheden geleidelijk aan verbeterd kunnen worden.

    Macht

    • Macht is een onderdeel van elke sociale relatie.
    • Zonder aandacht voor macht kan je de samenleving niet bestuderen: macht is een belangrijk structurerend mechanisme voor het behoud of de aanpassing van de maatschappelijke orde.
    • Macht, of beter de manier waarop die georganiseerd is, helpt dus om politieke systemen te catalogeren.
    • We gebruiken de benaderingen: ‘potentiële macht’ (zichtbare) en ‘structurele macht’ (onzichtbare) als analytische tools om de complexiteit van macht te kunnen bepalen.
    • Macht heeft vaak een negatieve connotatie, maar is in principe neutraal.
    • Macht is een middel om idealen of doelen te realiseren: wie aan politiek wil doen, moet daarom macht verwerven. Het gaat vooral om hoe die verworven wordt en wat met die macht gedaan wordt.
    • Macht is een heel uiteenlopend begrip.
    • De meeste omschrijvingen van macht beschouwen als essentieel element dat actor A (machthebbende) er via de machtsrelatie in slaagt om actor B (machtssubject/onderwerp, diegene waarop macht wordt uitgeoefend) iets te laten doen dat B zonder deze machtsrelatie niet zou hebben gedaan.
    • Weber: A heeft de mogelijkheid om ervoor te zorgen dat B een handeling verricht die B anders niet zou verrichten.
    • Weber maakte een onderscheid tussen macht en gezag. Macht staat voor de mogelijkheid van A om zijn wil in het kader van een sociale relatie op te leggen aan anderen, ook tegen eventuele weerstand in. Gezag verwijst naar de machtsuitoefening die aanvaard wordt, en dus als legitiem wordt aangezien.
    • Sadorno: Macht gaat in zijn meest brede betekenis, om de capaciteit (een potentieel à afstamming van het Latijnse posse) om bepaalde uitkomsten (acties of resultaten) te veroorzaken, teweeg te brengen. Het bestaan van elites wordt verzoend met de electorale participatie van den bestuurden.
    • Joseph Schumpeter: Spreekt over competitief elitisme. Bekritiseert de klassieke leer van democratie en concepten als ‘volkswil’ of ‘het algemeen belang’ en spreekt de gedachte tegen dat het volk zelf zijn zaken kan regelen. De meeste burgers zijn volgens Schumpeter niet in staat om redelijk na te denken over politieke kwesties, enkel over wat hen heel direct aanbelangt. Gemiddelde burgers zouden op politiek vlak terugvallen op ‘lagere geestelijke prestaties’ en emoties. Democratie is bestuur door en concurrentie tussen elites, met het volk als scheidsrechter. Een democratie betekend gewoon dat burgers de opportuniteit hebben om de mensen die de regels maken (de élite) te accepteren of te weigeren. Concurrentie tussen rivaliserende politici, georganiseerd in partijen, waarbij ze allen streven naar het mandaat om te heersen. Duidelijk onderscheid tussen de elite en de massa, de rol van de massa in een democratie blijft volgens hem beperkt tot de verkiezingen.

    Neocorporatisme

    • "België is één van de meest neocorporistische landen ter wereld."
    • Er is een beperkt aantal bestuurders van een land die worden uitgenodigd om samen te werken aan het beleid van het land.
    • Dit is typisch voor kleine landen die economisch afhankelijk zijn van andere landen.
    • De politiek houdt slechts rekening met enkelen. Bijv.: Er zijn maar 3 vakbonden die mee mogen besturen. De overheid doet graag zaken met een beperkt aantal vakbonden. De top van die vakbonden maken deel uit van het politieke systeem.
    • De groep van 10 (kennen)

    Oorsprong neocorporatisme

    • In Europa worden de socialisten en communisten populair (rond 1885).
    • De Kerk was bang om de macht te verliezen. Dus werd ze sociaal Katholiek (Rerum Novarum): de samenleving moet je zien als een menselijk orgaan à iedereen heeft z'n eigen rol in de samenleving.
    • Dit leidt tot Solidarisme (‘een harmonische samenleving’)
    • Hierdoor ontstaat het corporatisme.
    • ‘Neo’ staat voor democratisch en moet het verschil maken met corporatisme in autoritaire regimes.
    • Het corporatisme wordt wel een verbrandde ideologie vanwege de verwantschap met het fascisme van Mussolini.
    • Neocorporatisme is een vorm van politieke samenwerking waarbij de politieke partijtop en sociaaleconomische belangengroepen betrokken zijn.

    Politieke Cultuur

    • Wetenschappelijke visie op politieke cultuur focust niet enkel op elite, maar wordt zowel door de massa als de elite gevormd.
    • Wordt vooral overgedragen door socialisatie.
    • Ordent en geeft betekenis aan politiek in een samenleving.
    • Politieke cultuur staat dus voor een geheel aan opvattingen, normen, waarden, houdingen en verwachtingen in de samenleving over politiek.
    • Met name over de inhoud van het overheidsbeleid (wat moet de overheid doen, welke keuzes maken, …?)
    • En over het politieke proces (verhouding tussen burgers en politici, inspraak, vertrouwen in de politieke actoren, manier waarop ze beslissen, …)
    • Bepaalt de onderliggende regels en afspraken van een politiek systeem
    • Inhoud van socialisatieproces:
      • De ‘culturele’ aspecten IN het politieke domein zelf +
      • De brede sociaal-culturele en cultureel-intellectuele inbedding VAN politiek in de samenleving

    Politieke Cultuur in België

    • De minderheid heeft een oprechte interesse in politiek à hangt af van je opvoeding, langgeschoolden/kortgeschoolden, hangt ook af van huis tot huis à = politieke cultuur

    'Deus ex machina'

    • Hoe komt het dat er in België weinig referenda gebeuren?
    • Onze volksaard zegt dat het eerder 'gevaarlijk' is.

    The Civic culture

    • Almond en Verba: Volgens Almond en Verba was de concrete houding van de bevolking ten opzichte van de politiek van groot belang voor de politieke stabiliteit.
    • Doelstelling van hun onderzoek: onderzoeken of bepaalde culturele voorwaarden tot bepaalde soorten politieke systemen (al dan niet stabiele democratieën) leiden.
    • Hiervoor namen ze 5000 enquêtes af in vijf verschillende landen.

    Vormen van Legitimiteit

    • Traditionele autoriteit:
      • Legitimiteit uit gewoonte
      • Gezagsdragers hebben eeuwenoude geschiedenis aan hun kant
      • Kleine stammen, monarchieën (patriarchale/gerontologische gezagsbepaling)
    • Charismatische autoriteit:
      • Legitimiteit uit uitstraling van een krachtige persoonlijkheid
      • Personencultus: leider is onfeilbaar/onbetwistbaar
      • Hitler, Napoleon
    • Rationeel-legale autoriteit:
      • Legitimiteit door (rationele) toepassing van een formeel normenstelsel
      • Basis: wetten die vastleggen hoe ver de macht van een functie reikt
      • Minder kans op machtsmisbruik

    Politiek Vertrouwen

    • Politiek vertrouwen is een onmisbare band/voorwaarde voor legitimiteit: geloof dat bestuurders met goede bedoelingen effectief handelen bij het dienen vd publieke belangen.
    • B vertrouwt dat A de POLITIEKE MACHT ‘juist’ gebruikt.
    • Positieve toetsing van gedrag van A aan de normverwachting van B
    • B zal zo gemakkelijker de beslissingen van A aanvaarden.
    • Ook wanneer de beslissing van A ingaat tegen de belangen van B.
    • Minder ‘free riding’, minder controlekosten: vertrouwen = bron

    Subculturen en Breuklijnen

    • Nergens is er sprake van één nationale politieke cultuur.
    • Er zijn vaak verschillende politieke subculturen naast elkaar.
    • Er is sprake van een subcultuur als de politieke cultuur van een bepaalde groep in een voldoende mate afwijkt van de politieke cultuur van een grotere groep.
    • Er zijn heel wat politieke breuklijnen bijv.: Kerk – Staat, links – rechts...
    • Wat zijn politieke breuklijnen?
      • Het is een blijvende fundamentele verdelende lijn (bijv.: Geen hoofddoeken aan openbare loketten.à Staat – Religie)
      • Het is een codeerschema voor politieke kwesties: tegenstellingen vertonen een duidelijke structuur ; ontstaan op fundamentele tegenstellingen (analogie met de aardrijkskunde à aardbevingen: wanneer doet een aardbeving zich voor in de samenleving? Als er te veel spanningen zijn tussen de tektonische platen.)
      • Onze samenleving is bepaald door die breuklijnen.

    Studying That Suits You

    Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

    Quiz Team

    Related Documents

    Ideologieën PDF

    Description

    Dit quiz richt zich op de belangrijkste concepten van conservatisme en christendemocratie. Leer meer over de verschillende vormen van conservatisme en de kernwaarden van de christendemocratie. Ontdek hoe deze ideologieën de politiek en samenleving beïnvloeden.

    More Like This

    Introduction to Conservatism
    6 questions

    Introduction to Conservatism

    ProfoundRuthenium avatar
    ProfoundRuthenium
    Lecture 5: Pragmatic Traditionalism in Conservatism
    30 questions

    Lecture 5: Pragmatic Traditionalism in Conservatism

    PrivilegedRhinoceros2531 avatar
    PrivilegedRhinoceros2531
    Caring for God's Creation
    5 questions

    Caring for God's Creation

    FuturisticSuprematism avatar
    FuturisticSuprematism
    Conservatism Overview Quiz
    18 questions

    Conservatism Overview Quiz

    HappierAphorism3082 avatar
    HappierAphorism3082
    Use Quizgecko on...
    Browser
    Open
    Browser
    Browser