Công nghệ Siêu âm và Hình ảnh Y học

Siêu âm

• Phát hiện năm 1942, công nghệ tương tác song âm với các tổ chức trong cơ thể.
• Có 5 loại siêu âm: mode A, B, TM, Doppler, 3D, 4D.

Cắt lớp vi tính (CT)

• Máy cắt lớp vi tính sọ não đầu tiên được phát triển năm 1971 tại Anh.
• Năm 1977, giới thiệu máy cắt lớp vi tính thế hệ 1.
• Năm 1991, máy cắt lớp vi tính đầu tiên tại Việt Xô.
• Kỹ thuật dựng ảnh tái tạo cấu trúc 3 chiều của vật thể.

Cộng hưởng từ (MRI)

• Dựa trên nguyên lý cộng hưởng từ của các hạt nhân H+ trong dịch nội ngoại bào.

X-quang

• Tia X được phát hiện năm 1895, có tính chất đâm xuyên, truyền thẳng và khả năng hấp thụ khác nhau.
• Chụp X-quang ngực gồm các tiêu chuẩn chụp thẳng và nghiêng.

Tiêu chuẩn chụp X-quang ngực

• Tiểu thùy phổi thứ cấp là đơn vị giải phẫu nhỏ nhất của phổi.
• Rốn phổi trái cao hơn rốn phổi phải khoảng 1 cm.
• Đặc điểm của động mạch phổi thùy dưới có hình dạng ngón tay, hướng xuống.

Tràn dịch màng phổi

• Vòm hoành phía phải lớn hơn phía trái trên 1,5 cm.
• Các loại tràn dịch: thể hoành, khu trú, và liên thùy nhỏ cần phân biệt với u màng phổi.

Tràn khí màng phổi (TKMP)

• Xuất hiện khí trong khoang màng phổi, bóng sáng trên hình ảnh X-quang.
• Chèn ép trung thất, cần dẫn lưu khi tràn khí có van.

Hội chứng phế bào phế nang

• Dấu hiệu tổn thương ở phế bào, khí được thay thế bởi dịch hoặc tế bào.
• Đặc điểm tổn thương bao gồm nốt mờ, bờ không rõ, và hình ảnh phế quản khí trong đám mờ.

Hội chứng suy hô hấp cấp tiến triển

• Thể hiện qua đám mờ phế bào dạng cánh bướm.

Hội chứng kẽ

• Mô kẽ bao quanh phế quản mạch máu, không thấy rõ trên X-quang hay CT.
• Đặc điểm tổn thương bao gồm mờ rõ nét và không có dạng thùy hay phân thùy.

Tổn thương phổi

• Đường mờ Kerley, kính mờ, mờ dạng lưới, và mờ tổ ong có sự hiện diện của tổ chức kẽ xơ hóa.
• Dấu hiệu chóng chỉ số tim ngực từ 0.5 đến 0.55.

Hội chứng phế quản

• Dấu hiệu trực tiếp: dày thành phế quản, giãn phế quản.
• Dấu hiệu gián tiếp: xẹp phổi do tắc phế quản, thông khí bù phổi.

Hội chứng trung thất

• Các kỹ thuật như CLVT, MRI giúp đánh giá tổn thương trung thất.
• Dấu hiệu bóng mờ và độ nét giúp phân loại tổn thương dựa vào khí nhu mô phổi.

Tràn khí trung thất và màng tim

• Tràn khí trung thất có dấu hiệu sáng dọc bờ trung thất.
• Tràn khí màng tim có dải sáng dọc bờ tim, có thể di động.

Tổn thương mô mềm

• Có thể phát triển vào hoặc ra ngoài lồng ngực, bờ nhòe và rõ ràng.
• Dấu hiệu bất thường hai bên do tổn thương mắc phải hay bẩm sinh.

Tổn thương xương

• Cần chụp X-quang ít nhất trên 2 bình diện vuông góc nhau.
• Định dạng bất thường theo các loại hủy, tạo xương hoặc hỗn hợp.

Gãy xương

• Đường gãy, độ di lệch và tình trạng mô mềm phải được đánh giá chuyên sâu.

Giải phẫu X-quang khớp

• Đầu xương và màng bao hoạt dịch là những thành phần chính.
• Chẩn đoán các bất thường như trật khớp, thoái hóa khớp và viêm khớp dạng thấp dựa trên hình ảnh X-quang.

Viêm khớp dạng thấp và gout

• Viêm khớp dạng thấp gây sưng khớp, thường đối xứng tại nhiều khớp.
• Viêm khớp do gout phát sinh từ lắng đọng acid uric, thường xảy ra ở khớp bàn-đốt ngón chân.