Chương 3: Phân Tích Lợi Ích Chi Phí

Chương 3: Phân Tích Lợi Ích Chi Phí, Định Giá Hàng Hóa và Dịch Vụ Môi Trường (Phần 2)

• Chương này trình bày phương pháp phân tích lợi ích-chi phí và quá trình ra quyết định.
• Nó cũng đề cập đến yếu tố thời gian, môi trường trong phương pháp phân tích lợi ích-chi phí.
• Cuối cùng, nó trình bày cách định giá hàng hóa và dịch vụ môi trường.
• CLO3: Phân tích, đánh giá và vận dụng các công cụ kinh tế phù hợp để làm giảm thiểu ô nhiễm môi trường
• CLO4: Đánh giá và tư vấn các kế hoạch, chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội trong lĩnh vực kinh tế, môi trường.

Một Số Phương Pháp Xác Định Giá Trị Tiền Tệ Của Hàng Hóa và Dịch Vụ Môi Trường

• Hai phương pháp cơ bản để xác định giá trị tiền tệ của hàng hóa và dịch vụ môi trường là đánh giá thông qua đường cầu và đánh giá không thông qua đường cầu.
• Đánh giá thông qua đường cầu có thể xác định được đường cầu và đo lường phúc lợi.
• Đánh giá không thông qua đường cầu không đo lường phúc lợi thực tế, nhưng cung cấp thông tin hữu ích cho các nhà hoạch định chính sách.

Phương Pháp Thông Qua Đường Cầu

• Có hai cách tiếp cận: trực tiếp và gián tiếp.
• Tiếp cận trực tiếp đo lường nhu cầu bằng cách xem xét sự lựa chọn của mỗi cá nhân nói ra về các hàng hóa môi trường (phỏng vấn, lấy ý kiến).
• Tiếp cận gián tiếp khám phá nhu cầu bằng cách xem xét việc mua sắm các hàng hóa có giá thị trường của cá nhân, mà các hàng hóa này thường được sử dụng kèm với các hàng hóa và dịch vụ môi trường.

Tiếp Cận 1 (Trực Tiếp)

• Phương pháp đánh giá ngẫu nhiên (CVM) được sử dụng trong tiếp cận trực tiếp.
• Bước 1 trong CVM là chọn ngẫu nhiên một số người để hỏi về đánh giá của họ đối với một hàng hóa hay một dịch vụ môi trường nào đó.
• Bước 2 là thu thập các câu trả lời của họ, cung cấp thông tin giúp các nhà phân tích ước lượng WTP (willingness to pay) của những người được hỏi.
• Bước 3 là ngoại suy số lượng WTP này đối với toàn bộ dân cư.

Cách Đặt Câu Hỏi Cho Phương Pháp CVM

• Có thể sử dụng câu hỏi mở, câu hỏi đóng, hoặc câu hỏi xếp loại ngẫu nhiên.

Tiếp Cận 2 (Gián Tiếp)

• Có hai phương pháp: chi phí du hành và định giá theo hưởng thụ.
• Chi phí du hành dùng để ước lượng đường cầu đối với các nơi vui chơi giải trí và cảnh quan môi trường, từ đó đánh giá giá trị cho các cảnh quan, khu vui chơi này.
• Định giá theo hưởng thụ dùng để định giá tính chất môi trường xung quanh một mặt hàng như cảnh quan, chất lượng không khí, đất, nước... (ví dụ: thị trường BĐS).

Chi Phí Du Hành (TCM) - Các Bước Tiến Hành

• Chọn khu vực nghiên cứu.
• Chia khu vực nghiên cứu thành các vùng phù hợp.
• Chọn mẫu điều tra cho từng vùng.
• Tính toán tỷ lệ khách du lịch cho mỗi vùng (ví dụ: trên mỗi 1000 người).
• Tính chi phí cho mỗi vùng.
• Sử dụng hồi quy tuyến tính.
• Ước tính thặng dư tiêu dùng.
• Ước tính lợi ích của việc cải thiện môi trường.
• V = f(TC), trong đó tổng chi phí bao gồm giá vé, chi phí đi lại và lưu trú, chi phí cơ hội của thời gian.
• Trước khi chính sách được triển khai, số lượt tham quan là Vo, trong đó thặng dư tiêu dùng bằng diện tích abPo.
• Sau khi chính sách được đưa vào thực hiện, số lượt tham quan tăng lên V₁ và thặng dư tiêu dùng tăng lên diện tích cdP0.
• Sự thay đổi kết quả trong thặng dư tiêu dùng, được hiển thị bằng diện tích acdb.

Định Giá Theo Hưởng Thụ (HPM) - Các Bước Tiến Hành

• Thu thập toàn bộ thông tin về thuộc tính và đặc điểm mà mặt hàng (ví dụ: nhà ở, đất đai) sở hữu.
• Xây dựng hàm số phản ánh mối quan hệ giữa giá nhà (đất đai) và các thuộc tính, đặc điểm kể trên.
• Ước lượng hàm số của giá nhà (đất đai) bằng phương pháp hồi quy.
• Lấy đạo hàm của mô hình giá nhà (đất đai) theo đặc điểm môi trường.
• Tính thặng dư tiêu dùng CS và ước tính lợi ích từ cải thiện môi trường.

Nhược Điểm Của Phương Pháp HPM

• Đòi hỏi mô hình phức tạp.
• Cần thu thập một lượng lớn thông tin về mặt hàng cần định giá.
• Kết quả định giá phụ thuộc nhiều nhận thức chủ quan của con người về mối liên hệ giữa môi trường và lợi ích cá nhân.

Phương Pháp Không Thông Qua Đường Cầu

• Có ba phương pháp: đáp ứng-liều lượng, chi phí thay thế, và chi phí cơ hội.
• Đáp ứng-liều lượng: sử dụng giá thị trường hoặc giá ẩn để định giá các thiệt hại do suy thoái môi trường gây ra.
• Chi phí thay thế: ước lượng giá trị của một lợi ích hiện hành từ các chi phí thay thế nó.
• Chi phí cơ hội: không định giá lợi ích trực tiếp của môi trường, mà tính chi phí cơ hội của việc bảo tồn là thu nhập mất đi của phương án phát triển (phù hợp với hàng hoá chưa có thị trường hay thị trường kém phát triển).

Lựa Chọn Phương Pháp Định Giá

• Việc quyết định loại vấn đề môi trường nào được phân tích, ứng với mỗi loại vấn đề môi trường thì có các cách định giá khác nhau.
• Cần chọn cách định giá phù hợp nhất cho vấn đề môi trường:
• Quyết định vấn đề môi trường cần định giá.
• Kết hợp các phương pháp định giá với các tác động cụ thể.
• Chọn phương pháp định giá phù hợp nhất.