Cechy i zasady prawa

Study Notes

Cechy prawa

Normatywność: Określa, co jest dozwolone, a co zabronione.
Powszechność: Obowiązuje wszystkich obywateli, niezależnie od statusu.
Przymusowość: Państwo dysponuje narzędziami do egzekwowania przestrzegania prawa.
Formalność: Normy prawa są napisane w aktach prawnych.

Elementy normy prawnej

Hipoteza: Określa warunki stosowania normy.
Dyspozycja: Informuje o skutkach w danej sytuacji, np. zakazach lub nakazach.
Sankcja: Określa konsekwencje za naruszenie normy prawnej.

Zasady prawa

Zasada praworządności: Wszystkie działania władzy muszą mieć podstawy prawne.
Zasada równości: Wszyscy obywatele są równi w obliczu prawa.
Zasada sprawiedliwości: Prawo powinno służyć sprawiedliwości i ochronie praw człowieka.

Podział prawa

Prawo materialne: Określa prawa i obowiązki obywateli, np. prawo cywilne, prawo karne.
Prawo procesowe: Reguluje procedury dochodzenia, np. postępowanie cywilne i karne.

Hierarchia norm prawnych

Konstytucja: Najwyższy akt prawny w Polsce.
Umowa międzynarodowa: Zobowiązania międzynarodowe.
Ustawa: Wydawane przez parlament.
Rozporządzenie: Akt wykonawczy wydawany przez organy władzy wykonawczej.
Akty prawa miejscowego: Regulacje obowiązujące na poziomie lokalnym.

Źródła prawa

Powszechnie obowiązujące: Ustawy i przepisy, które muszą być przestrzegane przez wszystkich.
Wewnętrzne: Statuty, regulaminy, uchwały, które muszą być zgodne z prawem powszechnym.
Orzecznictwo: Decyzje sądów dotyczące interpretacji prawa.

Systemy prawa na świecie

Prawo kontynentalne:
- Źródła: Kodeksy i ustawy.
- Rola sądów: nie tworzą prawa, stosują je zgodnie z kodeksami.
- Występowanie: Głównie Europa kontynentalna, Ameryka Łacińska.
Prawo precedensowe:
- Źródła: Precedensy sądowe oraz ustawy.
- Rola sądów: Tworzą prawo przez interpretację precedensów.
- Występowanie: Wlk. Brytania, USA, Kanada, Australia.
Prawo religijne:
- Źródła: Normy religijne i pisma święte.
- Rola sądów: Stosują i interpretują prawo religijne.
- Występowanie: Bliski Wschód (szariat), Izrael (halacha), Watykan.
Prawo zwyczajowe:
- Źródła: Tradycje i zwyczaje społeczne.
- Rola sądów: Stosują tradycje bez formalności.
- Występowanie: Lokalne społeczności w Afryce, Melanezji, kształtujące hybrydowe systemy z prawem kontynentalnym lub precedensowym.

Description

Ten quiz bada podstawowe cechy prawa, takie jak normatywność, powszechność, przymusowość oraz formalność. Dowiesz się także o trzech elementach norm prawnych: hipotezie, dyspozycji i sankcji. Ponadto, quiz porusza zasady prawa, w tym zasadę praworządności i równości.