Cách mạng và Chủ nghĩa tư bản thế kỷ XX

Chủ nghĩa tư bản mở rộng phạm vi hoạt động ra ngoài châu Âu.

Nhật Bản là cường quốc tư bản chủ nghĩa đầu tiên ở châu Á vào đầu thế kỷ XX.

Cuộc Duy Tân Minh Trị ở Nhật Bản (1868) là một cuộc cải cách toàn diện, bao gồm các lĩnh vực chính trị, kinh tế, quân sự, văn hóa, xã hội và giáo dục.

Cuối thế kỷ XIX - đầu thế kỷ XX, chủ nghĩa tư bản chuyển sang giai đoạn độc quyền với sự xuất hiện của các tập đoàn độc quyền khổng lồ.

Thuật ngữ

Những tiến bộ khoa học - kỹ thuật cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX đã thúc đẩy sản xuất phát triển mạnh mẽ, làm thay đổi cơ bản nền sản xuất và cơ cấu kinh tế tư bản chủ nghĩa, nâng cao đời sống vật chất của con người.

Tháng 1 năm 1924, Liên Xô đã thông qua bản Hiến pháp đầu tiên, thể chế chính trị của một Nhà nước Xô Viết.

Sự ra đời của Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết đã thể hiện sức mạnh đoàn kết của các dân tộc Xô viết, phù hợp với lợi ích chung của các dân tộc, đồng thời tăng cường vị thế của Nhà nước Liên Xô trên trường quốc tế. Tuy nhiên, nó không làm cho chủ nghĩa xã hội trở thành hệ thống trên thế giới.

Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917 là cuộc cách mạng lật đổ Chính phủ lâm thời, chấm dứt chế độ Nga hoàng và đưa nước Nga bước vào kỷ nguyên mới - xây dựng chế độ xã hội chủ nghĩa.

Cách mạng tháng Mười Nga đã vạch ra kẻ thù chính cho những người cách mạng Việt Nam là chế độ phong kiến và thực dân. Nó cũng để lại những bài học kinh nghiệm quý báu về phương pháp đấu tranh cách mạng.

Điều kiện thuận lợi giúp nhân dân các nước Đông Âu giành chính quyền là Phát xít Đức đầu hàng không điều kiện, tạo cơ hội cho các lực lượng cách mạng nổi dậy giành chính quyền.

Nguồn cổ vũ mạnh mẽ đối với các nước Đông Âu trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội là sự đoàn kết của các nước xã hội chủ nghĩa và những thành tựu về kinh tế, quân sự của Liên Xô.

Từ 1949 đến những năm 70, các nước Đông Âu tiến hành công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội, dựa trên mô hình của Liên Xô.

Cách mạng Cuba (1959) là lá cờ đầu của phong trào giải phóng dân tộc ở Mĩ Latinh, đánh bại chế độ độc tài thân Mỹ, mở ra một kỷ nguyên mới cho khu vực.

Sự kiện đánh dấu cả nước Việt Nam tiến lên xây dựng chủ nghĩa xã hội là miền Nam hoàn toàn giải phóng, thống nhất đất nước.

Cộng hòa Cu-ba được thành lập vào năm 1959 sau khi đánh bại chế độ độc tài thân Mỹ.

Chủ nghĩa xã hội đã vượt ra khỏi phạm vi một nước và trở thành hệ thống thế giới sau Chiến tranh thế giới thứ hai.

Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến chế độ xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và các nước Đông Âu tan rã là đường lối chủ quan, duy ý chí, tập trung quan liêu bao cấp, dẫn đến trì trệ kinh tế, mất lòng dân.

Nguyên nhân khách quan dẫn đến sự tan rã của chế độ xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và Đông Âu là không bắt kịp sự phát triển của khoa học - kỹ thuật tiên tiến, dẫn đến lạc hậu về kinh tế, mất khả năng cạnh tranh.

Điểm tương đồng giữa công cuộc cải cách - mở cửa ở Trung Quốc (1978) với công cuộc đổi mới ở Việt Nam (1986) là cả hai đều thực hiện phát triển kinh tế làm trọng tâm, nhằm thoát khỏi khủng hoảng kinh tế chính trị.