Budowa i funkcje krwi2
48 Questions
1 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Jakie jest główne zadanie hemoglobiny w erytrocytach?

  • Reguluje temperaturę ciała
  • Transportuje tlen (correct)
  • Transportuje dwutlenek węgla
  • Uczestniczy w krzepnięciu krwi

Erytrocyty mają jądro komórkowe.

False (B)

Jak długo żyją erytrocyty?

około 4 miesięcy

Płytki krwi są odpowiedzialne za proces ______.

<p>krzepnięcia krwi</p> Signup and view all the answers

Dopasuj rodzaj komórek krwi do ich funkcji:

<p>Erytrocyty = Transport tlenu Leukocyty = Zwalczanie drobnoustrojów Płytki krwi = Krzepnięcie krwi Osocze = Transport substancji</p> Signup and view all the answers

Jakie składniki krwi są najliczniejsze?

<p>Erytrocyty (C)</p> Signup and view all the answers

Jakie grupy krwi wyróżniamy?

<p>A, B, AB, O (A)</p> Signup and view all the answers

Krew dostarcza tlen do wszystkich komórek organizmu.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Jakie są dwie główne grupy krwi?

<p>ABO i Rh</p> Signup and view all the answers

Każda osoba ma na powierzchni erytrocytów antygeny A lub B.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Czym jest fibroza w kontekście krzepnięcia krwi?

<p>Fibryna</p> Signup and view all the answers

Osoby z grupą krwi AB mają na erytrocytach antygeny A i B oraz ___________ przeciwciała w osoczu.

<p>brak</p> Signup and view all the answers

Jakie przeciwciała występują w krwi osób z grupą 0?

<p>anty-A, anty-B (B)</p> Signup and view all the answers

Dopasuj grupy krwi do ich charakterystycznych antygenów i przeciwciał:

<p>A = antygen A, anty-B B = antygen B, anty-A AB = antygen A i B, brak 0 = brak, anty-A i anty-B</p> Signup and view all the answers

Krew dawcy i biorcy muszą mieć zgodną grupę krwi, aby uniknąć powikłań.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Jak nazywa się proces, w którym krew wypływa z uszkodzonego naczynia?

<p>Krwawienie</p> Signup and view all the answers

Jakie naczynia mają grubsze ściany?

<p>Tętnice (A)</p> Signup and view all the answers

Żyły mają zastawki, które zapobiegają cofaniu się krwi.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Jakie tkanki tworzą zewnętrzną warstwę ścian tętnic i żył?

<p>Tkanka łączna</p> Signup and view all the answers

Ściany naczyń włosowatych składają się tylko z jednej warstwy, zbudowanej z komórek __________.

<p>śródbłonka</p> Signup and view all the answers

Dopasuj cechy do odpowiednich typów naczyń krwionośnych:

<p>Tętnica = Wysokie ciśnienie krwi Żyła = Zastawki Naczynie włosowate = Bardzo mała grubość ścian Przegroda = Oddziela krew utlenowaną od odtlenowanej</p> Signup and view all the answers

Jakie jest główne zadanie serca?

<p>Tłoczenie krwi do naczyń krwionośnych (B)</p> Signup and view all the answers

Serce jest zbudowane z tkanki mięśniowej gładkiej.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Co to jest tętno?

<p>Fala krwi wyczuwalna w tętnicach.</p> Signup and view all the answers

Czym jest ciśnienie skurczowe?

<p>Najwyższe ciśnienie krwi podczas skurczu lewej komory (B)</p> Signup and view all the answers

Tętno wzrasta tylko podczas snu.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie ciśnienie krwi jest u zdrowego, dorosłego człowieka w tętnicy ramiennej?

<p>120/80 mm Hg</p> Signup and view all the answers

Ciśnienie rozkurczowe to _____ ciśnienie krwi w tętnicy.

<p>najniższe</p> Signup and view all the answers

Sparuj poniższe terminy z ich definicjami:

<p>ciśnienie skurczowe = najwyższe ciśnienie krwi podczas skurczu serca ciśnienie rozkurczowe = najniższe ciśnienie krwi podczas rozkurczu serca EKG = zapisy elektrycznej aktywności serca tętno = liczba uderzeń serca na minutę</p> Signup and view all the answers

Jak zmienia się tętno i ciśnienie krwi podczas wysiłku fizycznego?

<p>Wzrastają na skutek większej częstości bicia serca (B)</p> Signup and view all the answers

Jednym z narzędzi do badania czynności elektrycznej serca jest tomograf komputerowy.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie urządzenie służy do pomiaru tętna?

<p>Palce uciskające tętnicę promieniową</p> Signup and view all the answers

Jakie są główne części serca?

<p>Dwa przedsionki i dwie komory (C)</p> Signup and view all the answers

Prawda czy fałsz: Podczas skurczu komór, krew jest pompowana do tętnic.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Jaką ilość krwi serce przepompowuje w ciągu minuty?

<p>około 6 l</p> Signup and view all the answers

Wysiłek fizyczny wpływa na ____ ciśnienia krwi.

<p>wzrost</p> Signup and view all the answers

Dopasuj nawyki do ich wpływu na zdrowie układu krwionośnego:

<p>Spożycie alkoholu = Wzrost ciśnienia krwi Regularny wysiłek fizyczny = Poprawa funkcji serca Ograniczenie tłuszczów zwierzęcych = Zmniejszenie ryzyka chorób Palenie papierosów = Zaburzenia rytmu serca</p> Signup and view all the answers

Które z poniższych działań są korzystne dla układu krwionośnego?

<p>Konsumpcja olejów roślinnych (C)</p> Signup and view all the answers

Prawda czy fałsz: Skurcz przedsionków trwa dłużej niż skurcz komór.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie czynniki sprzyjają rozwojowi chorób układu krwionośnego?

<p>Złe nawyki</p> Signup and view all the answers

Który z poniższych czynników nie zwiększa poziomu cholesterolu we krwi?

<p>Aktywność fizyczna (A)</p> Signup and view all the answers

Krwotok wewnętrzny jest mniej groźny niż krwotok zewnętrzny.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Jak nazywa się związek tłuszczowy niezbędny do funkcjonowania organizmu, którego nadmiar może prowadzić do zawału?

<p>cholesterol</p> Signup and view all the answers

Osoby chore na __________ mają we krwi za mało białek niezbędnych do krzepnięcia.

<p>hemofilię</p> Signup and view all the answers

Dopasuj czynniki wpływające na cholesterol do ich charakterystyki:

<p>Palenie papierosów = Zwiększa poziom cholesterolu Aktywność fizyczna = Zmniejsza poziom cholesterolu Nieodpowiednia dieta = Zwiększa poziom cholesterolu Spożywanie błonnika = Zmniejsza poziom cholesterolu</p> Signup and view all the answers

Jakie pokarmy powinny być spożywane, aby zmniejszyć poziom cholesterolu we krwi?

<p>Pokarmy bogate w błonnik i tłuszcze roślinne (C)</p> Signup and view all the answers

Podczas krwotoku z nosa należy stać z głową pochyloną do tyłu.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Jakie są dwa typy krwotoków?

<p>zewnętrzny i wewnętrzny</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Skład krwi

Krew składa się z osocza i elementów morfotycznych (krwinek czerwonych, białych i płytek krwi).

Erytrocyty

Krwainki czerwone, bez jądra, transportują tlen za pomocą hemoglobiny.

Leukocyty

Krwainki białe, z jądrem, bronią przed infekcjami.

Płytki krwi

Najmniejsze elementy morfotyczne, odpowiadają za krzepnięcie krwi.

Signup and view all the flashcards

Hemoglobina

Białko w erytrocytach, które wiąże i transportuje tlen.

Signup and view all the flashcards

Grupy krwi ABO

Klasyfikacja krwi oparta na obecności lub braku określonych antygenów na powierzchni erytrocytów.

Signup and view all the flashcards

Konflikt serologiczny

Reakcja immunologiczna, gdy krwainka matki jest niekompatybilna z krwią płodu.

Signup and view all the flashcards

Krwiodawstwo

Oddanie krwi w celach leczniczych.

Signup and view all the flashcards

Grupy krwi

Klasyfikacja krwi oparte na antygenach na powierzchni erytrocytów.

Signup and view all the flashcards

Antygeny

Cząsteczki na powierzchni komórek, które wywołują reakcję obronną.

Signup and view all the flashcards

Krzepnięcie krwi

Proces zatrzymywania krwawienia po uszkodzeniu naczynia krwionośnego.

Signup and view all the flashcards

Fibrynogen

Rozpuszczone w osoczu białko, przekształcające się w fibrynę podczas krzepnięcia.

Signup and view all the flashcards

Czynnik Rh

Inny antygen występujący na powierzchni erytrocytów.

Signup and view all the flashcards

Transfuzja krwi

Przeniesienie krwi od dawcy do biorcy.

Signup and view all the flashcards

Przeciwciała

Cząsteczki obronne w osoczu, reagujące ze specyficznymi antygenami.

Signup and view all the flashcards

Warstwy ściany tętnicy

Tętnica składa się z trzech warstw: zewnętrznej (łącznej), środkowej (mięśniowej) i wewnętrznej (śródbłonka).

Signup and view all the flashcards

Funkcja warstwy mięśniowej tętnicy

Warstwa mięśniowa tętnicy umożliwia rozszerzanie i zwężanie jej światła, co reguluje przepływ krwi.

Signup and view all the flashcards

Czym różnią się ściany tętnicy od żyły?

Ściany tętnicy są grubsze i bardziej elastyczne niż ściany żyły ze względu na wyższe ciśnienie krwi.

Signup and view all the flashcards

Zastawki w żyłach

Zastawki w żyłach zapobiegają cofaniu się krwi w kierunku serca.

Signup and view all the flashcards

Budowa naczynia włosowatego

Naczynie włosowate ma tylko jedną warstwę zbudowaną z komórek śródbłonka.

Signup and view all the flashcards

Serce - pompa

Serce jest rytmiczną pompą, która tłoczy krew do naczyń krwionośnych.

Signup and view all the flashcards

Co to jest tętno?

Tętno to fala krwi w tętnicach, wyczuwalna w niektórych miejscach.

Signup and view all the flashcards

Osierdzie

Osierdzie to błona otaczająca serce, chroniąca je przed urazami.

Signup and view all the flashcards

Ciśnienie skurczowe

Najwyższe ciśnienie krwi w tętnicy podczas skurczu lewej komory serca.

Signup and view all the flashcards

Ciśnienie rozkurczowe

Najniższe ciśnienie krwi w tętnicy podczas rozkurczu komory.

Signup and view all the flashcards

Elektrokardiogram (EKG)

Zapis czynności elektrycznej komórek serca, który pokazuje zmiany w jego pracy.

Signup and view all the flashcards

Tętno

Liczba uderzeń serca na minutę.

Signup and view all the flashcards

Wpływ wysiłku na tętno

Wysiłek fizyczny zwiększa częstotliwość bicia serca, co prowadzi do wzrostu tętna.

Signup and view all the flashcards

Próba kontrolna

Grupa osób, które nie są poddawane badaniu (np. nie wykonują wysiłku).

Signup and view all the flashcards

Próba badawcza

Grupa osób, na których przeprowadzane jest badanie (np. osoby wykonujące wysiłek).

Signup and view all the flashcards

Pomiar tętna

Uciskanie tętnicy promieniowej w nadgarstku i liczenie pulsów przez 30 sekund.

Signup and view all the flashcards

Ciśnienie krwi

Siła, z jaką krew naciska na ściany tętnic.

Signup and view all the flashcards

Jaki jest wpływ wysiłku fizycznego na tętno?

Wysiłek fizyczny sprawia, że serce pracuje szybciej, aby dostarczyć więcej tlenu do pracujących mięśni. W efekcie tętno się zwiększa.

Signup and view all the flashcards

Jaki jest wpływ wysiłku fizycznego na ciśnienie krwi?

Wysiłek fizyczny zwiększa ciśnienie krwi, ponieważ serce pracuje szybciej i pompuje więcej krwi.

Signup and view all the flashcards

Jaka jest rola płynnych olejów roślinnych w diecie?

Płynne oleje roślinne, np. olej rzepakowy, oliwa z oliwek, pomagają w utrzymaniu prawidłowego funkcjonowania naczyń krwionośnych.

Signup and view all the flashcards

Jak alkohol wpływa na układ krwionośny?

Alkohol podnosi ciśnienie krwi i zaburza rytm serca, co negatywnie wpływa na układ krwionośny.

Signup and view all the flashcards

W jaki sposób palenie papierosów wpływa na układ krwionośny?

Palenie papierosów podnosi ciśnienie krwi i zaburza rytm serca, zwiększając ryzyko chorób układu krwionośnego.

Signup and view all the flashcards

Jaki jest pozytywny wpływ umiarkowanego wysiłku fizycznego na układ krwionośny?

Umiarkowany wysiłek fizyczny wzmacnia serce, poprawia krążenie krwi i zwiększa natlenienie organizmu.

Signup and view all the flashcards

Cholesterol - co to jest?

Cholesterol to rodzaj tłuszczu ważnego dla organizmu, ale w zbyt dużych ilościach może gromadzić się w tętnicach i prowadzić do ich zwężenia.

Signup and view all the flashcards

Czynniki zwiększające cholesterol

Palenie papierosów, stres, nadwaga, brak aktywności fizycznej i niezdrowa dieta to czynniki, które zwiększają poziom cholesterolu we krwi.

Signup and view all the flashcards

Krwawienie vs Krwotok

Krwawienie to powolny wypływ krwi z naczyń włosowatych, a krwotok to szybki wypływ z tętnicy lub żyły, znacznie bardziej niebezpieczny.

Signup and view all the flashcards

Krwotok zewnętrzny

Krwotok zewnętrzny to sytuacja, gdy krew wylewa się z uszkodzonej skóry na zewnątrz ciała.

Signup and view all the flashcards

Krwotok wewnętrzny

Krwotok wewnętrzny to sytuacja, gdy krew wylewa się do wnętrza ciała, jest trudny do wykrycia i groźny.

Signup and view all the flashcards

Hemofilia

Hemofilia to choroba, w której krew źle krzepnie, prowadząc do silnych krwawień po niewielkich urazach.

Signup and view all the flashcards

Jak postępować przy krwotoku z nosa?

Przy krwotoku z nosa należy stać z głową pochyloną do przodu, ucisnąć nos i zastosować zimne okłady.

Signup and view all the flashcards

Błonnik i tłuszcze roślinne

Spożywanie pokarmów bogatych w błonnik i tłuszcze roślinne zmniejsza poziom cholesterolu we krwi.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Budowa i funkcje krwi

  • Krew to rodzaj tkanki łącznej
  • Składa się z osocza i komórek morfotycznych (krwinek i płytek krwi)
  • Osocze stanowi substancję międzykomórkową
  • Pełni wiele funkcji, w tym transport tlenu i substancji odżywczych,
  • transportuje dwutlenek węgla i inne produkty przemiany materii,
  • transportuje substancje regulujące pracę organizmu,
  • biorą udział w regulacji temperatury ciała i ilości wody i soli mineralnych,
  • zwalczają czynniki chorobotwórcze.

Krwinki czerwone (erytrocyty)

  • Najliczniejsze komórki krwi
  • Nie posiadają jądra komórkowego
  • Mają kształt spłaszczonych krążków
  • Powstają w szpiku kostnym
  • Żyją około 4 miesięcy
  • Rozpadają się w śledzionie i wątrobie
  • W 1 mm³ krwi u dorosłego człowieka występuje 4-6,5 mln czerwonych krwinek
  • Zawierają hemoglobinę, która transportuje tlen do wszystkich komórek organizmu

Skład krwi

  • Około 46% to elementy morfotyczne: erytrocyty, leukocyty i płytki krwi
  • Pozostała część to osocze, głównie woda oraz rozpuszczone substancje (dwutlenek węgla, hormony, substancje odżywcze i sole mineralne).

Krwinki białe (leukocyty)

  • Są odpowiedzialne za układ odpornościowy
  • Niszczą drobnoustroje chorobotwórcze
  • Wytwarzają przeciwciała
  • Mają jądro komórkowe
  • Ich liczba w 1 mm³ wynosi 4-10 tys.

Płytki krwi

  • Najmniejsze elementy morfotyczne
  • Brak jądra komórkowego
  • Odpowiadają za krzepnięcie krwi
  • W 1 mm³ krwi może występować 150-400 tys.

Grupy krwi

  • Cztery główne grupy: A, B, AB i 0
  • Oparte na obecności lub braku antygenów na powierzchni erytrocytów
  • Istnienie czynnika Rh (Rh+ lub Rh-)

Krzepnięcie krwi

  • Proces zachodzący po uszkodzeniu naczynia krwionośnego
  • Płytki krwi przyklejają się do uszkodzenia, zmniejszając utratę krwi
  • Wydzielają substancję, dzięki której fibrynogen przekształca się w fibrynę
  • Włókna fibryny tworzą sieć, zatrzymującą komórki krwi

Konflikt serologiczny

  • Zachodzi, gdy matka ma grupę krwi Rh-, a dziecko Rh+
  • Przeciwciała matki mogą atakować krwinki płodu
  • Możliwość wczesnego leczenia

Obieg krwi

  • Układ krwionośny jest zamknięty
  • Krew krąży w zamkniętych naczyniach krwionośnych
  • Dwa krążenia: krążenie małe (płucne) i krążenie duże (ustrojowe)
  • Serce to pompa napędzająca krążenie крови.

Budowa serca

  • Serce ma kształt bryły zwężonej u dołu, wielkości zaciśniętej pięści
  • Zbudowane z tkanki mięśniowej poprzecznie prążkowanej (mięśnia sercowego)
  • Posiada dwie części (lewo i prawo) z przedsionkami i komorami
  • Zastawki regulują przepływ krwi tylko w jednym kierunku

Cykl pracy serca

  • Cykl składający sie z faz: skurcz przedsionków, skurcz komór i rozkurcz
  • Serce kurczy się niezależnie od woli.

Wpływ wysiłku fizycznego na tętno i ciśnienia krwi

  • Wysiłek fizyczny zwiększa częstotliwość bicia serca i ciśnienie krwi.
  • Ciało zwiększa dostawę tlenu i substancji odżywczych do pracujących mięśni.

Higiena i choroby układu krwionośnego

  • Wielu chorób układu krwionośnego można uniknąć, przestrzegając zdrowego trybu życia
  • Zdrowa dieta, unikanie alkoholu i palenia, umiarkowana aktywność fizyczna

Choroby układu krwionośnego

  • Miażdżyca, choroba wieńcowa, niedokrwistość, białaczka, nadciśnienie

Metody diagnostyczne

  • Badanie morfologii krwi, które obejmuje analizę liczby krwinek czerwonych, białych i płytek krwi

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

Budowa i funkcje krwi PDF

Description

Quiz dotyczy budowy krwi oraz jej funkcji w organizmie. Wiele uwagi poświęcono składnikom krwi, w tym erytrocytom, ich roli oraz procesowi powstawania. Sprawdź swoją wiedzę na temat tego, jak krew wspiera nasze życie.

More Like This

Blood and Circulation Overview
26 questions

Blood and Circulation Overview

MemorableSupernova avatar
MemorableSupernova
Blood Composition and Erythrocytes
15 questions

Blood Composition and Erythrocytes

RejoicingDialect avatar
RejoicingDialect
Composition of Blood and Erythrocytes
10 questions

Composition of Blood and Erythrocytes

SoulfulHilbert avatar
SoulfulHilbert
Use Quizgecko on...
Browser
Open
Browser
Browser