Budowa bakterii
40 Questions
0 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Jakie struktury mogą powstawać po podziale bakterii właściwych?

  • Gromady w postaci łańcuszków (correct)
  • Gromady w postaci srebrnych kulek
  • Gromady w postaci spirali
  • Pojedyncze komórki

    • Jaka jest główna funkcja otoczki bakterii?

  • Produkcja energii
  • Podziały komórkowe
  • Transport substancji odżywczych
  • Ochrona przed szkodliwymi czynnikami (correct)

    • Z czego najczęściej zbudowana jest otoczka bakterii?

  • Z kwasów nukleinowych
  • Z białek
  • Z kwasów tłuszczowych
  • Z polimerów cukrów i aminocukrów (correct)

    • Jakie struktury bakteryjne odpowiadają za ruch?

    <p>Rzęski</p> Signup and view all the answers

    Jaką rolę mogą odgrywać otoczki węglowodanowe bakterii?

    <p>Regulacja materiału zapasowego</p> Signup and view all the answers

    Jakie są główne elementy składowe komórki bakteryjnej?

    <p>Otoczka, rzęski i materiał genetyczny</p> Signup and view all the answers

    Jaką średnicę mają rzęski bakterii?

    <p>10-20 nm</p> Signup and view all the answers

    Jakie czynniki mogą być szkodliwe dla bakterii poprzez działanie otoczki?

    <p>Bakteriofagi i antybiotyki</p> Signup and view all the answers

    Jaką rolę odgrywają pierścienie S i M w rzęskach bakterii?

    <p>Zakotwiczają rzęskę w błonie cytoplazmatycznej.</p> Signup and view all the answers

    Jaki składnik stanowi dominującą część masy komórkowej bakterii?

    <p>Woda</p> Signup and view all the answers

    Jakie białko buduje rzęski bakteryjne?

    <p>Flagelina</p> Signup and view all the answers

    Jaką średnicę mają pilusy w porównaniu do fimbrii?

    <p>Są grubsze niż fimbrie.</p> Signup and view all the answers

    Co składa się na kwasy nukleinowe?

    <p>Zasady organiczne, cukry pięciowęglowe i reszty fosforanowe</p> Signup and view all the answers

    Jaką funkcję pełnią fimbry w niektórych gatunkach bakterii?

    <p>Uczestniczą w adhezji do powierzchni.</p> Signup and view all the answers

    Jaką rolę pełnią białka w komórce bakteryjnej?

    <p>Funkcje enzymatyczne i elementy kurczliwe</p> Signup and view all the answers

    Jaka forma bakterii jest najliczniejsza w przyrodzie?

    <p>Kulista (ziarenkowiec)</p> Signup and view all the answers

    Jaką grubość ma ściana komórkowa u bakterii gram-dodatnich?

    <p>15-50 nm</p> Signup and view all the answers

    Jakie bakterie osiągają największe rozmiary?

    <p>Epulopiscium fishelsoni</p> Signup and view all the answers

    Co jest podstawowym składnikiem ściany komórkowej bakterii?

    <p>Mureina</p> Signup and view all the answers

    Co umożliwia proces koniugacji u bakterii?

    <p>Obecność pilusów.</p> Signup and view all the answers

    Jakie składniki chemiczne należą do suchej masy komórkowej bakterii?

    <p>Białka, węgiel, azot i kwasy nukleinowe</p> Signup and view all the answers

    Jak długości mają rzęski bakteryjne?

    <p>10-20 um</p> Signup and view all the answers

    Jakie zasady występują w DNA?

    <p>Adenina, guanina, tymina, cytozyna</p> Signup and view all the answers

    Jakie bakterie mają średnicę 50 um?

    <p>Epulopiscium fishelsoni</p> Signup and view all the answers

    Jakie kwasy są obecne w ścianie komórkowej bakterii gram-dodatnich?

    <p>Kwasy tejchojowe</p> Signup and view all the answers

    Która z cech dotyczących bakterii gram-ujemnych jest prawdziwa?

    <p>Posiadają jednowarstwową mureinę</p> Signup and view all the answers

    Jaką zdolność mają kwasy tejchojowe poza wzmacnianiem ściany?

    <p>Zdolność do</p> Signup and view all the answers

    Jakie działanie ma lizozym na bakterie gram-dodatnie?

    <p>Powoduje rozpuszczenie ściany</p> Signup and view all the answers

    Jakie jest główne różnice wrażliwości bakterii gram-dodatnich i gram-ujemnych na penicylinę?

    <p>Bakterie gram-dodatnie są z reguły bardziej wrażliwe</p> Signup and view all the answers

    Które z wymienionych barwników są bakterie gram-dodatnie wrażliwe?

    <p>Eozyna</p> Signup and view all the answers

    Jakie są główne składniki ściany komórkowej bakterii gram-dodatnich?

    <p>Mureina i kwasy tejchojowe</p> Signup and view all the answers

    Jak zmienia się kształt komórki po usunięciu ściany komórkowej?

    <p>Przyjmuje kształt kulisty</p> Signup and view all the answers

    Jaką strukturę tworzy błona zewnętrzna bakterii gram-ujemnych?

    <p>Białka, fosfolipidy i lipopolisacharyd</p> Signup and view all the answers

    Jakie działanie mają poryny w błonie zewnętrznej bakterii?

    <p>Tworzą kanały dla substancji</p> Signup and view all the answers

    Jakie są główne składniki błony cytoplazmatycznej komórek bakteryjnych?

    <p>Białka i lipidy</p> Signup and view all the answers

    Jaką rolę pełnią białka w błonie cytoplazmatycznej?

    <p>Przekazują energię i transportują protony</p> Signup and view all the answers

    Czym jest nukleoid w komórkach bakteryjnych?

    <p>Podwójną nicią DNA w cytoplazmie</p> Signup and view all the answers

    Jakie są główne różnice między błoną komórkową prokariotów a eukariotów?

    <p>Rodzaj lipidów budujących błonę</p> Signup and view all the answers

    Jakie są dwie podjednostki rybosomów w komórkach bakteryjnych?

    <p>30S i 50S</p> Signup and view all the answers

    Jakie właściwości ma błona zewnętrzna bakterii w kontekście przepuszczalności?

    <p>Słabo przepuszczalna dla lizozymu i niektórych antybiotyków</p> Signup and view all the answers

    Study Notes

    Budowa bakterii

    • Bakterie są najmniejszymi organizmami żywymi, których rozmiar waha się od 0,15 do 0,2 µm do kilkunastu µm i 50 µm średnicy.
    • Najmniejsze bakterie to Mycoplasmatales i tzw. ciałka elementarne form L bakterii.
    • Do największych bakterii należą bakterie purpurowe (Chromatium) i siarkowe (Beggiatoa).
    • Prawdziwym gigantem wśród bakterii jest Epulopiscium fishelsoni, żyjący w przewodzie pokarmowym pewnego gatunku ryby morskiej.
    • Bakterie wykazują niewielką różnorodność form, najczęściej występują w kształcie:
      • kulistej (ziarenkowiec)
      • cylindrycznej (pałeczka, laseczka)
      • cylindra spiralnie skręconego (przecinkowiec) - gdy komórka stanowi małą cześć spirali,
      • śrubowca - gdy bakteria jest wygięta w pełną spiralę.
    • Po podziale komórki bakteryjne mogą pozostawać połączone w charakterystyczne układy:
      • łańcuszków (paciorkowiec)
      • nieregularnych skupień (gronkowiec)
      • podwójnie ułożonych komórek (dwoinka)
      • czworaczków lub sześcianek (pakiety).

    Skład chemiczny komórki bakteryjnej

    • Woda stanowi dominujący składnik komórki bakteryjnej (70-85,9%).
    • Białka stanowią 40-60% suchej masy komórki i pełnią funkcje enzymów i elementów kurczliwych.
    • Kwasy nukleinowe, zbudowane z łańcuchów nukleotydowych, są ważnym elementem komórki bakteryjnej.
    • Nukleotydy składają się z zasady organicznej, cukru pięciowęglowego (pentozy) i reszty fosforanowej.
    • Do kwasów nukleinowych należą:
      • kwas deoksyrybonukleinowy (DNA) - zawiera dezoksyrybozę
      • kwas rybonukleinowy (RNA) - zawiera rybozę.
    • DNA zawiera dwie zasady purynowe: adeninę i guaninę oraz dwie pirymidynowe: tyminę i cytozynę.
    • RNA zawiera uracyl zamiast tyminy.
    • Witaminy i czynniki wzrostu stanowią niewielką część masy komórkowej.

    Otoczki

    • Otoczka to najbardziej zewnętrzna część komórki bakteryjnej, zbudowana z substancji śluzowej.
    • Grubość otoczki może być zmienna: od cienkiej (10-30 nm) do grubej warstwy, szczególnie u bakterii pasożytniczych i glebowych.
    • Otoczki są zbudowane z polimerów cukrów, aminocukrów lub kwasów uronowych.
    • Skład otoczki ma znaczenie w identyfikacji i klasyfikacji bakterii.
    • Funkcje otoczki:
      • ochrona przed suszą, bakteriofagami, antybiotykami, metalami ciężkimi, fagocytozą.
      • oddziaływanie szkodliwe na organizm gospodarza u bakterii pasożytniczych.
      • regulacja metabolizmu poprzez gromadzenie nadmiernej ilości związków węglowych.
    • Otoczka nie jest niezbędnym elementem komórki.

    Rzęski

    • Rzęski to spiralnie ułożone jednostki białkowe, przypominające linę o grubości 10-20 nm.
    • Białka budujące rzęski wykazują kurczliwość i są pokrewne miozynie - białku budującym mięśnie.
    • Bakterie mogą posiadać jedną lub wiele różnie rozmieszczonych rzęsek.
    • Rzęski umożliwiają szybki ruch bakterii (20-80 µm na sekundę).
    • Budowa rzęski:
      • flagelina - białko budujące rzęskę, układające się w 11 skręconych rzędów tworząc puste wewnątrz włókno.
      • hak - krótki element łączący włókno z ciałem podstawowym.
      • ciało podstawowe - zbudowane z 4 pierścieni (L, P, S, M) i rdzenia centralnego.
    • Pierścienie kotwiczą rzęskę w osłonach komórkowych.

    Fimbrie i Pilusy

    • Fimbrie to rurkowate wyrostki cytoplazmatyczne zbudowane z białek (piliny) o grubości 1,5-4 nm i długości od kilku do 10 µm.
    • Rola fimbrii:
      • adhezja do powierzchni komórek nabłonka.
    • Pilusy występują u męskich osobników płciowo zróżnicowanych bakterii.
    • Pilusy są grubsze (7-13,5 nm) i dłuższe (do 20 nm) od fimbrii.
    • Pilusy umożliwiają koniugację, zapewniając bezpośredni kontakt między komórkami i przekazanie materiału genetycznego.

    Osłony komórki

    • Komórki bakteryjne otoczone są błoną komórkową.
    • Na zewnątrz błony komórkowej znajduje się ściana komórkowa.
    • U większości bakterii gram-dodatnich na zewnątrz ściany komórkowej leży błona zewnętrzna.

    Ściana komórkowa

    • Ściana komórkowa to sztywna struktura o różnej grubości.
    • Grubość ściany komórkowej:
      • bakterie gram-dodatnie: 15-50 nm.
      • bakterie gram-ujemne: 2-10 nm.
    • Podstawowym składnikiem ściany komórkowej jest mureina (peptydoglikan).
    • Mureina to polimer kwasu N-acetylomuraminowego i N-acetylo-glukozaminy, połączonych w łańcuchy kilkudziesięcioczłonowe.
    • Do reszt kwasu muraminowego przyłączone są krótkie peptydy, wiążące łańcuchy wielocukrowe.
    • Ściana komórkowa bakterii gram-dodatnich i gram-ujemnych różni się budową:
      • bakterie gram-dodatnie: dodatkowe polimery wielocukrowe (kwasy tejchojowe, tejchuronowe i lipotejchojowe).
      • bakterie gram-ujemne: jednowarstwowa mureina.
    • Różnice w budowie ściany komórkowej wpływają na właściwości fizjologiczne bakterii:
      • wrażliwość na lizozym, barwniki, sole kwasów tłuszczowych, detergenty, penicylinę.
    • Ścianę komórkową można usunąć działając enzymem lizozymem.
    • Usunięcie ściany komórkowej prowadzi do powstania protoplastów, wrażliwych na wartość osmotyczną środowiska.

    Błona zewnętrzna

    • Występuje u bakterii gram-ujemnych.
    • Zbudowana z białek, fosfolipidów i lipopolisacharydu (LPS).
    • Trudno przepuszczalna dla lizozymu, detergentów i niektórych antybiotyków.
    • Zawiera poryny - białka tworzące kanały umożliwiające pobieranie i wydalanie określonych substancji.
    • Przestrzeń między błoną zewnętrzną a błoną cytoplazmatyczną to przestrzeń peryplazmatyczna.

    Błona cytoplazmatyczna

    • Znajduje się we wszystkich komórkach bakteryjnych.
    • Zbudowana z białek (60-70%) i lipidów, o grubości 3-8 nm.
    • Ma budowę mozaikową.
    • Nie zawiera cholesterolu, a cholina występuje rzadko.
    • Funkcje błony cytoplazmatycznej:
      • transport energii, elektronów i protonów.
      • synteza osłon komórkowych.
      • rozpoznawanie i transport substratów.
      • pobieranie pokarmu.

    Materiał genetyczny

    • Nukleoid - obszar cytoplazmy, w którym znajduje się DNA bakteryjne (około 100-200 nm).
    • DNA bakteryjne:
      • długa, podwójna, zamknięta koliście nić o długości 500-1400 µm.
      • skręcone spiralnie.
      • związane z błoną cytoplazmatyczną.
    • Plazmidy - koliście zamknięte struktury podwójnej nici DNA, poza nukleoidem.

    Organelle cytoplazmatyczne

    • Rybosomy:
      • zbudowane z kwasu rybonukleinowego i białek.
      • składają się z dwóch podjednostek: 30S i 50S.
      • odpowiedzialne za syntezę białek.
    • Ciałka chromatynowe:
      • struktury odpowiedzialne za fotosyntezę.
      • zawierają barwniki fotosyntetyczne (chlorofil, bakteriochlorofil).

    Studying That Suits You

    Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

    Quiz Team

    Related Documents

    Budowa bakterii PDF

    Description

    Ten quiz dotyczy budowy bakterii, ich różnorodności oraz klasyfikacji ze względu na kształty i układy. Poznasz różne formy bakterii, od najmniejszych do największych, oraz ich charakterystyczne układy po podziale. Sprawdź swoją wiedzę na temat tych mikroskopijnych organizmów!

    More Like This

    Bacteria Structure and Morphology
    29 questions

    Bacteria Structure and Morphology

    IllustriousSlideWhistle avatar
    IllustriousSlideWhistle
    Bacteria Structure and Types
    10 questions

    Bacteria Structure and Types

    BetterThanExpectedSynthesizer avatar
    BetterThanExpectedSynthesizer
    Bacteria Structure and Composition
    5 questions

    Bacteria Structure and Composition

    TollFreeLesNabis avatar
    TollFreeLesNabis
    Bacteria Structure Labeling Quiz
    8 questions

    Bacteria Structure Labeling Quiz

    ExceedingSodalite avatar
    ExceedingSodalite
    Use Quizgecko on...
    Browser
    Open
    Browser
    Browser