Podcast Beta
Questions and Answers
Jakie struktury mogą powstawać po podziale bakterii właściwych?
Jaka jest główna funkcja otoczki bakterii?
Z czego najczęściej zbudowana jest otoczka bakterii?
Jakie struktury bakteryjne odpowiadają za ruch?
Signup and view all the answers
Jaką rolę mogą odgrywać otoczki węglowodanowe bakterii?
Signup and view all the answers
Jakie są główne elementy składowe komórki bakteryjnej?
Signup and view all the answers
Jaką średnicę mają rzęski bakterii?
Signup and view all the answers
Jakie czynniki mogą być szkodliwe dla bakterii poprzez działanie otoczki?
Signup and view all the answers
Jaką rolę odgrywają pierścienie S i M w rzęskach bakterii?
Signup and view all the answers
Jaki składnik stanowi dominującą część masy komórkowej bakterii?
Signup and view all the answers
Jakie białko buduje rzęski bakteryjne?
Signup and view all the answers
Jaką średnicę mają pilusy w porównaniu do fimbrii?
Signup and view all the answers
Co składa się na kwasy nukleinowe?
Signup and view all the answers
Jaką funkcję pełnią fimbry w niektórych gatunkach bakterii?
Signup and view all the answers
Jaką rolę pełnią białka w komórce bakteryjnej?
Signup and view all the answers
Jaka forma bakterii jest najliczniejsza w przyrodzie?
Signup and view all the answers
Jaką grubość ma ściana komórkowa u bakterii gram-dodatnich?
Signup and view all the answers
Jakie bakterie osiągają największe rozmiary?
Signup and view all the answers
Co jest podstawowym składnikiem ściany komórkowej bakterii?
Signup and view all the answers
Co umożliwia proces koniugacji u bakterii?
Signup and view all the answers
Jakie składniki chemiczne należą do suchej masy komórkowej bakterii?
Signup and view all the answers
Jak długości mają rzęski bakteryjne?
Signup and view all the answers
Jakie zasady występują w DNA?
Signup and view all the answers
Jakie bakterie mają średnicę 50 um?
Signup and view all the answers
Jakie kwasy są obecne w ścianie komórkowej bakterii gram-dodatnich?
Signup and view all the answers
Która z cech dotyczących bakterii gram-ujemnych jest prawdziwa?
Signup and view all the answers
Jaką zdolność mają kwasy tejchojowe poza wzmacnianiem ściany?
Signup and view all the answers
Jakie działanie ma lizozym na bakterie gram-dodatnie?
Signup and view all the answers
Jakie jest główne różnice wrażliwości bakterii gram-dodatnich i gram-ujemnych na penicylinę?
Signup and view all the answers
Które z wymienionych barwników są bakterie gram-dodatnie wrażliwe?
Signup and view all the answers
Jakie są główne składniki ściany komórkowej bakterii gram-dodatnich?
Signup and view all the answers
Jak zmienia się kształt komórki po usunięciu ściany komórkowej?
Signup and view all the answers
Jaką strukturę tworzy błona zewnętrzna bakterii gram-ujemnych?
Signup and view all the answers
Jakie działanie mają poryny w błonie zewnętrznej bakterii?
Signup and view all the answers
Jakie są główne składniki błony cytoplazmatycznej komórek bakteryjnych?
Signup and view all the answers
Jaką rolę pełnią białka w błonie cytoplazmatycznej?
Signup and view all the answers
Czym jest nukleoid w komórkach bakteryjnych?
Signup and view all the answers
Jakie są główne różnice między błoną komórkową prokariotów a eukariotów?
Signup and view all the answers
Jakie są dwie podjednostki rybosomów w komórkach bakteryjnych?
Signup and view all the answers
Jakie właściwości ma błona zewnętrzna bakterii w kontekście przepuszczalności?
Signup and view all the answers
Study Notes
Budowa bakterii
- Bakterie są najmniejszymi organizmami żywymi, których rozmiar waha się od 0,15 do 0,2 µm do kilkunastu µm i 50 µm średnicy.
- Najmniejsze bakterie to Mycoplasmatales i tzw. ciałka elementarne form L bakterii.
- Do największych bakterii należą bakterie purpurowe (Chromatium) i siarkowe (Beggiatoa).
- Prawdziwym gigantem wśród bakterii jest Epulopiscium fishelsoni, żyjący w przewodzie pokarmowym pewnego gatunku ryby morskiej.
- Bakterie wykazują niewielką różnorodność form, najczęściej występują w kształcie:
- kulistej (ziarenkowiec)
- cylindrycznej (pałeczka, laseczka)
- cylindra spiralnie skręconego (przecinkowiec) - gdy komórka stanowi małą cześć spirali,
- śrubowca - gdy bakteria jest wygięta w pełną spiralę.
- Po podziale komórki bakteryjne mogą pozostawać połączone w charakterystyczne układy:
- łańcuszków (paciorkowiec)
- nieregularnych skupień (gronkowiec)
- podwójnie ułożonych komórek (dwoinka)
- czworaczków lub sześcianek (pakiety).
Skład chemiczny komórki bakteryjnej
- Woda stanowi dominujący składnik komórki bakteryjnej (70-85,9%).
- Białka stanowią 40-60% suchej masy komórki i pełnią funkcje enzymów i elementów kurczliwych.
- Kwasy nukleinowe, zbudowane z łańcuchów nukleotydowych, są ważnym elementem komórki bakteryjnej.
- Nukleotydy składają się z zasady organicznej, cukru pięciowęglowego (pentozy) i reszty fosforanowej.
- Do kwasów nukleinowych należą:
- kwas deoksyrybonukleinowy (DNA) - zawiera dezoksyrybozę
- kwas rybonukleinowy (RNA) - zawiera rybozę.
- DNA zawiera dwie zasady purynowe: adeninę i guaninę oraz dwie pirymidynowe: tyminę i cytozynę.
- RNA zawiera uracyl zamiast tyminy.
- Witaminy i czynniki wzrostu stanowią niewielką część masy komórkowej.
Otoczki
- Otoczka to najbardziej zewnętrzna część komórki bakteryjnej, zbudowana z substancji śluzowej.
- Grubość otoczki może być zmienna: od cienkiej (10-30 nm) do grubej warstwy, szczególnie u bakterii pasożytniczych i glebowych.
- Otoczki są zbudowane z polimerów cukrów, aminocukrów lub kwasów uronowych.
- Skład otoczki ma znaczenie w identyfikacji i klasyfikacji bakterii.
- Funkcje otoczki:
- ochrona przed suszą, bakteriofagami, antybiotykami, metalami ciężkimi, fagocytozą.
- oddziaływanie szkodliwe na organizm gospodarza u bakterii pasożytniczych.
- regulacja metabolizmu poprzez gromadzenie nadmiernej ilości związków węglowych.
- Otoczka nie jest niezbędnym elementem komórki.
Rzęski
- Rzęski to spiralnie ułożone jednostki białkowe, przypominające linę o grubości 10-20 nm.
- Białka budujące rzęski wykazują kurczliwość i są pokrewne miozynie - białku budującym mięśnie.
- Bakterie mogą posiadać jedną lub wiele różnie rozmieszczonych rzęsek.
- Rzęski umożliwiają szybki ruch bakterii (20-80 µm na sekundę).
- Budowa rzęski:
- flagelina - białko budujące rzęskę, układające się w 11 skręconych rzędów tworząc puste wewnątrz włókno.
- hak - krótki element łączący włókno z ciałem podstawowym.
- ciało podstawowe - zbudowane z 4 pierścieni (L, P, S, M) i rdzenia centralnego.
- Pierścienie kotwiczą rzęskę w osłonach komórkowych.
Fimbrie i Pilusy
- Fimbrie to rurkowate wyrostki cytoplazmatyczne zbudowane z białek (piliny) o grubości 1,5-4 nm i długości od kilku do 10 µm.
- Rola fimbrii:
- adhezja do powierzchni komórek nabłonka.
- Pilusy występują u męskich osobników płciowo zróżnicowanych bakterii.
- Pilusy są grubsze (7-13,5 nm) i dłuższe (do 20 nm) od fimbrii.
- Pilusy umożliwiają koniugację, zapewniając bezpośredni kontakt między komórkami i przekazanie materiału genetycznego.
Osłony komórki
- Komórki bakteryjne otoczone są błoną komórkową.
- Na zewnątrz błony komórkowej znajduje się ściana komórkowa.
- U większości bakterii gram-dodatnich na zewnątrz ściany komórkowej leży błona zewnętrzna.
Ściana komórkowa
- Ściana komórkowa to sztywna struktura o różnej grubości.
- Grubość ściany komórkowej:
- bakterie gram-dodatnie: 15-50 nm.
- bakterie gram-ujemne: 2-10 nm.
- Podstawowym składnikiem ściany komórkowej jest mureina (peptydoglikan).
- Mureina to polimer kwasu N-acetylomuraminowego i N-acetylo-glukozaminy, połączonych w łańcuchy kilkudziesięcioczłonowe.
- Do reszt kwasu muraminowego przyłączone są krótkie peptydy, wiążące łańcuchy wielocukrowe.
- Ściana komórkowa bakterii gram-dodatnich i gram-ujemnych różni się budową:
- bakterie gram-dodatnie: dodatkowe polimery wielocukrowe (kwasy tejchojowe, tejchuronowe i lipotejchojowe).
- bakterie gram-ujemne: jednowarstwowa mureina.
- Różnice w budowie ściany komórkowej wpływają na właściwości fizjologiczne bakterii:
- wrażliwość na lizozym, barwniki, sole kwasów tłuszczowych, detergenty, penicylinę.
- Ścianę komórkową można usunąć działając enzymem lizozymem.
- Usunięcie ściany komórkowej prowadzi do powstania protoplastów, wrażliwych na wartość osmotyczną środowiska.
Błona zewnętrzna
- Występuje u bakterii gram-ujemnych.
- Zbudowana z białek, fosfolipidów i lipopolisacharydu (LPS).
- Trudno przepuszczalna dla lizozymu, detergentów i niektórych antybiotyków.
- Zawiera poryny - białka tworzące kanały umożliwiające pobieranie i wydalanie określonych substancji.
- Przestrzeń między błoną zewnętrzną a błoną cytoplazmatyczną to przestrzeń peryplazmatyczna.
Błona cytoplazmatyczna
- Znajduje się we wszystkich komórkach bakteryjnych.
- Zbudowana z białek (60-70%) i lipidów, o grubości 3-8 nm.
- Ma budowę mozaikową.
- Nie zawiera cholesterolu, a cholina występuje rzadko.
- Funkcje błony cytoplazmatycznej:
- transport energii, elektronów i protonów.
- synteza osłon komórkowych.
- rozpoznawanie i transport substratów.
- pobieranie pokarmu.
Materiał genetyczny
- Nukleoid - obszar cytoplazmy, w którym znajduje się DNA bakteryjne (około 100-200 nm).
- DNA bakteryjne:
- długa, podwójna, zamknięta koliście nić o długości 500-1400 µm.
- skręcone spiralnie.
- związane z błoną cytoplazmatyczną.
- Plazmidy - koliście zamknięte struktury podwójnej nici DNA, poza nukleoidem.
Organelle cytoplazmatyczne
- Rybosomy:
- zbudowane z kwasu rybonukleinowego i białek.
- składają się z dwóch podjednostek: 30S i 50S.
- odpowiedzialne za syntezę białek.
- Ciałka chromatynowe:
- struktury odpowiedzialne za fotosyntezę.
- zawierają barwniki fotosyntetyczne (chlorofil, bakteriochlorofil).
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
Related Documents
Description
Ten quiz dotyczy budowy bakterii, ich różnorodności oraz klasyfikacji ze względu na kształty i układy. Poznasz różne formy bakterii, od najmniejszych do największych, oraz ich charakterystyczne układy po podziale. Sprawdź swoją wiedzę na temat tych mikroskopijnych organizmów!
