Brak informacji o quizie

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Eksperyment kontrolny służy do weryfikacji wyników badań i ma na celu sprawdzenie, czy wynik eksperymentu nie wynika z czynników przypadkowych lub nieprzewidzianych.

True (A)

Filozofia naturalna ma na celu poznanie praw zjawisk.

True (A)

Problem eksperymentalny sprowadza się do wyjaśnienia, dlaczego dane zjawisko się wydarzyło.

False (B)

Wilhelm Dilthey był antypozytywistą i antynaturalistą.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Dilthey uważał, że nauki humanistyczne i nauki przyrodnicze są różnymi rodzajami nauk.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Według Hegla, wszystkie nauki tworzą jednolitą całość, a proces poznania świata jest procesem obiektywizacji.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Dilthey uważał, że obiektywizacja jest procesem, który polega na tym, że subiektywne doświadczenia, emocje i idee stają się obiektywnie dostrzegalne i uchwytne.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Spór naturalizmu z antynaturalizmem w XIX wieku dotyczył głównie kwestii interpretacji religijnych tekstów.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Kartezjusz opierał swoje rozumowania na metodzie dedukcyjnej, podobnie jak Euklides.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Wątpienie metodyczne Kartezjusza miało doprowadzić do odkrycia absolutnego gestalt, który definiuje każdy jego element.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

John Locke, zwolennik empiryzmu, uważał ,,kolor'' za jakość pierwotną niezależną od percepcji.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Głównym celem empiryzmu było poszukiwanie wiedzy koniecznej, udowodnionej logicznie.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Według empirystów, ,,fala dźwiękowa'' to przykład jakości wtórnej, zależnej od percepcji.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Kartezjusz w dowodzie ontologicznym argumentował za istnieniem Boga, natomiast w ,,Cogito, ergo sum'' dowodził istnienia świadomości.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Zasada racji dostatecznej Leibniza głosi, że wszystkie zjawiska muszą mieć rację dostateczną, by istnieć.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Nurt empiryczny brytyjski reprezentowany przez Johna Locke'a, głosił, że wiedza jest poznawana wyłącznie przez rozum.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Roger Bacon argumentował, że wiedza powinna opierać się wyłącznie na eksperymentach i obserwacjach.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Według Williama Ockhama, teologia naturalna jest ważnym narzędziem do poznawania prawdy o Bogu.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

David Hume uważany jest za "ojca" filozofii pozytywistycznej

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Empiryzm w filozofii, według Hume'a, zakłada skupienie się na świecie idei i zjawiskach metafizycznych.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Jan z Mirecourt i Mikołaj z Atrecourt twierdzili, że wiedza religijna i świecka są ze sobą nierozerwalnie związane.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Brzytwa Ockhama jest zasadą, która nakazuje odrzucenie wszystkich hipotez, które nie są zgodne z nauką Kościoła.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Według Hume'a, idee są mniej intensywne od impresji i powstają w wyniku przetwarzania doświadczeń zmysłowych.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Współczesny pozytywizm ma swoje korzenie w poglądach Jana z Mirecourt i Mikołaja z Atrecourt.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Idea "złotego górala" jest przykładem idei prostej.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Hume twierdzi, że matematyka jest nauką opartą na bezpośrednich obserwacjach świata zewnętrznego.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Według tekstów, religie skupiają się na teoretycznym poznawaniu natury Boga, a nie na praktycznych sposobach zbliżania się do niego.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Różnica między empirystami a racjonalistami w kontekście matematyki polega na tym, że empiryści twierdzą, że matematyka odwołuje się do świata idei, a racjonaliści widzą w niej naukę o relacjach w świecie naszych umysłów.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Twierdzenie o mistycyzmie jako rodzaju doświadczenia, które można zbadać, jest zgodne z poglądami Roger Bacon i Williama Ockhama.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Wiedza, która jest niezgodna z nauką Kościoła katolickiego, nie rozwijała się w średniowieczu.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Hume uważał, że w obserwacji faktu możemy dostrzec bezpośrednią przyczynę tego faktu.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Związek przyczynowo-skutkowy jest kluczowy dla nauk przyrodczych, według Hume’a.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Idea obiektywnej rzeczywistości duchowej, która jest pierwotna w stosunku do świata materialnego, leży u podstaw idealizmu obiektywnego.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

W idealizmie obiektywnym Duch jest postrzegany jako odrębny byt, niezależny od absolutu.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Hermeneutyka zwraca uwagę na różnicę między rozumieniem przyczyn a rozumieniem motywów.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Panteizm, jako filozofia, jest sprzeczny z ideą obiektywnej rzeczywistości duchowej.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Dilthey uznawał, że humanistyka powinna skupiać się jedynie na analizie obiektywnych przejawów życia duchowego.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Nauki humanistyczne, według Dilthey'ego, są całkowicie odseparowane od nauk przyrodniczych.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Według idealizmu obiektywnego, kontemplacja całości to próba uchwycenia absolutu, czyli idei, które są źródłem wszelkiego istnienia.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Idea niezależności jednostki od świata przedmiotowego i kierowanie się wyższymi wartościami jest sprzeczne z panteizmem.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Naukowcy działający w ramach nauki normalnej odrzucają paradygmat w obliczu anomalii, szukając nowych wyjaśnień.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Okres normalnej nauki charakteryzuje się brakiem dominującego paradygmatu.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Odkrycie Neptuna wzmocniło mechanikę Newtonowską, ponieważ potwierdziło prawidłowość modelu Newtonowskiego.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Im więcej anomalii, tym łatwiej je zignorować jako błędy.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Anomalie, które podważają kluczowe założenia teorii, są łatwiejsze do zignorowania.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Badania w ramach normalnej nauki skupiają się na kwestionowaniu fundamentów paradygmatu.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Rozwijanie i umacnianie paradygmatu w ramach normalnej nauki jest procesem konserwatywnym.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

W stadium przed-paradygmatycznym dominuje jeden spójny sposób nauki.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Religie a poznanie Boga

Religie oferują praktyczne metody zbliżenia się do Boga, a nie teoretyczne odpowiedzi.

Roger Bacon

Franciszkanin, który postulował, że wiedza powinna być kontrolowana eksperymentalnie.

Brzytwa Ockhama

Zasada, że należy upraszczać teorie i nie mnożyć bytów ponad potrzebę.

Nominalizm

Teoria, która podkreśla istnienie nazw i ich odniesienia do rzeczy, bez etykietowania rzeczywistości.

Signup and view all the flashcards

Empiryczność mistycyzmu

Mistycyzm może być badany eksperymentalnie, jako forma doświadczenia religijnego.

Signup and view all the flashcards

Krytyka teologii naturalnej

Teologia naturalna łączy poznanie naukowe z religijnym, co prowadzi do nieporozumień.

Signup and view all the flashcards

Heterogeniczność wiedzy

Wiedza ma różnorodny charakter: analityczna i nieanalityczna.

Signup and view all the flashcards

Analityczna wiedza

Wiedza zdobywana przez rozum, weryfikacja prawdziwości stwierdzeń.

Signup and view all the flashcards

George Berkeley

Filozof, który twierdził, że 'istnieć znaczy być postrzeganym'.

Signup and view all the flashcards

Empiryzm

Filozofia opierająca wiedzę na doświadczeniu i obserwacji, unikając spekulacji.

Signup and view all the flashcards

David Hume

Filozof, który rozwinął empiryzm, wprowadzając sceptyzm.

Signup and view all the flashcards

Impresje

Bezpośrednie doznania zmysłowe, intensywne doświadczenia.

Signup and view all the flashcards

Idee

Słabsze kopie impresji; wyobrażenia i wspomnienia.

Signup and view all the flashcards

Idee proste

Jednostkowe, niepodzielne myśli (np. kolor czerwony).

Signup and view all the flashcards

Idee złożone

Tworzone przez łączenie prostych idei (np. złoto + góra).

Signup and view all the flashcards

Matematyka

Nauka o ideach w umyśle i ich relacjach.

Signup and view all the flashcards

Aksjomat

Podstawowe, oczywiste twierdzenie, które nie wymaga dowodu.

Signup and view all the flashcards

Wątpienie metodyczne

Metoda Kartezjusza polegająca na wątpliwości w celu dotarcia do pewnych prawd.

Signup and view all the flashcards

Dowód ontologiczny

Argument Kartezjusza, że idea bytu nieskończonego dowodzi istnienia Boga.

Signup and view all the flashcards

Zasada racji dostatecznej

Twierdzenie Leibniza, że wszystko musi mieć powód swojego istnienia.

Signup and view all the flashcards

Nurt empiryczny

Filozofia, która poszukuje wiedzy opartej na doświadczeniu.

Signup and view all the flashcards

Jakości pierwotne

Cechy obiektów niezależne od percepcji, jak kształt czy rozmiar.

Signup and view all the flashcards

Jakości wtórne

Cechy obiektów, które są zależne od subiektywnej percepcji, jak kolor.

Signup and view all the flashcards

Kartezjusz

Filozof, który zastosował metody logiczne do rozważań o świadomości i istnieniu.

Signup and view all the flashcards

Niezależność jednostki

Stan, w którym jednostka nie jest ograniczona przez świat przedmiotowy i działa zgodnie z wyższymi wartościami.

Signup and view all the flashcards

Idealizm obiektywny

Filozofia twierdząca, że istnieje obiektywna rzeczywistość duchowa, pierwotna wobec świata materialnego.

Signup and view all the flashcards

Duch jako absolut

Zasada, która utożsamia duch z absolutem, jako pierwotnym źródłem.

Signup and view all the flashcards

Panteizm

Przekonanie, że Bóg utożsamia się z wszechświatem i wszystko przenika.

Signup and view all the flashcards

Hermeneutyka

Nauka o interpretacji tekstów, szczególnie w kontekście sztuki i filozofii.

Signup and view all the flashcards

Antynaturalizm

Postawa, która neguje wyłączność nauk przyrodniczych w opisie wydarzeń.

Signup and view all the flashcards

Różnice w badaniach

Rozróżnienie w podejściu do badania ludzi w kontekście przyrody i humanistyki.

Signup and view all the flashcards

Przyczyna vs. powód

Przyczyna to bezpośredni związek między zdarzeniami, podczas gdy powód odnosi się do szerszych kontekstów.

Signup and view all the flashcards

stadium przed-paradygmatyczne

Okres, w którym nie rozwinięto jeszcze spójnego paradygmatu naukowego.

Signup and view all the flashcards

paradygmat

Dominujący model naukowy, który kieruje badań w danym okresie.

Signup and view all the flashcards

normalna nauka

Działalność naukowców w ramach przyjętego paradygmatu.

Signup and view all the flashcards

typy badań w normalnej nauce

Rodzaje badań, które podtrzymują i rozwijają paradygmat: potwierdzanie wyników, potwierdzanie paradygmatu, rozwiązywanie problemów.

Signup and view all the flashcards

znalezienie anomalii

Odkrycie wyników, które nie pasują do ustalonego paradygmatu.

Signup and view all the flashcards

konserwatywny charakter nauki

Nauka często nie odrzuca paradygmatu mimo anomalii, szukając miejsca na wyjaśnienia.

Signup and view all the flashcards

kryzys w nauce

Wzrost liczby anomalii prowadzi do trudności w ignorowaniu teorii.

Signup and view all the flashcards

zmiana paradygmatu

Przechodzenie z jednego paradygmatu na inny, często w obliczu licznych „anomalii”.

Signup and view all the flashcards

Rola kontrpróby

Aspekt wychowawczy eksperymentu, mający na celu weryfikację wyników badań.

Signup and view all the flashcards

Filozofia naturalna

Dyscyplina mająca na celu poznanie praw rządzących zjawiskami.

Signup and view all the flashcards

Predykcja

Przewidywanie co się wydarzy w przyszłości w eksperymencie.

Signup and view all the flashcards

Manipulacja

Zabiegi mające na celu wpłynięcie na zjawiska w badaniach.

Signup and view all the flashcards

Hegel

Filozof, który twierdził, że wszystkie nauki tworzą jednolitą całość.

Signup and view all the flashcards

Obiektywizacja

Uprzedmiotowienie subiektywnych doświadczeń i emocji, które stają się dostrzegalne.

Signup and view all the flashcards

Antypozytywizm

Ruch krytyczny wobec pozytywizmu, podkreślający ograniczenia nauk przyrodniczych.

Signup and view all the flashcards

Nauki humanistyczne

Nauki zajmujące się badaniem kultury, historii i społeczeństwa.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Brak informacji

  • Brak podanego tekstu, pliku lub pytań. Nie mogę wygenerować notatek, jeśli nie mam dostępu do danych wejściowych.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

Notatki z Filozofii Nauki PDF

More Like This

Use Quizgecko on...
Browser
Browser