BPSD en Dementie

Gedrags- en psychologische symptomen bij dementie (BPSD)

• Dementie is een algemene term voor wat formeel een ernstige neurocognitieve stoornis wordt genoemd, zoals gedefinieerd in de Diagnostic and Statistical Manual 5th edition (DSM-5).
• Dementie wordt vastgesteld door een cognitieve achteruitgang en een functieverlies (verminderd vermogen om dagelijkse taken uit te voeren).
• Mogelijke oorzaken zijn onder meer de ziekte van Alzheimer, vasculaire dementie, frontotemporale dementie, Lewy-bodydementie en de ziekte van Parkinson.
• BPSD omvatten een reeks neuropsychiatrische stoornissen die leiden tot functioneel verlies en verminderde kwaliteit van leven.
• Ondersteunende, niet-farmacologische en farmacologische interventies verbeteren de symptomen, hoewel er geen onmiddellijke oplossing bestaat.
• De activiteit behandelt verstoringen zoals agitatie, agressie, depressie en apathie en biedt kennis om de patiëntenzorg te verbeteren.
• De focus ligt op neurocognitie, met aandacht voor de anamnese en het lichamelijk onderzoek.
• Clinici zullen vaardigheden verwerven om om te gaan met de complexiteit van BPSD, die van invloed zijn op de prognose, institutionalisering en het welzijn van de verzorger.
• Het interprofessionele team is uitgerust om de resultaten te verbeteren voor patiënten die worstelen met BPSD.

Doelstellingen

• Evalueer de omgevings-, psychosociale en medische factoren die kunnen bijdragen aan gedrags- en psychologische symptomen van dementie.
• Identificeer evidence-based behandelinterventies voor gedrags- en psychologische symptomen van dementie.
• Creëer een systematische strategie voor het evalueren en beheren van gedrags- en psychologische symptomen van dementie.
• Leg het belang uit van samenwerking en communicatie tussen het interprofessionele team bij het verbeteren van de resultaten voor patiënten die getroffen zijn door gedrags- en psychologische symptomen van dementie.

Introductie

• Dementie wordt formeel major neurocognitieve stoornis (MND) genoemd, zoals gedefinieerd door de DSM-5.
• Dementie wordt gediagnosticeerd door cognitieve achteruitgang en functieverlies.
• Oorzaken zijn onder meer de ziekte van Alzheimer, vasculaire dementie, frontotemporale dementie, Lewy-bodydementie en de ziekte van Parkinson.
• BPSD zijn neuropsychiatrische symptomen die dementie begeleiden, zoals waanideeën, hallucinaties, apathie, angst, depressie of ontremming.
• BPSD komen veel voor en kunnen de prognose en behandeling van dementie aanzienlijk beïnvloeden.
• BPSD omvatten emotionele, perceptuele en gedragsstoornissen die vergelijkbaar zijn met psychiatrische stoornissen.
• Het is klinisch nuttig om ze in 5 domeinen in te delen: cognitief of perceptueel, motorisch, verbaal, emotioneel en vegetatief.

Etiologie

• Er is geen enkele oorzaak voor BPSD.
• Een biopsychosociaal model stelt dat neuropsychiatrische symptomen verband houden met interacties tussen de biologie, eerdere ervaringen en de huidige omgeving van een individu.
• Dementie-gerelateerde agitatie, ontremming en psychose worden geassocieerd met volumeverminderingen en een verminderd metabolisme in de orbitaal- en dorsolaterale prefrontale cortex, anterior cingulate, insula en temporale lobben.
• BPSD correleert ook met onevenwichtigheden in cholinerge, noradrenerge, dopaminerge, serotonerge en glutamaterge neurotransmissie.
• Onderzoek naar niet-biologische determinanten van BPSD identificeerde pre-morbide neuroticisme, pre-morbide posttraumatische stressstoornis, problematische communicatiestijlen van verzorgers en omgevingsfactoren die ook bijdragen.
• Vanuit een theoretisch perspectief zijn er 3 hoofdcategorieën van omgevingsbijdragen beschreven: onvervulde behoeften, gedrag of leren, en een mismatch tussen patiënt en omgeving.

Epidemiologie

• In 2016 bedroeg de wereldwijde prevalentie van dementie ongeveer 43,8 miljoen, een stijging van 117% ten opzichte van 1990.
• Tot 97% van de gemeenschapsbewoners met dementie zal ooit BPSD ontwikkelen, meestal depressie of apathie, hoewel wanen, agitatie en aberrant motorisch gedrag ook voorkomen.
• De symptoomernst neemt toe met de tijd en correleert met plaatsing in een instelling.
• Wanen komen vaak voor bij de ziekte van Alzheimer, depressie en apathie bij vasculaire dementie, en ontremming en eetstoornissen bij frontotemporale dementie.

Anamnese en lichamelijk onderzoek

• Het doel is om prioriteiten vast te stellen met betrekking tot de aard en urgentie van interventies, de symptomen te karakteriseren en omkeerbare verergerende factoren te identificeren.
• Deze factoren omvatten omgevingskenmerken, medicatie, ongemak, middelenmisbruik en pre-morbide psychiatrische stoornissen.
• Het lichamelijk onderzoek heeft tot doel de historische gegevens te bevestigen en alternatieve of bijdragende psychiatrische of medische aandoeningen te identificeren.
• Gedragsstoornissen komen vaak voor in de avond, bekend als 'sundowning'.
• Een van de meest voorkomende psychiatrische gevolgen is wanen, vaak paranoïde thema's.
• Hallucinaties komen minder vaak voor dan wanen, met schattingen van slechts 7% aan de basislijn.
• Bovendien omvatten extra symptomen die leiden tot daaropvolgende ziekenhuisopnames agitatie, agressie, dwalen, apathie, ontremming, slaapstoornissen en depressie.
• Het lichamelijk onderzoek kan de symptomen documenteren, hoewel deze meestal intermitterend zijn.
• De primaire rol van het lichamelijk onderzoek is het identificeren van factoren die kunnen bijdragen aan het verergeren van BPSD, zoals een gesuperponeerd delirium of ongemak.

Evaluatie

• Tenzij het bewijs uit de anamnese of het lichamelijk onderzoek andere oorzaken suggereert, is evaluatie met laboratorium of beeldvorming niet nodig.
• Een acuut of subacuut begin van de symptomen moet aanleiding geven tot basisonderzoek om oorzaken van delirium te evalueren.
• Lange termijn medewerkers schrijven BPSD vaak toe aan urineweginfecties, maar de prevalentie van bacteriurie is wel 50% in institutionele omgevingen.
• Routine testen kunnen leiden tot overdiagnose, onnodige antimicrobiële behandeling en de ontwikkeling van antibiotica resistentie.
• Diagnose en empirische therapie moet worden beperkt tot patiënten met koorts, dysurie, suprapubische pijn of nieuwe en verhoogde frequentie, urgentie of incontinentie.
• Andere auteurs hebben gesuggereerd dat cultuur en behandeling kunnen worden gestart op basis van een acute verandering in de mentale toestand met positieve resultaten van een urineonderzoek.

Prioriteiten stellen

• De prioriteit is het karakteriseren van de ernst en aard van de symptomen; patiënten die zichzelf of anderen in gevaar brengen met agressief gedrag of die basiszorg weigeren, vereisen intensievere behandeling, inclusief ziekenhuisopname.
• Daarom moet de anamnese beginnen met een beoordeling van de veiligheid
  • Is de patiënt agressief geweest tegenover anderen, en zo ja, heeft dit letsel veroorzaakt?
  • Hebben ze schade aan eigendommen veroorzaakt?
  • Riskeren ze hun gezondheid of veiligheid door basishygiëne, voedsel of vocht te weigeren?
• Een andere prioriteit is het identificeren van delirium, dat per definitie wordt veroorzaakt door een medische aandoening, medicatie of niet-voorgeschreven intoxicatie of ontwenning van CNS-actieve stoffen,

Deze quiz behandelt BPSD (Behavioral and Psychological Symptoms of Dementia), inclusief de domeinen, hersengebieden, neurotransmitters, niet-biologische determinanten en niet-ingeloste behoeften die bijdragen aan BPSD. Ook de wereldwijde prevalentie van dementie en veelvoorkomende symptomen worden behandeld.