Bidang Kuasa Mahkamah Sivil & Syariah

• Aziah Abdul Aziz lwn. Azmi Abdul Aziz di Mahkamah Rayuan Syariah, Kuala Lumpur pada 17 Julai 2012.
• Civil Appeal No: 14000-039-0033-2010

Bidang Kuasa

• Perkara sama ada termasuk bidang kuasa Mahkamah Sivil
• Fungsi dan kuasa Mahkamah Sivil di bawah Akta Probet dan Pentadbiran 1959 dalam pengagihan harta pusaka antara Mahkamah Syariah dan Sivil

Successi

• Sama ada hanya pentadbir berhak membawa tuntutan berkaitan harta pusaka mengikut Akta Pentadbiran Undang-Undang Islam (Wilayah-Wilayah Persekutuan) 1993, s. 50.
• Perayu dan responden ialah adik-beradik.
• Bapa mereka, Allahyarham Tan Sri Abdul Aziz b Zakaria, membuat surat perjanjian pada 15 Februari 1992, menyatakan bahawa harta-harta disenaraikan diletakkan atas nama perayu untuk dibahagikan secara faraid selepas ibu bapa mereka meninggal.
• Responden mendakwa perayu enggan melaksanakan surat perjanjian tersebut dan memfailkan permohonan di Mahkamah Tinggi Syariah, Kuala Lumpur, untuk perintah deklaratori.
• Perayu memfailkan bantahan awal, berhujah Mahkamah Syariah tidak berbidang kuasa dan kes tersebut harus diputuskan oleh Mahkamah Sivil.
• Mahkamah Tinggi Syariah menolak bantahan awal perayu pada 1 November 2010 dan perayu merayu.
• Isu-isu untuk pertimbangan mahkamah termasuk sama ada Mahkamah Tinggi Syariah mempunyai bidang kuasa untuk mendengar dan memutuskan hartanah itu harta pusaka Allahyarham Tan Sri Abdul Aziz b Zakaria.
• Isu sama ada responden mempunyai locus standi membuat tuntutan di Mahkamah Tinggi Syariah apabila bukan pentadbir harta pusaka dilantik di bawah Akta Probet dan Pentadbiran 1959

Keputusan

• Mahkamah menolak rayuan perayu.
• Di bawah Akta Probet dan Pentadbiran 1959, bidang kuasa Mahkamah Sivil hanya mengeluarkan surat kuasa mentadbir kepada pentadbir untuk mengurus harta dan membuat perintah pembahagian berdasarkan Sijil Faraid yang dikeluarkan Mahkamah Syariah.
• Mahkamah Sivil terikat membuat pembahagian berdasarkan Sijil Faraid.
• Mahkamah Sivil tidak mempunyai kuasa membuat keputusan isu undang-undang Islam seperti hibah.
• Jika mahkamah berautoriti seperti Mahkamah Persekutuan memperakukan Mahkamah Syariah berbidang kuasa, Mahkamah Syariah tidak wajar menolak bidang kuasa atas alasan berpegang dengan keputusan Mahkamah Rayuan Syariah yang diputuskan hampir sembilan tahun sebelumnya.
• Jika isunya harta pusaka, waris-waris si mati pemilik harta yang dipertikaikan mempunyai kapasiti membawa isu ke Mahkamah Syariah untuk diputuskan.
• Jika harta tersebut harta pusaka, mahkamah tidak boleh mengenepikan hak responden kerana waris lain tidak melantiknya.
• Mengikut s. 50 Akta Pentadbiran Undang-Undang Islam (Wilayah-Wilayah Persekutuan) 1993, responden mempunyai locus standi membuat tuntutan harta pusaka di Mahkamah Syariah walaupun tidak dilantik sebagai pentadbir dan tidak diberi perwakilan oleh waris-waris lain.

Penghakiman

• Perayu (Aziah bt Abdul Aziz) membuat rayuan ke Mahkamah Rayuan Syariah kerana tidak berpuas hati dengan keputusan Mahkamah Tinggi Syariah Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur yang menolak permohonan bantahan awal perayu supaya Saman Kes Mal No. 14100-039-0351-2009 yang difailkan oleh responden (Azmi b Abdul Aziz) diketepikan.
• Dalam rayuan ini, perayu mengemukakan sepuluh alasan rayuan dan isu berkisar kepada dua isu sahaja iaitu:
  • Sama ada Mahkamah Tinggi Syariah berbidang kuasa untuk mendengar dan memutuskan tuntutan bahawa dua hartanah adalah harta pusaka Allahyarham Tan Sri Abdul Aziz b Zakaria.
  • Sama ada responden mempunyai locus standi membuat tuntutan di Mahkamah Tinggi Syariah apabila beliau bukan pentadbir harta pusaka yang dilantik di bawah Akta Probet dan Pentadbiran 1959.

Isu-isu

• Perayu menyatakan bahawa mahkamah bicara terkhilaf memutuskan beliau berbidang kuasa untuk mendengar dan membicarakan kes.
• Hujah perayu adalah jelas dari surat perjanjian, ia berkaitan isu harta amanah yang terletak di bawah bidang kuasa Mahkamah Sivil mengikut Akta Amanah 1949.
• Mahkamah Tinggi Syariah hanya berbidang kuasa dalam perkara pembahagian harta berwasiat dan tak berwasiat orang Islam setakat menentukan ahli-ahli waris yang berhak mengikut s. 46(2)(b).
• Sebaliknya, pihak responden berhujah merujuk kepada keputusan Mahkamah Persekutuan dalam kes Latifah Mat Zin v. Rosmawati Sharibun & Anor [2007] 5 CLJ 253 yang memutuskan Mahkamah Syariah berbidang kuasa.

Mahkamah Tinggi Syariah berbidang kuasa

• Berhubung hujah pihak perayu bahawa Mahkamah Syariah tidak berbidang kuasa kerana ia melibatkan isu harta amanah.
• Mahkamah Tinggi Sivil Kuala Lumpur memohon writ saman Azim diketepikan atas alasan ia bukan persoalan harta amanah tetapi persoalan kedua-dua rumah yang dipertikaikan adalah persoalan hibah, iaitu kedua-dua rumah tersebut dihibahkan oleh Allahyarham bapanya.
• Sebaliknya, di Mahkamah Tinggi Syariah dan dihadapan Mahkamah Rayuan juga, pihak perayu membangkitkan Mahkamah Syariah tidak mempunyai bidang kuasa kerana ia melibatkan harta amanah yang terletak di bawah bidang kuasa Mahkamah Sivil.
• Persoalan sama ada kedua-dua rumah adalah harta amanah mengikut Akta Amanah 1949, persoalannya kenapa pihak perayu membantah ia dibicarakan di Mahkamah Tinggi Sivil.
• Mahkamah memutuskan adalah tidak munasabah untuk pihak responden membuat tuntutan hibah di Mahkamah Syariah kerana pihak yang membangkitkan isu hibah dalam kes di Mahkamah Tinggi Sivil adalah pihak perayu.
• Mahkamah dapati tuntutan responden di Mahkamah Tinggi Syariah adalah konsisten atau mempunyai maksud yang sama dengan tuntutan En Azim b Abdul Aziz di Mahkamah Tinggi Sivil, iaitu mengesahkan surat perjanjian dan ingin menuntut harta-harta warisan seseorang itu yang dinyatakan dalam Sijil Faraid yang dikeluarkan Mahkamah Tinggi Syariah Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur.
• Mahkamah dapati terdapat dua keputusan Mahkamah yang berbeza,iaitu:
  • keputusan Mahkamah Rayuan Syariah Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur dalam kes Jumaaton Awang & Satu Lagi lwn. Raja Hizaruddin Nong Chik
  • Keputusan Mahkamah Persekutuan dalam kes Latifah Mat Zin lawan Rosmawati Sharibun.

Analisis isu utama yang dipertimbangkan mahkamah dalam kes harta pusaka, peranan Mahkamah Sivil, bidang kuasa Mahkamah Syariah, dan justifikasi mahkamah dalam membuat keputusan.