Berrezarkuntza Moderatua (1874-1923)
47 Questions
0 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Zer izan zen annualeko porrotaren ondorioa Espainiarentzat?

Zein alderdi da hauteskundeetan manipulazioa erabiltzen zela adierazten duen faktorea?

  • Alderdi-bitasuna
  • Ezkerra
  • Zentralismoa
  • Indarkeria erabiltzea (correct)

Zer irudikatzen dute 'jauntxoek' hauteskundeak kontrolatuta?

  • Errepublika sendoa
  • Demokrazia osasuntsua
  • Sistemaren indarkeria (correct)
  • Hauteskunde libreak

Nolakoa izan zen 1876ko konstituzioa orokorrean?

<p>Oso moderatua (B)</p> Signup and view all the answers

Zeintzuk izan ziren Errepublikaren porrotaren ondorioak?

<p>Oposizioaren ahultzea (C)</p> Signup and view all the answers

Zein irizpide erabilita izendatzen ziren gorteak?

<p>Mugatutako sufragioz (D)</p> Signup and view all the answers

Noren artean hasi zen Eliza eta estatua arteko lankidetza?

<p>Moderatu eta aurrerakoi artean (B)</p> Signup and view all the answers

Zer ekarri zuen 'Karlismoaren gerra' amaitzeak?

<p>Foruen abolitzea (B)</p> Signup and view all the answers

Zeintzuk izan ziren gobernuaren oinarrizko elementuak?

<p>Alderdi-bitasuna, txandakatzea, hauteskunde ustelkeria, jauntxokeria (B)</p> Signup and view all the answers

Marokoko gerra kolonialaren aurkako protesta nola ezagutzen da?

Signup and view all the answers

Zein da Berrezarkuntza moderatuaren iraupena?

<p>1874-1923 (D)</p> Signup and view all the answers

Zeintzuk ziren Berrezarkuntza moderatuaren lider nagusiak?

<p>Cánovas del Castillo eta Alfontso XII. (C)</p> Signup and view all the answers

Zer helburu zuen 1878ko otsailaren 28ko dekretuak?

<p>Zergen kopurua negoziatzea (C)</p> Signup and view all the answers

Zer bereizgarri nagusi zuen Berrezarkuntzako sistema politikoak?

<p>Oligarkia txiki baten kontrola (A)</p> Signup and view all the answers

Nola eragin zuen Maria Kristinaren garaia gobernu liberalaren askatasunen hedapenean?

<p>Sufragio unibertsala ezartzea lortuz (C)</p> Signup and view all the answers

Zer sistematan oinarritu zen Cánovas del Castellok Berrezarkuntzako proiektua?

<p>Ingalaterrako Txandakatze sistema (A)</p> Signup and view all the answers

Herri baten independentziaren aldeko mugimendua zer eragin izan zuen Maria Kristinaren garaian?

<p>Gerra berriro piztea (A)</p> Signup and view all the answers

Zer izan zen Berrezarkuntza moderatuaren helburua?

<p>Indar politikoen oreka eta adiskidetzea (D)</p> Signup and view all the answers

Zein elementu izan ziren Berrezarkuntzako sistemaren kontrakoak?

<p>Langile mugimendua eta kolonietako arazoa (D)</p> Signup and view all the answers

Zer gertatu zen 1898an, Pariseko bakea sinatu ostean?

<p>Puerto Rico, Filipinak eta Guam AEBri eman zizkioten (B)</p> Signup and view all the answers

Nor izan zen berriztatzaileen ideologorik inportanteena?

<p>Joaquin Costa (C)</p> Signup and view all the answers

Zein bi alderdi liberal inguruan eratu zen Berrezarkuntza moderatuaren sistema?

<p>Alderdi kontserbadorea eta alderdi liberala (D)</p> Signup and view all the answers

Zeintzuk izan ziren Alfontso XIII.aren garaiko arazo nagusiak?

<p>Langileen mugimendua eta arazo militarra (A)</p> Signup and view all the answers

Zer ondorio nagusi ekarri zuen Espainiako inperio kolonialaren galera 1898an?

<p>Nazionalismo espainiarraren indartzea (C)</p> Signup and view all the answers

Zer zailtasun nagusi ekarri zuen 98ko hondamendiak gizartean?

<p>Nortasun krisi latza sortzea (A)</p> Signup and view all the answers

Nola erreakzionatu zuten langileek haien arazoei aurre egiteko?

<p>Elkartzen eta grebak eginez (C)</p> Signup and view all the answers

Zer gertatu zen 1923an Berrezarkuntza moderatuan?

<p>Estatu kolpea Primo de Riverak eman zuen (D)</p> Signup and view all the answers

Zeinek hasi zuen alderdiko buru berri gisa Canovas hiltzean?

<p>Francisco Silvela (D)</p> Signup and view all the answers

Espainiako kolonia galera zer ezaugarrirekin lotzen da?

<p>Katalana eta euskaldun nazionalismoaren sendotzea (C)</p> Signup and view all the answers

Zer politikaz ezkontzen ziren Canovas eta Sagasta 'El Pardo'-ko itunean?

<p>Alderdi liberala eta monarkia egonkortzea (C)</p> Signup and view all the answers

Zer izan zen 98ko hondamendiko erantzun berriztatzailea?

<p>Demokrazia berriztatzeko beharra (D)</p> Signup and view all the answers

Zeintzuk izan ziren sindikalizazioko bi erakunde nagusiak?

<p>UGT eta CNT (A)</p> Signup and view all the answers

Zer arazo nagusi zuelako hasi zen militar artean giro txarra?

<p>Agintarien eta troparen arteko proportzio falta (B)</p> Signup and view all the answers

98ko belaunaldia nolako giro pesimistaren isla izan zen?

<p>Desgaitasun eta desengainua (D)</p> Signup and view all the answers

1917-23 bitartean Espainian zein fenomeno nagusi izan zen gizartean?

<p>Anarkismoaren indartzea (B)</p> Signup and view all the answers

Zenbat gobernu egon ziren 1917-23 bitartean Espainian?

<p>23 (D)</p> Signup and view all the answers

Zein izan zen Miguel Primo de Riverak 1923ko irailaren 13an egindako ekintza?

<p>Estatu kolpea eman zuen (C)</p> Signup and view all the answers

Zer gertatu zen Annualeko porrotarekin 1921eko ekainean?

<p>12000 soldadu baino gehiago hil ziren (A)</p> Signup and view all the answers

Hirurteko boltxebikea zein urte tarteari egiten dio erreferentzia?

<p>1918-1920 (C)</p> Signup and view all the answers

Zeintzuk izan ziren 1905eko hauteskundeetan katalanismoaren garaipenaren ondorioak?

<p>Mugimendu separatistaren aldeko euforia piztea (B)</p> Signup and view all the answers

Zer gertatu zen 1906an Jurisdikzioen legea onartu zenean?

<p>Irainak auzitegi militarren eskumena bilakatu ziren (D)</p> Signup and view all the answers

Aste Tragikoa zer protestaren ondorioz sortu zen?

<p>Marokoko gerra kolonialaren kontrako protesta (A)</p> Signup and view all the answers

1917ko Greba Orokorraren aurrean zein faktoreren eragina nabarmendu zen?

<p>Batzorde militarren eta nekazarien desadostasuna (A)</p> Signup and view all the answers

Zeintzuk ziren 1910ean Jose Canalejasen ekarpenak?

<p>Gizarte alorrean irakaskuntza liberalizatzea (D)</p> Signup and view all the answers

Zer gertatu zen Aste Tragikoaren ondoren Gobernuarekin?

<p>Mauraren gobernua erori zen (B)</p> Signup and view all the answers

Armada Bartzelonako portuan zer egitea protestatu zen?

<p>Melillako soldaduak bidaltzea (B)</p> Signup and view all the answers

1917an Gobernuaren aurka protestan zein taldek parte hartu zuten?

<p>CNT, sozialistak eta UGT (D)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Berrezarkuntza Moderatua

1874tik 1923ra arteko aldia, Borboien dinastia Espainiako tronuan berrezarri eta liberalismo moderatura itzuli zen garaia.

Alfontso XII

Espainiako erregea Berrezarkuntza Moderatuan.

Canovas del Castillo

Berrezarkuntza Moderatuko buruzagi politikoa, eta Txandakatze politikaren sortzailea.

Txandakatze Sistema

Alderdi liberalen arteko gobernua aldatzearen sistema politikoa, Ingalaterratik kopiatu zuten.

Signup and view all the flashcards

Alderdi Kontserbadorea

Berrezarkuntza Moderatuko alderdi politikoa, Canovas buruzagia zuena. Liberal moderatu eta unionistak batu zituen.

Signup and view all the flashcards

Alderdi Liberala

Berrezarkuntza Moderatuko alderdi politikoa, Sagasta buruzagia zuena, aurrerakoiagoa zen.

Signup and view all the flashcards

Oligarkia

Ekonomia eta politika kontrola duen talde txiki bat.

Signup and view all the flashcards

Kazikismoa

Ustelkeriaren eta agintearen erabilera desegokiaren praktika.

Signup and view all the flashcards

Alderdi-bitasuna

Bi alderdi politiko nagusien existentzia. Txandakatzen ziren gobernuan.

Signup and view all the flashcards

Txandakatzea (hauteskundeetan)

Alderdi politikoak gobernuan txandakatzea hauteskundeen bidez. Manipulatuta.

Signup and view all the flashcards

Jauntxokeria

Jauntxoek (kazikeak) hauteskundeetan manipulatzen zuten nekazal inguruetan. Indarkeriaren bidez.

Signup and view all the flashcards

1876ko Konstituzioa

Errestaurazio garaian onartutako konstituzio oso moderatua. Subiranotasuna zatituta.

Signup and view all the flashcards

Subiranotasun zatitua (1876)

Konstituzioak Erregearen eta Gorteen artean zatitzen zuen boterea. Erregeak gehiago zuen

Signup and view all the flashcards

Foruen abolitzioa

Foruen aldeko gobernu-eskubideak eta pribilegioak desagerraraztea 1876an.

Signup and view all the flashcards

Hauteskunde ustelkeria

Hauteskundeetan manipulazioa erabili zen eraginkortasuna lortzeko, indar erradikalak gobernutik at uzteko.

Signup and view all the flashcards

Oposizioaren ahultasuna

Errepublikarrak zatiturik, sinesgarritasuna galduta; Karlismoa ahultzen, Eliza eta estatuaren arteko lankidetza berrezarri zelako eta nazionalismoa indartu zen.

Signup and view all the flashcards

1878ko Kontzertu Ekonomikoa

1878an, probintzia bakoitzak estatuari eman beharreko diru kopurua negoziatzeko sistema. Diputazioek kudeatzen zuten zergen biltzea, baina haien eskumenak ez zeuden zehaztuta.

Signup and view all the flashcards

1885eko El Pardo-ko Ituna

Alfontso XII.aren heriotzaren ostean, Maria Kristina erreginak gobernu liberalarekin lankidetzea adostu zuen, txandakatzea mantendu ahal izateko eta herrialdeko egonkortasuna bermatzeko.

Signup and view all the flashcards

Kubako independentzia mugimendua

AEBetako laguntzarekin, Kubako independentzia mugimenduak indarra hartu zuen, batik bat azukrearen eta meategien sektoreetan inbertsioengatik.

Signup and view all the flashcards

1898ko Espainiako-Amerikar Gerra

AEBek Espainiari gerran sartu zitzaizkion Maine itsasontziaren hondoratzea erabiliz. Gerra Espainiako itsas armada suntsituz amaitu zen, eta Espainiak koloniak galdu zituen.

Signup and view all the flashcards

Pariseko Bakea (1898)

Espainiako-Amerikar Gerraren amaiera adierazten duen hitzarmena. Bertan, Espainiak Puerto Rico, Filipinak eta Guam AEBi eman zituen, eta Kubako independentzia onartu zuen.

Signup and view all the flashcards

Espainiako Inperio Kolonialaren bukaera

1898an, Espainiako-Amerikar Gerraren ondoren, Espainiak bere koloniak galdu zituen, eta horrela bere inperio koloniala amaitu zen.

Signup and view all the flashcards

Nazionalismoaren gorakada

Espainiako porrotaren ondoren, nazionalismo katalana eta euskalduna indartu ziren, eta espainiar nazionalismoa ere sendotu zen.

Signup and view all the flashcards

Gerraren ondorioak gizartean

Espainiako porrotak gizarteetan nortasun krisi latza eragin zuen. Pesimismoa eta ezustekoa nagusitu ziren hurrengo urteetan.

Signup and view all the flashcards

98ko belaunaldiaren eraginak

Espainiako 98ko hondamendiak sortutako erantzun berriztatzaileak, sistema demokratikoa berriztea eta belaunaldi aldaketak beharrezkoak zirela aldarrikatu zuten.

Signup and view all the flashcards

Regenerazionismoa

98ko hondamendiaren osteko mugimendu berriztatzailea da, Espainiako sistema liberala aldatu nahi zuena.

Signup and view all the flashcards

Joaquin Costa

Regenerazionismoko ideologia garrantzitsuena, sistema liberalaren berrizketa nahi zuena.

Signup and view all the flashcards

98ko hondamendiaren arazoak

Jauntxokeria, analfabetismoa, gutxiengoaren gobernua eta nekazaritza-inguruetako latifundioak izan ziren arazo garrantzitsuak.

Signup and view all the flashcards

Langileen mugimendua

Langileen arazoek batasuna bultzatu zuten, sindikatuetan elkartuz eta grebak, manifestazioak eta ekintza iraultzaileak burutu zituzten.

Signup and view all the flashcards

Sozialismoa (UGT)

Langileen mugimenduaren parte, langileen artean zabaldu zen eta 1910ean gobernuan diputatu bat lortu zuten.

Signup and view all the flashcards

Anarkismoa (CNT)

1911n sortutako langileen mugimendua, Katalunian, Levanten eta Andaluzian oso indartsua zen eta greba orokorra arma iraultzaile gisa erabili zuten.

Signup and view all the flashcards

Alfontso XIII.aren erregealdia

1902an Espainiako tronua hartu zuenean, txandakatze sistema krisian sartu zen, erregeak politikan jardun zuelakoko eta konstituzioa gainditu zuelako.

Signup and view all the flashcards

Kataluniako giroa 1905ean

Kataluniako egoerak aldaketa handia bizi zuen. Katalan nazionalismoaren gorakadak mugimendu separatista indartu zuen, eta honek Espainiako agintariei, armadari eta erregeari kontra egin zien. Aldizkari katalanistek kritikak egiten zituzten, eta armadak erantzun bortitza eman zuen, aldizkariak suntsituz eta egileak auzitegi militarrean epaituz.

Signup and view all the flashcards

Jurisdikzioen Legea (1906)

Legeak armadari botere gehiago ematen zion. Armadari irainak egitea delitu larritzat hartzen zen eta auzitegi militarrean epaitzen zen. Hau da, armadaren esku zegoen armadaren aurkako kritikak zigortzea.

Signup and view all the flashcards

Aste Tragikoa (1909)

Bartzelonako matxinada, Marokoko gerra kolonialaren kontrako protesta bat izan zen. Gerraren kontrako protestak Bartzelonako portuan lehertu ziren, soldatuek Rifeko meatzetarako burdinbidean lanean zeuden marokoarrak zapaltzeko bidean zeudenean. Astean zehar, jendeak matxinada egin zuen, kaleetan borroka egin zuen eta eraikinak erre zituen, batez ere elizak.

Signup and view all the flashcards

Aste Tragikoaren ondorioak

Aste Tragikoaren ondorioz, gobernuak gerra legea ezarri eta errepresio bortitza egin zuen. Milaka pertsona atxilotu eta 5 anarkista fusilatu zituzten. Gertakari hauek kritikak sortu zituzten eta gobernuak dimisioa eman behar izan zuen.

Signup and view all the flashcards

Jose Canalejas (1910-1912)

Gobernua hartu zuen, baina bere ekarpena eskasa izan zen: lan munduan gehienezko lanaldia arautu zuen eta irakatsipen liberala bultzatu zuen.

Signup and view all the flashcards

Gizarte Protestak (1917)

1917an sistema demokratikoa ahuldu zen hiru gizarte protestek eraginda: Junta militarraren eskaerak, greba orokorra, eta parlamentarioen batzarra. Lehenengo bi kasuetan, militarrek eta langileek eskaera hobeak eskatu zituzten, eta parlamentarioek konstituzioaren berrikuntzen alde egin zuten. Hala ere, ez zen aldaketarik lortu.

Signup and view all the flashcards

Greba Orokorra (1917)

CNTa, sozialistak eta UGTak herrialde osoan greba deitu zuten, baina azkenean ez zuen arrakastarik izan. Ez zuten lortu nekazarien, militarren, eta parlamentarioen babesik. Armadak greba zapaldu zuen.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Berrezarkuntza Moderatua (1874-1923)

  • 1874an hasi zen berrezarkuntza moderatua aro historiko berri bat gisa
  • Borboien dinastia berrezarri zen, Alfontso XII.aren bitartez
  • Sistemaren helburua liberalismo moderatua berreskuratzea eta giroa ezegonkortu zuten arazoak konpontzea zen
  • Canovas del Castilloren eta Alfontso XII.aren gidaritzan sortu zen berrezarkuntzako sistema
  • Estatu demokratikoa sortzearen ahaleginak huts egin ostean, Espainiak 1874an aldi berri bat hasi zuen
  • Berrezarpenaren helburua ez zen atzera egitea bakarrik izan
  • Aldaketa sozial eta ekonomikoak sortu ziren eta industriaren, finantzen eta hirien garapena areagotu egin zen
  • Berrezarpeneko eredu politiko eta sozialak kontserbadurismo handia eta tradizionala ezaugarritu zuen
  • Bi alderdi liberal nagusiak izan zuten nagusitasuna, 1876ko konstituzioa eta erregearekiko menpekotasuna oinarri
  • Alderdi kontserbadorea: Canovas buru zuela 1875ean sortu zen
  • Alderdi liberala: Sagasta buru zuela 1880an sortu zen, aurrerakoia
  • Hauteskunde manipulazioa bi alderdien artean txandakatzeko erabil zen
  • Alderdi-bitasuna, txandakatzea eta hauteskunde ustelkeria sistema politikoaren oinarriak izan ziren
  • Oposizioa zatituta zegoen
  • Errepublikarrak zatituta eta Karlismoa ahulduta zegoen
  • Sozialistak ere bere eragina izan zuen
  • 98ko gerraren ondoren gizarte krisia agertu zen eta hau krisi politikoari eraginarazi zion
  • Sistema liberala berrezartzea nahi zuten eta horretarako arazo garrantzitsuak identifikatu eta konpontzen saiatu ziren

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

Berrezarkuntza Moderatua (1874-1923) - Apunteak

Description

Berrezarkuntza moderatua 1874an hasi zen, Borboien dinastia berrezarri zela. Alfontso XII.aren lidergoan, sistema liberalismo moderatua berreskuratzeko ahalegina izan zen. Epe honetan aldaketa sozial eta ekonomiko garrantzitsuak gertatu ziren, eta bi alderdi liberal nagusi nagusitu ziren. Horrela, Espainiako historiak aldatze bidea hartu zuen.

More Like This

Use Quizgecko on...
Browser
Open
Browser
Browser