Azərbaycan dilində işgüzar və akademik kommunikasiya Testi

Qeydlər

• Pragmatik kommunikasiya informasiyanın qəbuledicinin fəaliyyətinə təsir edir.
• Ritorik qanun sisteminin mərhələləri invensiya, dispozisya, elokusiya, yadda saxlama, tələffüz sırasında olur.
• Akademik nitqdə etosa aid olanlar professional təşəbbüskarlıq, elm, yaradıcılıq seçilib.
• Akademik nitqdə loqosa aid olanlar empirik əsas, anlayışlar, konsepsiyalar seçilib.
• Akademik nitqdə pafosa aid olanlar elmi düşüncəyə heyranlıq, mövzu sahəsinə maraq, yaradıcılıq seçilib.
• Informasiyanın ötürülməsi texniki kommunikasiyanın xüsusiyyətidir.
• Kommunikativ situasiyanın komponentləri kommunikativ niyyət, nitqin mövzusu, nitq adresatının obrazı daxil edilir.
• İşgüzar kommunikasiyanın reqlamentləşdirilməsi müəyyən edilmiş qaydalara və məhdudiyyətlərə tabe olmağı tələb edir.
• Kommunikativ niyyət kommunikasiya prosesində nəticəyə nail olmaq səyidir.
• İşgüzar söhbətə hazırlıq zamanı sualları və onların təqdim olunmasını dəqiqliklə müəyyənləşdirmək vacibdir.
• Güclü arqument tanınmış mənbələrdən gətirilən sitatlar, yoxlanılmış statistik informasiyalar olmalıdır.
• İşgüzar söhbətin uğurlu olmasına yardım edən faktorlar əsas müddəaların və fikirlərin təkrarı, fikir aydınlığı, əyanilik olmalıdır.### Danışıqlara Hazırlığın Elementləri
• Danışıqların predmetinin müəyyənləşdirilməsi əsas elementlərdəndir
• Özünün və tərəfdaşların maraqlarının aydınlaşdırılması da vacibdir
• Danışıqların plan və proqramının olmaması isə hazırlıqda əsas elementlərdən biri olmamalıdır
• Nümayəndə heyətinin tərkibinə mütəxəssislərin seçilməsi və problemlərin həlli üçün tərəfdaşların axtarılması da önəmlidir

Şifahi İşgüzar Ünsiyyət Növləri

• İşgüzar danışıqlar, işgüzar söhbətlər, işgüzar iclas və müşavirələr şifahi işgüzar ünsiyyətin dioloji növlərinə məxsus ola bilər
• Məruzə isə şifahi işgüzar ünsiyyətin dioloji növlərinə aid deyil

İşgüzar Söhbətə Hazırlıq Mərhələləri

• Həmsöhbətə veriləcək zəruri sualları düşünmək və həmsöhbətin sözünü kəsmək prosesin əsas mərhələlərindəndir
• Həmsöhbət prosesində sözbən həmsöhbətin həyəcanlanmasına əhəmiyyət vermək və söhbət zamanı tərəfdaşın psixi vəziyyətini anlamaq olmaz

Arqumentlər

• Əsassız arqumentlər əsasında saxta faktlara söykənən fikirlər, şübhəli mənbələrə istinadetmə və qanuni qüvvəsini itirmiş qərarlar daxil olur
• Güclü arqumentlər isə dəqiq müəyyənləşdirilmiş və təsdiqlənmiş faktlar və fikirlər, real həyatda istifadə edilən qanunlar, nizamnamələr, rəhbər sənədlər, tanınmış ekspertlərin gəldiyi nəticələr və tanınmış mənbələrdən gətirilmiş sitatları əhatə edir

Etiket və Etiketin Prinsipləri

• Etiketin növləri arasında işgüzar etiket, peşəkar etiket, etnoetiket, diplomatik etiket mövcuddur
• Etiketin əsasını savadlı davranış qaydaları təşkil edir
• Xarici görünüş, nitq və davranış etiketi etiketin tərkib hissələridir

Nitq Etiketi və Dinləmə

• Nitq etiketinin formalara görə müraciət, salamlaşma, vidalaşma, tanışlıq və təlqin növlərini daxil edir
• Dinləməin 3 forması mövcuddur: refleksiv dinləmə, qeyri-refleksiv dinləmə və təqlid
• “Varımı talan edin, bircə dilimə toxunmayın. Çox keçməz yenə hər şeyi özümə qaytararam” ifadəsi C.Uebsterə məxsusdur

İşgüzar Ünsiyyət və Etika

• Etiketin əsas prinsiplərinə məxfilik, savadlılıq və dəqiqlik daxildir
• “Daxili sənədlər və müəssisədən kənara göndərilən məktublar savadlı şəkildə, səlis dillə, səhvsiz tərtib edilməlidir” fikiri işgüzar etiketin savadlılıq prinsipinə aidir
• Kommunikativ məqsədəuyğunluq, təqdimatın ardıcıllığı, kommunikativ estetika kommunikasiya mədəniyyətinin əsas meyarlarındandır

Xarakter və Eynən dinləyicilər

• Xarakterin möhkəmliyi və xəyalpərəst, yalançı, sözkəsən, məntiqli, asılı dinləyicilər ayrı-cələb özəlliklərə malikdir

Nitq Fəaliyyəti və Dil

• Nitq fəaliyyətinin növləri arasında danışma, oxu, yazı fəaliyyətləri daxil olur
• Dilin tərkib hissələri ədəbi dilin, fəlsəfə tədqiqat sahəsinin və kommunikasiya mədəniyyətinin əsasını təşkil edir

Motivasiya və Ünsiyyət

• Ünsiyyətin əsasını təşkil edən əsaslar arasında danışıq standartlarını bilmək və ünsiyyət məqsədəuyğunluğu prinsiplərinə riayət etmək önəmli sayılır
• Uğurlu ünsiyyətin açarı fəal danışma və dinləmə qabiliyyətləridir### Şəxsiyyətin Xüsusiyyətləri
• Xarakterin gücü davranışın düzgünlüyü və təmkinliliyidir.
• Şəxsiyyətin emosional iradi dözümlülüyü, mövqe və baxışların sabitliyi ilə əməl uyğunluğudur.
• Şəxsiyyətin prinsipiallığı ilə xarakterin gücü bir araya gəlir.
• Şəxsiyyət mürəkkəb situasiyalarda gərginliyə, çətinliklərin dəf edilməsinə dözə biləcək enerjiyə sahib olmalıdır.

Kommunikasiya Xüsusiyyətləri

• Kommunikasiyada işgüzar tərəfdaşın temperament xüsusiyyətlərini nəzərə almaq vacibdir.
• İşgüzar kommunikasiyada əhəmiyyət kəsb edən iradi xüsusiyyətlərdən biri tələskənlikdir.
• İşgüzar münasibətlər zamanı bütün görüşləri son anda təyin etmək xüsusiyyət kimi göstərilir.

Xarakter və Temperament

• Xarakterin tamlığı davranışın düzgünlüyü və təmkinliliyi ilə əlaqəlidir.
• Xarakterin gücünün prinsipi və şəxsiyyət iradi keyfiyyətləri bir araya gəlir.
• Temperamentin tipləri 4-dür (sanqvinik, xolerik, fleqmatik, melanxolik).
• Xarakterin iradi xüsusiyyətlərinə daxil olanlar arasında səbirsizlik mövcud deyil.

Ərizə

• Ərizədə müraciət olunan şəxsin adı, soyadı və vəzifəsi qeyd olunmalıdır.
• Ərizə mütləq imzalanmalı və yazılma tarixi göstərilməlidir.
• Verilmiş ərizə nümunəsinə görə 17.11.2021 tarixdə mənəvi zəmimlə aləqədar bir müraciətdir.
• İşgüzar sənədlərə ərizə, reklam, arayış, vərəq, protokol kimi formalar uyğundur.