Aralin 1: Konseptong Pangwika

Konseptong Pangwika

• Ang wika ay isang mahalagang instrumento ng komunikasyon, binubuo ng mga pinagsama-samang tunog, simbolo, at tuntunin.
• Ang salitang "Lingua" (Latin) ay nangangahulugang "dila" at "wika"; ito ang pinagmulan ng salitang Pranses na "langue."
• Ipinapahayag nina Paz Hernandez at Penerya (2003) na ang wika ay tulay para maipahayag ang mga minimithi.
• Ayon kay Henry Allan Gleason Jr., ang wika ay isang masistemang balangkas na ginagamit sa komunikasyon.
• Ayon kay Webster (1974), ang wika ay sistematikong komunikasyon gamit ang simbolo, maaaring pasalita o pasulat.
• Sinasalamin ni Archibald A. Hill na ang wika ay pinakamainam at pinakaelaborate na anyo ng simbolikong gawaing pantao.

Katangian ng Wika

• Ang wika ay arbitraryo, nangangahulugang ang mga salita ay simbolikong tumutukoy sa kahulugan.
• Pinipili at isinasaayos ang wika batay sa konteksto; maaaring magbago depende sa sitwasyon.
• Mahalaga ang patuloy na paggamit ng wika bilang kasangkapan sa komunikasyon sa iba pang kasangkapan.
• Ang wika ay may kultural na batayan, taglay ang sining, panitikan, at paniniwala ng lipunan.
• Ang wika ay dinamikong nagbabago sa paglipas ng panahon.

Kahalagahan ng Wika

• Ang wika ang pangunahing instrumento sa pagpapahayag ng damdamin at kaisipan, maging ito man ay pasalita o pasulat.
• Nag-iingat at nagpapalaganap ng kaalaman, mahalaga sa mga imbensyon at kaunlaran ng bansa.
• Ang wika ang nagbuklod sa mga mamamayan, gaya ng wikang Tagalog na ginamit ng mga Katipunero.
• Nakakatulong ang wika sa pagbuo ng mga kaisipan habang binabasa ang mga akda o nanonood ng pelikula.

Wikang Pambansa, Panturo at Opisyal

• Mungkahi ni Lope K. Santos na ang wikang pambansa ay dapat ibatay sa umiiral na wika sa Pilipinas.
• Pinagtalunan ang pagpili ng wika sa Kumbensyong Konstitusyunal noong 1934 sa ilalim ng pamumuno ni Manuel L. Quezon.
• Ang probisyon tungkol sa wika ay nakasaad sa Artikulo XIV, Seksyon 3 ng Saligang Batas ng 1935.
• Si Norberto Romualdez ay nagsulat ng batas na naglalayong paunlarin ang pambansang wika batay sa umiiral na wika.

Tagalog bilang Batayan ng Wikang Pambansa

• Pampinanahan ang mga tanyag na pangalan tulad nina Jaime C. de Veyra at Cecilio Lopez sa pagpili ng Tagalog.
• Tinukoy ang criteria sa pagpili ng Tagalog bilang wika ng pamahalaan, kalakalan, at edukasyon dahil sa dami ng nakasulat na panitikan.
• Pinroklama ni Pangulong Quezon noong Disyembre 30, 1937, ang Tagalog bilang batayan ng Wikang Pambansa.
• Noong 1940, nailathala ang Diksiyonaryong Tagalog-English at ang Balarila ng Wikang Pambansa.
• Sa bisa ng Ordinansa Militar Blg. 13, naging opisyal na wika ang Tagalog at Ingles sa 1940.
• Binago ang pangalan mula Tagalog tungong Pilipino noong Agosto 13, 1959, sa kautusan ni Jose E. Romero.

Muling Pagsusuri sa Probisyong Pangwika

• Mainit na tinalakay sa Kumbensyong Konstitusyonal noong 1972 ang usapin tungkol sa pambansang wika.
• Sa Saligang Batas ng 1973 at 1987, pinagtibay ang implementasyon ng Wikang Filipino ng Komisyong Konstitusyunal ni dating Pangulong Cory Aquino.
• Itinataguyod ang paggamit ng Filipino sa pamahalaan base sa Artikulo XIV, Seksyon 6 ng Saligang Batas.