Ang Kilusang Propaganda

Ang Kilusang Propaganda

• Ang Kilusang Propaganda ay isang samahan na nagsimula noong 1889 hanggang 1892 sa Barcelona, Espanya.
• Ang pagbitay sa tatlong pari na sina Mariano Gomez, Jose Burgos, at Jacinto Zamora (Gomburza) ang naging pangunahing dahilan ng pagkakatatag ng kilusan.
• Ang pangunahing layunin ng Kilusang Propaganda ay makilala ng Espanya ang Pilipinas bilang bahagi at lalawigan ng Espanya at mabigyan ng pantay na karapatan ang mga Pilipino.

Mga Propagandista

• Si Marcelo H. del Pilar ay isang repormista at manunulat na kilala bilang "Ama ng Peryodismong Pilipino."

• Nagtaguyod siya para sa mga karapatan ng mga Pilipino at ang kanilang representasyon sa gobyerno ng Espanya.

• Siya ang patnugot ng mga pahayagan tulad ng "Diyaryong Tagalog" at "La Solidaridad."

• "Diyaryong Tagalog" ay isang pahayagan na nasa wikang Tagalog at Espanyol. Itinatag ito ni Marcelo del Pilar noong 1882.

• "La Solidaridad" ay isang pahayagan na naglalayong makakuha ng representasyon para sa Pilipinas sa "Cortes Generales" ng Espanya.

• Si Antonio Luna ay isang manunulat at aktibong kasapi ng Kilusang Propaganda.

• Ang kanyang mga artikulo ay nai-publish sa "La Solidaridad" gamit ang sagisag-panulat na "Taga-Ilog."

• Si Graciano Lopez Jaena ay isang manunulat at orador.

• Siya ang nagtaguyod ng "La Solidaridad" na ginamit ng mga repormista upang ipahayag ang kanilang mga hinaing.

• Gumamit siya ng mga likha upang batikusin ang korapsyon ng mga opisyal ng Espanya at ng Simbahang Katoliko.

• Ang "Fray Botod" ay isang satirikong akda na nagpapakita ng katiwalian ng isang prayle, na sumisimbolo sa pang-aabuso ng mga Espanyol na pari sa Pilipinas.

• Si Jose Rizal ay isang pangunahing lider ng Kilusang Propaganda at may-akda ng "Noli Me Tangere" at "El Filibusterismo."

• Ang mga nobelang ito ni Rizal ay nagpakita ng mga pang-aabuso ng mga Espanyol sa mga Pilipino at nakapagbigay-inspirasyon sa maraming rebolusyonaryo.

Si Andres Bonifacio at ang Katipunan

• Si Andres Bonifacio ay kinikilala bilang "Ama ng Rebolusyong Pilipino" at ang tagapagtatag ng Katipunan.
• Ang mga akda ng mga Propagandista ay naging inspirasyon kay Bonifacio at sa iba pang mga rebolusyonaryo.
• Ang Katipunan ay isang lihim na samahan na itinatag ni Andres Bonifacio noong 1892, na may layuning makamit ang kalayaan ng Pilipinas sa pamamagitan ng armadong rebolusyon.
• Ang Katipunan ay nagpapalaganap ng kanilang mga adhikain at layunin sa pamamagitan ng mga lihim na pahayagan at mga palyeto, tulad ng "Kalayaan."

Ang Kahalagahan ng Wika sa Panahon ng Propaganda

• Ang Kilusang Propaganda ay nagbigay diin sa kahalagahan ng pagkakaroon ng pambansang wika upang mapanatili ang pagkakaisa at identidad ng mga Pilipino.
• Ang mga repormang pang-edukasyon ay nagtataguyod ng paggamit ng wikang Tagalog at iba pang katutubong wika sa mga paaralan.
• Ito ay bahagi ng pagpapalaganap ng nasyonalismo.