Ang Buhay at Impluwensiya ni Rizal

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Ano ang layunin ng mga mag-aaral sa pagtatapos ng kabanatang ito?

Makagawa ng kabatiran sa panlipunan at pang-ekonomiyang kondisyon ng Pilipinas. (correct)

Mailalarawan ang kulturang Asyano sa ika-19 dantaon.

Makagawa ng kritika sa mga akdang sinulat ni Rizal.

Maalaman ang buhay ng mga banyagang manunulat.

Sino sa mga sumusunod ang tumulong kay Rizal upang tanggapin siya sa Ateneo Municipal?

Si Fray Jose Villalobos

Si Andres Bonifacio

Si Padre Burgos (correct)

Si Dr. Jose Palma

Anong taon ginamit ni Domingo Lameo ang apelyidong Mercado?

1820

1845

1855

1831 (correct)

Alin sa mga sumusunod na pahayag ang hindi totoo tungkol kay Jose Rizal?

Siya ay mas naging malapit sa UST kaysa sa Ateneo. Signup and view all the answers

Anong uri ng tahanan ang mayroon ang mag-anak na Rizal?

Isang palapag na gawa sa batong adobe at matigas na kahoy. Signup and view all the answers

Ano ang naging kadahilanan ng ligalig sa ika-19 dantaon?

Mga pagbabago sa kasaysayan. Signup and view all the answers

Alin sa mga sumusunod ang hindi isang aspeto ng kondisyon ng Pilipinas noong ika-19 dantaon?

Kondisyon ng teknolohiya. Signup and view all the answers

Ano ang tawag sa prosesong nagbibigay-diin sa pagpapalaganap ng sekularismo?

Konsepto ng sekularisasyon. Signup and view all the answers

Ano ang natutunan ni Rizal mula sa kwentong 'Gamugamo' na ikinuwento ng kanyang ina?

Ang pagiging martir sa sariling ilusyon Signup and view all the answers

Sa anong edad natutunan ni Rizal na magbasa ng Bibliya sa wikang Espanyol?

Limang taon Signup and view all the answers

Ano ang nilalaman ng unang tula ni Rizal na isinulat sa katutubong wika?

Pagmamahal sa bayan Signup and view all the answers

Ano ang unang isinulat na dula ni Rizal noong siya ay walong taong gulang?

Komedyang Tagalog Signup and view all the answers

Ano ang naging reaksyon ng gobernadorcillo mula Paete sa dula ni Rizal?

Binayaran niya ito ng dalawang piso Signup and view all the answers

Anong aktibidad ang ginawa ni Rizal at ng kanyang ama sa Antipolo?

Peregrinasyon Signup and view all the answers

Ano ang ibig sabihin ng 'katutubong wika' sa konteksto ng unang tula ni Rizal?

Wika ng mga Pilipino Signup and view all the answers

Ano ang kasangkapan na ginagamit ni Rizal para sa kanyang mga mahika?

Barya o panyolito Signup and view all the answers

Ano ang naging hilig ni Rizal sa edad na lima?

Pagpipinta at pagguhit Signup and view all the answers

Ano ang tema ng mga pagninilay ni Rizal sa tabing-lawa?

Kalagayan ng inaaping kababayan Signup and view all the answers

Ano ang isang impluwensyang namana ni Rizal mula sa kanyang ama?

Pagpapahalaga sa sarili Signup and view all the answers

Sino ang kura ng bayan na pinasyalan ni Rizal upang makinig sa kanyang opinyon?

Padre Leoncio Lopez Signup and view all the answers

Sa anong edad isinulat ni Rizal ang kanyang unang tula na pinamagatang 'Sa Aking Mga Kababata'?

Walong taon Signup and view all the answers

Ano ang impluwensiya ng kapaligiran kay Rizal?

Magagandang tanawin sa Calamba Signup and view all the answers

Ano ang puwersang naggagabay kay Rizal sa kanyang pagnanais na lumaban sa mga tirano?

Sariling determinasyon Signup and view all the answers

Alin sa mga sumusunod ang hindi parte ng impluwensiyang namana ni Rizal?

Mabilis na kamay Signup and view all the answers

Ano ang mga karaniwang aralin na pinag-aaralan ng mga anak mula sa ilustradong pamilya?

Pagbasa, Pagsulat, Arimetika, Relihiyon Signup and view all the answers

Ano ang ugali ni Doña Teodora bilang unang guro ni Rizal?

Pasensiyoso, tapat, at maunawain Signup and view all the answers

Sino sa mga sumusunod ang unang guro ni Rizal?

Doña Teodora Signup and view all the answers

Ano ang ginawa ni Rizal nang unang araw niya sa paaralan ng Biñan?

Naranasan niyang mangulila sa kanyang pamilya Signup and view all the answers

Anong estilo ng pagtuturo ang ginamit ni Doña Teodora sa kanyang anak?

Pagkukuwento at pagbibigay ng kaalaman Signup and view all the answers

Saan nagtungo si Rizal noong Hunyo 1869?

Biñan Signup and view all the answers

Anong pakiramdam ang naranasan ni Rizal nang makalaya siya sa Biñan?

Kabaligtaran ng saya Signup and view all the answers

Anong asignatura ang itinuro ni Maestro Leon Monroy kay Rizal?

Espanyol at Latin Signup and view all the answers

Ano ang layunin ng pag-aalsa ng mga sundalong Pilipino at manggagawa sa Cavite noong Enero 20, 1870?

Upang ipanumbalik ang kanilang mga pribelihiyo Signup and view all the answers

Ano ang inakusahan ng mga awtoridad sa pag-aalsa ng mga sundalong Pilipino?

Rebolusyon para sa kasarinlan Signup and view all the answers

Ano ang naging reaksyon ni Paciano sa pagbitay kay Padre Burgos?

Siya ay nagalit at tumigil sa pag-aaral Signup and view all the answers

Sino ang nag-utos ng pagkapatawad sa mga pari na biktima ng pagkamartir?

Gobernador Izquierdo Signup and view all the answers

Ano ang pangunahing dahilan ng pagkakadakip kay Doña Teodora?

Dahil sa mga paratang ng tangkang pagpatay Signup and view all the answers

Sino ang tumulong kay Jose Alberto upang ipadakip si Doña Teodora?

Gobernadorcillo Antonio Vivencio del Rosario Signup and view all the answers

Ano ang layo na nilakad ni Doña Teodora mula Calamba hanggang Santa Cruz?

50 kilometro Signup and view all the answers

Anong nobela ang inihandog ni Rizal sa GOMBURZA noong 1891?

El Filibusterismo Signup and view all the answers

Study Notes

Ang Buhay ni Rizal

Ipinanganak at lumaki si Rizal sa pamilyang Katoliko.
Sa edad na tatlo, nakikilahok na siya sa mga dasal ng pamilya.
Sa edad na limang taon, marunong nang magbasa ng Bibliya sa wikang Espanyol.
Madalas bisitahin si Rizal si Padre Leoncio Lopez, ang kura ng kanilang bayan, upang alamin ang kanyang opinyon sa mga nangyayari sa kanilang paligid.

Mga Impluwensiya sa Kabataan ni Rizal

Impluwensyang Namana

Malaya: pagmamahal sa kalayaan, pagnanais na maglakbay, at katapangan.
Tsino: pagiging seryoso, masinop, pasensiyoso at mapagmahal sa bata.
Espanyol: pagiging elegante, maramdamin sa insulto at galante sa kababaihan.
Kanyang Ama: pagpapahalaga sa sarili, pagmamahal sa gawa at pagiging malaya sa pag-iisip.
Kanyang Ina: pagiging relihiyoso, nagmamalasakit sa kapwa at nagmamahal sa sining at literatura.

Impluwensiya ng Kapaligiran

Magagandang Tanawin sa Calamba: nagpasigla sa kanyang talino sa sining at literatura.
Paciano: pagmamahal sa katarungan.
Mga Kapatid na Babae: pagiging magalang at mabuti sa kababaihan.
Yaya: gumising sa interes niya sa kuwentong-bayan at alamat.

Tulong ng Maykapal

Ang Diyos ang nagbigay kay Rizal ng mga regalo ng isang henyo, buhay na diwa ng pagiging makabayan, at matapang na puso para makapagsakripisyo para sa dakilang simulain.

Ang Pag-aaral ni Rizal

Unang nag-aral si Rizal sa Calamba at Biñan.
Ang karaniwang edukasyon ng isang anak ng ilustradong pamilya ay nag-aaral sa apat na aralin: pagbasa, pagsulat, aritmetika, at relihiyon.
Ang pagtuturo ng mga guro noong panahong iyon ay mahigpit at istrikto.
Ipinipilit sa mga mag-aaral ang pagbibigay ng kaalaman sa pamamagitan ng walang katapusang pagmememorya, at may kasamang hagupit ng guro sa bata kapag nagkakamali.

Mga Guro ni Rizal

Unang guro ni Rizal ay ang kanyang ina.
Si Doña Teodora ay katangi-tangi dahil sa kanyang magandang ugali at mabining pagkilos.
Sa edad na 3, natutunan ni Rizal ang alpabeto at mga dasal.
Ipinakita ni Doña Teodora ang pagiging pasensiyoso, tapat at maunawain.
Nakita ni Doña Teodora ang talento ni Rizal sa pagsusulat ng tula at hinikayat siyang magsulat ng mga tula.
Ginagamit ni Doña Teodora ang pagkukuwento sa pagtuturo sa anak upang hindi mabagot sa pagmememorya ng alpabeto.
Iba pang mga guro ni Rizal: Maestro Celestino, Maestro Lucas Padua, at Maestro Leon Monroy.
Si Maestro Leon Monroy ay isang matandang lalaki na naging kaklase ng kanyang ama. Nanirahan siya sa tahanan ni Rizal at tinuruan ng Latin at Espanyol. Namatay siya pagkalipas ng limang buwan.

Ang Pangyayari sa Biñan

Noong Hunyo 1869, nagtungo si Rizal sa Biñan kasama ang kanyang kapatid na si Paciano.
Sumakay sila ng karomata at bumiyahe ng isa't-kalahating oras.
Nangupahan si Rizal sa bahay ng kanyang tiya.
Nang gabing iyon, namasyal si Rizal kasama ang kanyang pinsan na si Leandro.
Sa halip na matuwa sa pamamasyal, naramdaman agad niya ang pagkasabik na makita ang kanyang pamilya sa Calamba.

Unang Araw ni Rizal sa Paaralan ng Biñan

Lunes ng umaga, dinala ni Paciano si Rizal sa paaralan ni Maestro Justiano Aquino Cruz.
Ang paaralan ay nasa bahay ng guro, na yari sa kubo at may layong 30 kilometro mula sa tahanan ng kanyang tiya.
Kilala ni Paciano ang guro sapagkat naging guro na rin ito noon.
Lulan din ng barko ang Pranses na si Arturo Camps, kaibigan ng kanyang ama, na siyang nag-alaga sa kanya.

Ang Pagkamartir ng GOMBURZA

Noong gabi ng Enero 20, 1870, mga 200 sundalong Pilipino at manggagawa ng arsenal ng Cavite, sa pamumuno ng Sarhentong Pilipinong si Francisco Lamadrid, ang nag-alsa dahil sa abolisyon ng kanilang mga pribilehiyo.
Kasama rito ang di-pagbabayad ng tributo at di-pagsama sa polo (sapilitang paggawa).
Pinalaki ng mga awtoridad na Espanyol ang pangyayari at sinabing ang pag-aalsa ay rebolusyon para sa kasarinlan ng Pilipinas.
Bago maipabitay, sina Padre Mariano Gomez, Jose Burgos, at Jacinto Zamora, mga lider ng kilusang sekularisasyon ng mga paroko, at kanilang mga tagataguyod ay maisasangkot sa pag-aalsa.
Kahit mismo ang arsobispo ay humihingi ng kapatawaran dahil alam niyang inosente ang tatlong pari.
Noong bukangliwayway ng Pebrero 17, 1872, sunod sa utos ni Gobernador Izquierdo, ipinapatay ang tatlong pari.
Ang kanilang pagkamartir ay ipinagluksa ng mag-anak na Rizal at maraming makabayang pamilya sa Pilipinas.
Galit na galit si Paciano sa pagbitay kay Burgos na kanyang kaibigan, guro at kasama sa bahay.
Sa sobrang galit, tumigil siya sa kanyang pag-aaral sa Kolehiyo ng San Jose at nagbalik sa Calamba.
Ikinuwento niya kay Rizal ang buhay ni Burgos noong maglalabing-isang taong gulang siya.
Ang pagkamartir ng GOMBURZA noong 1872 ay naging inspirasyon ni Rizal para labanan ang kasamaan ng tiranya ng Espanya at matubos ang mga inaaping kababayan.
Noong 1891, inihandog niya ang pangalawang nobela, ang El Filibusterismo, sa GOMBURZA.

Kawalang-Katarungan sa Ina ng Bayan

Dinakip si Doña Teodora dahil diumano’y siya at ang kanyang kapatid na si Jose Alberto ay nagtangkang lasunin ang taksil na asawa ng huli.
Si Jose Alberto ay kararating lamang mula sa paglalakbay sa Europa at isang mayamang taga-Biñan.
Nagkataong may sama ng loob ang tinyante sa mag-anak na Rizal dahil minsa’y hindi siya binigyan ni Don Francisco ng pagkain para sa kanyang kabayo.
Ipinadakip niya si Doña Teodora, sa tulong ng gobernadorcillo ng Calamba, Si Antonio Vivencio del Rosario, isang sunud-sunuran ng mga prayle.
Pinaglakad ng sadistang tenyente si Doña Teodora mula Calamba hanggang Santa Cruz (kabisera ng Laguna) na may distansyang 50 kilometro.
Pagdating sa Santa Cruz ay napiit siya sa kulungang probinsiyal.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Description

Suriin ang mga pangunahing yugto ng buhay ni Jose Rizal at ang mga impluwensiyang humubog sa kanyang pagkatao. Alamin ang kanyang mga karanasan sa pamilya, kultura, at kapaligiran na nag-ambag sa kanyang pag-unlad bilang isang pambansang bayani. Tuklasin ang mga aral na maaaring makuha mula sa kanyang kwento.