Anatomia Stawów i Kości

Stawy głowy

• Ruchy przeczenia wykonywane są w stawie dolnym głowy
• Staw dolny głowy składa się z stawu szczytowo-obrotowego pośrodkowego (staw obrotowy) i parzystych stawów szczytowo-obrotowych przyśrodkowych (stawy płaskie).
• W stawie górnym głowy odbywają się ruchy potakiwania

Kość skroniowa

• Ucho zewnętrze - mażówina uszna składa się z chrząstki sprężystej
• Ucho środkowe - jama bębenkowa
• w ścianie górnej jamy bębenkowej wyróżniamy: nad jamę bębenkową, pod nią leży przewód półkolisty górny
• w przedniej ścianie jamy bębenkowej wyróżniamy: przewód słuchowy trąbki
• W tylnej ściany jamy bębenkowej wyróżniamy: przewód półkolisty dolny
• w bocznej ścianie jamy bębenkowej wyróżniamy: przewód półkolisty poziomy
• Ucho wewnętrzne - składa się z: błędnika kostnego i błędnika błoniastego

Kości czaszki

• kość potyliczna - tworzy część tylną i dolną czaszki
• kość klinowa - tworzy część środkową i dolną czaszki
• kość czołowa - tworzy częśc przednią i górną czaszki
• kość sitowa - leży w przedniej części podstawy czaszki
• kości nosowe - tworzą grzbiet nosa

Kość żuchwy

• składa się z trzonu i dwóch symetrycznych części pionowych
• w obrębie części pionowych wyróżniamy: wypukłe wyrostki kłykciowe
• w obrębie trzonu wyróżniamy: wyrostek zębodołowy
• Tuberositas Masseterica znajduje się na bocznej powierzchni kąta żuchwy

Kręgosłup

• Atlas (C1) to pierwszy kręg szyjny, który nie posiada trzonu.
• Kręgosłup dzieli się na 5 części:
• Kręgosłup szyjny (7 kręgów)
• Kręgosłup piersiowy (12 kręgów)
• Kręgosłup lędźwiowy (5 kręgów)
• Kręgosłup krzyżowy (5 kręgów)
• Kość guziczna (4 kręgi)
• Vertebra prominens to szósty kręg szyjny o długim wyrostku kolczystym.
• Canalis vertebralis utworzony jest z sumy otworów międzykręgowych.
• Siódmy kręg szyjny nazywany jest vertebra prominens ponieważ wyrostek kolczysty tego kręgu jest najbardziej wystający.

Połączenia kości

• Połączenia włókniste kości:
  • syndesmoses
  • suturae
  • gomphosis
• Połączenia chrząstkowe kości:
  • synchondrosis
  • symphysis

Staw skokowy górny (staw skokowo-goleniowy)

• Staw skokowy górny stanowi połączenie końców dalszych kości goleni z bloczkiem kości skokowej
• Ruchy zachodzące w stawie: zgięcie, prostowanie, nawracanie i odwracanie
• Torebka stawowa wzmacniana jest przez więzadło deltoidowe, które biegnie od kości piszczelowej do kości skokowej.

Budowa kości

• kość płaska - kości o dużej powierzchni i niewielkiej grubości
• np: kość łopatkowa, kość biodrowa
• kość długa - kości o kształcie wydłużonym
• np: kość udowa, kość piszczelogoleniowa
• kość krótka - kości o kształcie kostki
• np: kości przedramienia, kości ręki
• kość nieprawidłowego kształtu - kości o nie charakterystycznym kształcie
• np: kręg
• kość pneumatyczne - kości posiadające w swojej budowie jamy pochodzące z powietrza
• np: kość sitowa, kość skroniowa
• kości sesamoidalne - kości umieszczone w ścięgnach
• np: rdzeniowa

Articulatio carpometacarpea pollicis

• Staw siodełkowy

Jaskinia ustna

• górne i dolne zęby
• podniebienie twarde
• język
• ślinianki
• mięśnie żuchwowo-gnykowe

Staw barkowo-obojczykowy

• Staw płaski
• Umożliwia ruch obrotowy i poślizgowy

Jama nosowa

• Jama nosowa dzieli się na dwie części przez przegrodę nosową.
• W ścianach jamy nosowej wyróżniamy trzy małżowiny nosowe.
• Małżowina górna i środkowa - kość sitowa
• Małżowina dolna - kość nosowa

Oko

• gałka oczna
• mięśnie gałki ocznej
• nerwy oczodołu

Staw łokciowy

• Staw zawiasowy
• Umożliwia ruch zgięcia i prostowania

Staw promieniowo-nadgarstkowy (staw nadgarstkowy)

• Staw elipsoidalny
• Umożliwia:
• zgięcie, prostowanie
• nawrócenie, odwracanie

Obojczyk

• Jest to kość płaska
• Górny koniec obojczyka łączy się z kością łopatkowa w stawie barkowo-obojczykowym
• Dolny koniec obojczyka łączy się z mostkiem w stawie mostkowo-obojczykowym

Łopatka

• Jest to kość płaska
• Wewnętrzny brzeg kości łopatkowej jest gładki, wystaje z niego wyrostek kolcowy.
• na powierzchni zewnętrznej występuje jamka stawowa - cavitas glenoidalis.

Kość ramienna

• Jest to kość długa.
• Jest połączona z obojczykiem i łopatką

Kręgosłup

• Kręgosłup jest jednym z najważniejszych elementów osiowego szkieletu.
• Kręgosłup jest zbudowany z 33 kręgów.
• Kręgosłup dzieli się na 5 odcinków:
• szyjny
• piersiowy
• lędźwiowy
• krzyżowy
• guziczny
• Ruchy kręgosłupa:
  • zgięcie
  • prostowanie
  • zgięcie boczne
  • obrót

Ruch odwiedzenia ramienia

• W ruchu odwiedzenia ramienia udział biorą:
• staw barkowy (articulatio humeri)
• staw mostkowo-obojczykowy (articulatio sternoclavicularis)
• staw barkowo-obojczykowy (articulatio acromioclavicularis)

Kość łokciowa

• Jest to kość długa
• W końcu bliższym kości łokciowej znajduje się wyrostek łokciowy (olecranon), który jest widoczny pod skórą.
• W końcu dalszym kości łokciowej znajduje się wyrostek śródłoneczny (processus styloideus).
• W końcu dalszym kości łokciowej znajduje się wcięcie promieniowe (incisura radialis)

Kość promieniowa

• Jest to kość długa.
• W końcu bliższym kości promieniowej znajduje się głowa kości promieniowej (caput ulnae).
• W końcu dalszym kości promieniowej znajduje się wyrostek śródłoneczny (processus styloideus).

Dłoń

• Dłoń składa się z:
  • nadgarstka,
  • śródręcza
  • palców.
• kości nadgarstka:
  • kość łódeczkowata (os scaphoideum)
  • kość księżycowata (os lunatum)
  • kość trójkątna (os triquetrum)
  • kość grochowata (os pisiforme)
  • kość trapezowa (os trapezium)
  • kość trapezoidowa (os trapezoideum)
  • kość główkowata (os capitatum)
  • kość haczykowata (os hamatum)

Kość miedniczna

• Kość miedniczna składa się z:
• kości biodrowej
• kości łonowej
• kości siedzeniowej.

Kość biodrowa

• Jest to kości płaska.
• Wewnętrzna powierzchnia kości biodrowej jest gładka i tworzy doły miednicy - fosa iliaca.
• Zewnętrzna powierzchnia kości biodrowej powierzchnia guzowata
• Zewnętrzny koniec kości biodrowej tworzy grzebień biodrowy (crista iliaca).

Kość łonowa

• Jest to kość płaska.
• Kości łonowe łączą się ze sobą w stawie łonowym (symphysis pubis).

Kość siedzeniowa

• Jest to kość płaska.
• Dolny koniec kości siedzeniowej tworzy guz siedzeniowy (tuber ischii).

Staw biodrowy

• Staw biodrowy (articulatio coxae) łączy kość udową z kością biodrową.
• Jest to staw kulisty.

Kość udowa

• Jest to kość długa.
• W końcu bliższym kości udowej znajduje się głowa (caput femoris) i szyjka (collum femoris).
• W końcu dalszym kości udowej znajduje się kłykieć przyśrodkowy (condylus medialis) i kłykieć boczno (condylus lateralis).

Kość piszczelowa

• Jest to kość długa
• Górny koniec kości piszczelowej łączy się z kością udową w stawie kolanowym (articulatio genu).
• Dolny koniec kości piszczelowej łączy się z kością skokową w stawie skokowo-goleniowym.

Kość strzałkowa

• Jest to kość długa.
• Górny koniec kości strzałkowej łączy się z kością piszczelową w stawie piszczelowo-strzałkowym (articulatio tibiofibularis).
• Dolny koniec kości strzałkowej łączy się z kością skokową w stawie skokowo-goleniowym.

Stopa

• Stopa składa się z:
• kości skokowej (os talus)
• kości piętowej (os calcaneus)
• kości sześciennej (os cuboideum)
• kości łódeczkowatej (os naviculare)
• trzech kości klinowatych (ossa cuneiformia)
• pięciu kości śródręcza (ossa metatarsalia)
• kostki palców.

Jama bębenkowa

• Jama bębenkowa jest przestrzenią powietrzną w kości skroniowej i stanowi część ucha środkowego.
• Za pośrednictwem trąbki słuchowej komunikuje się z nosogardłem.
• Jama bębenkowa jest oddzielona od ucha zewnętrznego błoną bębenkową.
• W jamie bębenkowej znajdują się kosteczki słuchowe: młoteczek, kowadełko i strzemiączko.

Dół skrzydłowo-podniebienny

• Dół skrzydłowo-podniebienny jest położony w środkowej części podstawy czaszki, między dołem skroniowym a oczodołem.
• Jest on ograniczony od przodu przez wyrostek oczodołowy szczęki, od tyłu przez skrzydło większe kości klinowej, od boku przez blaszkę boczną wyrostka skrzydłowatego kości klinowej, a od dołu przez blaszkę poziomą kości podniebiennej.
• Komunikuje się z dołem skroniowym, oczodołem, jamą nosową i dołem podskroniowym.

Szczelina oczodołowa górna

• Szczelinę oczodołową górną jest to przestrzeń pomiędzy krawędzią górną oczodołu a skrzydłem większym kości klinowej.
• Przez szczelię oczodołowa górną przechodzą:
  • n. oczny
  • żyła oczna górna
  • n. okoruchowy
  • n. odwodzący
  • n. trójdzielny

Staw kolanowy

• Staw kolanowy (articulatio genu) jest największym stawem w ciała człowieka.
• Staw kolanowy łączy kość udową z kością piszczelową i rzepka.
• W stawie kolanowym zachodzą ruchy:
• zgięcie
• prostowanie
• rotacja (obrót).

Staw skokowy dolny

• Staw skokowy dolny (articulatio talocalcaneonavicularis) jest stawem kulistym.
• Umożliwia ruchy:
• zgięcie
• prostowanie
• nawrócenie
• odwracanie.

Naważniejsze więzadła kręgosłupa

• więzadło podłużne przednie (ligamentum longitudinale anterius)
• więzadło podłużne tylne (ligamentum longitudinale posterius)
• więzadło żółte (ligamentum flavum)
• więzadło kręgosłupowe poprzeczne (ligamentum transversum columnae vertebralis)
• więzadło kręgosłupowe poprzeczne (ligamentum transversum columnae vertebralis)

Główne części kręgosłupa

• Kręgosłup szyjny (odcinek szyjny - cervical spine)
• Kręgosłup piersiowy (odcinek piersiowy - thoracic spine)
• Kręgosłup lędźwiowy (odcinek lędźwiowy - lumbar spine)
• Kręgosłup krzyżowy (odcinek krzyżowy - sacral spine)
• Kość guziczna (odcinek guziczny - coccygeal spine)

Staw górny głowy

• Jest to staw szczytowo-potyliczny.
• Staw szczytowo-potyliczny to miejsce połączenia kości potylicznej (górna część czaszki) z pierwszym kręgiem szyjny – atlasem.
• Staw ten umożliwia ruchy potakiwania i zginania bocznego głowy.

Staw dolny głowy

• Jest to staw szczytowo-obrotowy.
• Staw szczytowo-obrotowy to połączenie pierwszego (atlas) i drugiego kręgu szyjnego (obrotnik - axis), umożliwiające ruchy rotacji głowy.

Kość podniebienna

• Kość podniebienna położona jest za zębami górnymi, tworzy podniebienie twarde i część środkową sklepienia jamy nosowej.

Sinus sphenoidalis

• Sinus sphenoidalis to jama powietrzna w kości klinowej (ość klinowa).
• Sinus sphenoidalis połączony jest z jamą nosową przez otwór w kości podniebiennej.

Kości nosowe

• Kości nosowe tworzą grzbiet nosa.
• Połączone są ze sobą w środkowej linii ciała.

Kości żuchwowo

• Kości żuchwowo to elementy kości twarzowej.
• Kości żuchwowo łączą się ze sobą w stawie żuchwowo-żuchwowym, który umożliwia ruchy:
• otwieranie i zamykanie ust
• ruch zhuczny w przód
• ruch zhuczny do tyłu.
• Ruch zhuczny w lewo
• Ruchy zhuczne w prawo.

Staw szczękowo-żuchwowy

• Staw szczękowo-żuchwowy łączy żuchwę z kością skroniową.
• Umożliwia ruchy:
• otwieranie i zamykanie ust
• ruch zhuczny w przód
• ruch zhuczny do tyłu.
• Ruch zhuczny w lewo
• Ruchy zhuczne w prawo.

Kości twarzowe

• Kości twarzowe tworzą twarz.
• Kości twarzowe łączą się ze sobą w stawy twarzowe.
• Kości twarzowe są połączone z kością potyliczną w stawie potyliczno-twarzowym.

Staw potyliczno-twarzowy

• Staw potyliczno-twarzowy łączy kość potyliczną z kością twarzową.
• Umożliwia ruchy:
• pochylenie głowy w przód i do tyłu
• ruch głowy w bok
• obrót głowy w koło.

Kości czaszki

• Kości czaszki tworzą czaszkę.
• Kości czaszki są połączone ze sobą w stawy czaszki.
• Kości czaszki są połączone z kręgosłupem w stawie potyliczno-kręgowym.

Staw potyliczno-kręgowym

• Staw potyliczno-kręgowym łączy kość potyliczną z kręgosłupem.
• Umożliwia ruchy:
• pochylenie głowy w przód i do tyłu
• ruch głowy w bok
• obrót głowy w koło.

Kręgosłup

• Kręgosłup jest jednym z najważniejszych elementów osiowego szkieletu.
• Kręgosłup jest zbudowany z 33 kręgów.
• Kręgosłup dzieli się na 5 odcinków:
• szyjny
• piersiowy
• lędźwiowy
• krzyżowy
• guziczny

Ruch odwiedzenia

• Ruch odwiedzenia jest ruchem oddalającym kończyne od ciała.
• Ruch odwiedzenia wykonywany jest w stawach:
• barkowym
• biodrowym
• nadgarstkowym
• skokowym

Staw nadgarstkowy

• Staw nadgarstkowy jest stawem elipsoidalnym, łączy kość promieniową z kościami nadgarstka.
• Umożliwia ruchy:
  • zginania i prostowania dłoni
  • nawracania (obrotu dłoni kciukiem do wewnątrz)
  • odwracania (obrotu dłoni kciukiem na zewnątrz)

Połączenia kości

• Gomphosis - połączenie zęba z zębodołem.
• Synchondrosis - chrząstkozrost - połączenie tworzone przez chrząstkę szklistą.
• Symphysis - chrząstkozrost - połączenie tworzone przez chrząstkę włóknistą.
• Sinostosis - kościozrost - połączenie tworzone przez kość.
• Sutura - szew - połączenie kości czaszki za pomocą tkanki łącznej włóknistej.

Staw promieniowo-łokciowy

• Umożliwia ruch nawrócenie, odwracanie, zgięcie i prostowanie.

Kości śródręcza

• Kości śródręcza to 5 kości
• Pierwsza kość śródręcza to kość śródręcza kciuka
• Reszta kości śródręcza to kości śródręcza palców II-V.

Palce

• Palce są zbudowane ze śródręcza i kości paliczka.
• Kciuk ma 2 paliczki.
• Pozostałe palce mają 3 paliczki.