Акылман карыя жана тогуз уулу

Карыянын тогуз уулу бар.

Балдары атасынын акылын угуйт.

Карыя уулдарын тоого жиберди.

Балдар табылганы тобун сындырып көрсө, эч кимиси сындыра албайт.

Карыя уулдарына бирдиксиз болсо, душмандар аларды жеңет丁

Карыянын акылмандыгы уулдарына зиян келтирди.

Ырыс алды — ынтымак дегени чын.

Карыя өлгөн соң уулдары ынтымактуу бошотушкан.

Акылман карыя жана тогуз уулу

Карыянын тогуз уулу бар эле.
Балдары атасынын акылдарын укчу эмес жана бири-бири менен кырдаал болуп жаткан.
Сырттан карагандары балдардын бири-бири менен болгон мамилесине күлүп турушкан.
Атасы (карыя) балдарынын абалына ойлонот.
Карыя балдарын чогултуп алат.
Тогуз уулга күчтөрүн сынап көрүүнү сунуштайт жана табылганын бөлүп сындырууну сунуштайт.
Балдар бул милдетти бөлөк-бөлөк аткарышкандыктан, тобулгуну сындыра алышпайт.
Атасы боолангандан тобулгуну бөлөк-бөлөк сындырууну айтат.
Балдар ошол замат тобулгуну бирден сындырышат.
Атасы балдарына айткан мыкты сабактардын бири - ынтымак.
Атасы балдарына душмандарды жеңүү үчүн бири-бири менен ынтымактуу болуунун маанисин тушундурот.
Карыя өлөт.
Балдары акылга келип, бирдик менен жашап, артык мал-мүлкүн башкаларга жакшылыкта кармап (сактап), ынтымактуу болушат.
"Ырыс алды - ынтымак" деген сөз ушундан келип чыккан.

Бул кыска тарых акылман карыя жана анын тогуз уулу тууралуу. Карыя өз уулдарына ынтымакты үйрөтүү үчүн сыноо өткөрөт. Балдары жубан боло албагандыктан, атасынын акылы жана тажрыйбасы аркылуу биримдиктин маанисин түшүнүшөт.