گسترش علم و ادب در دوران خلفای اسلامی

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

نخستین خلیفه ای که ستاره شناسان را به دربار فراخواند، چه نام دارد؟

نوبخت

مأمون (correct)

امام علی

عبدالله

نوبخت منجم با چه نوع اطلاعاتی شناخته می شود؟

زیج ها و جداول فلکی (correct)

کتاب های تاریخی

مقالات علمی

نقشه های جغرافیایی

رآمدان نجوم از کدام دو کشور نام خود را منتشر کردند؟

ایران و چین

ایران و هند (correct)

ایران و روم

هند و یونان

نوبخت منجم در چه زمینه ای فعالیت می کرده است؟

نجوم و ستاره شناسی (C) Signup and view all the answers

سیستم ستاره شناسی که نوبخت منجم به آن وابسته بود، چه نامیده می‌شود؟

زیج (D) Signup and view all the answers

ابن زرعه در کدام یک از زمینه‌های علمی فعالیت داشته است؟

منطق و فلسفه (A) Signup and view all the answers

کدام یک از این اشخاص به عنوان مترجم از زبان سریانی به عربی شناخته می‌شود؟

ابن زرعه (B) Signup and view all the answers

کدام دانشمند به عنوان مفسر و مترجم توانمند شناخته می‌شود؟

هالل بن ابی هالل حمصی (C) Signup and view all the answers

کدام یک از عناوین زیر به ابن خمار اطلاق نمی‌شود؟

ابن زرعه (D) Signup and view all the answers

نام کامل ابوالخیر الحسن بن سوار چیست؟

ابن خمار (C) Signup and view all the answers

چه موضوعی از مهمترین ابزار معتزله شمرده می شود؟

متمسکان به جدل (A) Signup and view all the answers

ابو هذیل محمد بن هذیل در چه دوره‌ای مشهور شد؟

عصر مامون (B) Signup and view all the answers

کدام یک از موارد زیر ابو هذیل را تشویق کرده است؟

برپایی جدل‌های فلسفی (C) Signup and view all the answers

تأثیر متمسکان به جدل بر معتزله چه بوده است؟

توسعه علم کلام (B) Signup and view all the answers

ابو هذیل محمد بن هذیل در چه زمینه‌ای شهرت دارد؟

جدل (A) Signup and view all the answers

چه دوره‌ای به عنوان بهترین و منسجم‌ترین دوره ترجمه‌ها شناخته شده است؟

عصر متوکل (B) Signup and view all the answers

چه عاملی باعث خاموشی چراغ نهضت علمی در عصر متوکل شد؟

افزایش بی‌توجهی دولت به علوم (B) Signup and view all the answers

کدام یک از دوره‌های عباسیان به عنوان زمان جهش در انتقال علم یاد شده است؟

عصر مامون عباسی (C) Signup and view all the answers

عصر متوکل چه نوع تغییراتی را در حوزهٔ علمی به دنبال داشت؟

کاهش تأکید بر ترجمه متون (A) Signup and view all the answers

کدام ویژگی به عصر هامون و مامون عباسی نسبت داده نمی‌شود؟

پیشرفت صنایع (D) Signup and view all the answers

خروج مسلمانان از ایمان ساده چه تأثیری بر باورهای دینی داشت؟

توسعه تفکر انتقادی و پرسشگری نسبت به عقاید دینی (A) Signup and view all the answers

کدام یک از مراحل مهم تاریخ فهم قرآن به شمار می‌رود؟

آغاز عصر تفسیر قرآن (C) Signup and view all the answers

چه نوع تجهیزاتی برای رصد خانه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد؟

ابزار و تجهیزات پیشرفته نجومی (A) Signup and view all the answers

جدایی تفسیر قرآن از چه عناصری می‌تواند ناشی شود؟

تحلیل علمی و تجربی آیات (A) Signup and view all the answers

مدت زمان رصد اجرام آسمانی معمولاً به چه عواملی بستگی دارد؟

آب و هوا و تجهیزات مورد استفاده (B) Signup and view all the answers

کدامیک از موارد زیر به سستی مبانی منطق یونانی اشاره دارد؟

نقد و بررسی منطق سیوطی (D) Signup and view all the answers

کتاب سیوطی به نام صون المنطق والکالم چه موضوعی را بررسی می‌کند؟

نقد مبانی منطق (C) Signup and view all the answers

چه جنبه‌ای در علم کالم مورد تزلزل قرار می‌گیرد؟

استدلال‌های فلسفی (C) Signup and view all the answers

سیوطی در تلاش است تا کدامیک از موارد زیر را زیر سوال ببرد؟

پایه‌های علم کالم (A) Signup and view all the answers

چرا سیوطی معتقد است که پایه‌های علم کالم متزلزل هستند؟

به دلیل تکیه بر فلسفه یونانی (C) Signup and view all the answers

Signup and view all the answers

Study Notes

مهمترین رخدادهای تاریخی در تمدن اسلامی

نهضت علمی جهان اسلام، تأثیر بسزایی در شکل‌گیری و رشد تمدن اسلامی داشته است.
دستاوردهای علمی این نهضت، عصر زرین فرهنگ و تمدن اسلامی را رقم زدند.
مسلمانان عرب نخستین گام‌های معرفتی خود را با فراگیری قرآن آغاز کردند.
دوری از نگارش در برخی دوره‌ها ، مانع از ثبت آموخته‌ها و پیشرفت تمدن اسلامی شد .
رویارویی فرهنگ‌ها و تمدن‌های مختلف در عصر فتوحات اسلامی ، بسیار مهم بود.
قرآن کریم، مهمترین منبع الهی در جهت تعلیم و تعلم است.
قرآن ، علم را برابر با شهادت خدا و فرشتگان می‌داند و این موضوع ، فضیلت علم را نشان می‌دهد .
علم طلبی، از نظر اسلام، بر همه مسلمانان واجب است.
پیامبر اکرم (ص) اهمیت علم اندوزی را تأکید کرده و برکت دانش را بیان نموده است.
امام علی (ع) پاداش عالم نزد خداوند را از پاداش روزه دار، نماز شب خوان و مجاهد در راه خدا، برتر دانسته است.

عصر فتوحات اسلامی و مشکلات آن

رویارویی با فرهنگهای مختلف، از مهمترین رخدادهای این دوره بود.
مشکلات این عصر، مانع از فعالیت جدی دانشمندان اسلامی بر روی علوم شد.
خلافت امویان در شام، زمینه ساز حرکت علمی مسلمانان شدند.
نخستین ترجمه عهد اموی، به خالد بن یزید بن معاویه (حکیم آل مروان) اختصاص دارد.
عمر بن عبدالعزیز ، خلفای برجسته اموی، در جمع آوری کتاب بسیار فعال بودند.
او اثر ارزشمندی از علم پزشکی به نام اهرن، از بهترین کتب پزشکی آن زمان، را یافت و این اثر توسط ماسرجویه یا ماسرجیس به عربی ترجمه شد.

عصر طلایی خلافت عباسیان

عصر عباسیان، به عنوان عصر طلایی اسلام، دوره مدنیت اسلامی و عصر زرین فرهنگ و تمدن اسلامی شناخته شده است.
منصور، نخستین خلیفه ای بود که ستاره شناسان را از ایران و هند به دربار فراخواند.
نوبخت، منجم معروف، در دربار منصور بود و دارای زیج‌های مشهوری بود.
ستاره شناسان هندی نیز اطلاعات علمی خود را در اختیار دربار منصور قرار دادند.
ابراهیم فزاری و فرزندانش در ترجمه مطالب نجوم و حساب به زبان عربی نقش مهمی داشتند.
علی بن عیسی اسطرلابی، مترجم مشهوری در دربار منصور بود.
مسعودی معتقد است که منصور، اولین خلیفه ای بود که از زبانهای بیگانه برای او آثار ترجمه شده عربی ارسال کردند.
ابن ندیم معتقد است که نخستین ترجمه‌ها به امویان اختصاص دارند.
کلیله و دمنه از اولین ترجمه هایی بود که از زبان پهلوی به عربی ترجمه شد.

خلافت عباسیان: توجه به علوم و انتقال دانش

منصور اولین خلیفه ای بود که به نقل و ترجمه متون علمی در زمینه طب و نجوم توجه کرد.
مهدی، اولین خلیفه ای بود که متکلمان را برای تالیف آثار کلامی ترغیب کرد.
صلح و آسایش، لازمه پیشرفت فرهنگی و علمی است.
دوران هارون، بغداد را به شهر افسانه ای هزار و یک شب تبدیل کرد.
بیت‌الحکمه، کتابخانه عمومی مهمی در بغداد بود.
هارون الرشید، به علوم فلسفه و منطق علاقه مند شد.
مامون عباسی، با پشتیبانی وزیر ایرانی خود، فضل بن سهل، توانست رقیبان را کنار بگذارد و قدرتمند شود.
مامون به پیشرفت دانشمندان و فعالیتهای فرهنگی آن ها توجه نشان داد.
مامون به دانش افزایی توجه کرد و لقب "حکیم آل عباس" را به او دادند.
گشاده دستی خلیفه در اهدای هدایا ، موجب ماندگاری دانشمندان در دربار شد.
کاغذ، در عصر هارون، به عنوان یک اختراع مهم، نقش بزرگی در نشر علم ایفا کرد.
مامون، نخستین فرهنگستان بزرگ علمی در جهان اسلام را پایه گذاری کرد.
معتزله، از مهمترین ابزارهای فکری در دوران مامون بودند.
امام رضا (ع)، در مجالس مناظره در دوران مامون شرکت می کردند.
عصر مامون، به عنوان دوره‌ای از اعتلای اندیشه اسلامی شناخته می‌شود.

نتایج ترجمه آثار به عربی

ورود اندیشه های علمی به عالم اسلام و تلاش و مساعی معتزله ، منجر به پیدایش و رواج علم کلام شد.
عصر مامون، به عصر طلایی ترجمه و تالیف در جهان اسلام انجامید.
مکتب فکری و کلامی معتزله در عصر مامون رشد کرد.
مامون برای تثبیت آرای معتزله، به ترجمه و جمع آوری تالیفات فلسفی اقدام کرد.
انحطاط و افول نهضت ترجمه ، در دوره معتصم شروع شد.
عصر متوکل، دوره ای برای بهترین و کاملترین ترجمه ها است.
ترقی در انتقال علوم پیشینیان به زبان عربی، به ویژه در دوره مامون و هارون رخ داد.
پس از دوران عباسی , کتابخانه های عمومی در ایران، به سامانیان و آل بویه تعلق داشتند.
سه دوره نهضت ترجمه عصر عباسی وجود دارد.

دلایل توجه به ترجمه و نتایج آن

علل داخلی: تأکید قرآن بر علم اندوزی، توصیه های پیامبر اکرم (ص)، درک ضعف علمی مسلمانان و نیاز به علوم مختلف.
علل بیرونی: فتوحات اسلامی، انتقال مرکز خلافت به بغداد، نزدیکی بغداد به مراکز علمی دیگر، مهاجرت دانشمندان از مناطق دیگر به بغداد.
پیامدها: توسعه تمدن اسلامی، ظهور استعدادهای علمی و خلاق، رشد علم کلام، تشکیل گروه های اجتماعی و فرهنگی، خروج مسلمانان از حالت تعبد ساده.

پیامدهای منفی نهضت ترجمه و واکنش‌ها

انحصار علم و فن ترجمه در دست خاندان های مشهور
واکنش سخت اهل تسنن به علوم یونانی (مانند مخالفت برخی از علما با برخی از علوم یونانی)

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Description

این آزمون به بررسی فعالیت ها و گام های علمی خلفای اسلامی در زمان خلفای اموی و عباسی می‌پردازد که دراین دوران برداشته شده است. سؤالات شامل نام دانشمندان، خلیفه ها و فعالیت‌هایشان و تأثیر آن‌ها بر علم می‌باشد.