Sociale ho 13

Hoofdstuk 13: Stereotypen, vooroordelen en discriminatie

• Stereotype: Mentale constructie over individuen van een sociale categorie die bepaalde kenmerken delen.
• Vooroordeel: Negatief affect tegenover individuen gebaseerd op hun groeplidmaatschap in een bepaalde sociale categorie.
• Discriminatie: Gedrag gericht tegen individuen gebaseerd op hun groeplidmaatschap in een bepaalde sociale categorie.
• Intergroep-componenten: Stereotypen, vooroordelen en discriminatie staan in verband met elkaar.

Uitingsvormen van vooroordelen

• Evoluties in etnische vooroordelen: In de VS lijkt vooroordeel af te nemen, maar in Europa is er een toename van antimigranten sentiment. Evoluties zijn landspecifiek en afhankelijk van factoren zoals werkloosheid en migratiestromen.
• Subtiele en grove vooroordelen: Subtiel racisme is een vorm van verborgen racisme dat geuit wordt wanneer het gemakkelijk te verdedigen is. Bijvoorbeeld, het experiment van Dovidio en collega's (1997).
• Wederzijdse vooroordelen: Etnisch-culturele minderheden hebben ook vooroordelen tegenover de meerderheid. Traditionele normen en ideologisch-culturele attitudes dragen hieraan bij. Groepsidentiteit is opvallender wanneer men in de minderheid is.
• Individuele verschillen in vooroordelen: Sommige individuen zijn sterker bevooroordeeld dan anderen. Factoren zoals autoritarisme en sociale dominantie oriëntatie dragen hieraan bij.

Sociaal-ideologische attitudes

• Autoritarisme: Aanhangen van traditionele waarden, gehoorzaamheid aan leiders en een negatieve oriëntatie tegenover personen die niet aan algemeen geldende normen voldoen.
• Sociale dominantie oriëntatie: Een algemene en positieve attitude tegenover groepsongelijkheid, waarbij de verschillende groepen hiërarchisch gerangschikt worden. De schaal van RWA en SDO.

Sociale categorisatie en stereotypen

• Sociale categorisatie: Het klasseren van mensen in groepen gebaseerd op kenmerken zoals geslacht, ras.
• Categorisatie leidt tot twee fundamentele verschijnselen: minimalisering van verschillen binnen groepen en maximalisatie van verschillen tussen groepen.
• Er is een fundamenteel verschil tussen sociale categorisatie en non-sociale categorisatie.
• Ingroepen vs. uitgroepen: Ingroepen zijn groepen waartoe men zelf behoort, en uitgroepen zijn groepen waartoe men niet behoort.

Essentialisme

• Essentialisme: idee dat “dingen” binnen een bepaalde categorie een onderliggende gemeenschappelijke essentie delen die betekenisvol is.

Denkbeeldige verbanden

• Denkbeeldig verband: overschatting van de relatie tussen variabelen die in feite niet of nauwelijks correleren.

Assimilatie en contrasteffecten

• Assimilatie: informatie wordt naar het stereotype toe gebracht.
• Contrast: Informatie wordt gezien als iets anders dan het stereotype.

Zelfvervullende voorspelling

• Zelfvervullende voorspellingen: Stereotypen kunnen onze interacties en gedrag beïnvloeden, waardoor de stereotypen zelf bevestigd worden.

Automatische processen

• Stereotypes zijn aan-geleerde associaties, die automatisch geactiveerd worden bij het zien van iemand. Dit proces is oncontroleerbaar.
• Verschillen tussen hoog- en laag-bevooroordeelden liggen niet in activatie, maar in gebruik van stereotypes.

Suppressie van stereotypes

• Kunnen we zomaar stereotypes onderdrukken, of is er een “suppression rebound effect”?
• Onderzoek Macrae et al. (1994): deelnemers die gevraagd werden om een stereotype te onderdrukken, hebben dit stereotype eerder in een latere fase gebruikt.

Seksisme

• Seksisme bestaat uit vijandig en welwillend seksisme.
• Vijandig seksisme: haatdragende en negatieve gevoelens tegenover vrouwen.
• Welwillend seksisme: warme en ridderlijke gevoelens tegenover vrouwen.

Intersectionaliteit

• Intersectionaliteit: verschillende vormen van onderdrukking en discriminatie zijn niet los van elkaar te zien, maar wel als specifieke combinaties (bv ras x geslacht).

Conclusie

• Deze pagina's geven een overzicht van de verschillende aspecten van stereotypen, vooroordelen en discriminatie.