488 Sayılı Damga Vergisi Kanunu

488 Sayılı Damga Vergisi Kanunu

• 488 Sayılı Damga Vergisi Kanunu, 1/7/1964 tarihinde kabul edildi.
• Bu kanun, damga vergisi ile ilgili düzenlemeleri içerir.

Birinci Bölüm: Mükellefiyet ve İstisnalar

• Kanuna ekli (1) sayılı tabloda belirtilen kağıtlar damga vergisine tabidir.
• Kağıtlar terimi, yazılıp imzalanan, imza yerine geçen işaret taşıyan ve bir hususu ispatlayabilen belgeleri içerir.
• Elektronik imza ile oluşturulan belgeler de bu kapsamdadır.
• Yabancı elçilik ve konsolosluklarda düzenlenip Türkiye'de resmi dairelere ibraz edilen kağıtlar vergiye tabidir.
• Vergiye tabi kağıtların yenilenmesi, uzatılması veya devriyle ilgili mektup ve şerhler de damga vergisine tabidir.
• Damga vergisinin mükellefi, kağıtları imza edenlerdir.
• Resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemlerde damga vergisini kişiler öder.
• Yabancı elçilik ve konsolosluklarda düzenlenen kağıtların vergisini Türkiye'de ibraz edenler öder.
• Ticari veya mütedavil kağıtların vergisini ilk satan veya kullanan kişiler öder.
• Bir kağıdın vergiye tabi olup olmadığı, kağıdın mahiyetine göre belirlenir.

Kağıt Mahiyetinin Tespiti ve Vergilendirme Esasları

• Kağıtların mahiyetinin belirlenmesinde, kanunlarda belirtilen adlara, belirtilmemişse yazıdaki hüküm ve manaya bakılır.
• Başka bir kağıda atıf yapılan durumlarda, atıf yapılan kağıdın mahiyetine göre vergi alınır.
• Birden fazla nüshası düzenlenen kağıtlarda, maktu vergiye tabi olanların her nüshası ayrı ayrı vergilendirilir.
• Nispi vergiye tabi olanların ise sadece bir nüshası damga vergisine tabidir.
• Poliçe ve emre yazılı ticari senetlerin yalnız tedavüle çıkarılan nüshaları vergiye tabidir.
• Bir kağıtta birden fazla akit veya işlem varsa, her biri ayrı ayrı vergilendirilir.
• Akit ve işlemler bağlı ve bir asıldan doğma ise, en yüksek vergi alınmasını gerektiren akit veya işlem üzerinden alınır.
• Adi kefalet ve garanti taahhüdü bulunması halinde, yalnızca birinden damga vergisi alınır.
• Pey akçesi, cayma tazminatı gibi taahhütlerden ayrı damga vergisi alınmaz.
• Kağıtlara konulan imzanın birden fazla olması halinde, vergi birden fazla alınmaz.
• Maktu vergiye tabi makbuz ve ibranamelerde vergi, imza sayısına göre alınır.
• Nispi vergiye tabi makbuz ve ibranamelerde vergi, hisselere göre ayrı ayrı alınır.
• Resmi daire veya tüzel kişi adına konulan birden fazla imza bir imza hükmündedir.
• Kanundaki resmi daire tanımı, genel ve özel bütçeli idareleri, il özel idarelerini, yatırım izleme koordinasyon başkanlıklarını, belediyeleri ve köyleri kapsar.
• Bu dairelere bağlı, ayrı tüzel kişiliği olan iktisadi işletmeler resmi daire sayılmaz.
• Kanuna ekli (2) sayılı tabloda yazılı kağıtlar damga vergisinden istisnadır.

İkinci Bölüm: Vergileme Ölçüleri ve Nispet

• Damga Vergisi, nispi veya maktu olarak alınır.
• Nispi vergide kağıtlardaki belli para, maktu vergide kağıtların mahiyetleri esastır.
• Belli para terimi, kağıtlardaki rakamların ifade ettiği parayı ifade eder.
• Cari hesap kredileri ve ikrazat taahhütnamelerinde ikraz veya temlik edilen para miktarının gösterilmesi zorunludur.
• Gösterilmediği takdirde Damga Vergisi, cari hesapta kayıtlı kredi veya ikrazat miktarına göre hesaplanır.
• Yabancı paralar Maliye Bakanlığınca belirlenen fiyat üzerinden Türk parasına çevrilerek Damga Vergisi alınır.
• Kağıtların Damga Vergisi, kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı nispet veya miktarlarda alınır.
• Her bir kağıt için hesaplanacak vergi tutarı belirli sınırı aşamaz.
• Cumhurbaşkanı, yeniden değerleme oranının belirli yüzdeleri arasında yeni oranlar tespit edebilir.
• Belli parayı içeren mukavelenamelerde artan miktar aynı nispette vergiye tabidir.
• Sadece bedeli artan mukavelenamelerde, artan bedele ilişkin hüküm uygulanmaz.
• Devri halinde aslından alınan verginin dörtte biri alınır.
• Mukavelenamelerin müddetinin uzatılması halinde aynı miktar veya nispette vergi alınır.
• Akreditif mektup ve telgraflarında süre uzatıldığı takdirde verginin dörtte biri alınır.
• Yabancı memleketlerden Türkiye üzerine düzenlenen kağıtlar aynı miktarda, diğer memleketlere düzenlenenler ise yarı nispette vergiye tabidir

Üçüncü Bölüm: Verginin Ödenmesi

• Damga Vergisi makbuz karşılığı, istihkaktan kesinti veya basılı damga konulması şeklinde ödenebilir.
• Ödeme şekillerinin hangi işlemler için uygulanacağını Maliye Bakanlığı belirler.
• Aşağıdaki kağıtların Damga Vergisi pul yerine basılı damga konulması şeklinde ödenebilir:
  • Makbuz ve ibra senetleri.
  • Faturalar.
  • Ulaştırma ile ilgili kağıtlar.
  • Elektrik, havagazı, telefon ve su abonman mukavelenameleri.
  • Maliye Bakanlığının müsaadesiyle vergiye tabi diğer kağıtlar.
• Damga Vergisi, bu kanunda aksi belirtilmedikçe makbuz karşılığında ödenir.
• Maliye Bakanlığı, makbuz karşılığı ödemeye ilişkin usul ve esasları belirler.
• Genel ve özel bütçeli daireler, bankalar ve kamu teşekkülleri, ödemelerinde kullandıkları makbuzlarla ilgili vergileri istihkaktan kesinti yaparak öder.
• Taahhüt ve avans ödemelerinde de istihkaktan kesinti yapılır.
• Maliye Bakanlığı, lüzum gördüğü hallerde vergiyi istihkaktan kesinti yapılması suretiyle ödetebilir.
• Basılı damga konulacak kağıtların vergisi yüzde beş noksanı ile peşin ödenir.
• Makbuz karşılığı ödemelerde vergi, Maliye Bakanlığınca belirlenen mükellefler tarafından bir ay içinde düzenlenen kağıtların vergisi, ertesi ayın yirminci günü akşamına kadar beyanı ve yirmialtıncı günü akşamına kadar ödenir.
• Diğer hallerde kağıdın düzenlendiği tarihi izleyen onbeş gün içinde beyan ve ödeme yapılır.
• Maliye Bakanlığı, ödeme zamanlarını belirlemeye ve verginin işlem anında ödenmesi zorunluluğunu getirmeye yetkilidir.
• Genel bütçeli daireler dışındaki daire ve müesseseler, bir ay içinde kesilen Damga Vergisi ertesi ayın 20'sine kadar beyan eder ve 26'sına kadar öder.

Dördüncü Bölüm: Sorumluluk

• Verginin ödenmemesinden veya noksan ödenmesinden dolayı, kağıtları ibraz edenler sorumludur.
• Birden fazla kişi tarafından imzalanan kağıtlarda, imza edenler müteselsilen sorumludur.
• Damga vergisinden muaf kuruluşlarca düzenlenen kağıtlara ait verginin tamamı kişiler tarafından ödenir.
• 22. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında bulunanlar, taraf oldukları işlemlere ilişkin kâğıtlara ait verginin beyan ve ödenmesinden sorumludurlar.
• Kağıdı düzenleyenlere aittir.
• Yabancı memleketlerdeki elçilik ve konsolosluklarda düzenlenen ticari ve mütedavil kağıtların Damga Vergisi ve cezası, hamilinden alınır.

Beşinci Bölüm: Çeşitli Hükümler

• Resmi dairelerin ilgili memurları, kendilerine ibraz edilen kağıtların Damga Vergisini aramaya mecburdur.
• Ödenmemiş veya noksan ödenmiş vergileri tespit edip tutanakla vergi dairesine göndermelidirler.
• Noterler, damga vergisi ödenmemiş veya noksan ödenmiş kâğıtları vergi ve cezası ödenmedikçe tasdik edemezler.
• Aykırı davranan noterlerden kanunen alınması gereken cezası ayrıca alınır.
• Bankalar, vergi ve cezası ödenmedikçe bu kâğıtları işleme koyamazlar.
• Vergi cezası alınması gereken kağıtların hamilleri tarafından terk edilmesi bu cezanın alınmasına engel değildir.
• Makbuz karşılığı yapılacak veya istihkaktan kesinti yapılacak ödemelerde uyulması gereken esasları Maliye Bakanlığı belirler.
• Vergi Usul Kanununun Damga Resmine ilişkin hükümleri Damga Vergisi hakkında da uygulanır.
• Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yer alan maktu vergiler, yeniden değerleme oranında artırılır ve 10 Yeni Kuruşa kadarki kesirleri dikkate alınmaz.
• Cumhurbaşkanı, elektronik ortamda gönderilenler ile Sermaye Piyasası Kanunu ve Bankacılık Kanununun uygulanmasıyla ilgili olarak Sermaye Piyasası Kurulu ile Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunca düzenlenen kâğıtların tâbi olduğu damga vergisi nispet ve maktu tutarlarını ibraz yerleri itibarıyla sıfıra kadar indirmeye yetkilidir.
• Maktu vergilerde on katına, nispi vergilerde ise bir katına kadar artırmaya veya azaltmaya yetkilidir.
• Madde 31 – Aşağıda gösterilen kanunlar ve hükümler yürürlükten kaldırılmıştır.
• Ek Madde 1- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarına dayanılarak yapılacak ödemelerde düzenlenecek kağıtlara damga vergisi uygulanmaz.
• Ek Madde 2 – İhracat ve ihracata ilişkin bazı işlemlerde düzenlenen kağıtlara damga vergisi uygulanmaz.
• Madde 32 – Bu kanun hükümleri yayımını takip eden aybaşından itibaren 3 ay sonra yürürlüğe girer.

1 Sayılı tablo

• Damga Vergisine Tabi Kağıtlar
• Mukavelenameler, Taahhütnameler, Temliknameler(Binde 9,48)
• Kira Mukavelenameleri(Binde 1,89)
• Kefalet, Teminat ve Rehin Senetleri(Binde 9,48)
• Thkimnameler ve Sukhnameler(Binde 9,48)
• Fesihnameler(Binde 1,89)
• Karayolları Trafik Kanunu Uyarınca Düzenlenen(Binde 1,89)
• Taşınmalara İlişkin Ön izin-İrtifak, izni sözleşmeleri(Binde 9,48)
• Gayrımenkul Satış Vaadi sözleşmeli(Binde 0)
• Resmi Dairelerin mal Alım-İşler sözleşmeleri(Binde 9,48)

2 Sayılı Tablo

• Resmi İşlerle ilgili kağıtlar
• Resmi Daireler Arasında Kullanılan Kağıtlar
• Türkiye Atom Enerjisi Programının uygulama kağıtlar
• Yabanca Elçilik konsoluk kağıtlar
• Resmi Dairelerden verilen kağıtlar(işe İhtiyaç kağıt)
• Kadastro Mahkemeleri ve Komisyonlarına kağıtlar