4735 Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu

4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu

Birinci Kısım: Genel Hükümler

• Bu kısım, kanunun amacı, kapsamı, tanımları ve ilkelerini kapsar.

Birinci Bölüm: Amaç, Kapsam, Tanımlar ve İlkeler

• Amaç (Madde 1): Bu Kanun, Kamu İhale Kanununa göre yapılan ihalelere ait sözleşmelerin düzenlenmesi ve uygulanması ile ilgili temel esas ve usulleri belirler.
• Kapsam (Madde 2): Kanun, Kamu İhale Kanununa tabi kurum ve kuruluşların, bu kanun hükümlerine göre yaptıkları ihaleler sonucunda düzenlenen sözleşmeleri kapsar.
• Tanımlar (Madde 3): Bu kanunun uygulanmasında, geçerli olan tanımlar Kamu İhale Kanunu'nda yer alanlardır.
• İlkeler (Madde 4):
  • Düzenlenecek sözleşmeler, ihale dökümanındaki şartlara aykırı olamaz.
  • Belirtilen haller dışında, sözleşme hükümlerinde değişiklik yapılamaz ve ek sözleşme düzenlenemez.
  • Kamu sözleşmelerinin tarafları, sözleşme uygulamalarında eşit hak ve yükümlülüklere sahiptirler.

İkinci Bölüm: Sözleşmelerin Düzenlenmesi

• Tip Sözleşmeler (Madde 5):
  • Uygulama birliğini sağlamak için mal/hizmet alımları ve yapım işlerine ilişkin tip sözleşmeler Resmi Gazete'de yayımlanır.
  • İdarelerce yapılacak sözleşmeler Tip Sözleşme hükümlerine göre düzenlenir.
  • Mal ve hizmet alımlarında, Kurumun uygun görüşü alınarak istekliler tarafından hazırlanan sözleşmeler kullanılabilir.
• Sözleşme Türleri (Madde 6): Kamu İhale Kanunu'na göre yapılan ihaleler sonucunda şu sözleşme türleri düzenlenir:
  • Uygulama projeleri ve mahal listelerine dayalı, toplam bedel üzerinden anahtar teslimi götürü bedel sözleşme (yapım işlerinde).
  • Ayrıntılı özellikleri ve miktarı idarece belirlenen, toplam bedel üzerinden götürü bedel sözleşme (mal/hizmet alımı işlerinde).
  • Birim fiyat tariflerine dayalı, toplam bedel üzerinden birim fiyat sözleşme (yapım işlerinde veya ayrıntılı özelliklere dayalı mal/hizmet alımı işlerinde).
  • Kısmi anahtar teslimi götürü bedel, kısmi birim fiyat teklifi alma yöntemleriyle karma sözleşme (yapım işlerinde).
  • Çerçeve anlaşmaya dayalı, idare ile yüklenici arasında imzalanan münferit sözleşme.
• Sözleşmede Yer Alması Zorunlu Hususlar (Madde 7): Düzenlenecek sözleşmelerde belirtilmesi gereken zorunlu hususlar:
  • İşin adı, niteliği, türü, miktarı.
  • İdarenin adı ve adresi.
  • Yüklenicinin adı, ticaret unvanı ve tebligat adresi.
  • Varsa alt yüklenicilere dair bilgiler ve sorumluluklar.
  • Sözleşme bedeli, türü ve süresi.
  • Avans verilip verilmeyeceği, verilecekse şartları ve miktarı.
  • Fiyat farkının ne şekilde ödeneceği.
  • Ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderlerinden hangisinin sözleşme bedeline dahil olduğu.
  • Vergi, resim ve harçlar ile diğer giderlerin kim tarafından ödeneceği.
  • Montaj, işletmeye alma, eğitim, bakım gibi destek hizmetlerine ait şartlar.
  • Kesin teminat miktarı ve iadesine ait şartlar.
  • Garanti şartları ve süresi.
  • İşin yapılma yeri, teslim etme ve teslim alma şekil ve şartları.
  • Gecikme halinde alınacak cezalar.
  • Mücbir sebepler ve süre uzatımı şartları.
  • Denetim, muayene ve kabul işlemlerine ilişkin şartlar.
  • Yapım işlerinde iş ve işyerinin sigortalanması.
  • Sözleşmede değişiklik yapılma şartları.
  • Sözleşmenin feshine ilişkin şartlar.
  • Yüklenicinin personel sorumlulukları, ihale dokümanının sözleşme eki olduğu, anlaşmazlıkların çözümü.
  • İş sağlığı ve güvenliğine ilişkin yükümlülükler.

İkinci Kısım: Sözleşmenin Uygulanması

• Bu kısım, sözleşmenin uygulanması sırasında ortaya çıkabilecek fiyat farkları, sigorta, mücbir sebepler, denetim, muayene, kabul işlemleri ve kesin teminatlara ilişkin hükümleri kapsar.

Birinci Bölüm: Fiyat Farkı, Sigorta, Mücbir Sebepler, Denetim, Muayene ve Kabul İşlemleri

• Fiyat Farkı Verilebilmesi (Madde 8): Sözleşme türlerine göre fiyat farkı verilmesine ilişkin esas ve usulleri belirleme yetkisi, Kamu İhale Kurumunun teklifi üzerine Cumhurbaşkanı'na aittir. Sözleşmelerde yer alan fiyat farkına ilişkin esas ve usullerde, sözleşme imzalandıktan sonra değişiklik yapılamaz.
• 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi uyarınca ihale edilen işlerde, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununun 2 nci maddesinde tanımlanan asıl işveren-alt işveren ilişkisi çerçevesinde alt işveren tarafından münhasıran bu Kanun kapsamına giren kamu kurum ve kuruluşlarına ait işyerlerinde çalıştırılan işçileri kapsayacak olan toplu iş sözleşmeleri; alt işverenin yetkilendirmesi kaydıyla merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin üyesi bulunduğu kamu işveren sendikalarından birisi tarafından 18/10/2012 tarihli ve 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu hükümlerine göre yürütülür ve sonuçlandırılır.
• 22/9/2012 tarihinden önce 4734 sayılı Kanuna göre ihalesi yapılan ve ihale dokümanında fiyat farkı hesaplanabilmesine ilişkin hüküm bulunan yapım işleri ihalelerinde, yaklaşık maliyetin yarısından fazlasını akaryakıt giderinin oluşturduğu ve bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla fesih veya tasfiye edilmeksizin geçici kabulü yapılmış işler ile devam eden işlerin, 22/9/2012 tarihinden sonra gerçekleştirilen kısımlarında kullanılan akaryakıta ilişkin olarak özel tüketim vergisinde gerçekleşen artış nedeniyle fiyat farkı hesaplanmasında 3l/8/20l3 tarihli ve 28751 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 2013/5217 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı hükümleri uygulanır.
• İş ve İşyerinin Sigortalanması (Madde 9): Yapım işlerinde yüklenici, işyerlerindeki tüm araç, malzeme, tesisler ve sözleşme konusu iş için, işe başlama tarihinden geçici kabul tarihine kadar oluşabilecek doğal afetler, hırsızlık, sabotaj gibi risklere karşı sigorta yaptırmak zorundadır.
• Mücbir Sebepler (Madde 10): Mücbir sebep olarak kabul edilebilecek haller:
  • Doğal afetler, kanuni grev, genel salgın hastalık, kısmi veya genel seferberlik ilanı, ve Kurum tarafından belirlenecek diğer benzeri haller olarak sıralanmıştır. Mücbir sebebin kabulü için yüklenicinin kusuru olmamalı, taahhüdün yerine getirilmesini engellemeli, yüklenicinin bu engeli kaldırmaya gücü yetmemeli ve olayın meydana geldiği tarihten itibaren 20 gün içinde yazılı bildirimde bulunulmalıdır.
• Denetim, Muayene ve Kabul İşlemleri (Madde 11): Teslim edilen mal, hizmet veya yapım işinin muayene ve kabul işlemleri, idarelerce kurulacak en az üç kişilik komisyonlarca yapılır. İş, yüklenici tarafından teslim edilmedikçe muayene ve kabule alınamaz.

İkinci Bölüm: Kesin Teminata İlişkin Hükümler

• Ek Kesin Teminat (Madde 12): Fiyat farkı ödenmesi öngörülen ihalelerde, fiyat farkı olarak ödenecek bedelin sözleşme bedelinde artış yaratması durumunda, bu artışın %6'sı oranında ek kesin teminat alınır.
• Kesin Teminat ve Ek Kesin Teminatların Geri Verilmesi (Madde 13): Taahhüdün sözleşmeye uygun yerine getirilmesi ve yüklenicinin idareye borcu olmaması durumunda, kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar iade edilir.
  • Yapım işlerinde; geçici kabul tutanağı onayından sonra yarısı, ilişiksiz belgesi ve kesin kabul tutanağı onayından sonra kalanı.
  • Yapım işleri dışındaki işlerde; ilişiksiz belgesi getirildikten sonra garanti süresi varsa yarısı garanti süresi dolduğunda kalanı, yoksa tamamı iade edilir.
• Yüklenicinin idareye ve Sosyal Sigortalar Kurumuna olan borçları ile kanuni vergi kesintileri ödenmemesi halinde, kesin teminatlar paraya çevrilerek borçlar karşılanır.
• İade Edilemeyen Teminatlar (Madde 14): 13. maddeye göre mahsup işlemi gerekmeyen hallerde, yapım işlerinde kesin hesap ve kabul tutanağının onaylanmasından, diğer işlerde ise işin kabul tarihinden itibaren iki yıl içinde talep edilmeyen teminat mektupları hükümsüz kalır.

Üçüncü Bölüm: Sözleşmede Değişiklik, Sözleşmenin Devri ve Feshi

• Sözleşmede Değişiklik Yapılması (Madde 15): Sözleşme imzalandıktan sonra sözleşme bedelinin aşılmaması ve tarafların anlaşması ile işin yapılma/teslim yeri veya işin süresinden önce yapılması/teslim edilmesi durumlarında değişiklik yapılabilir.
• Sözleşmenin Devri (Madde 16):
  • Sözleşme, zorunlu hallerde ihale yetkilisinin yazılı izniyle devredilebilir. Devir alacaklarda ilk ihaledeki şartlar aranır.
  • Bir sözleşmenin devredildiği tarihi takiben üç yıl içinde aynı yüklenici tarafından başka bir sözleşme devredilemez/devir alınamaz.
  • İzinsiz veya belirtilen süre içinde devredilen/devir alınan sözleşmeler feshedilir.
• Yüklenicinin Ölümü, İflası, Ağır Hastalığı, Tutukluluğu veya Mahkumiyeti (Madde 17):
  • Ölüm halinde, sözleşme feshedilir; ancak varisler aynı şartları taşırsa, ölümden sonraki 30 gün içinde ek teminat vererek sözleşmeyi devralabilir.
  • İflas halinde, sözleşme feshedilir ve yasaklama hükümleri uygulanır.
  • Ağır hastalık, tutukluluk durumlarında, 30 gün içinde vekil tayin edilmesi koşuluyla taahhüde devam edilebilir.
• Yüklenicinin Ortak Girişim Olması Halinde Ölüm, İflas, Ağır Hastalık, Tutukluluk veya Mahkumiyet (Madde 18):
  • Ortaklardan birinin ölümü, iflası, vb. durumlar sözleşmeyi etkilemez.
  • Pilot/koordinatör ortağın ölümü halinde sözleşme feshedilir; diğer durumlarda diğer ortaklar işi tamamlar.
  • Diğer ortakların teklifi ve idarenin uygun görmesi halinde de, teminat dahil o iş için pilot veya koordinatör ortağın yüklenmiş olduğu sorumlulukların üstlenilmesi kaydıyla sözleşme yenilenerek işe devam edilebilir.
• Yüklenicinin Sözleşmeyi Feshetmesi (Madde 19): Mücbir sebep dışındaki mali acz nedeniyle taahhüdünü yerine getiremeyeceğini yazılı bildirmesi halinde, kesin teminat gelir kaydedilir, sözleşme feshedilir.
• İdarenin Sözleşmeyi Feshetmesi (Madde 20):
  • Yüklenicinin taahhüdünü yerine getirmemesi veya işi süresinde bitirmemesi.
  • Yüklenicinin yasak fiil veya davranışlarda bulunması.
  • Bu hallerde kesin teminat gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilir.
• Sözleşmeden Önceki Yasak Fiil veya Davranışlar Nedeniyle Fesih (Madde 21):
  • Sözleşme yapıldıktan sonra yüklenicinin ihale sürecinde yasak fiillerde bulunduğunun tespiti halinde sözleşme feshedilir.
  • Taahhüdün %80'i tamamlanmışsa ve kamu yararı varsa, sözleşme feshedilmeyebilir.
• Sözleşmenin Feshine İlişkin Düzenlemeler (Madde 22):
  • Fesih kararı, fesih sebebinin oluştuğu tarihten itibaren 7 gün içinde alınır, 5 gün içinde yükleniciye bildirilir.
  • Fesih halinde, teminatlar gelir kaydedilir ve güncellenir.
• Mücbir Sebeplerden Dolayı Sözleşmenin Feshi (Madde 23): Mücbir sebeplerden dolayı sözleşme feshedilirse, kesin teminatlar iade edilir.
• Sözleşme Kapsamında Yaptırılabilecek İlave İşler, İş Eksilişi ve İşin Tasfiyesi (Madde 24):
  • Öngörülemeyen nedenlerle iş artışı zorunlu olursa, ilave iş sözleşmeye esas proje içinde kalmalı ve asıl işten ayrılması mümkün olmamalıdır.
  • Anahtar teslimi götürü bedel işlerde %10’una, birim fiyatlı işlerde %20’sine kadar ilave iş yaptırılabilir.
  • Birim fiyat sözleşmelerde Cumhurbaşkanı bu oranı %40'a kadar artırabilir.
  • İşi bitirmek zorunda olan yükleniciye, sözleşme bedelinin %80'i ile sözleşme fiyatlarıyla yaptığı iş tutarı arasındaki farkın %5'i ödenir.

Üçüncü Kısım: Yasaklar ve Sorumluluklar

- Bu kısım, sözleşme sürecinde yasak olan fiil ve davranışları ve ilgili tarafların sorumluluklarını belirler.

• Yasak Fiil ve Davranışlar (Madde 25): Sözleşme sürecinde yasak olan fiil ve davranışlar:
  • Hile, vaat, tehdit, nüfuz kullanma, çıkar sağlama, anlaşma, irtikap, rüşvet gibi.
  • Sahte belge düzenleme/kullanma.
  • Hileli malzeme kullanma, teknik şartlara aykırı imalat yapma.
  • İdareye zarar verme.
  • İdarenin zararına bilgi/deneyim kullanma.
  • Mücbir sebepler dışında taahhüdü yerine getirmeme.
  • Sözleşmeyi aykırı şekilde devretme/devir alma.
• İhalelere Katılmaktan Yasaklama (Madde 26): Yasak fiil ve davranışlarda bulunanlara 1 yıldan 2 yıla kadar ihalelerden yasaklama kararı verilir.
• Yüklenicilerin Ceza Sorumluluğu (Madde 27): Yasak fiil/davranışlarda bulunanlar hakkında ceza kovuşturması yapılır, ayrıca 1 yıldan 3 yıla kadar ihalelerden yasaklanırlar.
• Görevlilerin Ceza Sorumluluğu (Madde 28): Görevini kanuni gereklere uygun yapmayan görevlilere disiplin cezası verilir, ayrıca ceza kovuşturulması yapılır.
• Bilgi ve Belgeleri Açıklama Yasağı (Madde 29): Gizli kalması gereken bilgi ve belgeleri ifşa edenler hakkında müeyyideler uygulanır.
• Yapım İşlerinde Yüklenicilerin ve Alt Yüklenicilerin Sorumluluğu (Madde 30): Yapım işlerinde yüklenici ve alt yükleniciler, yapının fen ve sanat kurallarına uygun olmamasından kaynaklanan zararlardan 15 yıl süreyle sorumludur.
• Yapı Denetim Görevlilerinin Sorumluluğu (Madde 31): Yapı denetim görevlileri, denetim eksikliği nedeniyle işin uygun yapılmamasından kaynaklanan zarardan 15 yıl süreyle yüklenici ile birlikte sorumludur.
• Danışmanlık Hizmeti Sunucularının Sorumluluğu (Madde 32): Danışmanlık hizmetlerinde meydana gelen hatalardan hizmet sunucusu 15 yıl süre ile sorumludur.
• Tedarikçilerin Sorumluluğu (Madde 33): Kusurlu veya standartlara uygun olmayan malzeme veren tedarikçi zarardan sorumludur.
• Hizmet Sunucularının Sorumluluğu (Madde 34): Hatalı hizmet sunanlar zarardan sorumludur.

Dördüncü Kısım: Çeşitli Hükümler

• Bu kısım, çeşitli ve tamamlayıcı hükümleri içerir.
• Teminat (Madde 35): Bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde, Kamu İhale Kanununun teminatlara ilişkin hükümleri uygulanır.
• Hüküm Bulunmayan Haller (Madde 36): Bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde Borçlar Kanunu hükümleri uygulanır.
• Tebligat (Madde 37): Bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde Tebligat Kanunu hükümleri uygulanır.
• Değişiklik Yapılması (Madde 38): Kanun hükümlerinde yapılacak değişiklikler, ilgili kanuna hüküm eklemek veya kanunda değişiklik yapmakla düzenlenir.

Beşinci Kısım: Son Hükümler

• Bu kısım kanunun yürürlüğe giriş tarihi ve yürütme yetkisine ilişkin hükümleri içerir.

• Madde 39:

  • Kamu İhale Kanunu'na göre yapılan ihalelere ilişkin düzenlenen sözleşmeler için 8.9.1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümleri uygulanmaz.
  • Diğer kanunların 8.9.1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunundan muafiyet tanıyan hükümleri ile bu Kanuna uymayan hükümleri uygulanmaz.

• Yürürlük (Madde 40): Bu Kanun 1.1.2003 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

• Yürütme (Madde 41): Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.