1нче курс Мәдәният белеме һәм психология

Орталық нерв системасының тышкы яки эчке тіркецдергә күрделә җавабы яки реакциясы.

Рецепторлардан нерв үзәгенә импульс еткерү.

Бер үзлекле функцияны башкарып торған, нерв клеткаларының берләшмәсе.

Сезүнерв клеткалары импульсларын хәрәкәт нерв клеткаларына тапшыру.

Нерв клеткаларын урап торган клеткалар.

Мәктәпкә кадәр балаларның төп эшчәнлеге.

Эшчәнлеккә китерелүче сәбәп.

Аң-зиһен һәм физик үсешнең тизләштерелүе.

Ике яки аннан да күбрәк кешенең үзара бәйләнештә булган берләшмәсе

Уртак кызыксынулар, дуслык, гаилә бәйләнешләре белән берләшкән кеше төркеме. Мәсәлән, дуслар, гаилә әгъзалары, туганнар.

Кешенең рухи дөньясын, аң-белем процессын өйрәнүче фән

Кешенең аң-белем, эмоция, хис-кичерешләр һәм хәрәкәтләр кебек рухи процессының җыентыгы

Психиканың үсешенә тәэсир итүче факторлар: генетика, тәрбия, тирә-юнь, социаль мөхит

Нейронның өсінділәре ихтәлләренә ыңаелы, аксон әнә дендрит.

Нейронның ұзын өсіндісе аксон дип атала.

Дендрит- нейронның кыска өсіндісе.

Қозғыштық- организмның тышкы әнә эчкерәк тітіркенүләргә биреп яуабы.

Затлар әнә құбылыстардың сезім мүшеләре ничек әсәреннән пайда болған мидагы бейнеләр- қабылдау дип атала.

Тил белән тыгыз бәйләнештә булган психикалык процесс- ойлау дип атала.

Ми сыңарындагы таламус әнә гипоталамус, ми сыңарларыннан бер киселдер.

Ми сыңарындагы қызыл ядро әнә ретикулярлық формация ми сыңарларының өзәкле киселдеренә керә.

Психиканың үзлекле һәм канунлы үсеш юллары, сәбәп-нәтиҗә мөнәсәбәтләре белән аңлатыла.

Психиканың үсешенә йогынты ясаучы ике төп фактор, берсе организмның биологик үсешенә бәйле, икенчесе - җәмгыятьнең тәэсиренә бәйле.

Психиканың үсешендә төп рольне эшчәнлек уйный, аның мазмұны, формасы, орындалу ысуллары һәм нәтиҗәләре мөһим.

Психиканың үсеше регрессив юлдан китә ала (түбәнәү), яки прогрессив юлдан (үсеш) бара ала.

Психиканың ике төп өлеше, берсе - көндәлек тормышны тәэмин итү (вегетатив), икенчесе - мәгънәви эшчәнлек (негізгі).

Психиканың үсешен күрсәтүче, үлчәү мөмкинлекләре булган күрсәткечләр (мәсәлән, тестлар, сынаулар).

Психика үсеше төрле юллар белән бара ала, регрессив, прогрессив, формаларны үзгәртү, яңа эшчәнлекләргә өйрәнү.

Психиканың үсеш этаплары, сәбәп-нәтиҗә мөнәсәбәтләре белән аңлатыла (мәсәлән, балалар чоры, яшүсмер чоры, өлкән яшь чоры).

Шәхеснең аң-белем, эмоция, хис-кичерешләр һәм хәрәкәтләр кебек рухи процессының үсеш этаплары.

Психиканың даму процессындагы радикаль, югары дәрәҗәдә сизелерлек үзгәрешләр.

Баланың туганнан кабул иткән генетик үзенчәлекләреннән тирә-юньнең, җәмгыятьнең тәэсиренә күчү процессы.

Психиканың үсеш этапларын дами торган аерым вакыт интервалларына бүлү.

Психиканың дамуындагы үзгәрешләрнең бер юнәлеше - каршылыкларны җиңеп, яңа мөмкинлекләргә ия булу.

Туганнан алып кабул ителгән, бик ныклы, биологик теләкләр, җаваплылыклар - ашау, йоклау, үрчеш һ.б.

Кешенең үз-үзен аңлау, үз хәрәкәтләрен башкару, йөрәк тышкы дөньяны аңлау мөмкинлеге.

Жануарларның тирә-юньне кабул итү, мәгълүматларны саклау мөмкинлеге һәм гади теләкләрне канәгатьләндерү кабул итү дәрәҗәсе.

Кешенең нерв системасының функцияләү үзенчәлекләре белән билгеләнгән психик процесс, ул аның реакцияләренең тизлеген, көчен, стабильлеген һәм юнәлешен билгели.

Кешенең физик төзелеше, ягъни аның тәненең структурасы һәм пропорцияләре.

Э. Кречмерның классификациясе буенча, тәннең түгәрәкләнгән формасы, киң күкрәк һәм мускуль булмаган, сары-кара баш белән характерлана.

Э. Кречмерның классификациясе буенча, тар күкрәк, киң иңнәр, үсешкән мускуллар белән характерлана.

Э. Кречмерның классификациясе буенча, тар күкрәк, озын кул-аяклар, зәгыйфь мускуллар белән характерлана.

Кешенең гадәтләре, теләкләре һәм кызыксынуларының җыентыгы, ул аның үзара мөнәсәбәтләрен һәм эшчәнлеген билгели.

Тіршілік итеүчеләрнең тирә-юньне кабул итү, мәгълүматларны саклау мөмкинлеге һәм гади теләкләрне канәгатьләндерү кабул итү дәрәҗәсе.

Сырт дөньяның гади әйберләре һәм күренешләре турындагы мәгълүматны сезү мүмкинлеге.

Кешенең бер эш-гамәлгә, объект яки процесска туплашу, башка әйберләргә игътибар итмәү.