10 сынып: Күш

Анықтама: Денелердің арасындағы тартылыс күші, масса мен қашықтыққа байланысты.
Формула: F = G * (m1 * m2) / r²
- F - гравитациялық күш
- G - универсал тартылыс тұрақтысы (6.674 × 10^-11 Н·м²/кг²)
- m1, m2 - денелердің массалары
- r - денелер арасындағы қашықтық
Сипаттамалары:
- Әрдайым тартымды (тартылым).
- Жер бетінде дененің салмағын анықтайды (W = m * g).

Анықтама: Денеге әрекет ететін күш, оның қозғалысын немесе пішінін өзгерте алады.
Түрлері:
- Тарту күштері: Денені тарту.
- Басу күштері: Денені сығу.
Формула: F = m * a
- F - механикалық күш
- m - дененің массасы
- a - үдеудің шамасы
Негізгі заңдары:
- Ньютонның бірінші заңы: Дене тыныштықта немесе бірқалыпты қозғалыста болып, сыртқы күш әрекет етпесе, қозғалыс күйін сақтайды.
- Ньютонның екінші заңы: Сыртқы күш дене массасына және оның үдеуіне тең.
- Ньютонның үшінші заңы: Әрекет ету күші мен қарсы әрекет ету күші тең және қарама-қарсы бағытта болады.

Анықтама: Зарядталған денелер арасындағы әсер, электр және магниттік күштерден тұрады.
Формула:
- Электр күш: F = k * (q1 * q2) / r²
  - k - электрлік тұрақтылық (8.988 × 10^9 Н·м²/Кл²)
  - q1, q2 - зарядтар
  - r - зарядтар арасындағы қашықтық
Сипаттамалары:
- Зарядқа байланысты (оң және теріс заряд).
- Электр өрісі мен магнит өрісі арқылы беріледі.
- Күшті әсер ету қабілетіне ие, атом мен молекула құрылымында маңызды рөл атқарады.

Күш - физикалық әлемдегі негізгі тұжырымдамалардың бірі.
Гравитациялық, механикалық және электромагниттік күштер арасындағы айырмашылықтарды білу маңызды.
Осы күштердің күші мен әрекеті күнделікті өмір мен ғылыми зерттеулерде кеңінен қолданылуда.

Күш - дененің қозғалысын немесе пішінін өзгерте алатын физикалық әсер.
Денелердің өзара әрекеттесуін сипаттайды, бір дене екінші денеге әсер еткенде пайда болады.
Күштің шамасы мен бағыты бар, ол векторлық шама болып табылады.

Денелердің арасындағы тартылыс күші, яғни барлық денелердің бір-біріне тартылуы.
Массасы мен қашықтыққа байланысты.
Гравитациялық күштің формуласы: F = G * (m1 * m2) / r².
- F - гравитациялық күш.
- G - универсал тартылыс тұрақтысы (6.674 × 10^-11 Н·м²/кг²).
- m1, m2 - денелердің массалары.
- r - денелер арасындағы қашықтық.
Гравитациялық күш - бұл әлемдегі барлық денелерді біріктіретін ең әлсіз күш, бірақ ол планеталардың қозғалысын анықтайды, Жердегі заттарды ұстап тұрады және т.б.

Денеге әрекет ететін күш, оның қозғалысын немесе пішінін өзгерте алады.
Механика дәрісінде зерттелетін күш түрі.
Түрлері:
- Тарту күштері: Денені тарту, мысалы, жіптің денені тартуы, магниттің темірді тартуы.
- Итеру күштері: Денені итеру, мысалы, қолмен денені итеру, есікті итеру.
Механикалық күштің формуласы: F = m * a.
- F - механикалық күш.
- m - дененің массасы.
- a - үдеудің шамасы.
Ньютонның заңдары:
- Бірінші заңы: Дене тыныштықта немесе бірқалыпты қозғалыста болып, сыртқы күш әрекет етпесе, қозғалыс күйін сақтайды.
- Екінші заңы: Сыртқы күш дене массасына және оның үдеуіне тең.
- Үшінші заңы: Әрекет ету күші мен қарсы әрекет ету күші тең және қарама-қарсы бағытта болады.

Зарядталған денелер арасындағы әсер.
Электр және магниттік күштерден тұрады.
Электр күштің формуласы: F = k * (q1 * q2) / r².
- k - электрлік тұрақтылық (8.988 × 10^9 Н·м²/Кл²).
- q1, q2 - зарядтар.
- r - зарядтар арасындағы қашықтық.
Электромагниттік күш атом мен молекула құрылымында маңызды рөл атқарады.

Күш - физикалық әлемдегі негізгі тұжырымдамалардың бірі.
Гравитациялық, механикалық және электромагниттік күштер арасындағы айырмашылықтарды білу маңызды.
Осы күштердің күші мен әрекеті күнделікті өмір мен ғылыми зерттеулерде кеңінен қолданылуда.