เซลล์โพรคาริโอตและเซลล์ยคาริโอต

ประวัติการค้นพบเซลล์

• เซลล์เป็นหน่วยพื้นฐานของสิ่งมีชีวิต โดยส่วนใหญ่มีขนาดเล็ก มองไม่เห็นด้วยตาเปล่า
• Robert Hooke นักวิทยาศาสตร์ชาวอังกฤษสร้างกล้องจุลทรรศน์ และใช้งานส่องดูชิ้นไม้อ่อน (Cork) พบโครงสร้างที่เรียกว่าเซลล์
• Antonie Van Leeuwenhoek ประดิษฐ์เลนส์ที่มีกำลังขยายสูงถึง 300 เท่า ค้นพบเซลล์เม็ดเลือดและสิ่งมีชีวิตเซลล์เดียว
• Robert Brown ค้นพบจุดทึบในเซลล์เรียกว่า "นิวเคลียส"
• Mathias Schleiden สรุปว่าพืชทุกชนิดประกอบด้วยเซลล์
• Theodor Schwann สรุปว่าเนื้อเยื่อของสัตว์ก็ประกอบด้วยเซลล์ เช่นเดียวกับพืช
• Rudolf Virchow เสนอว่าทุกเซลล์เกิดมาจากเซลล์ที่มีอยู่ก่อนหน้านี้

ขนาดและรูปร่างของเซลล์

• ขนาดเซลล์สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่า เช่น เซลล์ไข่ไก่
• ขนาดเซลล์ทั่วไปมีขนาดเล็กกว่า 1 มิลลิเมตร
• เซลล์มีความสัมพันธ์กับหน้าที่ เช่น เซลล์ไข่มีสารอาหาร สำหรับการเจริญเติบโตของตัวอ่อน

โครงสร้างของเซลล์โพรคาริโอต (Prokaryotic cell)

• โพรคาริโอต ได้แก่ แบคทีเรีย และสาหร่ายสีน้ำเงินแกมเขียว ไม่มีนิวเคลียสจริง
• สารพันธุกรรมของเซลล์โพรคาริโอตเรียกว่า Prokaryotic chromosome มีรูปแบบไม่แน่นอน
• โมเลกุลของ DNA ขนาดเล็กเรียกว่า พลาสมิด (Plasmid) สามารถถ่ายทอดได้ระหว่างแบคทีเรีย
• ไรโบโซมของโพรคาริโอตมีขนาดเล็กเรียกว่า 70S
• โครงสร้างอื่นๆ ได้แก่ เยื่อหุ้มเซลล์และผนังเซลล์ที่ประกอบด้วยเปปทิโดไกลแคน (Peptidoglycan)

โครงสร้างของเซลล์ยูการิโอต (Eukaryotic cell)

• เซลล์ยูการิโอตมีขนาดใหญ่ ซับซ้อนกว่าโพรคาริโอต โดยประกอบด้วยนิวเคลียสและออร์กาเนลล์หลายชนิด
• ผนังเซลล์ของพืชประกอบด้วยเซลลูโลส ส่วนของเชื้อราประกอบด้วยไคติน
• ออร์กาเนลล์หลัก ได้แก่ ไมโทคอนเดรีย (Mitochondria), คลอโรพลาสต์ (Chloroplast), ไลโซโซม (Lysosome) ช่วยในการเผาผลาญพลังงานและย่อยสลายสารอาหาร

โครงสร้างสำคัญในเซลล์ยูการิโอต

• ไมโทคอนเดรียมีบทบาทในการสร้าง ATP ซึ่งเป็นพลังงานของเซลล์
• คลอโรพลาสต์ช่วยในการสังเคราะห์แสง เปลี่ยนพลังงานแสงเป็นพลังงานเคมี
• ไลโซโซมทำหน้าที่ย่อยสลายโมเลกุลที่ไม่ต้องการ รวมทั้งแบคทีเรียที่เซลล์กินเข้าไป
• แวคคิวโอล (Vacuoles) ใช้ในการเก็บสารอาหารและสารพิษในเซลล์พืช

เซนโทโซม (Centrosome)

• ประกอบด้วย Pericentriolar area และ เซนทริโอล
• มีบทบาทสำคัญในการแบ่งเซลล์

หัวข้อเพิ่มเติม

• กระบวนการทางเคมีของเซลล์เกิดขึ้นในเมทริกซ์ของไมโทคอนเดรีย
• การเคลื่อนที่ของเซลล์เกิดจากแฟลกเจลลาและซิลิอา (Cilia)
• โครงสร้างของไซโทพลาสซึมรวมถึงไซโทสเกลลีตัน (Cytoskeleton) ช่วยในการจัดรูปของเซลล์และเคลื่อนไหว

การศึกษาของเซลล์เป็นพื้นฐานสำคัญในชีววิทยา เพื่อเข้าใจการทำงานของสิ่งมีชีวิตในระดับเซลล์