สภาพแวดล้อมทางการบัญชี

สถาบันวิชาชีพทางการบัญชีของประเทศอังกฤษ

สถาบันวิชาชีพทางการบัญชีในแถบประเทศยุโรป

สถาบันวิชาชีพทางการบัญชีในแถบภูมิภาคเอเชีย

องค์กรระหว่างประเทศที่กำหนดมาตรฐานการบัญชี

องค์กรระหว่างประเทศของนักบัญชี

สภาวิชาชีพบัญชี (Federation of Accounting Profession : FAP) เป็ นองค์กรที่ดูแลและส่งเสริมวิชาชีพบัญชีในประเทศไทย มีหน้าที่ในการกำหนดมาตรฐานการบัญชี ตรวจสอบคุณภาพบุคลากร และกำกับดูแลวิชาชีพบัญชี

สมาคมนักบัญชีและผู้ออกบัญชีรับอนุญาตแห่งประเทศไทย (TAP) เป็ นองค์กรวิชาชีพบัญชีที่ก่อตั้งขึ้นในปี พ.ศ. 2522 มีหน้าที่ในการส่งเสริมมาตรฐานการบัญชี และดูแลการปฏิบัติงานของสมาชิก

สานักงานคณะกรรมการกากับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ (SEC) มีหน้าที่ในการกำกับดูแลตลาดหลักทรัพย์และการออกหลักทรัพย์ โดย รวมถึงการกำหนดหลักเกณฑ์ทางการบัญชีสาหรับบริษัทจดทะเบียน

ธนาคารแห่งประเทศไทย (BOT) มีหน้าที่ในการกำกับดูแลระบบการเงินของประเทศ รวมถึงการกำหนดมาตรฐานการบัญชีสาหรับสถาบันการเงิน

กรมสรรพากร มีหน้าที่ในการจัดเก็บภาษี โดยรวมถึงการกำหนดมาตรฐานการบัญชีสาหรับการยื่นภาษี

สมาคมการบัญชีไทย (TAA) เป็ นองค์กรวิชาชีพบัญชีที่ก่อตั้งขึ้นในปี พ.ศ. 2542 มีหน้าที่ในการส่งเสริมวิชาชีพบัญชี และจัดให้มีการอบรมสัมมนาสาหรับสมาชิก

มาตรฐานการรายงานทางการเงินสาหรับ NPAEs เป็ นข้อกำหนดทางการบัญชีที่ออกโดยกรมพัฒนาสังคมและสวัสดิการ ในปี พ.ศ. 2554 สาหรับใช้โดยองค์กรสาธารณประโยชน์

ประกาศกรมฯ พ.ศ. 2554 เรื่องกาหนดรายการย่อทีต่ อ้ งมีในงบการเงิน เป็ นข้อกำหนดทางการบัญชีสาหรับองค์กรสาธารณประโยชน์ที่ออกโดยกรมพัฒนาสังคมและสวัสดิการ ในปี พ.ศ. 2554

ในสมัยรัชกาลที่ 5 ได้เกิด "ออฟฟิศหลวง" ขึ้นในพระบรมมหาราชวัง มีหน้าที่ตรวจสอบบัญชีต่างๆ

ปี พ.ศ. 2418 มีการบรรจุวิชาการบัญชีในโรงเรียนหลวง เป็นจุดเริ่มต้นของการเรียนการสอนการบัญชีในระบบการศึกษาไทย

ปี พ.ศ. 2428 เริ่มสอนวิชาการค้าขายและการบัญชีตามหลักบัญชีคู่ โดยบาทหลวงชาวฝรั่งเศส นำแนวคิดการบัญชีแบบตะวันตกเข้ามาในไทย

ในสมัยรัชกาลที่ 6 ตั้งโรงเรียนพาณิชยการเพื่อให้ความรู้ด้านการค้าขาย ส่งเสริมการศึกษาด้านการค้าและธุรกิจ

ปี พ.ศ. 2455 ประกาศใช้พระราชบัญญัติลักษณะเข้าหุ้นส่วนและบริษัท ฯ กำหนดให้บริษัทจำกัดต้องจัดทำบัญชีและมีผู้สอบบัญชีตรวจสอบ การบัญชีเริ่มมีบทบาทสำคัญในธุรกิจ

ปี พ.ศ. 2467 ประกาศใช้ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ว่าด้วยหุ้นส่วนและบริษัท ต้องมีการจัดทำบัญชีเงินรับจ่าย บัญชีกำไรขาดทุน และงบดุล รวมถึงมีผู้สอบบัญชีตรวจสอบ

ปี พ.ศ. 2475 หลังเปลี่ยนแปลงระบบการปกครอง นักบัญชีชาวไทยที่เรียนจบจากต่างประเทศ รวมกลุ่มกันเพื่อจัดตั้งสมาคมวิชาชีพ เป็นจุดเริ่มต้นของการรวมตัวของนักบัญชี

ปี พ.ศ. 2480 เสนอร่างพระราชบัญญัติการบัญชีเพื่อจัดตั้งสภาการบัญชี แต่รัฐบาลไม่เห็นด้วยเนื่องจากจำนวนนักบัญชีมีน้อย การจัดตั้งสภาการบัญชียังไม่สำเร็จ

ปี พ.ศ. 2481 เริ่มจัดการศึกษาวิชาการบัญชีที่มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์และการเมือง การศึกษาด้านการบัญชีได้รับการยอมรับในระดับอุดมศึกษา

ปี พ.ศ. 2491 จัดตั้งสมาคมนักบัญชีแห่งประเทศไทย ต่อมาเปลี่ยนชื่อเป็นสมาคมนักบัญชีและผู้สอบบัญชีรับอนุญาตแห่งประเทศไทย (ส.บช.) เป็นจุดสำคัญของการพัฒนาอาชีพนักบัญชี

คุณภาพของนักบัญชีได้รับผลกระทบจากคุณภาพของการเรียนการสอนการบัญชีในสถาบันการศึกษา

ความสามารถของอาจารย์ผู้สอนมีผลต่อความสามารถของนักบัญชี

สถาบันวิชาชีพมีผลต่อความมั่นคงของอาชีพการบัญชี

วัฒนธรรมแบบปัจเจกบุคคลเน้นความเป็นอิสระและการทำงานแบบเดี่ยวๆ

วัฒนธรรมแบบคณะบุคคลเน้นการทำงานร่วมกันเป็นทีมและความสัมพันธ์แน่นแฟ้น

ในวัฒนธรรมแบบยอมรับอำนาจในระดับสูง การตัดสินใจมาจากผู้บังคับบัญชา

ในวัฒนธรรมแบบยอมรับอำนาจในระดับต่ำ ทุกคนมีส่วนร่วมตัดสินใจ

วัฒนธรรมที่มีทัศนคติต่อการหลีกเลี่ยงเหตุการณ์ที่ไม่แน่นอนในระดับสูง จะมีกฎระเบียบมาก

วัฒนธรรมที่มีทัศนคติต่อการหลีกเลี่ยงเหตุการณ์ที่ไม่แน่นอนในระดับต่ำ จะมีกฎระเบียบน้อย

วัฒนธรรมที่ให้ความสำคัญกับวัตถุ จะวัดความสำเร็จจากสิ่งที่แต่ละบุคคลมี

วัฒนธรรมที่ให้ความสำคัญกับจิตใจ จะวัดความสำเร็จจากความสัมพันธ์ภายในสังคม

รูปแบบการบัญชีแบบควบคุมโดยวิชาชีพเน้นการใช้ดุลยพินิจของนักบัญชี

รูปแบบการบัญชีแบบควบคุมโดยกฎหมาย เน้นการปฏิบัติตามกฎหมายและข้อบังคับ

รูปแบบการบัญชีแบบเดียว ไม่อนุญาตให้นักบัญชีเลือกวิธีการ

รูปแบบการบัญชีแบบยืดหยุ่นให้นักบัญชีเลือกวิธีการที่เหมาะสมกับธุรกิจ

การบัญชีมวี วิ ฒั นาการอย่างต่อเนื่องและยาวนาน โดยมีทศิ ทางที่เข้าใจดีข้นึ ทัง้ ในด้านวิธปี ฏิบตั แิ ละนโยบายการบัญชี

ปัจจัยทีม่ อี ทิ ธิพลต่อการพัฒนาการบัญชีของแต่ละประเทศ

ระบบเศรษฐกิจมีผลต่อการพัฒนาการบัญชี โดยเฉพาะวิธีการบัญชี ความซับซ้อนของการบัญชี และความต้องการข้อมูลทางการบัญชี

ความสัมพันธ์ระหว่างกิจการกับเจ้าของเงินทุนส่งผลต่อการพัฒนาระบบการบัญชี เช่น การลงทุนจากหลายฝ่ายทำให้เกิดความต้องการข้อมูลทางการบัญชีมากข้นึ

ประเทศที่มีความใกล้ชิดทางด้านภูมิศาสตร์และเศรษฐกิจ มักจะมีลักษณะการบัญชีที่คล้ายคลึงกัน เนื่องจากความสัมพันธ์ทางเศรษฐกิจส่งเสริมการแลกเปลี่ยนและการเรียนรู้ทางด้านการบัญชี

ระดับภาวะเงินเฟ้ อมีผลต่อการวัดมูลค่าในระบบการบัญชี โดยเฉพาะในช่วงทีม่ ภี าวะเงินเฟ้ อสูง ระบบการบัญชีต้องปรับตัวเพื่อสะท้อนความเป็นจริง

ขนาดและความซับซ้อนของหน่วยธุรกิจส่งผลต่อความซับซ้อนของระบบการบัญชี ยิ่งหน่วยธุรกิจมีขนาดใหญ่และซับซ้อน ระบบการบัญชีก็ต้องซับซ้อนมากขึ้น

ระบบการเมืองมีผลต่อการพัฒนาการบัญชี เช่น ในประเทศทีใ่ ช้ระบบประชาธิปไตย จะให้ความสำคัญกับข้อมูลที่ใช้ในการตรวจสอบและแสดงความเห็น การบัญชีจะต้องมีการเปิดเผยและมีความโปร่งใส

ในระบบประชาธิปไตย ประชาชนมีส่วนร่วมในการเลือกตัง้ รัฐบาลและมีสิทธิตรวจสอบการทางานของรัฐบาล

ในระบบกึ่งประชาธิปไตย ประชาชนมีสิทธิเลือกตัง้ รัฐบาล แต่สิทธิในการแสดงความคิดเห็นถูกจำกัดในบางเรื่อง

ในระบบคณาธิปไตย กลุม่ บุคคลบางกลุ่มมีอำนาจในการบริหารประเทศและออกกฎหมาย

ในระบบเผด็จการ กลุม่ เดียวมีอำนาจในการบริหารประเทศ รัฐบาลควบคุมและจำกัดสิทธิของประชาชน

ในระบบพระมหากษัตริย ์ พระมหากษัตริยเ์ ป็ นผูบ้ ริหารประเทศและออกกฎหมาย

ระบบกฎหมายมีผลต่อการพัฒนาการบัญชี เช่น ประเทศที่ใช้ระบบกฎหมายแบบประมวลกฎหมายมักจะมีการบัญชีที่เน้นกฎระเบียบและการปฏิบัติตามกฎหมาย

ระดับการศึกษาทางการบัญชีมีผลต่อความเชี่ยวชาญของนักบัญชี การศึกษาทางการบัญชีมี 3 ด้าน ได้แก่ การศึกษาในระดับมัธยมศึกษา อาชีวศึกษา และอุดมศึกษา