વિદ્યુત વિશે વધુ જાણો

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson
Download our mobile app to listen on the go
Get App

Questions and Answers

ધાતુઓ સારી વાહક કેમ છે? તેમની અંદર એવું શું હોય છે જે તેમને વિદ્યુતનું વહન કરવામાં મદદ કરે છે?

ધાતુઓમાં મુક્ત ઇલેક્ટ્રોન હોય છે. આ ઇલેક્ટ્રોન સમગ્ર સામગ્રીમાં સરળતાથી ફરી શકે છે, જેનાથી વિદ્યુત પ્રવાહનું વહન થાય છે.

ઓહ્મના નિયમનું સૂત્ર શું છે? આ સૂત્ર વિદ્યુત પરિપથમાં વોલ્ટેજ, પ્રવાહ અને અવરોધ વચ્ચેનો સંબંધ કેવી રીતે દર્શાવે છે?

ઓહ્મના નિયમનું સૂત્ર V = IR છે. આ સૂત્ર વોલ્ટેજ (V) એ પ્રવાહ (I) અને અવરોધ (R) ના ગુણાંક જેટલો હોય છે તેમ જણાવે છે.

વિદ્યુત પરિપથમાં ફ્યુઝ અને સર્કિટ બ્રેકરનો ઉપયોગ શા માટે થાય છે? તે કેવી રીતે કાર્ય કરે છે?

ફ્યુઝ અને સર્કિટ બ્રેકર એ સલામતી ઉપકરણો છે જે વિદ્યુત પરિપથમાં વધુ પડતો પ્રવાહ આવે ત્યારે તેને બંધ કરી દે છે. તે ઓવરલોડ અને શોર્ટ સર્કિટથી બચાવે છે.

સમાંતર અને શ્રેણી પરિપથો વચ્ચે શું તફાવત છે? દરેક પ્રકારના પરિપથમાં વોલ્ટેજ અને પ્રવાહનું વિતરણ કેવી રીતે થાય છે?

<p>શ્રેણી પરિપથમાં, વિદ્યુત ઘટકો એક જ માર્ગ પર જોડાયેલા હોય છે, તેથી દરેક ઘટકમાંથી સમાન પ્રવાહ વહે છે. સમાંતર પરિપથમાં, વિદ્યુત ઘટકો બહુવિધ માર્ગો પર જોડાયેલા હોય છે, તેથી દરેક ઘટકમાંથી સમાન વોલ્ટેજ પસાર થાય છે.</p> Signup and view all the answers

ટ્રાન્સફોર્મર શું છે? તે વોલ્ટેજને કેવી રીતે બદલે છે?

<p>ટ્રાન્સફોર્મર એ એક એવું ઉપકરણ છે જે ઇલેક્ટ્રોમેગ્નેટિક ઇન્ડક્શનનો ઉપયોગ કરીને AC વોલ્ટેજને વધારે છે અથવા ઘટાડે છે. તે બે ગૂંચળાંઓ ધરાવે છે જે એક કોરની આસપાસ લપેટાયેલા હોય છે.</p> Signup and view all the answers

ડાયોડ શું છે અને તે કેવી રીતે કાર્ય કરે છે?

<p>ડાયોડ એ એક સેમિકન્ડક્ટર ઉપકરણ છે જે ફક્ત એક દિશામાં જ પ્રવાહને વહેવા દે છે. તે રિવર્સ વોલ્ટેજને અવરોધે છે.</p> Signup and view all the answers

ઇલેક્ટ્રિક મોટર અને ઇલેક્ટ્રિક જનરેટર વચ્ચે શું સંબંધ છે? દરેક ઉપકરણ શું કાર્ય કરે છે?

<p>ઇલેક્ટ્રિક મોટર વિદ્યુત ઊર્જાને યાંત્રિક ઊર્જામાં રૂપાંતરિત કરે છે, જ્યારે ઇલેક્ટ્રિક જનરેટર યાંત્રિક ઊર્જાને વિદ્યુત ઊર્જામાં રૂપાંતરિત કરે છે. બંને ઉપકરણો ઇલેક્ટ્રોમેગ્નેટિક ઇન્ડક્શનના સિદ્ધાંત પર કાર્ય કરે છે.</p> Signup and view all the answers

કેપેસિટર શું છે અને તે કેવી રીતે કાર્ય કરે છે?

<p>કેપેસિટર એ વિદ્યુત ઘટક છે જે વિદ્યુત ક્ષેત્ર સ્વરૂપે ઊર્જાનો સંગ્રહ કરે છે. તે બે વાહક પ્લેટો ધરાવે છે જે ઇન્સ્યુલેટરથી અલગ પડે છે.</p> Signup and view all the answers

AC અને DC પ્રવાહ વચ્ચે શું તફાવત છે? દરેક પ્રકારના પ્રવાહનો ઉપયોગ ક્યાં થાય છે?

<p>DC પ્રવાહ એક જ દિશામાં વહે છે, જ્યારે AC પ્રવાહ સમયાંતરે દિશા બદલે છે. DCનો ઉપયોગ બેટરીમાં થાય છે, જ્યારે ACનો ઉપયોગ ઘરગથ્થુ વિદ્યુતમાં થાય છે.</p> Signup and view all the answers

ઇલેક્ટ્રોમેગ્નેટિક ઇન્ડક્શન શું છે?

<p>જ્યારે કોઈ વાહકને બદલાતા ચુંબકીય ક્ષેત્રમાં મૂકવામાં આવે છે, ત્યારે તેમાં ઇલેક્ટ્રોમોટિવ ફોર્સ (EMF) પેદા થાય છે. આ ઘટનાને ઇલેક્ટ્રોમેગ્નેટિક ઇન્ડક્શન કહેવામાં આવે છે.</p> Signup and view all the answers

Flashcards

વિદ્યુત પ્રવાહ શું છે?

એકમ સમય દીઠ એક બિંદુથી પસાર થતા વિદ્યુતભારની માત્રા.

વોલ્ટેજ શું છે?

બે બિંદુઓ વચ્ચેનો વિદ્યુત સંભવિત તફાવત, જે પ્રવાહને આગળ ધપાવે છે.

અવરોધ શું છે?

વિદ્યુત પ્રવાહના પ્રવાહનો વિરોધ.

ઓહ્મનો નિયમ શું છે?

વોલ્ટેજ (V), પ્રવાહ (I), અને અવરોધ (R) વચ્ચેનો સંબંધ: V = IR.

Signup and view all the flashcards

ડાયરેક્ટ કરંટ (DC) શું છે?

એક જ દિશામાં વહેતો વિદ્યુત પ્રવાહ.

Signup and view all the flashcards

ઓલ્ટરનેટિંગ કરંટ (AC) શું છે?

સમયાંતરે દિશા બદલતો વિદ્યુત પ્રવાહ.

Signup and view all the flashcards

ઇલેક્ટ્રિક મોટર શું કરે છે?

વિદ્યુત ઊર્જાને યાંત્રિક ઊર્જામાં રૂપાંતરિત કરે છે.

Signup and view all the flashcards

ઇલેક્ટ્રિક જનરેટર શું કરે છે?

યાંત્રિક ઊર્જાને વિદ્યુત ઊર્જામાં રૂપાંતરિત કરે છે.

Signup and view all the flashcards

શ્રેણી સર્કિટ શું છે?

એક જ પાથમાં જોડાયેલા ઘટકો, જેથી સમાન પ્રવાહ દરેક ઘટકમાંથી વહે છે.

Signup and view all the flashcards

સમાંતર સર્કિટ શું છે?

બહુવિધ પાથમાં જોડાયેલા ઘટકો, જેથી દરેક ઘટકમાં વોલ્ટેજ સમાન હોય.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

ચોક્કસ, અહીં અપડેટ કરેલી અભ્યાસ નોંધો છે:

  • વીજળી એ ઊર્જાનું મૂળભૂત સ્વરૂપ છે જે વિદ્યુત ચાર્જના પ્રવાહ દ્વારા વર્ગીકૃત થયેલ છે.
  • વિદ્યુત ચાર્જ એ બાબતનો મૂળભૂત ગુણધર્મ છે, જે વિભક્ત એકમોમાં અસ્તિત્વ ધરાવે છે જે હકારાત્મક અથવા નકારાત્મક હોય છે.
  • ઇલેક્ટ્રોન નકારાત્મક રીતે ચાર્જ થયેલા કણો છે અને પ્રોટોન સકારાત્મક રીતે ચાર્જ થયેલા કણો છે.
  • વાહક સામગ્રી દ્વારા ઇલેક્ટ્રોન્સની હિલચાલે વિદ્યુત પ્રવાહ બનાવે છે.
  • વિદ્યુત પ્રવાહને એમ્પીયરમાં (A) માપવામાં આવે છે, જે સમયના એકમ દીઠ એક બિંદુને પસાર થતા ચાર્જની માત્રાનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે.
  • વોલ્ટેજ, વોલ્ટમાં (V) માપવામાં આવે છે, બે બિંદુઓ વચ્ચેના વિદ્યુત સંભવિત તફાવતનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે, જે વર્તમાનના પ્રવાહને ચલાવે છે.
  • પ્રતિકાર, ઓહ્મમાં (Ω) માપવામાં આવે છે, વિદ્યુત પ્રવાહના પ્રવાહનો વિરોધ કરે છે.
  • ઓહ્મનો નિયમ વોલ્ટેજ (V), વર્તમાન (I) અને પ્રતિકાર (R) વચ્ચેનો સંબંધ સ્થાપિત કરે છે: V = IR.
  • વાહક ઓછી પ્રતિકારવાળી સામગ્રી છે, જે વિદ્યુત પ્રવાહના સરળ પ્રવાહને સરળ બનાવે છે (દા.ત., તાંબુ, એલ્યુમિનિયમ).
  • ઇન્સ્યુલેટર ઉચ્ચ પ્રતિકારવાળી સામગ્રી છે, જે વિદ્યુત પ્રવાહના પ્રવાહને અવરોધે છે (દા.ત., રબર, પ્લાસ્ટિક).
  • સેમિકન્ડક્ટર્સમાં વાહક અને ઇન્સ્યુલેટર વચ્ચે મધ્યવર્તી વાહકતા હોય છે (દા.ત., સિલિકોન, જર્મેનિયમ).
  • વિદ્યુત શક્તિ, વોટમાં (W) માપવામાં આવે છે, તે દર છે કે જેના પર વિદ્યુત ઊર્જા સ્થાનાંતરિત અથવા વપરાશ થાય છે.
  • પાવરની ગણતરી વોલ્ટેજ અને વર્તમાનના ઉત્પાદન તરીકે થાય છે: પી = વીઆઈ.
  • ડાયરેક્ટ કરંટ (DC) એ વીજળી નો એક પ્રકાર છે જે ફક્ત એક જ દિશામાં વહે છે (દા.ત., બેટરી).
  • વૈકલ્પિક વર્તમાન (AC) એ એક પ્રકારનો વિદ્યુત પ્રવાહ છે જે સમયાંતરે દિશા બદલી નાખે છે (દા.ત., ઘરગથ્થુ વીજળી).
  • આવર્તન, હર્ટ્ઝમાં (Hz) માપવામાં આવે છે, તે પ્રતિ સેકંડ એસીના સંપૂર્ણ ચક્રની સંખ્યાનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે.
  • ટ્રાન્સફોર્મર્સ એ એવા ઉપકરણો છે જેનો ઉપયોગ AC વોલ્ટેજ સ્તરને વધારવા અથવા ઘટાડવા માટે થાય છે.
  • વિદ્યુત ક્ષેત્રો એ વિદ્યુત ચાર્જ થયેલા પદાર્થોની આસપાસના ક્ષેત્રો છે જ્યાં વિદ્યુત દળો અન્ય ચાર્જ થયેલા પદાર્થો પર નાખવામાં આવે છે.
  • ચુંબકીય ક્ષેત્રો ફરતા વિદ્યુત ચાર્જ દ્વારા ઉત્પન્ન થાય છે.
  • ઇલેક્ટ્રોમેગ્નેટિઝમ વિદ્યુત અને ચુંબકીય ક્ષેત્રો વચ્ચેની ક્રિયાપ્રતિક્રિયા છે.
  • ઇલેક્ટ્રિક મોટર્સ વિદ્યુત ઊર્જાને યાંત્રિક ઊર્જામાં રૂપાંતરિત કરે છે.
  • ઇલેક્ટ્રિક જનરેટર યાંત્રિક ઊર્જાને વિદ્યુત ઊર્જામાં રૂપાંતરિત કરે છે.
  • ઇલેક્ટ્રિકલ સર્કિટ એ વિદ્યુત પ્રવાહના પ્રવાહ માટેના માર્ગો છે, જેમાં રેઝિસ્ટર, કેપેસિટર અને ઇન્ડક્ટર્સ જેવા ઘટકોનો સમાવેશ થાય છે.
  • સિરીઝ સર્કિટ્સમાં ઘટકો એક જ પાથમાં જોડાયેલા હોય છે, તેથી દરેક ઘટક દ્વારા સમાન પ્રવાહ વહે છે.
  • સમાંતર સર્કિટ્સમાં બહુવિધ પાથમાં જોડાયેલા ઘટકો હોય છે, તેથી દરેક ઘટકમાં વોલ્ટેજ સમાન હોય છે.
  • કેપેસિટર વિદ્યુત ક્ષેત્રમાં વિદ્યુત ઊર્જા સંગ્રહિત કરે છે.
  • ઇન્ડક્ટર્સ ચુંબકીય ક્ષેત્રમાં વિદ્યુત ઊર્જા સંગ્રહિત કરે છે.
  • ડાયોડ્સ એ સેમિકન્ડક્ટર ઉપકરણો છે જે વર્તમાનને ફક્ત એક જ દિશામાં વહેવા દે છે.
  • ટ્રાંઝિસ્ટર એ સેમિકન્ડક્ટર ઉપકરણો છે જેનો ઉપયોગ ઇલેક્ટ્રોનિક સંકેતોને સ્વિચ અને વિસ્તૃત કરવા માટે થાય છે.
  • ઇન્ટિગ્રેટેડ સર્કિટ્સ (IC) એ લઘુચિત્ર ઇલેક્ટ્રોનિક સર્કિટ છે જેમાં સિંગલ સેમિકન્ડક્ટર ચિપ પર અસંખ્ય ઘટકોનો સમાવેશ થાય છે.
  • ડિજિટલ ઇલેક્ટ્રોનિક્સ એવા સર્કિટ્સ સાથે કામ કરે છે જે વિભક્ત વોલ્ટેજ સ્તર પર કાર્ય કરે છે (દા.ત., 0 અને 5 વોલ્ટ), બાઈનરી અંકો (બિટ્સ) નું પ્રતિનિધિત્વ

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

More Like This

Use Quizgecko on...
Browser
Browser