Prehistorie & Egypte PDF

KUNST & DESIGN  WAAROM KUNST GESCHIEDENIS? INLEIDING WAAROM KUNSTGESCHIEDENIS? Kennis maken Designers, makers, kunstenaars, ontwerpers, reclamemensen met en plezier hebben nood aan kunstgeschiedenis om...

KUNST & DESIGN  WAAROM KUNST GESCHIEDENIS? INLEIDING WAAROM KUNSTGESCHIEDENIS? Kennis maken Designers, makers, kunstenaars, ontwerpers, reclamemensen met en plezier hebben nood aan kunstgeschiedenis omdat ze op beleven aan het deze manier de impact van beelden leren kennen. rijke artistieke verleden van de Designers, makers, kunstenaars, mensheid ontwerpers, reclamemensen hebben nood aan kunstgeschiedenis om inspiratie uit te halen. Coveralbum Fotgrafie  Televisie en film Reclame WAT IS KUNST? INLEIDING Is dit kunst voor jou? Is dit schilderij een afbeelding van een olifant? Is het een kunstwerk? Weet de olifant of hij een schilderij (van een zichzelf/olifant) schildert? Is de olifant zich van zijn kunnen bewust? Zijn deze vragen zinvol? Zijn deze vragen op te lossen? Als een aap/ olifant een schilderij maakt, is dat dan kunst? 1. Als een aap een schilderij maakt is dat kunst, want er zijn ook mensen die kliederschilderijen maken waarin je niets herkent. 2. Als een aap een schilderij maakt wat ik mooi vind, noem ik het kunst. 3.Wat een aap schildert is geen kunst, omdat zo’n aap niet wat hij heeft gemaakt. Hij weet niet eens dat het een schilderij heet. Heeft kunst een bedoeling? Guernica | Picasso Maatschappelijke problemen aanklagen Heeft kunst een bedoeling? Goya | 3 mei 1808 Maatschappelijke problemen aanklagen Heeft kunst een bedoeling? Da Vinci | Mona Lisa Michelangelo | David Zoeken naar (ideale) schoonheid Heeft kunst een bedoeling? Kathe Kollwitz | Treurend oudpaar Kathe Kollwitz | Vrouw met dood kind Het uiten van gevoelens  Kunst wordt PERIODE ingedeeld volgens VORM ANDERE GAA | Art Class for Kids PREHISTORISCHE KUNST GRIEKSE KUNST BYZANTIJNSE KUNST GOTIEK RENAISSANCE CLASSICISME IMPRESSIONISME KUBISME SURREALISME MINIMALISME PERFORMANCE PERIODE... MATERIAAL ALS CRITERIUM PLASTISCHE (BEELDENDE) KUNST MUZISCHE KUNST LITERAIRE KUNST BESCHRIJVINGSVORM ALS CRITERIUM VISUEEL (BEELDENDE KUNST) AUDITIEF (POËZIE, MUZIEK) BEIDE (FILM, THEATER) VORM ZUIVERE KUNST GEEN FUNCTIE TOEGEPASTE KUNST DECORATIE STOEL, TAPIJT, LAMP... ANDERE PREHISTORIE 35.000-2500V.C. Prehistorische Grotschilderingen Altamira (Spanje) Werk van Banksy Inleiding 'Prehistorie' betekent letterlijk 'voorgeschiedenis'. De geschiedenis begint op het ogenblik dat een volk geschreven, leesbare bronnen nalaat. De periode die daaraan voorafgaat vanaf de eerste sporen van menselijke activiteit, is de prehistorie. Het begin en de duur van de prehistorie zijn streekgebonden. PREHISTORIE Indeling Naar de aard van het materiaal dat de mens gebruikt, heeft men de prehistorie ingedeeld in een steentijd en een metaaltijd. Steentijd a) oude steentijd (paleolithicum) ca. 500.000 tot 10.000 v.C. b) middensteentijd (mesolithicum) ca. 10.000 tot 3.500 v.C. c) jonge steentijd (neolithicum) sedert ca. 3.500 v.C. Metaaltijd a) bronstijd vanaf het einde van het vierde millennium v.C. b) ijzertijd vanaf de tweede helft van het tweede millennium v.C. PREHISTORIE PREHISTOR Schilderkunst ISCHE (rotskunst) KUNSTVOR MEN Beeldhouwkunst Megalithische bouwkunst PREHISTORIE Schilderkunst De prehistorische mens heeft schilderingen, tekeningen en graveringen op rotswanden aangebracht. Voorbeelden van rotskunst in Europa zijn te vinden in Zuid-Frankrijk (vb. Lascaux) en in Noord-Spanje (vb. Altamira). De rotskunst bevindt zich meestal op moeilijk toegankelijke plaatsen in de grot, ver van de ingang. Deze kunst is dus geen versiering van de woonruimte, maar had waarschijnlijk een magische betekenis die verband hield met de jacht. Techniek Natuurlijke verf (pigmenten afkomstig van oker, bloedsteen of mangaan), met 'natuurlijk' materiaal aangebracht. Omtreklijnen getekend met een primitief penseel – een stokje met mos of haar of misschien een stokje waarop is gekauwd. De pigmenten werden ook in een holle pijp gestopt en op de rotswand geblazen. PREHISTORIE Schilderkunst Onderwerp vooral grootwild zoals herten, paarden, runderen en bizons), maar ook de mens (rituele dans en jacht) en handen (meestal verminkt) Betekenis Omstreden Belangrijkste plaatsen Lascaux in Frankrijk Chauvet in Frankrijk Cussac in Frankrijk Altamira in Spanje PREHISTORIE  Prehistorische GAA | Art Class for Kids kunstgereedschappen Grotkunstenaars gebruikten veren, bont, mos, gekauwde stokjes en hun vingers als penselen. Ze vermaalden mineralen als rode en gele oker, mangaan en hematiet tot rode, paarse, gele, bruine en zwarte poeders die direct op de vochtige, kalkstenen grotwand werden aangebracht om het bont van beren en bizons en de vlekken van luipaarden en hyena's te schilderen. Nu, 15.000-25.000 jaar later, is deze verf nog steeds niet afgebladderd! Prehistorische kunstenaars 'spoten' ook kleurstof op de wanden om grotere oppervlakken tegelijk te beslaan, door poeder door middel van rietstengels of holle botten tegen de wand te blazen. PREHISTORIE Beeldhouw In de grotten werden ook beeldjes gevonden van ivoor, been, gewei, steen en klei. Ze stellen meestal vrouwen of dieren voor. kunst Techniek Gesneden uit hoorn, ivoor of gebeeldhouwd uit steen Onderwerp Gestileerde (=vereenvoudigd) vrouwen, de vrouwenfiguurtjes zijn vruchtbaarheidsbeeldjes. De lichaamsdelen die verband houden met het krijgen van kinderenen zijn naturalistisch weergegeven. De beeldjes hadden waarschijnlijk een magische functie en Zijn sterk verbonden aan de vorm waaruit ze zijn vervaardigd. Zo is de Venus van Willendorf gemaakt uit een steen waarvan een natuurlijke uitholling de navel vormt. Betekenis Waarschijnlijk vruchtbaarheidscultus Belangrijkste voorbeelden Venus van Willendorf (Oostenrijk), Venus van Laussel (Frankrijk) en Venus van Mezhirich (Oekraïne) Venus Van Willendorf Bouwkunst In het neolithicum ontstond de architectuur uit de dodenverering. Om de overledenen te vereren en hun een duurzame en veilige woonplaats te bezorgen, werden met megalieten (= grote stenen) grote ganggraven gebouwd. Het geheel werd overdekt met een heuvel van aarde (tumulus). Er zijn echter ook ronde of ovale stenen constructies bewaard (vb. Stonehenge). Het zijn stille getuigen van een beschaving waarover geen geschreven bronnen bestaan. Er zijn ongeveer 50.000 megalieten in het deel van Europa dat zich uitstrekt van Zweden tot het eiland Malta. Oorspronkelijk waren er nog veel meer. Ze zijn opgericht tussen het vijfde en tweede millennium voor onze tijdrekening en staan meestal in de kustgebieden. Techniek Massieve zwerfkeien verplaatst en gebruikt als draagstenen of dekstenen PREHISTORIE Bouwkunst Soorten menhir, dolmen (hunebed), alignement en cromlech Betekenis Waarschijnlijk religieus Belangrijkste sites Wéris in België, Carnac in Frankrijk Stonehenge in Engeland PREHISTORIE  woordverklaring MEGALIET Dit woord is een combinatie van de Griekse woorden 'mega' (groot) en 'lithos' (steen). Een megaliet is dus een grote steen. HUNEBED Is synoniem voor dolmen. Dolmens of hunebedden zijn graven. PREHISTORIE  woordverklaring MENHIR Afgeleid van twee Bretoense woorden : 'men' (steen) en 'hir' (lang). Menhirs zijn lange, rechtopstaande stenen waarvan de functie onduidelijk is. Misschien waren het gedenktekens. TUMULUS Grafheuvel PREHISTORIE  woordverklaring DOLMEN Bestaat uit verschillende 'grote stenen' of megalieten. 'Dolmen' is Bretoens en betekent 'stenen tafel'. Het is samengesteld uit de woorden 'dol' (tafel) en 'men' (steen). Een dolmen bestaat uit een aantal rechtopstaande stenen die één of meer platte dekstenen ondersteunen. PREHISTORIE  OPDRACHT OPDRACHT Schrijf de juiste termen bij de afbeeldingen: PREHISTORIE  EGYPTE & MESOPOTAMIË 3000V.C.-1300 Inleiding De overgang naar de historische tijd vond plaats in de 'vruchtbare sikkel', een streek die gevormd werd door volgende gebieden : Mesopotamië of tweestromenland Palestina Egypte EGYPTE & MESOPOTAMIË EGYPTE & MESOPOTAMIË EGYPTE & MESOPOTAMIË EGYPTE & MESOPOTAMIË EGYPTISCHE KUNSTVOR Schilderkunst MEN Beeldhouwkunst Bouwkunst EGYPTE & MESOPOTAMIË Schilderkunst De schilderkunst is aanwezig op muren van tempels, graven en op sarcofagen van de latere edelmannen. De schilderkunst is de hele Egyptische geschiedenis belangrijk gebleven. Er was een waaier aan verschillende scènes en er werden levende kleuren gebruikt, die nog tot vandaag zichtbaar zijn. De kleuren hadden bepaalde betekenissen Techniek De kleuren zijn conventioneel. Een man is roodbruin, een vrouw okergeel, goden zijn groen of blauw. Geen perspectief : de Egyptenaren streefden volledigheid na, geen ruimtelijk illusionisme. Ze beschouwden een vlak als een vlak. Er is dan ook geen diepteweergave : de figuren staan op een grondlijn, geordend in horizontale banden of stroken. Voorwerpen en mensen worden vanuit verschillende gezichtshoeken tegelijk afgebeeld (vb. hoofd, neus, benen, voeten en borsten in profiel; oog, schouders en torso in vooraanzicht). EGYPTE & MESOPOTAMIË Schilderkunst Onderwerp goden, mensen heldhaftige gevechten natuur Betekenis De kunst die de oude Egyptenaren creëerden was bedoeld om de tijd te trotseren Belangrijkste werk Muurschilderingen van de graftombe van Ramses IX EGYPTE & MESOPOTAMIË MuurschilderingenGraf Ramses IX EGYPTE & MESOPOTAMIË MuurschilderingenGraf Ramses IX EGYPTE & MESOPOTAMIË MuurschilderingenGraf Ramses IX EGYPTE & MESOPOTAMIË Beeldhouw Vanaf de eenmaking van Egypte rond 3000 v.Chr. verschijnen kunst de traditionele Egyptische beelden van farao's en goden. De beelden zijn gemaakt uit steen en niet langer uit klei of ivoor zoals in het begin. Naast de koninklijke beelden zijn er uit het Oude Rijk ook heel wat privaatbeelden afkomstig uit de mastaba's, opvallend is dat deze beelden individuele gezichten hebben in plaats van de latere standaard-gezichten. Kenmerken ·De faraobeelden zijn geïdealiseerd, wanneer ze de farao in zijn goddelijke hoedanigheid voorstellen. ·Afbeeldingen van andere mensen (schrijvers, notabelen) zijn realistischer. ·De Egyptische kunst verandert nauwelijks. Uitzonderingen vormen de afbeeldingen van Echnaton en zijn vrouw Nefertete (de zogenaamde Amarna-kunst). EGYPTE & MESOPOTAMIË  REALISCHTISCH (gewone mens) IDEALISTISCH (faraos) De kaaper - priester(5de dynastie) Ramses II (19de dynastie) EGYPTE & MESOPOTAMIË De buste van Nefertiti is een van de beroemdste kunstwerken uit het Oude Egypte, en velen beschouwen het als het mooiste premoderne kunstwerk ter wereld. Uiterlijke kenmerken De buste is helemaal gemaakt uit kalksteen en volledig beschilderd. Vooral de prachtige conservering van de kleuren die een groot contrast geven tussen de bruine kleur van het gezicht en de juwelen en kroon, maken het een uniek kunstwerk. Ook de gracieuze nek en de volle rode lippen zorgen ervoor dat de schoonheid van Nefertiti in dit beeld wordt bewaard. Buste van Nefertiti De kunst van het oude Egypte wordt gekenmerkt door een bijzondere continuïteit. Het Palet van Narmer toont dat aan. Het Narmerpalet is een van de beroemdste en belangrijkste voorwerpen uit het oude Egypte, omdat het een van de oudste archeologische vondsten is die hiërogliefen bevat. Uiterlijke kenmerken 64cm hoog en 42 cm breed Uit groene siltsteen Niet naturalistisch weergegeven. Hoofd, armen en benen zijn en profil, met de benen uiteen, borst wijst naar voor. Deze houding is 2500 jaar later nog te zien in werken. De grootte van de figuren wijst op de status : hoe groter, hoe belangrijker Narmerpalet Recto De kunst van het oude Egypte wordt gekenmerkt door een bijzondere continuïteit. Het Palet van Narmer toont dat aan. Het Narmerpalet is een van de beroemdste en belangrijkste voorwerpen uit het oude Egypte, omdat het een van de oudste archeologische vondsten is die hiërogliefen bevat. Uiterlijke kenmerken 64cm hoog en 42 cm breed Uit groene siltsteen Niet naturalistisch weergegeven. Hoofd, armen en benen zijn en profil, met de benen uiteen, borst wijst naar voor. Deze houding is 2500 jaar later nog te zien in werken. De grootte van de figuren wijst op de status : hoe groter, hoe belangrijker Narmerpalet Verso Bouwkunst Met de oud-Egyptische architectuur worden de bouwstijlen aangeduid zoals gebruikelijk in het Oude Egypte. Deze beschaving beslaat een periode van zo'n 3.000 jaar. De bekendste voorbeelden zijn de Egyptische tempels en de piramiden. Opvallende elementen zijn de obelisken en de papyruszuilen. Kenmerken Hout was zowel in Egypte als in Mesopotamië schaars. De Egyptenaren beschikten wel over natuursteen, waardoor ze duurzame gebouwen konden optrekken. werden de Egyptische edelen en farao's begraven in mastaba's. Dit waren rechthoekige maar tapse grafmonumenten. Van hieruit groeide later ook de piramide. De mastaba ontstond uit de prehistorische tumuli. De grote monumenten werden van grote blokken graniet gemaakt en zijn hierdoor beter bewaard gebleven EGYPTE & MESOPOTAMIË Bouwkunst Belangrijkste werken. Enkele voorbeelden van de oud-Egyptische architectuur zijn: De Piramiden van Gizeh en de sfinx van Gizeh Karnak en de tempel van Amon Tempel van Hatsjepsoet Ramesseum Luxortempel Philae Tempel Van Aboe Simbel EGYPTE & MESOPOTAMIË Trappiramide van Djoser EGYPTE & MESOPOTAMIË Tempel van Aboe Simbel EGYPTE & MESOPOTAMIË Tempel van Philae EGYPTE & MESOPOTAMIË Tempel van Luxor met Obelisk EGYPTE & MESOPOTAMIË