ODYOLOJİDE TEKNİK DONANIM YAZILIM ve KALİBRASYON Temel Bilgiler PDF

ODYOLOJİDE TEKNİK DONANIM YAZILIM ve KALİBRASYON Dr. Öğretim Üyesi Asuman Alnıaçık Başkent Üniversitesi  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler Yunan filozoflar, fosilleşmiş ağaç reçinesi olan amberi bir giysi parçası ile ovuşturduklarında saman parçalarını kendine doğ...

ODYOLOJİDE TEKNİK DONANIM YAZILIM ve KALİBRASYON Dr. Öğretim Üyesi Asuman Alnıaçık Başkent Üniversitesi  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler Yunan filozoflar, fosilleşmiş ağaç reçinesi olan amberi bir giysi parçası ile ovuşturduklarında saman parçalarını kendine doğru çektiğini görmüşlerdir. Hemen hemen statik elektrik keşfi bu olay ile başlamıştır.  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler Elektrik yükü: Fiziksel bir özelliktir. Çok fazla elektrona sahip olan cisimler negatif yüklü, az elektronu varsa veya yoksa (protonu fazla ise) pozitif yüklüdür. Uluslararası Birim Sisteminde birimi = Coulombs Elektrik mühendisliğinde birimi = Amper/Saat Kimya da ise birimi = e olarak geçer. Protonlar e, elektronlar –e yüküne sahiptir.  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler Elektrik akımı: Elektriksel yük taşıyan parçacıkların hareketidir. Bu yük genellikle elektrik devrelerindeki kabloların içinde hareket eden elektronlar tarafından ayrıca elektrolit içerisindeki iyonlar (pozitif veya negatif yüklü) tarafından ya da plazma içindeki hem iyonlar hem de elektronlar tarafından taşınabilmektedir. Bu elektrik devresinde yük taşıyıcıları elektronlardır ve elektronlar elektrik akımına ters yönde hareket hareket etmektedir.  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler Enerji: Pek çok biçime girebilmesinden dolayı enerjinin kapsamlı bir tanımını yapmak imkansızdır ama en yaygın tanım şudur: bir sistemin iş yapma kapasitesidir. Kinetik Enerji: Enerjinin hareketidir. Hızlı hareket eden cisimlerde, yavaş hareket eden cisimlere göre daha fazladır. Aynı hızda hareket eden cisimlerde, daha fazla kütleye sahip olan cisimlerde, daha az kütleye sahip olan cisimlere göre daha fazladır. Örn: aynı hızda hareket eden uçağın kinetik enerjisi, arabanın kinetik enerjisinden daha fazladır.  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler Potansiyel Enerji: cisimlerin bir alanda bulundukları fiziksel durumlardan ötürü depoladığı kabul edilen enerjidir. Örneğin yükseğe kaldırılan bir cisim, barajlarda biriken su, sıkıştırılan veya gerilen yay potansiyel enerji depolar. Potansiyel enerji mevcut alandaki konuma veya cisimdeki değişikliğe bağlıdır Okçunun elinde gerilmiş olan yayda esneklik potansiyel enerjisi birikir, okçunun yayı bırakmasıyla bu enerji, kinetik enerjiye dönüşür. Yerçekimi ile ilgili potansiyel enerji: Dünyanın çekim gücü potansiyel enerjiyi oluşturur  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler Elektrik Potansiyel Enerji: Yerçekimine bağlı potansiyel enerjiden farklıdır. Yüklü cisimlerin bir diğerine göre göreceli olarak pozisyonuna/durumuna bağlıdır. Yerçekimine bağlı potansiyel enerjide ise dünyaya göre cismin pozisyonu/durumu önemlidir. Elektrik Potansiyeli: birim yük içindeki elektrik potansiyel enerjidir.  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler Elektrik Potansiyel Farkı veya Voltaj: Bir elektrik alanı içindeki iki nokta arasındaki potansiyel farkıdır. Gerilim ya da voltaj (elektrik potansiyeli farkı) elektronları maruz kaldıkları elektrostatik alan kuvvetine karşı hareket ettiren kuvvettir. İki nokta arasındaki potansiyel farkı ne kadar fazla ise, o kadar büyük voltaj oluşur. Electromotive force (emf): Akımı harekete geçirici güçtür, voltajın diğer adıdır. Devre içindeki enerji kaynağının voltajını göstermek için kullanılır. 12-V batarya 12 V emf değerine sahiptir.  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler Electrochemical cell: elektrokimyasal hücre: Bir devrede elektrik potansiyeli üretmek için kimyasal enerji kullanan cihazlardır. Pozitif uçlarda pozitif yük, negatif uçlarda negatif yük toplanır. İki uç arasında oluşan fark genellikle emf olarak adlandırılır. Pilin/hücrenin spesifik kimyası tarafından belirlenir. Çeşitli elektro kimyasal hücreler birlikte çalışarak bataryayı oluşturur. İşitme cihazı, kamera, saat bataryaları tek bir hücreden oluşur. Otomobil bataryaları, 9-V bataryalar ve fener bataryaları birden fazla hücreden oluşur.  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler Voltmetre: Voltaj en basit ölçülen elektrik birimidir. Voltmetre ile ölçülür. Voltmetrelerin iki ucu vardır. Bu nedenle tek bir uçtaki potansiyel değil, iki uç arasındaki potansiyel farkı ölçülür. Potansiyel fark ölçülecek iki uç arasına paralel bağlanır. Yani pozitif uca pozitif kablo, negatif uca negatif uç bağlanır. Hangi uçta potansiyel fazla ise ona göre voltmetre pozitif veya negatif değer gösterir. A VA değeri VB değerinden büyük ise pozitif değer B olacaktır.  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler Voltmetre bağlantısı DC voltmetre bağlantısı AC voltmetre bağlantısı Paralel bağlama yapılır. Seri bağlama yapılır. Yani pozitif uç pozitif uca, Pozitif uç negatif uca bağlanır. negatif uç, negatif uca bağlanır.  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler Voltmetre bağlantısı DC voltmetre bağlantısı Şekilde iki yük: R1 ve R2; iki voltmetre V1 ve V2 vardır. Paralel bağlı olduğu için R1 gerilimini V1, R2 gerilimini V2 aleti yapacaktır.  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler Voltmetre Çeşitleri Genellikle voltaj ile birlikte akım ve elektrik rezistans da ölçüldüğü için bu tür aletlere multimetre denmektedir. İki çeşidi vardır: Analog multimetreler Dijital multimetreler  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler Analog multimetreler VOM : Volt-ohm-milimetre olarak da adlandırılır. Bir veya daha fazla skala vardır. Laboratuvarlarda kullanılan VOM’lerin 100.000 – 200.000 Ω arasında ranjı olmalıdır. Çok kusursuz ölçüm yapar. Ancak çok pahalıdır. Daha düşük ranjı olanlar daha ucuz ancak daha hatalı ölçüm yapabilirler. Günümüzde yerini dijital metrelere bırakmışlardır.  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler Dijital multimetreler DMM olarak da adlandırılır. Anolog aletlere göre daha kolay ölçüm yapılır. Ancak ölçümde analog metreler daha hassastır.  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler Multimetreler ile Doğru Akım Devre ölçümü yapmak AC veya DC ölçüm yapılabilir. Öncelikle ortada bulunan kademe düğmesi ile ölçülecek büyüklük ve onun değeri bulunur. Örneğin 30VDC seçildiğinde ölçülebilecek maksimum voltaj 30 Volt Doğru akım olacaktır. Ölçülecek değerin büyüklüğü bilinmiyorsa genellikle en büyük kademeden başlanmalıdır. Dijital devreler, piller, aküler DC ile çalışır. Ev prizlerinde AC 220V bulunur. V düğmesine alınır. DC seçilir. Görsel 0  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler Multimetreler ile Doğru Akım Devre ölçümü yapmak Kablo bağlantısı: Negatif uç (genellikle siyah kablo) COM (common terminal), pozitif uç (genellikle kırmızı kablo) VΩA (Voltaj, direnç ve akım ölçmek için) yazan tarafa bağlanır.  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler Multimetrelerin Özellikleri: 1. Hassasiyeti: aletin iç direncidir. İç direncin düşük olması doğru ölçüm için gereklidir. Hiçbir voltmetrenin iç direnci sıfır değildir. Ω/V cinsinden gösterilir. 2. Count: Ekranda yazılan en büyük değeridir. Bu değer ne kadar büyük olursa ölçüm hassasiyeti de o kadar fazla olur.  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler Multimetrelerin Özellikleri:/Devam 3. Çözünürlük: multimetrenin yapabildiği en hassas ölçüm değeridir. 1mV çözünürlüğü olan bir multimetre, 0.1mV çözünürlüğe sahip bir alete göre 10 kat daha fazla hatalı ölçüm yapabilir. 4. Doğruluk: Ekranda ölçülen değerin gerçeğe ne kadar yakın olduğudur. Aletin doğruluğu Kalibrasyon Sertifikası ile belgelendirilmiş olmalıdır. Ölçüm aleti ne kadar pahalı olursa olsun, doğruluk değeri düşükse, yapılan ölçüm hiçbir anlam ifade etmez.  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler Multimetrelerin Özellikleri:/Devam 5. Sağlamlık: Yüksek sıcaklık, nem, toz, manyetik alan gibi zor çevresel şartlar ölçüm aletinin sağlamlığını etkileyebilir. Cihaz düşme testi, titreşim testi, şok testi gibi testlerden geçirilmiş olmalıdır. 6. Güvenlik: Kullanıcının güvenliğini sağlamalıdır. Aletin güvenlik düzeyini CAT parametresi belirler. CAT kısaca kategori anlamındadır ve cihazın hangi güvenlik kategorisinde olduğunu gösterir.  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler Multimetrelerin Özellikleri:/Devam 7. Hız: Yüksek hız da çalışan aletler tercih edilmelidir. Özellikle hızlı potansiyel değişimlerinin olduğu noktalarda cihaz, değişikliği en hızlı biçimde gösterebilmelidir. Hız ölçümü için alet “multimetre buzzer “ konumuna alınır. Problar birbirine kısa süreli temas ettirilir ve çekilir. Alet ne kadar çabuk uyarı sinyali verirse, o kadar hızlı demektir. 8. Kalibrasyon: Belirli standartlara göre kalibrasyonunun yapılmış olması gerekir. 9. Transistör ve kapasitör (kondansötör) testleri de yapılmış olmalı.  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler Ampermetre: Elektrik devresinden geçen elektrik akımının şiddetini ölçer. DC için paralel, AC için devreye seri olarak bağlanır. Amper cinsinden ölçüm yapar. Dijital ve analog tipleri vardır.  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler Rezistör: V (Volt) Elektrik devresinde akımın akışını sınırlayan devreRezistans = (Direnç) R I (Akım) bileşenidir. Rezistans (direnç) akım ile ters orantılıdır. Yani devrenin rezistansı büyük ise, sadece küçük bir Tel uçları akımın geçmesine izin verir. Eğer rezistansı küçük ise, devreden büyük bir akım geçer. Ohmmetre ile ölçülür. Rezistans ölçümü için rezistörün elektrik devresinden Gövde tamamen çıkarılması gerekir. Ohm kanuna göre resistörün iki ucu arasındaki akım potansiyel farkına (voltaj) sebep olur. Rezistans sembolü  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler Resistivity and Conductivity: (Özdirenç ve İletkenlik) Elektrik akımını kolay ileten elementlere iletken (conductor) denir. Rezistansı (öz direnci) çok düşük, iletkenliği çok yüksektir. Metaller, solusyonlar (tuzlu su gibi), iyonize gazlar, plazmalar en iyi iletkenlerdir. Metaller iyi bir iletken olduğu için elektrik devrelerinde elektrik akımını taşımak için metal teller kullanılır. Böylece voltaj telin her bir tarafında hemen hemen sabit bir şekilde taşınır.  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler Resistivity and Conductivity: (Özdirenç ve İletkenlik) Elektrik akımını iletemeyen elementlere yalıtkan (nonconductor/insulator ) denir. Yüksek öz direnci (rezistansı), düşük iletkenliği vardır. Cam, kuvars, plastik, kauçuk gibi maddeler yalıtkandır. Bu nedenle elektrik devreleri plastik ile sarılarak, elektrik akımının diğer tellere sıçraması önlenir. Elektrik akımını belirli koşullar altında iletebilen, veya akımı açıldığı, çalıştırıldığı zaman ileten elementlere yarı iletken (semi conductors) denir. Slikon veya germenyum gibi maddeler veya özel üretilen aletler…  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler Resistivity and Conductivity: (Özdirenç ve İletkenlik) Elektrik akımının taşınmasında rezistans özelliğini etkileyen faktörler: Materyal tipi ve şeklinin dışında sıcaklık önemli rol oynar. Sıcaklık arttığı zaman bir çok materyalin rezistansı (özdirenci) de artmaktadır. Bu nedenle diğer alanlarda olduğu gibi odyolojide kullanılan cihazların hangi sıcaklık değerleri arasında normal çalıştığı cihazın teknik özellikleri arasında belirtilir. Isı arttığı zaman bazı elementlerin öz direnci artmak yerine düşebilir. Bu tür maddeler thermistors- termistör- (ısıl direnç) olarak adlandırılan elektronik termometrelerde kullanılır.  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler Değişken Rezistörler 1. Potentiometer (Potansiyometre) 2. Switches (Kontak anahtarı) 3. Plug and cable (Fiş ve kablo) 4. Diode (diyot, akım iletici)  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler Potentiometer (Potansiyometre) Değişken rezistördür. Dışardan fiziksel müdahale ile direnç değeri değiştirilebilir. Üç uçlu bir alettir. Şekilde görüldüğü gibi uçlardan ikisi A ve B sabit, ve yüksek rezistansa sahiptir. C ayağı/ucu bir silecek veya sürgülü makara sayesinde hareketlidir. Sürekli hareket etmesi ile diğer iki uç arasında rezistansın değişmesine neden olur.  C ayağı A ayağına yakın ise A ve C arasındaki rezistans çok düşüktür. B ve C ayakları arasındaki rezistans çok yüksektir. C tam ortada ise her iki taraftaki rezistans eşittir. B ayağına yakın ise B ve C arasındaki rezistans düşüktür. Bu durumda A ve C arasındaki rezistans çok yüksektir. İşitme Cihazlarında, yardımcı dinleme cihazlarında, radyo ve televizyonlarda genellikle volüm düğmesi olarak kullanılır. Şaft Bacaklar  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler Swicthes (Kontak Anahtarı) Değişken rezistördür. Dışardan fiziksel müdahale ile direnç değeri değiştirilebilir. Bir devredeki akımın iletilmesi için açma-kapama şeklinde çalışır. Kapalı anahtar (closed switches), iki teli birbirine bağlayarak akımın iletilmesini sağlar. Açık anahtar (open switches) ise iki telin birleşmesini engelleyerek akımın geçmesini engeller. Açık anahtar- akım iletilmez. Kapalı anahtar- akım iletilir.  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler Plugs and Cables (Fiş ve Kablolar) Genellikle paralel teller birleştirilerek oluşturulur. Radyo, lamba güç kablosu olarak kullanılır. Kablolar bir iç (inner) bir de dış (outer) iletkene (conductor) sahiptir. Bu iki iletken arasında yalıtkan (insulator) bir madde kullanılır. Odyolojide genellikle odyometre ve kulaklıklar için coaxial kablolar kullanılır.  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler Diyodes (Diyotlar) Yalnızca bir yönde akım geçiren devre parçasıdır.  Bir yöndeki dirençleri ihmal edilecek kadar düşük, diğer yöndeki dirençleri ise çok büyüktür.  Direncin düşük olduğu yöne "doğru yön" veya "iletim yönü", büyük olduğu yöne "ters yön" veya "tıkama yönü" denir. İletim yönü Şeması Kullanım şekli  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler Diyodes (Diyotlar) Devam… Bu tek taraflı geçirgenlik yarı iletken maddeler ile sağlanır. Silikon veya germanyum gibi yarı iletkenlerin içine farklı tipte maddeler eklenerek p tip (pozitif) veya n tip (negatif) yarı iletkenler oluşturulur. Diyodun uçları pozitif (+) ve negatif (-) işaretleri ile belirlenir. "+" uca anot, "-" uca katot denir. Diyodun anoduna, gerilim kaynağının pozitif (+) kutbu, katoduna kaynağın negatif (-) kutbu gelecek şekilde gerilim uygulandığında diyot iletime geçer.  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler DİRECT CURRENT (Doğru Akım) DEVRELER Elektrik Devresi: Akımın keyfi seçilmiş bir noktadan başlayıp, devreyi dolanıp, başlangıç noktasında bitmesi için en az bir tam devir yapmasını sağlayan bir devredir. Genellikle metal tel kullanılır. Her bir elektrik devresi, akımın iletilmesini sağlamak için en az bir emf kaynağı (electromotive force) ihtiva etmelidir. Bu kaynaklar pil veya fotoseldir. Wire Akım  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler DİRECT CURRENT (Doğru Akım) DEVRELER Emf Kaynakları Nickel-kadmium Piller (bataryalar) en çok kullanılan emf kaynaklarıdır. AAA, AA, C ve D (küçükten büyüğe doğru) isimlendirilirler. Daha önceden karbon-çinko (carbon-zinc) karışımı piller kullanılırdı. Ancak zaman içinde çıkış voltajları düştüğü için günümüzde kullanılmıyor. Çinko-hava (zinc- air) veya nikel-kadmiyum (nicel-kadmium) piller daha pahalı olsa da, sabit bir çıkış voltajına sahip olduğu için daha çok kullanılıyor. Zinc-air pil: işitme Cihazı için hemen hemen Tamamı çinko ile dolu  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler AAA AA C D Pil boyutları  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler Emf Kaynakları Zinc-air piller işitme cihazları ve saatlerde daha çok tercih edilmektedir. # 5, #10, #312, #13 ve #675 numaralı piller (kapasiteleri küçükten büyüğe doğru) kullanılmaktadır. Genellikle sabite yakın bir çıkış voltajları vardır. Genellikle üstleri bir kağıt ile kapalıdır. Kağıt açıldığında, pil üzerindeki küçük deliklerden hava alarak, kimyasal olay başlar ve pil çalışır.  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler Pillerin Devreye Bağlanması Birden fazla pilin devreye bağlanması ile batarya (batery) oluşur. Bataryalar pillerin seri veya paralel bağlanması ile oluşur.  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler Seri Bağlamada Piller Bir pilin negatif kutbu, diğer pilin pozitif kutbu ile bağlanır. Toplam voltaj bağlanan pil gücünün toplamıdır. Ancak kapasite artmadığı için kullanım süresi artmaz 12 V enerji oluşur. k: bir ampul devresine seri bağlı pil takalım. ısı arttıkça, ampullerden gelen ışığın parlaklığı artacaktır. Ancak pillerin bitiş süresi aynı kalacaktır. ne kadar dayanıyorsa, 3 pil de o kadar dayanacaktır.  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler Paralel Bağlamada Piller Bir pilin pozitif kutbu, diğer pilin pozitif kutbu ile bağlanır. Toplam voltaj , bağlanan bireysel pil gücüne eşittir. Ancak kapasite arttığı için kullanım süresi artar. 6 V enerji oluşur. ek: bir ampul devresine paralel bağlı pil takalım. yısı arttıkça, ampullerden gelen ışığın parlaklığı değişmeyecektir. Ancak kapasite arttığı için daha uzun süre kullanılabilir.  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler Resistörlerin seri bağlanması Resistörlerin paralel bağlanması  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler Orta kulakta paralel bağlama Kulak: seri ve paralel bağlı yapılar  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler Load/Yük Devre içinde eğer elektrik akımı farklı bir amaç için kullanılmak isteniyorsa örneğin ışık elde etmek için elektrik devresine bir ampül bağlanır. Ya da bulaşık makinesi için ise makinedeki tekerleği döndürmek için kullanılır. Bizim örneklerimizde resistans yük olarak görev almaktaydı. Yük/load: Bir elektrik devresinden enerji alan her türlü alete denir. Yük/load  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler Ground/Common/Topraklama Elektrikli cihazların herhangi bir elektrik kaçağı tehlikesine karşı gövdelerinin bir iletkenle toprağa gömülü vaziyetteki "topraklama" sistemine bağlanması yöntemi. Böylece cihazda elektrik kaçağı varsa, dokunduğumuzda elektrik akımı bizim üzerimizden değil, direnci daha az olan toprak hattı üzerinden geçer ve çarpılma tehlikesi ortadan kalkmış olur. Ground voltage=ground potential=Ground = 0 Volt olarak kabul edilir. R R Ground Ground Ground Topraklama simgesi Topraklama çubuğu Topraklama olan elektrik devreleri  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler ALTERNE AKIM ve DEVRELER Doğru akım, elektrik devresinde akımın tek bir yönde ilerlemesi ile oluşur. Alterne akım ise elektrik devresi içinde akımın ileri- geri hareket etmesi ile oluşur. Alterne Akım Sembolü Doğru akımda voltaj yani emf kaynağı için pil veya batarya kullanılır. Alterne akım için Alterne akım jenaratörleri ya da ossiloskop kullanılır.  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler ALTERNE AKIM ve DEVRELER Alterne akım için en iyi örnek sinüs dalgasıdır. Ancak sinüs dalgası dışındaki dalgalarda örneğin sawtooht veya dikdörtgen dalgalar da alterne akım örneğidir.  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler ALTERNE AKIM ve DEVRELER Sinüs dalgasındaki tüm özellikler, amplitut, frekans, periyot, faz özellikleri alterne akım içinde geçerlidir. Geçen sene üzerinde çok durulduğu için bu derste durulmayacaktır. Alterne akım parametreleri  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler ALTERNE AKIM ve DEVRELER Ossiloscope/Ossiloskop: Faz farkı, akım, gerilim, frekans gibi elektrik sinyalin özelliklerini ölçerek gösteren elektriksel gözlem ve ölçüm aletidir. Bir başka adı ise salınım ölçerdir. Devrenin içinde gerçekten ne olduğunu görmemizi sağlayan alettir. Devrenin işlemini etkilemeden, devre içinde farklı konumlarda ölçüm almamızı sağlar.  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler Ossiloscope/Ossiloskop Ekranı Grafik gösteriminde Y ekseninde voltaj; X ekseninde zaman bulunur. 1 Bölme Ekran her biri 1 cm genişliğinde olan karelere bölünmüştür. Vertikal ve horizantal olarak oluşan bu karelerin her birine “division-bölme denir. ” X ve Y eksenindeki her bölüm kendi içinde beş eşit 1 Bölme parçaya bölünür.  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler Ossiloscope/Ossiloskop Ekranı Çok büyük ve çok küçük voltaja sahip akımları, sinyaller düğme ile ayarlayarak ekranda rahatlıkla incelenebilir. Birden fazla sinyali inceleme imkanı sağlar. Faz değişiminin osiloskopta görünümü Dalga sinyalinin frekansı, genliği, periyodu, fazı gibi fiziksel özellikleri inceleme imkanı sağlar. Devreye her zaman paralel bağlanmalıdır. Görsel 1 “Beat” atma dalgasının osiloskopta görünüm  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler ALTERNE AKIM ve DEVRELER Ossiloscope/Ossiloskop Devamı: Kullanım alanları: Elektronik aletlerin kalibrasyonunda kullanılır. Psikoakustik ölçümlerde kullanılan sinyallerin analizinde kullanılır. Endüstri ve askeri alanlarda gürültünün analizinde kullanılır. Elektronik sinyallerin tanımlanmasında, ölçülmesinde ve karşılaştırılmasında kullanılır.  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler Kapasitör (Kondansatör) Elektronların kutuplanıp elektriksel yükü elektrik alanın içerisinde depolayabilme özelliklerinden faydalanılarak yalıtkan bir malzemenin iki metal tabaka arasına yerleştirilmesiyle oluşturulan temel elektrik ve elektronik devre aleti. Elektrik yükü depolama, AC/DC arasında dönüşüm yapmada kullanılır. Kapasitor sembolü İki iletken metal tabaka bir yalıtkan malzeme ile ayrılır.  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler İndüktör Alternatif akımla beslenen devrelerde, manyetik akımı değiştirmek suretiyle akım (indüksiyon akımı) yaratan araç. İçinden geçen akım değiştikçe iki ucu arasında potansiyel farkı oluşan bir devre elemanı, bir çeşit akım kaynağıdır. İndüktör sembolü  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler Elektronik Filtreler Elektrik sinyal içindeki belirli frekansların geçişine izin verip, diğerlerini geçirmemek için kullanılır. Ideal low-pass filter Ideal high-pass filter Ideal band-pass filter  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler Attenuator (Sinyali zayıflatan pasif eleman) Sinyalin tüm frekanslarında voltaj amplitutunu eşit şekilde azaltan devrelerdir. Sinyalin dalga formunu bozmadan amplitutu azaltır. Amplifikatörün tersidir. Amplifikatör sinyalin kazancını artırır. Resistör ile çalışır, switch ile kontrol edilir. Odyometrelerde de kullanılır. Sinyali 5, 10, 20 dB adımlarla azaltabilir.  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler Elektrik Devresi içindeki pasif Elektrik Devresi içindeki aktif komponentler: komponentler: Sinyale güç eklemezler. Pil, batarya, DC güç desteği gibi dış Filters kaynaklar ile ekstra bir güç sağlayarak, AC Transistor Attenuators sinyalinin gücünü artırırlar. Sinyalin , akımın gücünü artırır. Resistors Yarı iletken bir elektronik Capasitor devredir. Inductor Üç kutupludur. Diodes Görsel 2  Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler Amplifier (Amplifikatör) Differential Amplifier Elektrik sinyalin, amplitutunu yükseltirken, sinyalin İki sinyal kaynağı arasındaki voltaj girdi ve çıktı biçimlerinin birbiri ile eşleşmesine farkını amplifiye eder. sağlayan devredir. İşitsel beyinsapı cevap ölçümlerinde kullanılır. Operasyonel amplifikatör Mavi sinyalin amplitutu, kırmızı sinyalin 2 katı kadar amplifiye edilmiştir. Amplifikatör devresi Teknik Donanım ve Yazılım için Temel Bilgiler + VDC Voltage Source Potansiyometre - + I DC Current Source - _ Battery + Ground/Common Açık anahtar/switch Kapalı anahtar/switch.