Glia Hücreleri PDF

Glia hücreleri Glia hücreleri:  Sinir dokusuna metabolik ve yapısal destek sağlayan hücreler  Sinir sistemi için özelleşmiş bağ dokusu hücreleri olarak kabul edilir  Nöronlar gibi uyarılabilme özellikleri yok  Sınıflama:  Mikroglia  Makroglia Glia hücreleri Mikroglia:  Makrofajlardan gelişir...

Glia hücreleri Glia hücreleri:  Sinir dokusuna metabolik ve yapısal destek sağlayan hücreler  Sinir sistemi için özelleşmiş bağ dokusu hücreleri olarak kabul edilir  Nöronlar gibi uyarılabilme özellikleri yok  Sınıflama:  Mikroglia  Makroglia Glia hücreleri Mikroglia:  Makrofajlardan gelişir  MSS’de hasar görmüş veya dejenere olmuş bölgelerdeki hücresel artıkları fagosite ederler Glia hücreleri Makroglia:  MSS:     Astrositler Oligodendrositler Ependim hücreleri Periferik sinir sistemi:   Schwann hücreleri Satellit hücreler Glia hücreleri Makroglia:  Astrositler:   MSS’de nöronların beslenmesi ve kan-beyin bariyerinin oluşması gibi önemli fonksiyonları üstlenirler MSS’ni dıştan saran glial membran (membrana limitans glialis)’ı oluştururlar Glia hücreleri Makroglia:  Oligodendrosit:  Aksonları saran miyelin kılıflarını yapar  MSS’de birkaç miyelinsiz aksonu bir arada sararak neurolemma denilen kılıfı oluşturur  Neurolemma miyelinli aksonları da en dıştan sarar Glia hücreleri Makroglia:  Ependim hücreleri:  MSS’deki boşlukların (ventriküller ve canalis centralis) duvarını döşeyen epitel tabakasını oluşturur Glia hücreleri Makroglia:  Schwann hücreleri:   Periferde aksonları saran miyelin kılıflarını yapar Aksonları saran neurolemma denilen kılıfı oluşturur Glia hücreleri Makroglia:  Satellit hücreler:  Periferik sinir sistemindeki ganglionlar içerisinde bulunan nöronlara yapısal destek sağlar Sinir sistemi Anatomik sınıflama:  Merkezi sinir sistemi ( MSS):    Cerebrum Medulla spinalis Periferik sinir sistemi:   Cranial sinirler Spinal sinirler  Otonom sinir sistemi kısmen MSS’de, kısmen de periferik sinir sisteminde Sinir sistemi Fizyolojik ( Fonksiyonel ) sınıflama:  Somatik sinir sistemi: kas, deri ile ağız ve burun boşluğundaki mukoza gibi vücut yapılarını inerve eder  Otonom sinir sistemi:  Düz kasların, bezlerin ve kan damarlarının aktivasyonunu kontrol eder  İnerve ettiği yapılardan kaynaklanan duyusal impulsları MSS’ye taşıyan sensitif lifler içerir Systema nervosum Systema nervosum MSS Santral sinir sistemi:  Prosencephalon (forebrain)     Mesencephalon (midbrain) Rhombencephalon (hindbrain)    Telencephalon (beyin hemisferleri) Diencephalon (epithalamus, thalamus, hypothalamus, subthalamus) Metencephalon (pons ve cerebellum) Myelencephalon (medulla oblongata) Medulla spinalis MSS / Beynin embriyolojik gelişimi Primary vesicle Prosencephalon Mesencephalon Secondary vesicle Oluşum telencephalon Cerebral cortex Cerebral white matter Basal ganglia diencephalon Thalamus Hypothalamus Subthalamus Epithalamus mesencephalon Midbrain metencephalon Cerebellum Pons myelencephalon Medulla oblongata Rhombencephalon MSS Beyin sakı:    Medulla oblongata Pons Mesencephalon MSS  Prosencephalon, cerebellum ve beyin sakı : cranium içerisinde  Medulla spinalis: canalis vertebralis içerisinde MSS   Substantia alba (beyaz cevher):  açık sarı renkte  aksonların yoğun olduğu bölgeler  miyelin kılıftan dolayı Substantia grisea (gri cevher ):  daha koyu renkte  nöronların yoğun olduğu bölgeler MSS  Nucleus: MSS’de belirli fonksiyonları yerine getirmek üzere bir arada bulunan nöron grupları  Tractus ( = fasciculus ): belirli fonksiyonlarla ilgili olan akson grupları PERİFEREK SİNİR SİSTEMİ Periferik sinir sistemi Oluşturanlar:  MSS dışına çıkan aksonların oluşturduğu periferik sinirler   Medulla spinalis'ten 31 çift çıkar  Beyin ve beyin sakından 12 çift çıkar MSS dışında nöronların toplu olarak bulunduğu ganglionlar Periferik sinir sistemi Periferik sinirler  Akson endoneurium ( bağ doku )  Fasciculus (birkaç yüz akson) perineurium ( bağ doku )  Periferik sinir (birkaç fasciculus) epineurium ( bağ doku ) Periferik sinir sistemi Periferik sinirler  Afferent sinirler: reseptör organlardan gelen duyuları MSS’ne taşır  Efferent sinirler: MSS’nin oluşturduğu motor cevapları efektör organlara taşır Periferik sinir sistemi Efferent sinirler   Somatik efferent sinirler (somatik motor-somatomotor)  Hücre gövdeleri MS ön boynuzu veya beyin sakındaki somatik motor nucleus'larda  Somatik efferent (general somatic efferent-GSE)  Özel visseral efferent (special visceral efferent-SVE) Visceral (otonomik) efferent sinirler  = Genel visseral efferent (general visceral efferent-GVE)  Hücre gövdeleri otonomik ganglionlarda Periferik sinir sistemi Efferent sinirler  Somatik efferent (somatik motor-somatomotor) sinirler:     genel somatik efferent (general somatic efferent-GSE) sinirler de denir çizgili kaslara gider sinir-kas kavşağı adı verilen bölgedeki motor son plakta sonlanır hücre gövdeleri medulla spinalis'in ön boynuzunda veya beyin sakındaki somatik motor nucleus'larda Periferik sinir sistemi Efferent sinirler  Somatik efferent (somatik motor-somatomotor) sinirler:  Özel visseral efferent (special visceral efferent-SVE) sinirler:     pharynx ve larynx kasları yüzün mimik kasları çiğneme kasları orta kulak kasları Periferik sinir sistemi Efferent sinirler  Visseral (otonomik) efferent sinirler    = Genel visseral efferent (general visceral efferent-GVE) Hücre gövdeleri otonomik ganglionlarda İnervasyon:  kalp kası (cardiomotor)  organ düz kası (visceromotor)  damar duvarı düz kası (vasomotor)  kıl kökü düz kası (pilomotor)  GİS bezleri (secretomotor)  ter bezleri (sudomotor) Periferik sinir sistemi Afferent sinirler   Somatik afferent sinirler  genel somatik afferent (general somatic afferent-GSA) sinirler  özel somatik afferent (special somatic afferent-SSA) sinirler Visseral (otonomik) afferent sinirler   genel visseral afferent (general visceral afferent- GVA) sinirler özel visceral afferent (special visceral afferent-SVA) sinirler Periferik sinir sistemi Afferent sinirler  Somatik afferent sinirler:  Genel somatik afferent (general somatic afferent-GSA) sinirler:    reseptörlerden aldıkları duyuları MSS’ne iletir hücre gövdeleri ilgili oldukları duyu ganglionlarında genel somatik duyular:  genellikle şuura ulaşan duyular  dokunma, basınç, deri ile algıladığımız ağrı, sıcak ve soğuk duyuları  kas ve eklemlerden gelen hareket ile ilgili duyular Periferik sinir sistemi Afferent sinirler  Somatik afferent sinirler:  Özel somatik afferent (special somatic afferent-SSA) sinirler:  özel somatik duyuları taşıyan sinirler  işitme, görme ve denge Periferik sinir sistemi Afferent sinirler  Visseral (otonomik) afferent sinirler :  Genel visseral afferent (general visceral afferent- GVA) sinirler:    genel visseral duyuları taşırlar (gerilme ve düz kas spazmı vs ile oluşan ağrı ) Bu duyuların büyük bir bölümü şuura ulaşmaz Reseptörleri OSS tarafından kontrol edilen organ ve yapılarda Periferik sinir sistemi Afferent sinirler  Visceral (otonomik) afferent sinirler :  Özel visceral afferent (special visceral afferent-SVA) sinirler:    Özel visceral duyuları taşırlar Şuura ulaşan duyulardır Koku ve tat duyuları