Virüslerin Genel Özellikleri PDF
Document Details

Uploaded by GladBigfoot
Maltepe Üniversitesi Tıp Fakültesi
Tags
Summary
Bu belge, virüslerin genel özelliklerini, çoğalma mekanizmalarını, tanı yöntemlerini ve sınıflandırma prensiplerini özetlemektedir. Virüslerin üretilmesi, hücre kültürleri, embriyonlu yumurtalar ve deney hayvanları gibi laboratuvar tekniklerini içerir.
Full Transcript
Genel Özellikler Tek tip nükleik asit – RNA – DNA Çok küçük; 20-300nm – En büyük virus (pox)= en küçük bakteri (klamidya) Antibiyotiklere duyarlı değiller 1 Çoğalma Replikasyonla (kopyalanma) – Replikasyon enzimleri RNA polimeraz Revers transkriptaz (RNA dan DNA) DNA polimeraz Makromolekül sentezler...
Genel Özellikler Tek tip nükleik asit – RNA – DNA Çok küçük; 20-300nm – En büyük virus (pox)= en küçük bakteri (klamidya) Antibiyotiklere duyarlı değiller 1 Çoğalma Replikasyonla (kopyalanma) – Replikasyon enzimleri RNA polimeraz Revers transkriptaz (RNA dan DNA) DNA polimeraz Makromolekül sentezleri konak hücre ile aynı – Seçici toksik ilaç geliştirilmesini kısıtlar 2 Tanımlar Morfolojik yapı – Kapsomer: Virus yüzeyinde viral proteinin oluşturduğu oligomerler – Kapsid: Kapsomerlerden oluşan protein kılıf – Nükleokapsid: Nükleik asit+kapsid – Zarf: Nükleokapsidi çevreleyen membran – Peplomer: Zarf yapısındaki glikoprotein birimleri 3 Tanımlar-devam Hemaglütinin: Yüzeyde eritrositleri aglütine eden birimler Core=özyapı: Nükleik asit+ protein/replikatif enzim Viral genom: Viral nükleik asit Virion: Eksiksiz tüm virus partikülü Prion: Küçük glikoprotein yapılar Viroid: Bitkilerde hastalık yapar. Protein tabaka içermez. 4 Viral Genom RNA / DNA Tek iplikli / çift iplikli Haploid (Retroviruslar hariç) Lineer / çembersel (çift iplikli DNA) RNA virusları genelde tek iplikli – Pozitif polariteli: parental RNA=mRNA – Negatif polariteli: RNA polimeraz içerir 5 Viral kapsid Genomu çevreleyen protein kılıf – Bütün virüsler kendileri kodlar 1. Kubik simetri: Yuvarlak görünümlü – İkozahedron: 20 eşkenar üçgen – Hem DNA, hem RNA virüslerinde 2. Helikal simetri: Silindirik yapı – Sadece RNA viruslarında – İnsanda hastalık oluşturanların tümü zarflı 3. Kompleks yapılılar – Poks ve filovirüsler 6 Viral Zarf iPad 10 2024-03-18 21:18:01 -------------------------------------------Viral zarf, virüs partikülünün dışını çevreleyenbir membrandır. Bu zarf, dışta bulunan glikoproteinler ve altında yer alan matriks (M) proteinleri ile karakterizedir. M proteinleri, virüsün tomurcuklanması sürecinde önemli bir rol oynarlar. Dışta glikoproteinler Altta matriks (M) proteinleri: Tomurcuklanmada görev alır Lipit çözücülere (eter, kloroform vb) duyarlı Viral glikoproteinlerin görevleri Viral zarf, lipit çözücülerine (örneğin eter, kloroform vb.) duyarlıdır, bu da zarflı virüslerin lipid bileşenleri sayesinde bu tür maddelere karşı hassas oldukları anlamına gelir. Viral glikoproteinlerin birkaç önemli görevi vardır: 1. Konak hücreye tutunma (adsorpsiyon), penetrasyon ve füzyon gibi enfeksiyon süreçlerine katkıda bulunurlar. 2. Bazı viral glikoproteinlerin nörotoksik etkileri olabilir, yani sinir hücrelerine zarar verebilirler. 3. Bazı viral glikoproteinler, hemaglütinasyon adı verilen bir süreci başlatarak, eritrositleri (kırmızı kan hücreleri) bir araya getirerek aglütinasyon oluşturabilirler. Bu özellik, virüslerin laboratuvar tanısında kullanılabilir. – Konak hücreye tutunma-adsorbsiyon, penetrasyonfüzyon – Nörotoksik etki – Hemaglütinasyon 7 DNA virüsleri çoğunlukla çift iplikli – Lineer veya çembersel – Parvovirüsler tek iplikli RNA virüsleri çoğunlukla tek iplikli – Pozitif polariteli Parental RNA m-RNA olarak kullanılır – Negatif polariteli Virion RNA polimeraz içerir, pozitif RNA sentezler – Reoviridae çift iplikli, segmentli, RNA polimerazlı 8 Adlandırma örnekleri Konak – Hayvan – Bitki - Bakteri Yapı – Rotavirüs Etki – Papovavirüs Çoğalma mekanizması – Retrovirüs Enfeksiyon yeri – Adenovirüs – Enterovirüs İzolasyon yeri – Norwalk virüsü – Coxsackie virüsü 9 Sınıflandırma örnekleri Hastalıklar – Hepatit virüsleri Bulaş yolu – Solunum yolu virüsleri Vektör – Arbovirüsler 10 Virüsler ve hastalıklar Soğuk algınlığı – – – – – Rinovirüs Adenovirüs Grip virüsü RSV … Herpesvirüs – – – – – – Uçuk Menenjit Ansefalit Gingivostomatit Keratokonjonktivit … 11 DNA virüslerinin genel özellikleri DNA stabildir Genom çekirdekte replike olur (pox hariç) Çoğu persistan enfeksiyon etkenidir – Latent – Ölümsüzleştiren Sentez konak sentezine benzer Erken genler DNA-BP ve enzimleri kodlar Geç genler yapısal proteinleri kodlar 12 RNA virüslerinin genel özellikleri RNA labil ve geçicidir Çoğu sitoplazmada çoğalır Kendi RNA-bağımlı RNA polimeraz enzimlerini yapmak zorundadırlar – - polariteli:polimeraz enzimlerini yanında taşır RNA mutasyona açıktır 13 Zarfın katkıları Çevre koşullarına duyarlıdır – Asit, deterjan, kuruluk, ısı Çoğalma sırasında konak hücre membranını değiştirir Tomurcaklanma ile dışarı çıkma şansı verir 14 Virusların Üremesi 1. Tutunma-adsorbsiyon – Zarf veya kapsiddeki glikoprotein/ proteinler ile hücreye bağlanma 2. Penetrasyon: Virusun konak hücre içine alınması – Pinositoz: küçük viruslar – Endositoz: zarfsız viruslar – Füzyon: zarflı viruslar 15 Virusların Üremesi-devam 3. Soyunma – 4. Viral genomun kapsidden ayrılması Viral ürün sentezi – – RNA virusları: sitoplazmada DNA virusları: çekirdekte Erken mRNA sentezi Erken protein sentezi Viral nükleik asit sentezi Geç mRNA sentezi Geç protein sentezi 16 Virusların Üremesi-devam 5. Toplanma-virion oluşumu – RNA virusları: sitoplazmada – DNA virusları: çekirdekte – Önce kapsid, sonra içine nükleik asit 6. Olgunlaşma- salınım – Hücrenin erimesi: çıplak viruslar – Tomurcuklanma: zarflı viruslar 17 Zorunlu hücre içi parazitidirler Canlı hücre dışında metabolik aktivite göstermezler Konak hücreden bağımsız enerji üretimi yapamaz ve protein sentezleyemez, çoğalamazlar Viral kapsid Nükleik asidi içerisinde paketleyen protein kılıf Kapsomer adı verilen polipeptidlerden oluşur Viral kapsid Virüs partikülüne morfolojik karakterini verir (zarfsız viruslarda) Virüsün ürediği konak hücreye olan özgüllüğünü oluşturur (zarfsız viruslarda) Virüsün konak hücreye adsorbe olmasını sağlar Virüsün nükleik asitini nükleazlardan korur Kapsid yapısı genellikle bir simetri gösterir Kübik simetrili virüsler En tipik örneği ikozahedral yapıdır. İkozahedron, 20 eşkenar üçgen, 12 köşesi olan bir polihedrondur. Kübik (ikozahedral) simetrili virüsler Hem RNA hem DNA ikozahedral kapsit içine paketlenebilir Helikal simetrili virüsler Kapsidi oluşturan kapsomerler bir eksen etrafında heliks oluşturacak şekilde dizilmişlerdir Kapsomerler tek bir polipeptidden oluşmuştur Helikal simetrili kapsitler sadece RNA paketleyebilmektedir İnsanlarda hastalık oluşturan bütün helikal simetrili viruslar zarflıdır Nükleokapsid Viral nükleik asit ve kapsid Yalnızca nukleokapsid virüsler adı verilmektedir içeren virüslere çıplak (zarfsız) Viral zarf Tüm viruslarda bulunmaz Nükleokapsidi çevreler Lipid + glikoprotein yapısındadır Viral zarfta yer alan proteinler 1. Glikoproteinler 2. Matriks proteinleri Glikoproteinler Transmembran proteinlerdir Peplomer adını alırlar Virionun hücreye adsorbsiyonu ve penetrasyonu sağlarlar Hemaglütinin, Nöraminidaz, Füzyon proteinleri bu yapıda yer alır Matriks (M) proteinleri Genellikle glikozillenmiş proteinlerdir Bazıları transmembran proteinlerdir, hidrofobik bağlarla lipid tabakaya uzanırlar Zarflı virüslerin hücre membranından tomurcuklanma yoluyla olgunlaşmasında önemli rol oynarlar Konak hücreye tutunma ve adsorbsiyon Konak hücrede 103-104 reseptör içerir. Reseptöre tutunma muhtemelen elektrostatik kuvvetler ile Çıplak viruslarda kapsid proteinleri Zarflı viruslarda peplomerler ile tutunur. Zarflı virusların çoğu füzyon yolu ile (viral zarf ile hücre membranı arasında kaynaşma olur, nükleokapsid direkt olarak sitoplazmaya bırakılır) Kapsidin soyulması Viral nükleik asit sentezi için kapsidden ayrılır. Bazılarında (örneğin polioviruslar) absorbsiyonu takiben başlar. Bazılarında lizozomal enzimler veya proteolitik enzimler tarafından kapsid parçalanır. Reoviruslar ve poxviruslarda kapsid kısmen parçalanır. Biyosentez Poxvirus hariç bütün DNA virusları konak nükleusunda Ortomiksoviruslar (influenzavirus) ve retroviruslar (örn; HIV) hariç RNA virusları sitoplazmada replike olurlar. Pozitif iplikli RNA virüsleri Viral (parental) RNA’yı direkt olarak mRNA şeklinde kullanırlar RNA polimeraz enzimi içermezler Negatif iplikli RNA virüsleri Viral (parental) RNA’yı direkt olarak mRNA şeklinde kullanamazlar Negatif ipliğe karşılık pozitif RNA ipliği sentezlemek zorundadırlar RNA polimeraz enzimi içerirler Viral ürünlerin biraraya toplanması, olgunlaşma ve salınım Sitoplazmada ya da nükleusta Enfektif virüs partikülü (virion) oluşur Çıplak virüslerde nükleik asit + kapsid Zarflı virüslerde nükleik asit + kapsid + zarf Virusların üretilmeleri iPad 10 2024-03-19 12:21:49 1. Hücre kültürleri 2. Embriyonlu yumurta 3. Deney hayvanları -------------------------------------------Evet, virüslerin üretilmesinde yaygın olarakkullanılan yöntemler hücre kültürleri, embriyonlu yumurta ve deney hayvanlarıdır. Hücre kültürleri, virüslerin hücrelerde çoğalmasını sağlayan bir ortam sağlar. Embriyonlu yumurta yöntemi, virüslerin embriyonik yumurtanın içinde çoğalmasına olanak tanır. Deney hayvanları ise virüslerin enfekte olmasını ve hastalık geliştirmesini sağlayarak virüslerin incelenmesine ve çalışılmasına imkan verir. Bu yöntemler, virüslerin yapılarını, davranışlarını ve potansiyel tedavilerini anlamak için önemlidir. Viral hastalıkların tanısı neden önemli? Viral tanı testlerinin mutlaka yapılması gerektiği durumlar – – – – – – – Enfeksiyon sebebini bulmak Gebelerdeki enfeksiyonlarda, Karantina kararı vermek için, Sürveyans (takipte), Kan vericilerin taranması, Uygun antiviral tedavinin başlanması, Yeni sendrom ve salgınların araştırılması gibi.. 39 Viral enfeksiyon tanısı Hastanın öyküsü Semptomları Bulguları 5 duyu Laboratuvar – Doğrulama – Sonucu tanımlama – Epidemiyolojik takip 40 Laboratuvar yöntemleri iPad 10 2024-03-19 12:29:38 -------------------------------------------Laboratuvar yöntemleri arasında viral enfeksiyonlarıntanısında kullanılan çeşitli teknikler bulunmaktadır: Üretme Sitopatik etkiler için sitoloji Elektron mikroskopi Viral yapıları saptama (protein, enzim, DNA, antijen) Serolojik olarak antikor yanıtlarını saptama 1. **Üretme**: Virüslerin hücre kültürlerinde üretilmesi ve çoğaltılması yöntemidir. 2. **Sitopatik etkiler için sitoloji**: Viral enfeksiyonun neden olduğu hücresel değişikliklerin mikroskop altında incelenmesi. 3. **Elektron mikroskopi**: Virüs partiküllerinin ve enfeksiyonun hücreye etkilerinin görüntülenmesi için kullanılır. 4. **Viral yapıları saptama**: Viral proteinler, enzimler, DNA veya antijenlerin tespit edilmesi yoluyla enfeksiyonun doğrulanması. 5. **Serolojik testler**: Hastanın kanında veya vücut sıvılarında bulunan antikorların varlığının veya yoğunluğunun ölçülmesi yoluyla enfeksiyonun tanınması. 41 Virusların üretilmesi Deney hayvanı Embriyonlu yumurta Hücre kültürü – Virüsün kapsid veya zarf proteinlerine, ayrıca konak hücre reseptörlerine göre farklı hücrelerde üreyebilirler Tüm virüsler üretilemez – Örn: Hepatit B virüsü, papilloma virüs 42 Deney Hayvanlarının Kullanılması Rutin tanıda tercih edilmez. Araştırma amaçlı kullanılır. -patogenez çalışmaları -antiviral ilaç geliştirilmesi -aşıların test edilmesi 43 Deney hayvanı seçimi Genellikle fare, tavşan, kobay, gibi hayvanlar kullanılır. Virüs üretimi için o virüse duyarlı deney hayvanlarının seçilmesi gerekir. Bakımının kolay olması ve kolay bulunması nedeniyle fare tercih edilir. İnsanlardaki hastalıklara benzer bir tablo oluşturulması yönünden en önemli deney hayvanı maymundur. Deneye alınacak hayvanlar sağlıklı olmalıdır. 44 iPad 10 2024-03-19 13:02:38 Embriyonlu Yumurtada Virüslerin Üretilmesi Genel özellikler: -------------------------------------------Embriyonlu yumurtada virüs üretimi için tavuk yumurtaları tercih edilir. En uygun olanlar, beyaz kabuklu olanlardır çünkü embriyonun ve damarlanmaların görülmesi kolaydır. Yumurtaların, sallanmamış olması, belirli sıcaklık aralıklarında muhafaza edilmesi ve farklı ekimler için uygun günlerde seçilmesi önemlidir. Genellikle 55-60 gram ağırlığında yumurtalar tercih edilir çünkü bu ağırlık aralığı, enfeksiyonların uygun şekilde gelişmesi için idealdir. İnokülasyon için en uygun yumurta beyaz kabuklu tavuk yumurtasıdır. -embriyonun ve damarlanmaların görülmesi kolay Yumurta; -Sallanmamış, -5˚C’nin altında ve 20˚C’nin üstünde kalmamış, -Farklı ekimler için farklı günler -55-60 gram ağırlığında olmalı 45 Embriyonlu yumurta Yumurtanın – – – – Sarı kesesine Amniyotik zarına Allantoik boşluğuna Embriyosuna ekim yapılabilir 46 Embriyonlu yumurtada üretilen bazı virüsler Embriyo bölgesi Amniyotik kese Korioallantoik kese Sarı kese Korioallantoik membran Virüs Kabakulak virüsü İnfluenza virüsleri Kuduz virüsü, arbovirüsler Variola virüs 47 Embriyonlu yumurtada virüs üreme belirtileri 1 Embriyonun ölümü 2Zarlarda lezyon oluşumu 3-Hemaglütinin oluşumu 4 Viral antijenlerin oluşumu 5 İnklüzyon cisimciği oluşumu 48 Klinik örneklerden virüs izolasyonu - zaman alıcı, - zahmetli, - pahalı, - bazı virüsler hücre kültüründe üretilemez, - her virüs için uygun sistemler yok, -tam donanımlı laboratuvarlar ve deneyimli elemanlar gerektirir. 49 Önemli noktalar Hasta bilgisi, mevsim, yer, ön tanı bilgileri gerekli Örnek uygun yerden alınmalı Örnek erken alınmalı Laboratuvara çabuk ulaşmalı, gerekirse özel taşıma besiyerlerinde bekletilmeli – Zarflılar oda ısısında çabuk inaktive olur 50 Hücre kültürleri Canlı dokudan alınan hücreler in vitro koşullarda yaşatılır ve üretilir – Canlılar: İnsan, maymun, tavşan, fare vb. – Dokular: Böbrek, akciğer, tümör, amnion zarı vb. 51 Hücre kültürleri Primer tripsin ve kollajenazla dokular ayrıştırarak elde edilir – Tek tabaka fibroblast, epitel – Süspansiyon lenfosit Dana serumu, beslenme faktörleri, tampon sistemi, antibiyotikler içinde hücreler üretilir Pasajlanarak sekonder kültürler oluşturulur ve 196C’de saklanır 52 Hücre Kültürleri Hücre kültürleri üç bölümde incelenir: 1)Primer hücre kültürleri 2)Sekonder veya diploid hücre kültürleri 3)Sürekli veya heteroploid hücre kültürleri 53 Primer hücre kültürleri Özellikler; Orijinal dokudan in-vitro şartlarda direkt olarak hazırlanan hücre kültürleridir. Fenotipik ve genotipik özellikleri konak ile aynıdır. Birkaç pasajdan sonra üreyebilme yeteneklerini kaybederler. Virüs izolasyonu için en duyarlı ve en uygun sistemdir. 54 Primer hücre kültürleri Kullanılan organlar; -insan embriyonu böbreği (HEK) -insan amniyonu (HAM) -rezüs maymun böbreği (RhMK) -yeşil maymun böbreği (GMK) -tavşan böbreği (RK) 55 Sekonder hücre kültürü Tanım; Primer hücre kültürlerindeki hücreler, şişe içinde bol miktarda üretildikten sonra tripsinle muamele edildiklerinde katı yüzeyden ayrılırlar. Uygun yoğunlukta yeni şişelere bölünerek pasajlanırlar. Seri pasajlarla çoğaltılarak devam ettirilen bu hücrelere diploid veya sekonder hücre kültürleri denir. Özellikler; - Fenotipik ve genotipik özellikleri konak ile aynıdır. - En fazla 50 kez pasajları yapılabilir. 56 Sürekli hücre kültürü Tanım: Diploid hücre kültüründeki hücrelerde, yaklaşık 40-50.nci pasajdan sonra oluşan hücre kültürleridir. Hücreler; *spontan bir dejenerasyon, *spontan transformasyon, *fenotipik ve genotipik değişime uğrar. -kromozomlarda gen mutasyonları ve kayıpları Kromozom sayısı konaktan farklı sürekli hücre kültürleri oluşur. -Vital özelliklerini taşıyan kromozomlarını kaybetmemişlerse 57 Sürekli hücre kültürü Özellikler; Teorik olarak sonsuz kez pasajları yapılabilir. Genellikle habis tümörlerden elde edilirler. Kromozom sayıları sabit değildir. Örnekler; -insan larinks epidermoid karsinomu (Hep-2: HeLa!) -insan nazofarinks karsinomu (KB: HeLa!) -insan serviks karsinomu (He-La) -yeşil maymun böbreği (Vero) 58 Yoru m Her virüs üremesi değer taşımaz – Steril doku/sıvılardan mı? – İmmun sistem baskılanması/strese sekonder – Asemptomatik virüs saçma 59 Sitopatik etki Virüsle enfekte hücrenin görünümündeki değişikliktir. Bu değişiklik; -boy -şekil -çok çekirdekli dev hücreler (sinsitya) oluşturmak üzere hücrelerin kaynaşması olabilir. -hücrelerin yapıştığı yüzeyden ayrışması Ölmekte olan veya ölü hücrelerin bir göstergesidir. 60 Sitopatik etki Virüslerin replikasyon özelliği ve örnekteki miktarlarına bağlı olarak farklı sürelerde ortaya çıkar. *HSV 3-5 gün *Kızamık virüsü 7-10 gün *CMV >15 gün Sitopatik etkinin saptanması virüsün ürediğini gösterir, tipini belirlemez. 61 İnklüzyon cisimcikleri Virusların konak hücre içinde çoğaldıkları yerlerde virus partiküllerinin ve viral ürünlerin toplanması ile oluşan yapılardır. Giemsa ve hematoksilen eozin ile boyanır. Kuduz (Rabies) Negri cisimcikleri Herpes simplex virus (uçuk virusu) ve Varicella zoster virus (suçiçeği virusu) Cowdry tip A CMV “baykuş gözü” Prionlar Nükleik asid içermeyen iPad 10 2024-03-19 15:06:45 -------------------------------------------Prionlar, birçok bakteri, virüs veya mantar gibi geleneksel bir hücre yapılarına sahip değildirler. İlginç bir şekilde, prionlar nükleik asit içermezler, bu da onları diğer patojenlerden farklı kılan önemli bir özelliktir. Bunun yerine, proteinlerin anormal bir şekilde katlanması sonucu oluşurlar. Prionlar, normalde var olan bir proteinin yanlış katlanması veya değişikliği nedeniyle oluşur. Bu yanlış katlanma sonucunda, normalde zararsız olan proteinler, patojenik ve zararlı hale gelirler. Bu yapıdaki prionlar, diğer normal proteinlerle etkileşime girerek ve onları da yanlış katlanmaya iterler, bu da enfeksiyonun yayılmasına neden olur. Nükleazlardan, UV ışınlarından etkilenmeyen Amiloid (siyaloglikoprotein) yapısında Helikal, çok küçük moleküler yapılar Hücrelerde, normalde "Prion Protein" olarak bilinen bir proteinin yanlış katlanması sonucu prionlar oluşur. Bu normalde PrPc olarak adlandırılan hücresel prionlar, hastalık durumunda patolojik prionlar olan PrPSc'ye dönüşebilirler. PrPSc, beyinde birikerek nöronal hasara ve nörodejeneratif hastalıklara yol açabilir. Prion hastalıkları arasında Creutzfeldt-Jakob hastalığı (CJD), kuru doku (vCJD), scrapie (koyun ve keçi hastalığı) ve bovine spongiform ensefalopati (BSE) gibi ciddi nörodejeneratif hastalıklar bulunur. Bu hastalıklar genellikle beyin dokusunda belirgin boşalmalara ve Prionlar Üst canlılarda (memelilerde) – Hücresel Prionlar (PrPc) Hastalarda – Patojen Prionlar (Scrapie-PrPSc) PrPc Normalde insanlardaki form 20. kromozomun kısa kolundaki PRNP geni tarafından kodlanır Antijenik değildir - antikor sentezini uyarmaz PrPc iPad 10 2024-03-19 15:23:02 -------------------------------------------Ekstrasellüler prionlar, amiloid yapıda uzantılarasahiptirler ve uzun süreli proteaz muamelesine duyarlıdırlar. Bu, prionların özelliklerinden biridir. Amiloid yapıda uzantılar, normal proteinlerin anormal bir şekilde katlanması sonucu oluşan lif benzeri yapılar olarak tanımlanır. Uzun süreli proteaz muamelesi, proteaz enzimlerinin uzun bir süre boyunca prionlara maruz kalması anlamına gelir. Proteazlar, proteinleri parçalayan enzimlerdir. Prionlar, bu uzun süreli proteaz muamelesine duyarlıdır, yani uzun bir süre proteaz enzimlerine maruz kaldıklarında parçalanabilirler veya etkisiz hale getirilebilirler. Bu özellik, prionların laboratuvar ortamlarında veya sterilizasyon süreçlerinde etkisiz hale getirilmesinde önemli bir rol oynar. Ekstrasellüler, amiloid yapıda uzantı Uzun süreli proteaz muamelesine duyarlı YY CHOs -Strands N181 A Octapeptid Repeat Region 144-157 N197 B 172-193 S S C 200-227 GPI: Glikozil fosfatidil inozitol GPI Sitoplazmik Membran PrPc MSS (Merkezi Sinir Sistemi) hücrelerinde sentezlenir Daha az olarak Akciğer Kalp Böbrek Pankreas Testis Lökositler ve trombositlerde de sentezlenir PrPc Nöromusküler bileşkede yer alırlar Sinaptik repolarizasyon ve/veya bakır bağlanma olayları antioksidan özellik Biyolojik ömrünü tamamlayınca siyalik asitlerini kaybeder kolayca parçalanır, ortamdan uzaklaştırılır PrPSc Patojenik form İlk kez koyunda kaşıntı hastalığında Memeliler arasında “aktarılabilir” PrPc ile aynı aminoasid diziliminde Özgün inflamasyon oluşturmaz Moleküler konfigürasyon (konformasyon) değişiklikleri nedeni ile biyokimyasal farklılıklar gösterir PrPc-PrPSc Farkları PrPc PrPSc Şekil Helikal (a-sarmal) Düz (b-yaprak) Yapı Yumuşak amiloid Sert amiloid Proteaza Duyarlı Dirençli İkisi de inflamasyon oluşturmaz PrPSc Rutin uygulanan sterilizasyon yöntemlerine, asidik pH’a ve standart pişirme ısılarına dirençlidir 121oC’da en az 4.5 saat 2 saat NaOH içerisinde bekletme, daha sonra 1 saat otoklav PrPSc Birikimi... MSS hücreleri içinde Scrapie Associted Fibril (SAF) proteinleri halinde birikir MSS’de vakuolizasyon Ortak özellik: İlerleyici, dejeneratif ve fatal seyirli, spongioform ensefalopati Bulaşıcı spongıoform ensefalopatiler Hayvan hastalıkları Scrapie (koyun ve keçi) merkezi sinir sistemini etkileyen nörodejeneratif ve öldürücü bir hastalığıdır Bovine Spongioforme Encephalopathy (BSE) (sığır) Bulaşıcı vizon ensefalopatisi Geviş getiren vahşi hayvanların bulaşıcı spongioform ensefalopatisi Kedigillerin spongioform ensefalopatisi İnsan hastalıkları Kuru (bulaşıcı) Sporadik Creutzfeldt-Jakob hastalığı (sCJH) Ailesel Creutzfeldt-Jakob hastalığı (fCJH) Varyant Creutzfeldt-Jakob hastalığı (vCJH) (bulaşıcı) Gerstmann-Straussler-Scheinker hastalığı Ölümcül ailesel uykusuzluk (fatal familial insomnia) Viroid Kapsidsiz, kısa RNA molekülü Nükleazlara dirençli Bitki hastalık etkenleri iPad 10 2024-03-19 15:43:58 Hepatit D virusu (defektif virus) HBV ile birlikte enfektif -------------------------------------------Hepatit D virüsü (HDV), bir defektif virüs olarak sınıflandırılır. HDV, hepatit B virüsü (HBV) ile birlikte enfekte olur ve replikasyon için HBV'nin yardımına ihtiyaç duyar. HDV, kendi kapsidi olmayan bir RNA virüsüdür ve hepatit D'ye neden olabilir. Bu virüs, HBV enfeksiyonu olan kişilerde ek bir enfeksiyon oluşturabilir ve hastalığın ciddiyetini artırabilir.