Хирургия экз-1 PDF

**«МАРАТ ОСПАНОВ АТЫНДАҒЫ БАТЫС ҚАЗАҚСТАН МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ»** **КОММЕРЦИЯЛЫҚ ЕМЕС АКЦИОНЕРЛІК ҚОҒАМЫ** \_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_ Султанова Г.Д. **АРАЛЫҚ БАҚЫЛАУҒА АРНАЛҒАН** **БАҚЫЛАУ- ӨЛШЕУ ҚҰРАЛДАРЫ** **Білім беру бағдарламасы: 6В10105- «Стоматология»** **Курсы: 3** **Пән атау...

**«МАРАТ ОСПАНОВ АТЫНДАҒЫ БАТЫС ҚАЗАҚСТАН МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ»** **КОММЕРЦИЯЛЫҚ ЕМЕС АКЦИОНЕРЛІК ҚОҒАМЫ** \_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_ Султанова Г.Д. **АРАЛЫҚ БАҚЫЛАУҒА АРНАЛҒАН** **БАҚЫЛАУ- ӨЛШЕУ ҚҰРАЛДАРЫ** **Білім беру бағдарламасы: 6В10105- «Стоматология»** **Курсы: 3** **Пән атауы: Хирургиялық стоматология негіздері** **Пәннің коды: HSN 3309** **Кредит саны: 3** Тест тапсырмаларын құрастырған: *м.ғ.к., доцент* \_\_\_\_\_\_\_\_\_\_ А.А.Тағаниязова Бақылау сұрақтарын құрастырған: *м.ғ.к., доцент* \_\_\_\_\_\_\_\_\_\_ А.А.Тағаниязова Тәжірибелік дағдыларды бағалауға арналған тапсырмаларды құрастырған: *м.ғ.к., доцент* \_\_\_\_\_\_\_\_\_\_ А.А.Тағаниязова Кафедра мәжілісінде талқыланып, бекітілді №\_\_\_ хаттама «\_\_\_\_\_»\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_\_20\_\_\_ж. Кафедра жетекшісі *м.ғ.к., доцент* \_\_\_\_\_\_\_\_\_\_ А.А.Тағаниязова **Ақтөбе, 2024** **Пән бойынша білімдерін, біліктерін және дағдыларын бағалауға арналған** **бақылау- өлшегіш құралдары** **1. Емтихан сұрақтары:** 1\. Құралдарды құрғақыстық шкафта стерилизациялау температура кезінде жүргізіледі:**180 градус 1 сагат** 2\. Операция жасау орнының көлемі: **14м2, әрбір келесі орындыққа 7м2** 3\. Бет-Жақ аймақтарына операциясын жасалатын орнын, қандай ертіндімен өңдейді? **Бетадин (повидон-йод)** 4\. Хирургтің қол өңдеуіне жатады: **қол жуу, антисептикалық өңдеу** 5\. Хирургия бөлімінің тазартылуы неше рет жасалады:**2 рет- ауысым арасында, жұмыс күнінен кейін** 6\.  Бастапқы стоматологиялық құрал жабдықтарға кіреді?**айна,зонд,пинцет(лоток)** 7\. Қосымша стоматологиялық құрал жабдықтар жинақталғын? **Шпатель, гладилка** 8\. Жылдың салқын кезеңіндегі стоматологиялық кабинеттің температуралық режимі (градус):**18-25 градус** 9\. Стерильды стол стерильдігін сақтайды (сағат):**6** 10\. Стоматолог дәрігердің жұмұс орнына арналған **стоматологиялық қондырғы, кресло, дәрі-дәрмектер мен материалдар тұратын стол, қозғалмалы орындық** 11\. Стоматологиялық айнаны стерилизациялауға қолданылатын жабдық**: 6% сутек асқын тотығы немесе 3% формалин** 12\. Операция бөлмесінің ауданы кем дегенде:**14м2, әрбір келесі орындыққа 7м2** 13\. Хирургиялық кабинеті бар стоматологиялық емханаларда кемінде болу керек:**3 бөлме, дәрігер қабылдауын күтетін, залалсыздандыру жасайтын, ота бөлмесі** 14\. Хирургтың қолын емдеу үшін мынаны пайдаланыңыз:**антисептик(спирт, хлоргексидин)** 15\. Кабинетті кварцтауды жүргізу керек:**күніне 1 рет 30 минут** 16\. Науқасты тексеру әдістерді қолданудан басталады: **айна, зонд, пинцет** 17\. Негізгі әдістерге жатады:**сұрау,қарау,пальпация,перкуссия,зондтау** 18\. Науқаспен сұхбаттасу мынаны анықтаудан басталады: **шағым** 19\. Ауыз қуысының шырышты қабаты қалыпты жағдайда: **бозғылт қызыл түсті** 20\. Науқасты тексеру мынадан басталады:**сұрап тексеру(шағым, анамнез)** 21\. Лимфа түйіндерін зерттеу кезінде келесі әдіс қолданылады:**пальпация** 22\. Жақ асты лимфа түйіндерін пальпациялағанда науқастың басы:**алдыға иілген (еңкейген)** 23\. Тістің қозғалғыштығы аспаптың көмегімен анықталады: **пинцет** 24\. Дәрігер науқастың беттін сыртқы тексеру кезінде байқайды:**симметриялылығын, тері жамылғысын, лимфа түйіндерін, самай төменгі жақ буыны жағдайы** 25\. Ауыз қуысын тексеру кезінде тістерді зондтау жүргізіледі? **Жегі қуысының бар екендігін, пародонтальды қалталарды және олардың тереңдігін, тіс шөгінділерін анықтау үшін** 26\. Науқасты тексеру басталады? **Шағым сұрау** 27.Қосымша тексеру әдісіне жатады:**рентгенография, термометрия, зертханалық,сиалометрия, ЭОД** 28.Ауыз қуысың текскру басталады: **ауыз кіреберісін тексеру(ерін, уздечки, қызылиек, ұрт шырышты қабаттары, тістем, тіс шөгінділерін)** 29\. Тіс-жұлу операциясында қолданылатын жансыздандыру түрі **жергілікті** 30\. Суйык наркотикалык курылымы бар ингаляциялык наркозга арналган:**изофлуран, севофлуран, десфлуран** 31\. Узак травмалык операциялардан кейин колданылатын наркоз **жалпы наркоз/эндотрахеалды** 32\. Жалпы жансыздандыру дегеніміз:**организмге наркотикалық дәрілер енгізу арқылы оорталық жүйке жүйесінің жұмысын терең тежеу** 33\. Стоматологиялық араласуларда қолданылатын жергілікті жансыздандыру түрі: **аппликациялық, өткізгіштік, инфильтрациялық, терминалды** 34\. Новокаин колданылады: **жергілікті анестезия** 35\. Жалпы жансыздандыру қажеттілігін көрсететін клиникалық жағдайлар: **жақ-бет аймағының ауыр оталары, жергілікті анестетиктерге аллергия болуы, науқас организмінің адекватты емдеуге қарс көрсеткіштері, жарақаттық операция** 36\. Лидокаин колданылады: **жергілікті анестезия** 37\. Наркозды жасалуынын корсеткиши: **жақ-бет аймағының ауыр оталары, жергілікті анестетиктерге аллергия болуы, науқас организмінің адекватты емдеуге қарс көрсеткіштері, жарақаттық операция** 38\. Фторотанга карсы корсеткиш:**созылмалы жүйелі аурулар, қан-тамыр аурулары, гиперестезия, жүктілік** 39\. Мепивакаин негізіндегі анестетиктер топқа жатады: **амидтер, ұзақ мерзімді** 40\. Инфраорбиталді жансыздандыру кезінді жоғарғы жақтың жансыздандыру аймаққа кіреді:**күрек, ит, кіші азу тістер, альвеолярлы өсіндінің сүйек тіні, вестибулярлы жағындағы шырышты қабық, гаймор қуысы қабырғаларының шырышты қабығы, жоғарғы ерін, мұрын қанаттары, көз асты аймағының терісі** 41.Таңдай анестезиясының жансыздану аймақтары **қатты таңдайдың, альвеолярлы өсіндінің шырышты қабығы, 3-ші молярдан ит тіске дейін** 42.Инфраорбитальді анесезиясы кезінде альвеолярлы нервтердің қай бөліктері жансызданады **алдыңғы, ортаңғы бөліктері** 43\. Инфраорбитальді анестезия кезінде жансызданатын аймақтарды атаңыз **күрек, ит, кіші азу тістер, альвеолярлы өсіндінің сүйек тіні, вестибулярлы жағындағы шырышты қабық, гаймор қуысы қабырғаларының шырышты қабығы, жоғарғы ерін, мұрын қанаттары, көз асты аймағының терісі** 44.Күректістік анестезисы кезіде жансызданады **қатты таңдайдың шырышты қабаты от клыка до клыка, сол 6 тіс жансызданады** 45\. Таңдайлық анестезиясы кезінде жансызданады қатты таңдайдың кілегей қабаты 8 тістен бастап? **3 тіске дейін** 46\. Жоғарғы жақ нерві бассүйек қуысынан шығады: **домалақ тесік foramen rotundum** 47.Жоғарғы жақ үлкен азу тістердің жұлу операциясы кезінде қолданады?**S тәрізді тісшелі жымдаспаған** 48\. Жоғарғы жақтың күрек тістерін жансыздандыру үшін орындалады: **күректістік анестезия(инфильтрациялық)** 49\. Жоғарғы жақтың үлкен азу тістерін алу кезінде мыналар жүргізіледі:**люксация** 50.Төменгі жақтын күрек тістерін жұлу кезінде жасалатын жансыздандыру: **ментальная анестезия(инфильтрациялық)** 51. Төменгі жақтын кіші азу тістерін жұлу кезінде қолданылатын жансыздандыру: **ментальная анестезия(инфильтрациялық)** 52. Төменгі жақтын үлкен азу тістерін жұлу кезінде қолданылатын жансыздандыру:**мандибулярная** 53\. Бассүйек қусынан төменгі жақ нервісі шығады: **сопақ тесік** 54.  Иектік нервтің иннервация айағына кіреді:**иек пен еріннің жұмсақ тіні, күрек, ит, кіші азу тістер, альвеола өсіндісі, кілегей қабық** 55.  Иектік нерв келесі анестезия кезінде жансызданады :**ментальная, иектік** 56.  Төменгі ұяшық нервісі келесі анестезия кезінде жансызданады:**мандибулярная** 57\. Төменгі жақтың үлкен азу тісерін жұлу кезінде жасалады:**люксация** 58\. Төменгі жақтың күрек тістерін жансыздандыру үшін жасалады:**инфильтрациялық** 59\. Мандибулярлық жансыздандыру кезінде анестетикалық ерітіндіні енгізгеннен кейін әсер келесі уақыттан соң басталады:**10-15 минут** 60. Төменгі альвеолярлы нервтің жансыздандыру кезінде болатын жергілікті асқыну:**парестезия, парез, ине сынуы** 61. Жансыздандырудың кезінде жие болатын жалпы асқыну:**талу, коллапс, аллергия, шок** 62. Естен тану - бұл: **бұлшықеттік тонусының болмауымен естен тану** 63. Өткізгіштік анестезияның жергілікті асқынуы: **парез, иненің сынуы** 64. Коллапс - бұл:**қан қысымы төмендеп адам өміріне қауіп төндіретін жағдай** 65. Коллапс кезінде пульс :**жиіленген, нитевидный** 66. Анафилактикалық шок негізінен дамиды: **анестетикке аллергия** 67\. Мандибулярлы және торусальды анестезия кезіндегі асқынулардың ішінде кездеспейді: **кездеседі- бұлшықет жарақаты, нерв жарақаты, ине сынуы** 68\. Туберальды анестезия кезінде ең жиі кездесетін асқыну: **веналық өрімнің жаралануы-гематома(ұрт ісініп шыға келеді)** 69\. Жергілікті жансыздандырудың келесі түрін жасағанда диплопия дамуы мүмкін:**инфраорбитальды** 70.Тіс жұлу операциясына жедел көрсеткіштер **жедел одонтогенді инфекциялар -** **периостит, флегмона, абсцесс, остеомиелит** 71.Тік қысқышпен жұлынады **жоғарғы жақ күрек тістер** 72.S-тәрізді тісшесіз қысқышпен жұлынады **жоғарғы жақ кіші азулар** 73.S-тәрізді тісшелі қысқышпен жұлынады**жоғарғы жақ үлкен азулар** 74.Штык тәрізді қысқышпен жұлынады **жоғарғы жақ тіс түбірлерін** 75.Тіс жұлу операциясына жататын көрсеткіштер 76\. Тіс жұлу операциясына жергілікті қарсы көрсеткіштері 77\. Тіс жұлуға арналған қысқыштарда бар **ұрты, сабы, құлпы** 78.Тіс жұлу кезінде келесі реттіліктерді ұстанады **1 салу, 2 жүргізу, 3 бекіту, 4 ырғау- люксация, ротация, 5 тракция** 79.Тіс жұлу операциясына абсолютті көрсеткіштер **жедел одонтогенді инфекциялар -** **периостит, флегмона, абсцесс, остеомиелит** 80.Тіс жұлуға арналған қысқыштар тұрады: **ұрты(жақтары), сабы(браншы), құлпы** 81.Жоғарғы жақтың күрек тістерін жұлуға арналған қысқыштар:**тік қысқыш жымдасқан** 82\. Жоғарғы жақтың тістердің түбірлерің жұлуға арналған қысқыштар.**байонет** 83.Жоғарғы жақтың ит тістерін жұлуға арналған қысқыштар: **S тәрізді тісшесіз жымдаспаған** 84\. Тістерді алу үшін құралдар қолданылады: **қысқыштар, элеваторлар** 85\. Жоғарғы жақ тістерінің маңдай тобын жұлу үшін арналған қысқыштар:**тік қысқыштар** 86.Жоғарғы жақтағы үлкен азу тістердің түбірлерін жұлуға арналған қысқыш**байонет** 87\. Жоғарғы жақтағы тістердің жұлуға арналмаған қысқыш **құстұмсықты** 88\. Жоғарғы жақтың алтыншы тісті жұлғанда бірінші қимыл: **люксация ішке-таңдайлық бағытта** 89.ТІс түбірлерін жұлу кезіндегі сонғы қорытынды этап бұл **тракция немесе ревизия** 90.Төменгі жақтың сол жақ премолярлары мен азу тістерін жұлу кезінде дәрігердің орналасуы: **науқастың оң және алдында** 91.Төменгі жақтың оң жақ премолярлары мен азу тістерін жұлу кезінде дәрігердің орналасуы: **науқастың оң және арт жағында** 92\. Төменгі азу тістерді және азу тістерді алу үшін келесі құралдар қолданылады: **құстұмсықты тісшелі** 93\. Төменгі кіші азу тістерді жұлу үшін құралдар қолданылады:**құстұмсықты** **тісшесіз жымдаспаған** 94\. Төменгі үлкен азу тістерді жұлу үшін қысқыштар қолданылады:**құстұмсықты тісшелі жымдаспаған** 95\. Төменгі жақтың 3ші азу тістерін жұлу үшін қолданылады:**көлбеу жазықты қысқыш, леклюз элеваторы** 96\. Тіс жұлу операциядан кейін салынған турунданы неше уақыттан кейін алынады:**10-15 минут** 97\. Төменгі күрек тістерді алу үшін аспаптар қолданылмайды?**қолданылады:құстұмсықты тісшесіз жымдасқан** 98.Тіс жұлуға арналған қысқыштар тұрады: **ұрты, сабы, құлпы** 99\. Жоспарлы тіс жұлу көрсеткіші:**реплантация, трансплантация, апикальды хирургия, жақ-бет аймағының жұмсақ тіндеріне, сүйектегі қатерсіз ісіктерге, сілекей бездеріне жасалатын оталар** 100\. Қиын тіс жұлу кезінде қолданылатын жансыздандыру: 101\. Науқасты рентгенологиялық тексеру кезінде дистопирленген 38 тіс анықталған. 38 тісті жұлуда қолданылатын инструментті таңда: **леклюз элеваторы немесе көлбеу жазықты қысқыш** 102\. Леклюз элеваторымен жұлады: **төменгі 3-ші азу тіс** 103\. Науқаста қиын тіс жұлу кезінде төмеңгі жақтың сынуы орын алады, сіздің әрекетіңіз:**кешірім сұраймыз(шинирование?)** 104\. Ретенирленген, дистопирленген 33 тісті жұлу тағайындалған. 33тісті жұлатын инструменті таңда: **скальпель, бор, тік элеватор, байонет** 105\. Атипиялық тіс жұлуда түзілетін ұйылу формасы: 106\. Атипиялық тіс жұлуда кілегей-сүйекүстілік лоскут мобилизацияланады: **өтпелі қатпарға** 107\. Тіс жұлу кезінде бормашинаны қолдануға көрсетіш: **бифуркация мықты болса, түбірлер бормен ажыратылады** 108\. Жұлынған тіс ұяшығына гемостатикалық губканы салуда қолданылатын инструменттер**: пинцет, хирургиялық гладилка** 109\. Жұлынған тіс ұяшығын тазалайтын инструменттер: **хирургиялық гладилка** 110.Тіс жұлу кезіндегі жергілікті асқынулар:**төм жақ денесінің сынуы, төм жақ буынының шығып кетуі, бет және ауыз қуысы тіндерінің жарақаттануы, гаймор қуысының тесілуі** 111.Төмеңгі жақтың кіші және үлкен түбірлік тістерін, ауызды кең ашып және төмеңгі жаққа қысқыш және элеватормен қысым жасау арқылы жұлғанда болуы мүмкін:**жақтың сынуы** 112.Тіс мойнынан қызылиек байламын толық емес ажыратпау салдарынан болуы мүмкін: 113.Қызылиектің қанағыштығы тән ауру: **лейкоз, цинга** 114.Тісті жұлу кезінде тіс түбірі жоғарғы жақ сүйек қойнауына түсіп кетсе, алып тастау керек: **жергілікті асқыну** 115.Төмеңгі жақ тістерін жұлу кезінде жақ сүйегінің сынуы орын алады: **жергілікті асқыну** 116.Тіс жұлу барысындағы жоғарғы жақ қойнауы түбінің перфорация болу себебі **анатомиялық орналасуна байланысты немесе элеваторды дұрыс пайдаланбау** 117.Тіс жұлу барысындағы көп таралған жергілікті асқыну **тіс сауытының немесе түбірінің сынуы** 118.Тіс жұлғаннан кейін тіс ұясында қан ұйығы қалыптасады.Алайда кей жағдайларда бірнеше себептерге байланысты қан ұйығы пайда болғанмен қан кету болуы мүмкін.Тіс ұясынан қан кетудің жалпы себептеріне жатады **қан ұю қасиетінің нашарлауы-гемофилия, Верльгоф ауруы, цинга, лейкоз** 119.Тіс жұлғаннан кейінгі қан кетудің алдын алу **парадонт тіндерін көп зақымдамау, науқастан қан аурулары бар-жоғын сұрастыру** 120\. Жергілікті анестетиктер мына топ препараттарына жатады: **эфирлер, амидтер деп бөлінеді** 121\. Лидокаин жатады **амидтер тобына** 122\. Жергілікті анестетиктердің қайсысы пара-аминобензой қышқылының эфирі?**новокаин, дикаин, анестезин, кокаин** 123\. Жергілікті анестетиктің ОЖЖ-не әсері мынаған байланысты болады: 124\. Новокаин бұл: **күрделі эфирлі жергілікті анестетик** 125\. Новокаинмен ауыр улану кезінде келесі клиникалық белгілер байқалады: **ОЖЖ тежеу, тырысу, тыныс токтау** 126\. Әсер ету уақыты ең ұзақ жергілікті анестетик бұл: **бупивакаин** 127\. Новокаин негізінен қолданылады: **жергілікті анестезия** 128\. Лидокаин негізінен қолданылады: **жергілікті анестезия** 129\. Норадреналин мыналарды тудырады: **қан қысымың жоғарылауы, бас ауруы, пульс жиілеуі, діріл пайда болуы, қарашықтардың кеңеюі** 130\. Тіс жұлу операциясында қолданылатын жансыздандырудың негізгі түрі:**жергілікті** 131\. Жалпы жансыздандыруға жатады: **көктамырішілік наркоз** 132.Ингаляциялық жансыздандыру үшін қолданылады **изофлуран** 133\. Ингаляциялық жансыздандыру үшін қолданылатын сұйық есірткі препарат **изофлуран, севофлуран, десфлуран** 134.Ингаляциялық емес жансыздандыру үшін қолданылады **сомбровин, тиопентал, натрий оксибутераты, гексенал, виадрил, кетамин** 135.Ұзақ және травматикалық операцияларда қолданылатын жансыздандыру түрі **жалпы, эндотрахеалды** 136.Нейролептаналгезия кезінде препараттар енгізіледі **фентанил+дроперидол** 137.Нейролептаналгезия үшін қолданылатын дәрілер **фентанил+дроперидол** 138\. Туберальды жансыздандыру аймағына мына тістер кіреді **жоғарғы 1-2 моляр, альвеолярлы өсінді, шырышты қабаттың вестибулярлы жағы, гаймор қуысының артқы-сыртқы қабырғасының шырышты қабаты және сүйек тіні** 139.Торусальды жансыздандыру кезінде мына нервтер блокадасы пайда болады **төм альвеолярлы нерв, ұрт и тіл нервтері** 140.Төменгі жақ нервісінің бағаналы жансыздандыруы жасалады **мандибулярная и торусальная анестезия** 141.Жоғарғы жақ нервісінің бағаналы жансыздандыруы жасалады **туберальная анестезия** 142.Төменгі жақ нервісінің бағаналы жансыздандыруы жасалады **мандибулярная и торусальная анестезия** 143\. Тригеминальды нервтің II және III тармақтарының бағаналы жансыздандыруын жүргізу үшін бағдар болып табылады 144.Бағаналы жансыздандыру жүргізу үшін иненің мынандай ұзындығы қолданылады **3-7см** 145\. Вайсблат бойынша жоғарғы жақ нервісін жансыздандыру кезінде инені енгізу бағдары **трагоорбитал-ангуляр сызығына тік 2,7-5,5см тереңдікте** 146.Өткізгіштік ажансыздандырудан кейінгі жергілікті **асқыну қан тамырлары мен нервтің, бұлшықеттің жарақаты, диплопия** 147\. Бағаналы жансыздандырудың тікелей жергілікті асқынуы **ишемия, гематома, парез** 148.Жергілікті жансыздандырудың тікелей жалпы асқынуы **шок, коллапс, аллергия, талу, есекжем, квинке ісігі** 149\. Анестетиктің артық дозасынан пайда болатын жедел жалпы асқынулар **қан қысымы жоғарылауы немесе улану** 150\. Егер пациентте енгізілген анестетикке анафилактикалық шоктың дамуына күдік болса, жүргізілетін терапия мына препараттарды қамтуы керек **антигистаминді** 155.Бимануальды пальпация қолданылады **ұрттың жұмсақ тіндері мен ауыз қуысы түбін тексеру** 156.Тістердің перкуссиясымен анықталады **периодонт жағдайы** 157.Рентген кинематография бұл **ағзадағы қысқы мерзімді өзгерістерді көрсету үшін тез жасалатын рентгенограммалар тізбегі** 158.Стоматоскопияда қолданылады **негізгі және қосымша әдістер** 159.Төменгі жақ сүйегінің сүйек тініндегі ультрадыбыс жылдамдығы қалыпты жағдайда тең: 160\. Мандибулярлық жансыздандыру кезінде анатомиялық бағдар **қанат-жақ қаптпары** 161\. Коллапс-бұл:**организм қызметінің күрт бұзылып нашарлауы** 162\. Тісті жұлуға көрсеткіш болып табылады: **75 сұрақ** 163\. Төменгі жақта бұрыштық элеваторлармен жұлынады: **тіс түбірлері** 164\. Тіс жұлу операциясы кезінде пайда болатын асқынулар: **төм жақ денесінің сынуы, төм жақ буынының шығып кетуі, бет және ауыз қуысы тіндерінің жарақаттануы, гаймор қуысының тесілуі** 165\. Тіс жұлу операциясынан кейін пайда болатын асқынулар: **қан кету, ұяшық остеомиелиті, ұяшық невриті, бет жүйкесінің шала салдануы(сирек), альвеолит** 166\. Жоғарғы жақ тістерін жұлу операциясы кезінде мүмкін болатын асқыну: **гаймор қуысы перфорациясы, бет және ауыз қуысы тіндерінің жарақаты** 167\. Жоғарғы азу тістерді жұлу операциясы кезінде мүмкін болатын асқыну **гаймор қуысы перфорациясы** 168\. Төменгі 3-ші азу тісті жұлу операциясы кезінде мүмкін болатын асқыну:**жақ өзегіне кіріп кету,** **төм жақ денесінің сынуы, төм жақ буынының шығып кетуі** 169\. Тіс жұлу операциясы кезінде жалпы соматикалық асқынуларға жатады:**естен тану** 170\. Тіс жұлу операциясы кезінде жалпы соматикалық асқынуларға жатады:**коллапс** 171\. Тіс жұлу операциясы кезінде жалпы соматикалық асқынуларға жатады:**шок** 172\. Тіс жұлу операциясы кезінде жалпы соматикалық асқынуларға жатады **тыныс алу бұзылуы** 173\. Тіс жұлу операциясынан кейін уақыт өте келе пайда болатын жергілікті асқынуларға жатады **альвеолит** 174\. Тіс жұлу операциясынан кейін уақыт өте келе пайда болатын жергілікті асқынуларға жатады **ұяшықтық остеомиелит** 175\. Тіс жұлу операциясынан кейін пайда болатын жергілікті асқынуларға жатады **қан кету** 176\. Төменгі жақтың үшінші азу тісін жұлуға арналған құрал: **леклюз элеваторы** 177\. Төменгі жақтың үшінші азу тісін жұлуға арналған құрал: **көлбеу жазықты қысқыш** 178\. Төменгі жақтың үшінші азу тісін жұлуға арналған құрал: **көлбеу жазықты қысқыш** 179\. Төменгі жақ тістерінің түбірлерін жұлуға арналған құрал: **бұрыштық элеватор** 180\. Жергілікті жансыздандырудың тікелей жалпы асқынуы: **шок, коллапс итд** 181\. Естен тану-бұл: **ОЖЖ-де мидың қан айналысының бұзылуынан аяқ астынан болатын жағдай** 182\. Естен тану кезінде сізге қажет: **мүсәтір спирті, 1 мл 10% кофеин егіледі, лобелин, коразол** 183\. Қоллапс-бұл: **организм қызметінің күрт бұзылып нашарлауы** 184\. Коллапс кезінде тері жамылғысы: **бозарған** 185\. Коллапс кезіндегі импульс: **жиіленген, нитевидный** 186\. Коллапс диагнозын қандай шұғыл жағдайлармен дифференциалды диагностика жүргізу керек? **Естен тану, шок** 187.Стоматологиялық қабылдау кезінде анафилактикалық шок дамығанда көрсетілетін алғашқы көмек **0,1% 0,5мл адреналинді шаншылған жерге егеді, антигистаминді дәрілер(супрастин, преднизолон, димедрол),эуфиллин(бронхоспазм күшейсе)** 188\. Жедел көмек көрсетуді қажет ететін жедел аллергиялық реакцияларға мыналар жатады **анафилактикалық шок** 189.Анафилактикалық шок негізінен мына фонда дамиды: **аллергия, қан қысымы жедел төмендеуі** 190.Терінің гиперемиясы, терінің қышуы, жүрек айнуы, мазасыздық тән **есекжем** 191\. Новокаинмен ауыр улану кезінде келесі клиникалық белгілер байқалады **ОЖЖ тежеу, тырысу, тыныс токтау** **192. Лидокаинді енгізуге токсикалық реакция мынадай көрініс береді** 193.Туберальды жансыздандыру жүргізу кезінде қан тамырларының зақымдануының және гематомалардың пайда болуының алдын алу әдістеріне мына ереже сәйкес келмейді: 194.Веноздық өрімнің зақымдануы көбінесе келесі жансыздандырудың асқынуы болып табылады: **туберальды** 195.Қан ұюының қалыпты көрсеткіштері және дұрыс жүргізілген тіс жұлу операциясынан кейін ұяшықтан қан кету тоқтайды **10-15 минут** 196.Гематоманың мөлшері байланысты: **зақымданған аймаққа** 197\. Көз алмасының жарақаты қандай жансыздандырудың асқынуы болып табылады:**инфраорбитальды** 198\. Мұрын қуысы түбінің шырышты қабығының жарасы қандай жансыздандырудың асқынуы болып табылады:**күректістік** 199\. Тері ишемиясы мынаның әсерінен пайда болады:**кан тамыры тарылуынан** 200.Тері ишемиясы қандай жансыздандыру кезінде байқалады: **инфраорбитальды, ментальды анестезия** 201.Туберальды жансыздандыру кезінде ең жиі кездесетін асқыну: **гематома** 202.Диплопия жергілікті жансыздандырудың келесі түрлерінен кейін дамуы мүмкін: **инфраорбиталды** 203\. Диплопия түріндегі жергілікті жансыздандырудың асқынуы дамыған кезде дәрігердің әрекеті:**асептика бузылмаса ешкандай емнің қажеті жоқ** 204\. Жергілікті анестетикалық әсер және жергілікті анестетиктердің жүйелік уыттылығы тәуелді: **анестетик дозасына** 205\. Ауа эмболиясының себептері: **шприцте ауа қалып, анестетикпен бірге тамырға түсуі** 206.Атипті тіс жұлу кезінде ауа эмболиясының алдын алу : 207.Науқас төменгі сол жақ аймағында ісіну пайда болуына шағымданып стоматологиялық клиникаға келді. Анамнезден: 2 күн бұрын инфильтрациялық жансыздандыру көмегімен 35 тіс жұлынған. Тексеру кезінде: 35 тістің ұясы қан ұйындысымен толтырылған, ақшыл жабындымен жабылған. 35 тіс аймағындағы өтпелі қатпарда қан кету анықталады. Диагноз қойыңыз: **анестезиядан кейінгі асқыну гематома түрінде?** 208.Науқаста мандибулярлық жансыздандырудан кейін екінші күні буын ауруы және ауыздың ашылуының шектелуі байқалады. Қандай асқынуды болжауға болады? **Бұлшықет жарақаты** 209\. Төменгі жақта өткізгіштік жансыздандыру жүргізу барысында тамырдың зақымдануы байқалды. Осы араласуды жүргізу кезінде мүмкін болатын қателіктерді және асқынуды түсіндіріңіз **тамырды зақымдау және қан кету мен гематома** 210.Науқас ауыз қуысын санациялау мақсатында келді. Жоғарғы жақта жергілікті жансыздандыру кезінде ине шаншылған жерден қан кетті. Осы патологияның мүмкін себептерін, алдын-алу шараларын көрсетіңіз. **Тамырдың зақымдалуы** 211\. Төменгі жақтың оң жағанда өткізгіштік жансыздандыру жүргізгеннен кейін келесі күні төменгі ерін аймағында ауқымды эрозия барына шағым пайда болды. Бұл патологияның мүмкін себептерін түсіндіріңіз. **Төменгі ерні жансызданып, науқас ернін шайнап тастауы мүмкін** 212\. Қатты таңдайдағы постинекциялық некроздың себебі мыналарды қамтымайды: **жатады- анестетикті көп енгізу, кілегей қабат пен сүйек тіні ажырауы, жаңылысып басқа ерітінділер егу** 213.Инъекциядан кейінгі некроздың алдын алу: **анестетикті бозарғанға дейін ғана егу** 214\. Тіласты жүйкесі нервтендіреді: **тіл бұлшықетін** 215\. Бет-альвеолярлы жота мына тістер деңгейінде орналасқан: **жоғарғы жақ 6-7 тістер** 216\. Жоғарғы күрек тістер аймағында таңдайды кесу кезінде мына жансыздандыру түрі ұсынылады:**күректістік** 217\. Жоғарғы азу тістер аймағында вестибулярлық жағынан тілік жасаған кезде мына жансыздандыру көмегімен жансызданудың ең жақсы әсеріне қол жеткізіледі: **туберальды** 218\. Туберальды жансыздандыру мына жүйке тармақтарына әсер етеді:**жоғарғы альвеолярлы нервтің артқы тармақтары** 219\. Жоғарғы жақ үшкіл нервтің қай тармағымен жүйклендіріледі: **2** 220\. Төменгі жақ үшкіл нервтің қай тармағымен жүйклендіріледі: **3** 221\. Бас сүйек қуысынан жоғарғы жақ жүйкесі шығады: **домалақ тесік** 222\. Бас сүйек қуысынан төменгі жақ жүйкесі шығады: **сопақ тесік** 223\. Мепивакаин негізіндегі анестетиктер мына топқа жатады: **амидтер** 224\. Инфраорбитальды жансыздандыру жүргізу кезінде иненің бағыты: **жоғары сыртқа артқа** 225\. Туберальды жансыздандыру жүргізу кезінде иненің бағыты:**жоғары артқа ішке** 226\. Үлкен таңдай жүйкесінің блокадасы кезінде иненің бағыты: **жоғары артқа сыртқа** 227\. Мұрын-таңдай жүйкесінің блокадасындағы иненің бағыты:**жоғары сәл артқа сүйекке тигенше** 228\. Өткізгіштік жансыздандырудың жергілікті асқынуы: **парез, иненің сынуы** 229\. Вайсблат бойынша жансыздандыр тригеминальды жүйкенің мына тармақтарын блоктайды:**2,3** 230\. Төменгі ұяшықтық жүйке жүйкелендіреді: **төм жақ тістері, тіс ұяшығы-альвеола өсіндісі, төм жақ денесі, төм ерін, иек, жұмсақ тіндер** 231\. Ментальды жүйкенің иннервация аймағына мыналар кіреді:**иек пен еріннің жұмсақ тіндері, күрек, ит, кіші азулар, тіс ұяшық өсіндісі мен кілегей қабығы 2-ші премоляр мен оратлық күрек тіске дейінгі аралық** 232\. Қандай жансыздандыру кезінде иек жүйкесі бұғатталып қалады: **ментальды** 233\. Қандай жансыздандыру кезінде төменгі ұяшықтық жүйке бұғатталып қалады: **мандибулярлы** 234\. Артқы жоғарғы альвеолярлы жүйкелер мына жансыздандыру түрімен тежеледі: **тубералды** 235\. Алдыңғы және ортаңғы жоғарғы альвеолярлы жүйкелер мына жансыздандыру түрімен тежеледі:**инфраорбиталды** 236\. Тілдік жүйкенің жүйкелендіру аймағына мыналар кіреді:**тілдің алдыңғы 2/3 бөлігі,жақтың ішкі бөлігінің қабығы, ауыз түбінің кілегей қабықтары** 237\. Жоғарғы жақ жүйкесінің артқы жоғарғы альвеолярлы тармақтарының жүйкелендіру аймағы: **үш азу мен оның тұсындағы альвеолярлы өсінді, кіреберістегі кілегей қабық, гаймор қуысының артқы қабырғасынығ кілегей қабығы, гребень** 238\. Тіл жүйкесін тежеулуі қандай жансыздандыру кезінде жүзеге асырылады: **торусальды** 239\. Инфраорбитальды жүйкенің ортаңғы жоғарғы альвеолярлы бұтақтарының жүйкелендіру аймағы **премолярлар, альвеола өсінділері и кілегей қабығы вестибулярлы жағынан, ауыз кіреберісі кілегей қабығы** 240\. Инфраорбитальды жүйкенің алдыңғы жоғарғы альвеолярлы тармақтарының иннервация аймағына мына тістер кіреді: **ит тіс пен күрек тістер, альвеола өсінділері и кілегей қабығы вестибулярлы жағынан, ауыз кіреберісі кілегей қабығы** 241\. Төменгі ұяшықтық жүйкенің жүйкелендіру аймағына мыналар кіреді: **төм жақ тістері, тіс ұяшығы-альвеола өсіндісі, төм жақ денесі, төм ерін, иек, жұмсақ тіндер** 242\. Төменгі жақ жүйкесінің қозғалтқыш талшықтарының бұғатталуы жүзеге асырылады **Берше** 243\. Жансыздандырудың жергілікті асқынуы:**ине сынуы, бет терісі ишемиясы, диплопия, ауа эмболиясы жұмсақ таңдайдың салдануы, парез, тамыр, бұлшықет жарақаттары, инфекция ендіру, таңдайдың кілегей қабығының өлеттенуі** 244\. Жансыздандырудың жалпы асқынуы: **талу, коллапс, аллергия, шок** 245\. Мұрын-таңдай жүйкесінің жүйкелендіру аймағы: **қатты таңдайдың шырышты қабаты от клыка до клыка, сол 6 тіс, мұрын қанаттары, пердесі шырышты қабаты, жоғарғы ерін** 246\. Жалпы жансыздандыру түрлеріне мыналар жатады:**көктамырішілік наркоз, нейролептанальгезия** 247\. Инфильтрациялық жансыздандыру әдісіне мыналар жатады: **Вишневский әдісі** 248\. Жалпы жансыздандыру кезінде пайда болады: 249\. Премедикация үшін препараттар қолданылады:**түнгі 22 сағатта люминал 0,1%, дипразин 0,05%, отаға 2 сағат қалғанда осыларды қайтадан, 40 минут қалғанда 1-2% промедол, 0,5-1 мл атропин бұлшықетке** 250\. Вазоконстрикторлар туындатады: **қан тамырларының тарылуын шақырады** 251\. Жергілікті жансыздандыру кезінде мына ауырсыну синдромы тежеледі: 252\. Инъекциялық жансыздандыру кезінде иненің қиғаштығы сүйекке мынадай бұрышпен (градуспен) бағытталады:**40-45 градус** 253\. Инфраорбитальды жансыздандыру мына тесік аймағында жасалады: **көзұясы асты тесігі** 254\. Мұрын-таңдай жүйкесінің бұғатталуы мына тесік аймағында жүзеге асырылады:**күректістік** 255\. Мандибулярлық жансыздандыру кезінде анестетик депосы мына тесік аймағында жасалады: **төменгі жақ тесігі** 256\. Мандибулярлық жансыздандырудың аподактил әдісіне арналған бағдар:**қанат-жақ қатпары** 257\. Пальпаторлық мандибулярлық жансыздандыруды жүргізуге арналған бағдар: **ретромандибуляр үшбұрышы** 258\. Торусальды жансыздандыру кезінде мына жүйке бұғатталуы пайда болады: **төменгі альвеолярлы, ұрт және тіл** 259\. Алдыңғы жоғарғы альвеолярлы бұтақтар мына жүйке тармақтары болып табылады: **жоғарғы жақ** 260\. Артқы жоғарғы альвеолярлы бұтақтар мына жансыздандыру түрімен жансызданады: **тубералды** 261\. Бет жүйкесі жүйкелендіреді **құлақ маңы сілекей безі, мимикалық бұлшықеттер, тілдің алдыңғы 2/3 дәм сезу бөлігіне** 262\. Берше бойынша жансыздандыру мына жүйкені жансызданады: **төм жақ нервінің қозғалтқыш тармақтары** көмегімен мына жүйкелер жансызданады:263? 264\. үлкен таңдай саңылауы аймағындағы жансыздандыру көмегімен мына жүйке өткізгіштігі жансызданады:**үлкен таңдай нерві** 265 Таңдайлық жансыздандыру мына аймақта жүргізіледі: **үлкен таңдай тесігі маңы** 266\. Шайнау бұлшықеттерінің контрактурасын жеңілдету үшін көрсетілген жансыздандыру: **берше** 267\. Мұрын-таңдайлық жүйкенің иннервация аймағы: **қатты таңдайдың шырышты қабаты от клыка до клыка, сол 6 тіс, мұрын қанаттары, пердесі шырышты қабаты, жоғарғы ерін** 268\. 1.4 немесе 2.4 тіс аймағында ауыз қуысың кіреберісі жағынан өтпелі қатпар бойымен тілік мына жансыздандыру арқылы жасалады: **инфраорбитальды** 269\. 1.6, 1.7 немесе 2.6, 2.7 тістер аймағында ауыз қуысың кіреберісі жағынан өтпелі қатпар бойымен тілік мына жансыздандыру арқылы жасалады:**туберальды** 270\. Күректістік бойынша жансыздандыру жүргізу кезінде жансыздану аймағына мына аймақ кіреді: **қатты таңдайдың шырышты қабаты от клыка до клыка, сол 6 тіс, мұрын қанаттары, пердесі шырышты қабаты, жоғарғы ерін** 271\. Жоғарғы жақ жүйкесін мына аймақтан бұғаттайды: **жоғ жақ төмпешігі** 272\. Бағаналы жансыздандыру жүргізуге арналған анатомиялық бағдар: **қанат-таңдай шұңқыры** 273\. 3.7 және 4.7 тістерді жұлуда мына жансыздандыру тиімді: **манди** 274\. 1.2 және 2.2 тістерді жұлуда мына жансыздандыру тиімді: **инфильтрациялық** 275\. 1.3 және 2.3 тістерді жұлу үшін мына жансыздандыру қажет: **инфильтрациялық и күректістік** 276\. Мандибулярлық жансыздандыру мына жүйкелерді жансыздандырады: **төм альвеолярлы , тілдік** 277\. Торусальды жансыздандыру мына жүйкелерді жансыздандырады: **төм альвеолярлы , тілдік, ұрттық** 278\. Инфраорбитальды жансыздандырудың ауызішілік әдісі кезінде инені өтпелі қатпарға мыналар арасында енгізеді:**орталық и бүйірлік күрек тіс** 279\. Ортаңғы жоғарғы альвеолярлы бұтақтар мына жансыздандыру әсерінен бұғатталады: **инфраорбитальды** 280\. 1.6 тісті жұлу операциясы кезінде инфильтрациялық жансыздандыру жүргізу қажет: **өтпелі қатпарға** 282\. Жоғарғы жақтың кіші азу тісін жұлу операциясында жансыздандыру жасалады: **инфильтрациялық** 283\. 4.8 тісті жұлу операциясында жансыздандыру жүргізу қажет: **манди** 284\. Мандибулярлық жансыздандыру кезінде төменгі жақ контрактурасының даму себебі мына бұлшықеттің жарақаты болып табылады:**шайнау** 285\. Мандибулярлық жансыздандыру кезінде ине сынған кезде: **шығару керек, іріңдік процесс басталуы мүмкін** 286\. Интралигаментарлы жансыздандыру жүргізуге қарсы көрсеткіш:**пародонтальды қалта болуы, пародонт тіні аурулары** 287\. Жоғарғы жақ тістерін түбірлерін жұлуға арналған қысқыштар:**байонет** 288\. Төменгі жақ тістерін жұлуға арналған қысқыштар: **құстұмсық** 289\. Ұртшалары тілшерелмен аяқталатын құстұмсық тәрізді қысқыштар жұлуға арналған: **төм молярлар** 290\. Ұр тшалары тілшерелмен аяқталатын S-тәрізді иілген қысқыштар жұлуға арналған:**жоғ жақ молярлары** 291\. Төменгі жақ ит тістерін жұлуға арналған қысқыштар:**құстұмсық тәрізді тісшесіз жымдаспаған** 292\. Төменгі жақ екінші азу тістерін жұлу үшін мына қысқыштар ұсынылады: **құстұмсық тәрізді тісшелі жымдаспаған** 293\. Уақытша тісті жұлу кезінде ұяшықтың кюретажы: **жасалмайды** 294\. Леклюз элеваторы жұлу арналған:**төм жақ ақыл тістер** 295\. Төменгі жақ тістерін жұлуға арналған қысқыштар:**құстұмсық** 296\. Ортодонтиялық көрсеткіштер бойынша түбірі қалыптасқан 14 және 24 тістерді жұлып тастағанда ұяшықтың кюретажы: 297\. Жазықтықта иілген құстұмсық тәрізді қысқыштар жұлуға арналған:**төм жақ ақыл тістер** 298\. Жоғарғы жақтың күрек тістерін жұлуға арналған қысқыштар:**тік жымдасқан** 299\. Жазықтықта иілген құстұмсық тәрізді қысқыштар жұлуға арналған: **төм жақ ақыл тістер** 300\. Тістерді жұлу кезінде төменгі жақтың сынуы көбінесе мына аймақта байқалады:**денесі** 301\. Уақытша тісті жұлу операциясының мүмкін асқынуына (Тұрақтыдан айырмашылығы) мыналар жатады: **тұрақты тіс фолликуласын зақымдау** 303\. Асқынған тіс жегісі кезінде уақытша тісті алып тастаудың абсолютті көрсеткіші:**асқынған** **пульпит, периодонтит** 304\. Емханада тіс жұлуға абсолютті қарсы көрсеткіш болып табылады? **туа біткен жүрек ақауы** 305.Тримекаин негізінен қолданылады **жергілікті жансыздандыру** **2. Тәжірибелік дағдыларын бағалауға арналған тапсырмалар:** 1.Науқас 20 жаста, туберальды жансыздандыру жүргізілді. Жансыздандырудан кейін ұрттық аймағында гематома дамыды. Жергілікті асқынудың даму себебін түсіндіріңіз. Алдын алу. (анестезияны орындау техникасының 8 қадамы) 2.Науқас 58 жаста, торусальды жансыздандыру жүргізілді. Жансыздандыру жүргізу кезінде иньекциялық иненің сынуы байқалды. Жергілікті асқынудың даму себебін түсіндіріңіз. Алдын алу. (анестезияны орындау техникасының 8 қадамы) 3.Науқас 22 жаста, мандибулярлы жансыздандыру жүргізілді (сыртқы тәсіл). Жансыздандырудан кейін келесі күні жақсүйегінің контрактурасы пайда болды. Жергілікті асқынудың даму себебін түсіндіріңіз. Алдын алу. (анестезияны орындау техникасының 8 қадамы) 4.Науқас 20 жаста,инфраорбитальды жансыздандыру жүргізілді (сыртқы тәсіл). Жансыздандырудан кейін диплопиядамыды. Жергілікті асқынудың даму себебін түсіндіріңіз. Алдын алу. (анестезияны орындау техникасының 8 қадамы) 5.Науқас 18 жаста, ментальді жансыздандыру жүргізілді. Жансыздандырудан кейін жансыздандыру аймағында ишемия дамыды. Жергілікті асқынудың даму себебін түсіндіріңіз. Алдын алу. (анестезияны орындау техникасының 8 қадамы) 6.Науқас 20 жаста, инфильтрациялық жансыздандыру жүргізілді (тікелей тәсіл). Жансыздандырудан кейін жұмсақ тіндердің некрозы дамыды. Жергілікті асқынудың даму себебін түсіндіріңіз. Алдын алу. (анестезияны орындау техникасының 8 қадамы) 7.Науқас 19 жаста, 1.6 тіс жұлу операциясы жүргізілді. Тіс ұяшығын тексеру кезінде гайморов қуысы түбінің тесілуі (перфорациясы) анықталды. Жергілікті асқынудың даму себебін түсіндіріңіз. Алдын алу. (тіс жұлу операциясын орындау техникасының 8 қадамы) 8.Науқас 38 жаста, 4.6 тіс жұлу операциясы жүргізілді. Тіс жұлу операциясы кезінде төменгі жақ сүйегінің шығуы пайда болды. Жергілікті асқынудың даму себебін түсіндіріңіз. Алдын алу. (тіс жұлу операциясын орындау техникасының 8 қадамы) 9.Науқас 34 жаста, 1.3 тіс жұлу операциясы жүргізілді. Тіс жұлу операциясынан кейін антогонист тістің тәжінің сынуы анықталды. Жергілікті асқынудың даму себебін түсіндіріңіз. Алдын алу. (тіс жұлу операциясын орындау техникасының 8 қадамы) 10.Науқас 54 жаста, 4.8 тіс жұлу операциясы жүргізілді. Тіс жұлу операциясынан кейін төменгі жақсүйегінің сынығы анықталды. Жергілікті асқынудың даму себебін түсіндіріңіз. Алдын алу. (тіс жұлу операциясын орындау техникасының 8 қадамы)