ULANGKAJI ETHICS & LAW PDF

ULANGKAJI ETHICS & LAW apa itu ethics ? slide w3 (hafal) faham salah satu teori tentang ethics (4teori tu) salah satu darinya Apa itu Etika? Etika ialah cabang falsafah yang mengkaji prinsip moral yang menentukan tingkah laku betul atau salah. Ia melibatkan konsep seperti keadilan, hak, tanggungj...

ULANGKAJI ETHICS & LAW apa itu ethics ? slide w3 (hafal) faham salah satu teori tentang ethics (4teori tu) salah satu darinya Apa itu Etika? Etika ialah cabang falsafah yang mengkaji prinsip moral yang menentukan tingkah laku betul atau salah. Ia melibatkan konsep seperti keadilan, hak, tanggungjawab, dan kebajikan dalam membuat keputusan. Etika membimbing individu dalam menentukan tindakan yang dianggap bermoral atau tidak bermoral dalam sesuatu situasi. Dalam konteks perbincangan, terdapat beberapa teori etika utama, termasuk: 1. Utilitarianisme – Tindakan yang betul ialah yang memaksimumkan kebahagiaan keseluruhan. 2. Relativisme Moral – Betul atau salah bergantung kepada kepercayaan masyarakat tertentu. 3. Keadilan – Menilai sesuatu tindakan berdasarkan prinsip keadilan dan pengagihan manfaat dan beban secara saksama. 4. Egoisme – Keputusan dibuat berdasarkan kepentingan diri sendiri. 5. Etika Terapan – Aplikasi prinsip etika dalam kehidupan sebenar dan dasar awam. Berdasarkan prinsip ini, satu isu tidak beretika yang boleh dibincangkan dalam kelas ialah penyebaran maklumat palsu dalam media sosial. Ini melibatkan pelanggaran prinsip kebenaran, integriti, dan tanggungjawab sosial, yang bercanggah dengan Kod Etika seperti yang diamalkan dalam kewartawanan (contohnya Kod Etika Akhbar Norway). Etika Keadilan (Justice Ethics) Etika keadilan merujuk kepada prinsip moral yang menentukan tindakan yang adil berdasarkan penggunaan prinsip yang dipersetujui dalam keadaan yang saksama. Teori ini menekankan pengagihan manfaat dan beban secara adil dalam masyarakat serta memastikan setiap individu diberikan layanan yang setara tanpa diskriminasi. Prinsip Utama dalam Etika Keadilan 1. Kesaksamaan (Equality)  o Setiap individu harus diberikan hak yang sama tanpa mengira latar belakang sosial, ekonomi, atau politik. o Contoh: Semua rakyat dalam sesebuah negara berhak mendapat akses kepada perkhidmatan kesihatan yang berkualiti. 2. Keadilan Pengagihan (Distributive Justice) o Sumber dan manfaat dalam masyarakat harus diagihkan secara adil, sama ada berdasarkan kesamarataan (equal distribution) atau keperluan (needs-based distribution). o Contoh: Dalam ekonomi, sistem cukai progresif mengenakan cukai yang lebih tinggi kepada golongan kaya bagi membantu golongan berpendapatan rendah. 3. Keadilan Prosedural (Procedural Justice) o Keputusan yang dibuat harus berasaskan proses yang telus, adil, dan bebas daripada sebarang bias atau diskriminasi. o Contoh: Dalam sistem kehakiman, semua individu harus diberi peluang untuk membela diri sebelum dikenakan hukuman. 4. Keadilan Retributif (Retributive Justice) o Hukuman harus dikenakan kepada individu yang melakukan kesalahan secara adil dan setimpal dengan kesalahan yang dilakukan. o Contoh: Seseorang yang mencuri mungkin dikenakan hukuman setimpal mengikut undang-undang tanpa mengambil kira status sosialnya. 5. Keadilan Kompensasi (Compensatory Justice) o Individu yang mengalami kerugian atau ketidakadilan akibat tindakan pihak lain berhak mendapat pampasan. o Contoh: Jika seorang pekerja diberhentikan secara tidak adil, dia berhak menuntut pampasan daripada majikan. Aplikasi Etika Keadilan dalam Kehidupan Seharian Dalam pekerjaan: Majikan harus membayar gaji pekerja secara adil dan menyediakan peluang yang sama kepada semua pekerja tanpa diskriminasi.  Dalam pendidikan: Semua pelajar harus mendapat peluang yang sama untuk belajar tanpa dipengaruhi oleh latar belakang keluarga atau status ekonomi. Dalam undang-undang: Setiap individu harus diperlakukan sama di hadapan undang- undang tanpa mengira status sosial atau kekayaan mereka. Secara keseluruhannya, etika keadilan memastikan keseimbangan antara hak dan tanggungjawab individu dalam masyarakat. Ia bertujuan untuk mewujudkan sistem yang adil di mana setiap individu diperlakukan secara saksama dan diberikan hak yang sewajarnya. Undang-Undang di Malaysia Undang-undang secara amnya merujuk kepada prosedur dan peraturan tingkah laku yang digunakan untuk memastikan keharmonian dalam masyarakat. Dalam Perlembagaan Persekutuan, Perkara 160(2) mentakrifkan "undang-undang" sebagai termasuk undang- undang bertulis, undang-undang common law yang masih berkuat kuasa di Malaysia, serta adat atau amalan yang mempunyai kuasa undang-undang di mana-mana bahagian dalam Persekutuan. Pengelasan Undang-Undang di Malaysia Undang-undang di Malaysia boleh dibahagikan kepada tiga kategori utama: 1) Undang-Undang Awam (Public Law) Undang-undang awam mengawal hubungan antara individu dan negara. Ia merangkumi: Undang-Undang Perlembagaan – Menentukan hak individu dalam sesebuah negara serta menetapkan struktur dan kuasa kerajaan. o Contoh: Hak kebebasan bersuara, hak mendapatkan perbicaraan yang adil. Undang-Undang Jenayah – Kodifikasi kesalahan jenayah yang dilakukan individu terhadap negara. o Contoh: Kesalahan seperti pembunuhan, mencuri, rasuah, dan penyeludupan dadah tertakluk kepada undang-undang jenayah. FOKUS TENTANG MALAYSIAN DEFINITION OF LAW (INTERNATIONAL LAW, PRIVATE LAW, PUBLIC LAW) 2) Undang-Undang Antarabangsa (International Law) Undang-undang ini mengawal hubungan antara satu negara dengan negara lain. Ia terbahagi kepada dua: Undang-Undang Antarabangsa Awam – Mengawal hubungan antara negara-negara berdaulat dalam bidang seperti hak asasi manusia, peperangan, dan diplomasi. o Contoh: Perjanjian antara Malaysia dan negara lain mengenai isu perdagangan atau keselamatan. Undang-Undang Antarabangsa Persendirian – Mengendalikan pertikaian antara individu atau syarikat dari negara yang berbeza. o Contoh: Kes hak milik Pulau Batu Puteh antara Malaysia dan Singapura. 3) Undang-Undang Persendirian (Private Law) Undang-undang ini berkaitan dengan hubungan antara individu atau entiti dalam masyarakat tanpa campur tangan kerajaan secara langsung. Undang-Undang Kontrak – Mengawal perjanjian yang dibuat antara dua pihak. o Contoh: Perjanjian jual beli rumah antara penjual dan pembeli. Undang-Undang Amanah (Trust Law) – Berkaitan dengan pengurusan harta dan aset bagi kepentingan individu atau kumpulan tertentu. o Contoh: Wasiat dan pemindahan aset kepada waris. Kesimpulan Undang-undang di Malaysia terdiri daripada pelbagai kategori yang memainkan peranan penting dalam mengatur masyarakat dan melindungi hak individu. Undang-undang awam mengawal hubungan antara individu dengan kerajaan, undang-undang antarabangsa mengawal hubungan antara negara, manakala undang-undang persendirian menguruskan hak dan tanggungjawab antara individu. Kanun Keseksaan (Penal Code) Berkaitan Fitnah Dalam Kanun Keseksaan Malaysia, beberapa seksyen berkaitan dengan kesalahan fitnah dan hukuman yang dikenakan terhadap pelaku: Seksyen 499 – Menjelaskan situasi di mana fitnah dianggap telah berlaku. Fitnah merujuk kepada tindakan menyebarkan maklumat palsu atau berniat jahat yang boleh merosakkan reputasi seseorang. Seksyen 500 – Menetapkan hukuman bagi kesalahan fitnah, yang boleh melibatkan denda atau hukuman penjara bergantung kepada keseriusan kesalahan. Seksyen 501 – Menggariskan hukuman bagi sesiapa yang mencetak atau mengukir bahan yang diketahui mengandungi unsur fitnah. Seksyen 502 – Mengenakan hukuman terhadap individu yang menjual bahan bercetak atau ukiran yang mengandungi unsur fitnah. Undang-undang ini bertujuan untuk melindungi individu daripada penyebaran maklumat yang boleh menjejaskan maruah dan reputasi mereka secara tidak adil. Akta Teleperubatan 1997 & Akta Perlindungan Data Peribadi 2010 di Malaysia Akta Teleperubatan 1997 Definisi Teleperubatan: Teleperubatan merujuk kepada amalan perubatan yang dijalankan menggunakan komunikasi audio, visual, dan data. Keperluan untuk Mengamalkan Teleperubatan: Hanya pengamal perubatan yang berdaftar sepenuhnya dengan sijil amalan sah dibenarkan menjalankan teleperubatan di Malaysia. Pengamal perubatan dari luar Malaysia boleh menjalankan teleperubatan jika: 1. Mereka memiliki sijil amalan teleperubatan yang dikeluarkan oleh Majlis Perubatan Malaysia. 2. Mereka berinteraksi melalui seorang pengamal perubatan yang berdaftar sepenuhnya di Malaysia. Keperluan Persetujuan Pesakit: Sebelum memberikan persetujuan, pesakit perlu dimaklumkan mengenai: 1. Hak untuk menarik balik persetujuan pada bila-bila masa tanpa menjejaskan rawatan di masa hadapan. 2. Risiko, akibat, dan manfaat teleperubatan. 3. Perlindungan maklumat sulit mengenai pesakit. 4. Larangan penyebaran maklumat pesakit kepada penyelidik atau pihak lain tanpa persetujuan pesakit. Hukuman Jika Melanggar Akta: Mana-mana individu yang mengamalkan teleperubatan tanpa kebenaran boleh dikenakan: o Denda sehingga RM500,000, atau o Hukuman penjara maksimum 5 tahun, atau  o Kedua-duanya sekali. Akta Perlindungan Data Peribadi 2010 (Akta 709) Definisi Data Peribadi: Maklumat berkaitan transaksi komersial yang diproses secara automatik atau sebahagian daripadanya yang boleh mengenal pasti individu secara langsung atau tidak langsung. Tidak termasuk maklumat yang diproses untuk tujuan laporan kredit di bawah Akta Agensi Pelaporan Kredit 2010. Definisi Data Peribadi Sensitif: Data berkaitan kesihatan fizikal atau mental seseorang. Kepercayaan politik atau agama individu. Rekod jenayah seseorang. Maklumat lain yang diwartakan oleh Menteri. Prinsip-Prinsip Perlindungan Data Peribadi: 1. Prinsip Umum o Data peribadi tidak boleh diproses tanpa persetujuan pemilik data. o Data peribadi sensitif hanya boleh diproses dengan persetujuan eksplisit atau untuk tujuan tertentu seperti keperluan perubatan atau keadilan. 2. Prinsip Notis dan Pilihan o Pengguna data mesti memberitahu individu bahawa data mereka sedang diproses. o Individu mesti dimaklumkan tentang tujuan pengumpulan data dan pihak ketiga yang akan menerima data tersebut. 3. Prinsip Pendedahan  o Data peribadi tidak boleh didedahkan kepada pihak lain tanpa persetujuan pemilik data. 4. Prinsip Keselamatan o Pengguna data mesti mengambil langkah untuk melindungi data peribadi daripada kehilangan, penyalahgunaan, perubahan tanpa kebenaran, atau akses yang tidak dibenarkan. 5. Prinsip Penyimpanan o Data peribadi tidak boleh disimpan lebih lama daripada yang diperlukan untuk tujuan asal. o Data yang tidak lagi diperlukan mesti dimusnahkan atau dipadam secara kekal. 6. Prinsip Integriti Data o Data peribadi mesti sentiasa tepat, lengkap, tidak mengelirukan, dan dikemas kini. 7. Prinsip Akses o Individu berhak mengakses data peribadi mereka dan meminta pembetulan jika terdapat kesilapan. Hukuman Jika Melanggar Akta: Jika melanggar mana-mana prinsip perlindungan data peribadi: o Denda sehingga RM300,000, atau o Hukuman penjara maksimum 2 tahun, atau o Kedua-duanya sekali. Jika gagal menghentikan pemprosesan data selepas individu menarik balik persetujuan: o Denda sehingga RM100,000, atau o Hukuman penjara maksimum 1 tahun, atau o Kedua-duanya sekali. Kesimpulan Akta Teleperubatan 1997 memastikan bahawa perkhidmatan teleperubatan hanya boleh dijalankan oleh pengamal perubatan yang berkelayakan dan berdaftar, dengan pesakit diberikan maklumat dan hak untuk bersetuju atau menolak rawatan. Sementara itu, Akta Perlindungan Data Peribadi 2010 melindungi maklumat peribadi individu daripada disalahgunakan, memastikan data dikendalikan dengan selamat, tepat, dan tidak disimpan lebih lama daripada yang diperlukan. Jenis-Jenis Jenayah Siber Menurut Wall (2001) dan Jenayah Berkaitan Komunikasi & Multimedia Jenayah siber merangkumi pelbagai bentuk kesalahan yang dilakukan menggunakan teknologi komputer dan internet. Menurut Wall (2001), terdapat empat kategori utama jenayah siber, serta pelbagai jenis serangan dan ancaman lain yang berkaitan dengan industri komunikasi dan multimedia. 1. Cybertrespass (Pencerobohan Siber) Berlaku apabila seseorang memasuki sistem komputer atau rangkaian tanpa kebenaran. Biasanya dilakukan oleh penggodam (hackers) yang mencuri kata laluan dan mengakses data peribadi atau syarikat untuk kepentingan mereka sendiri. Contoh: Pencerobohan akaun bank, akses tanpa izin kepada data syarikat, atau hacking ke dalam sistem kerajaan. 2. Cyber Deception dan Cyber Theft (Penipuan & Kecurian Siber) Penggunaan komputer untuk mencuri wang, maklumat peribadi, atau hak cipta digital. Jenis kesalahan: o Phishing – E-mel atau laman web palsu yang menipu pengguna untuk memberikan maklumat perbankan atau kata laluan.  o Pencurian identiti (Identity Theft) – Maklumat peribadi mangsa digunakan untuk membuat akaun palsu atau memohon pinjaman. o Cetak rompak digital (Piracy) – Memuat turun atau mengedar filem, lagu, dan perisian tanpa kebenaran pemilik hak cipta. o Penipuan atas talian (Online Scam) – Termasuk skim e-mel Nigeria (419 scams), skim kerja dari rumah, dan skim percintaan palsu. 3. Cyberpornography dan Obscenity (Pornografi & Kelucahan Siber) Teknologi internet digunakan untuk mencipta, mengedar, dan mengakses bahan pornografi termasuk pornografi kanak-kanak. Jenayah ini termasuk: o Pornografi kanak-kanak – Imej atau video yang melibatkan eksploitasi seksual kanak-kanak. o Web gelap (Dark Web) – Platform tersembunyi yang menjual bahan haram termasuk pornografi dan pemerdagangan manusia. 4. Cyberviolence (Keganasan Siber) Merangkumi tingkah laku berbahaya dan menyakitkan yang dilakukan dalam talian, seperti: o Cyberbullying – Gangguan atau penghinaan yang dilakukan dalam media sosial, biasanya terhadap remaja. o Cyberstalking – Mengintai dan mengancam seseorang secara dalam talian. o Cyberharassment – Menggunakan internet untuk menakutkan, mengugut, atau menyebarkan maklumat palsu mengenai seseorang. o Ransomware – Perisian hasad yang mengunci fail digital mangsa dan meminta wang tebusan untuk memulihkannya. Jenis-Jenis Jenayah Siber Lain (a) Malware (Perisian Hasad) Perisian yang bertujuan untuk merosakkan sistem komputer atau mencuri maklumat tanpa kebenaran pengguna. Jenis Malware: o Virus – Perisian yang menyebar dan mereplikasi dirinya ke dalam sistem lain. o Spyware – Perisian tersembunyi yang mencuri kata laluan, maklumat kad kredit, atau e-mel pengguna. o Worms – Perisian yang menggandakan dirinya untuk menyebarkan virus ke komputer lain. o Trojans – Perisian yang kelihatan seperti aplikasi biasa tetapi mengandungi kod berbahaya. (b) Serangan Siber dan Ancaman Digital 1. Serangan Penafian Perkhidmatan (Denial-of-Service, DoS Attack) o Penjenayah membanjiri laman web dengan trafik yang berlebihan sehingga ia rosak dan tidak dapat digunakan oleh pengguna lain. o Serangan DDoS menggunakan botnet (rangkaian komputer yang telah dijangkiti) untuk menyerang laman web secara besar-besaran. 2. Penggodaman (Hacking) o Memasuki sistem tanpa kebenaran untuk mencuri maklumat atau menyebabkan kerosakan. o Sesetengah penggodam hanya ingin menunjukkan kelemahan sistem, tetapi ada juga yang berniat jahat untuk mencuri wang atau data. 3. Siberterrorisme (Cyberterrorism)  o Serangan siber yang bertujuan untuk menakutkan atau merosakkan organisasi kerajaan, syarikat, atau individu atas sebab politik atau ideologi. o Contoh: Mengganggu sistem keselamatan negara atau mencuri data sulit kerajaan. (c) Jenayah Siber Berkaitan Komunikasi dan Multimedia di Malaysia Akta Komunikasi dan Multimedia 1998 (Communications and Multimedia Act 1998, CMA 1998) Seksyen 211: Kandungan Tidak Senonoh, Lucah, Palsu, Mengancam atau Menyinggung Tiada individu boleh menerbitkan atau menyebarkan kandungan yang: o Tidak senonoh (indecent) o Lucah (obscene) o Palsu (false) o Mengancam (menacing) o Menyinggung (offensive) Hukuman: Denda sehingga RM50,000 Penjara maksimum satu tahun Denda tambahan RM1,000 sehari jika kesalahan berterusan Kesimpulan Jenayah siber semakin berkembang dengan kemajuan teknologi. Ia bukan sahaja melibatkan pencurian identiti dan penipuan kewangan, tetapi juga gangguan dan ancaman terhadap individu serta syarikat. Akta Komunikasi dan Multimedia Malaysia serta undang-undang antarabangsa memainkan peranan penting dalam mengawal dan menghukum mereka yang melakukan jenayah ini. Oleh itu, kesedaran terhadap keselamatan digital dan penggunaan internet secara bertanggungjawab amat penting bagi mengelakkan diri daripada menjadi mangsa jenayah siber. Kecenderungan Hasutan dalam Akta Hasutan 1948 (Sedition Act 1948) Akta Hasutan 1948 adalah undang-undang di Malaysia yang mengawal ucapan, penerbitan, atau tindakan yang dianggap boleh menghasut kebencian, ketidaksetiaan, atau keganasan terhadap kerajaan, Raja-raja Melayu, dan institusi negara. 1. Seksyen 3(1): Definisi "Kecenderungan Hasutan" Menurut Seksyen 3(1) Akta Hasutan 1948, kecenderungan hasutan merujuk kepada sebarang ucapan, penerbitan, atau tindakan yang mempunyai kecenderungan untuk: (a) Membawa kebencian atau penghinaan terhadap mana-mana pemerintah atau kerajaan Contoh: Kenyataan yang menghina atau memperlekehkan Yang di-Pertuan Agong, Raja-raja Melayu, atau kerajaan Malaysia boleh dianggap sebagai hasutan. (b) Menggalakkan perubahan terhadap kerajaan secara tidak sah Individu yang menyeru supaya kerajaan digulingkan melalui cara tidak sah (contohnya, keganasan atau pemberontakan) boleh dianggap menghasut. (c) Mewujudkan kebencian terhadap pentadbiran keadilan di Malaysia Sebarang kritikan keras atau serangan terhadap sistem perundangan yang boleh menyebabkan masyarakat hilang kepercayaan terhadap mahkamah dan sistem kehakiman. (d) Membangkitkan perasaan tidak puas hati atau kebencian dalam kalangan rakyat terhadap kerajaan Menyebarkan maklumat palsu atau propaganda yang boleh mencetuskan ketidakpuasan hati dalam kalangan rakyat terhadap kerajaan. (e) Mempromosikan perasaan permusuhan antara kaum atau kelas masyarakat  Kenyataan atau tindakan yang boleh meningkatkan ketegangan antara kaum atau agama dianggap sebagai hasutan. Contoh: Kenyataan yang bersifat perkauman atau menimbulkan kebencian terhadap sesuatu kaum atau agama. (f) Mempertikaikan hak, status, kedudukan, atau keistimewaan yang dilindungi oleh Perlembagaan Persekutuan Tidak dibenarkan mempertikaikan hak-hak yang dijamin oleh Perkara 152 (Bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan), Perkara 153 (Hak keistimewaan Melayu dan Bumiputera), dan Perkara 181 (Kedaulatan Raja-raja Melayu). 2. Seksyen 4: Hukuman bagi Kesalahan Hasutan Sesiapa yang melakukan, mencetak, menerbitkan, atau menyebarkan bahan yang mempunyai kecenderungan menghasut boleh dikenakan hukuman seperti berikut: Kesalahan pertama: o Denda maksimum RM5,000 atau o Penjara maksimum tiga tahun, atau o Kedua-duanya sekali. Kesalahan berikutnya: o Penjara maksimum lima tahun. Memiliki bahan hasutan: o Denda maksimum RM2,000 atau o Penjara maksimum 18 bulan, atau o Kedua-duanya sekali. 3. Kes-Kes Berkaitan Akta Hasutan di Malaysia (a) Kes Public Prosecutor v Ooi Kee Saik & Ors (1971)  Hakim Raja Azlan Shah menyatakan bahawa garis pemisah antara kebebasan bersuara dan hasutan ditentukan oleh mahkamah. Jika kritikan terhadap kerajaan bertujuan untuk perubahan dasar secara sah, ia dibenarkan. Jika ia membangkitkan kebencian atau penghinaan terhadap kerajaan, ia dikategorikan sebagai hasutan. (b) Kes Aliran v Menteri Hal Ehwal Dalam Negeri (1988) Aliran, sebuah pertubuhan, memohon permit penerbitan dalam Bahasa Malaysia tetapi ditolak oleh Menteri Dalam Negeri. Mahkamah Tinggi pada awalnya membatalkan keputusan menteri, tetapi Mahkamah Persekutuan mengesahkan bahawa Menteri mempunyai budi bicara mutlak untuk menolak permit penerbitan. 4. Kesimpulan Akta Hasutan 1948 bertujuan untuk melindungi kestabilan negara dengan mengawal ucapan atau tindakan yang boleh menjejaskan keharmonian. Kecenderungan hasutan merangkumi tindakan yang boleh mengancam kerajaan, keharmonian kaum, serta hak dan keistimewaan yang dilindungi oleh Perlembagaan. Walaupun Malaysia menjamin kebebasan bersuara (Artikel 10 Perlembagaan), sekatan boleh dikenakan demi keselamatan negara dan ketenteraman awam. Siberbuli (Cyberbullying) - Definisi, Bentuk, Kesan, dan Hukuman di Malaysia 1. Apa Itu Siberbuli? Siberbuli merujuk kepada tindakan mengganggu, mengugut, memalukan, atau menghina seseorang melalui platform digital seperti media sosial, aplikasi pesanan ringkas, e-mel, forum dalam talian, dan permainan video dalam talian. Berbanding buli fizikal, siberbuli boleh berlaku bila-bila masa dan di mana sahaja, serta berkekalan dalam talian, menjadikannya lebih berbahaya kepada mangsa. 2. Bentuk-Bentuk Siberbuli Siberbuli boleh berlaku dalam pelbagai bentuk, termasuk: 1. Penghinaan dan Penghinaan Umum o Menyebarkan komen atau mesej yang menyakitkan hati dan menghina seseorang secara dalam talian. o Contoh: Komen kasar mengenai penampilan, agama, atau bangsa seseorang di media sosial. 2. Penyebaran Fitnah dan Maklumat Palsu o Menyebarkan berita palsu atau gambar yang dimanipulasi untuk merosakkan reputasi seseorang. o Contoh: Edit gambar mangsa dan menyebarkannya untuk memalukan mereka. 3. Doxxing (Pendedahan Maklumat Peribadi) o Menyebarkan maklumat peribadi seperti nombor telefon, alamat rumah, atau tempat kerja seseorang tanpa kebenaran. o Contoh: Mendedahkan maklumat peribadi seseorang di forum atau media sosial bagi tujuan memalukannya. 4. Impersonation (Penyamaran/Penipuan Identiti) o Menyamar sebagai individu lain untuk menghantar mesej palsu atau membuat kandungan yang menyinggung.  o Contoh: Membuka akaun palsu menggunakan identiti mangsa dan menyebarkan kandungan palsu atas nama mereka. 5. Sexting dan Penyebaran Imej Tidak Senonoh o Mengugut atau memaksa seseorang untuk menghantar gambar atau video yang tidak senonoh dan mengancam untuk menyebarkannya jika mereka tidak memenuhi permintaan tertentu. o Contoh: Ugutan untuk menyebarkan gambar peribadi mangsa jika mereka enggan membayar wang atau melakukan sesuatu. 6. Cyberstalking (Menghendap Siber) o Menghantar mesej yang berulang-ulang untuk menakutkan atau menimbulkan tekanan emosi kepada seseorang. o Contoh: Menghantar mesej mengugut seperti "Aku akan cari kau" berulang kali. 7. Serangan Melalui Permainan Dalam Talian (Online Gaming Harassment) o Menghantar mesej kasar, mengejek, atau menyasarkan seseorang dalam permainan dalam talian. o Contoh: Menghina pemain lain atau mengajak orang lain untuk menyerang akaun mangsa. 3. Kesan Siberbuli Terhadap Mangsa Siberbuli boleh menyebabkan pelbagai kesan buruk terhadap mangsa, termasuk: Kesan Emosi dan Psikologi o Rasa takut, sedih, tertekan, atau kehilangan harga diri. o Mangsa sering mengalami gangguan tidur dan kemurungan. Kesan Fizikal o Tekanan emosi boleh menyebabkan gangguan kesihatan fizikal seperti sakit kepala, hilang selera makan, atau serangan panik. Kesan Sosial  o Mangsa boleh mengalami ketakutan untuk berinteraksi dalam talian atau secara langsung. o Boleh menyebabkan pengasingan sosial dan kehilangan rakan. Kesan Ekonomi dan Pendidikan o Mangsa mungkin kehilangan pekerjaan atau menghadapi masalah dalam pelajaran akibat tekanan emosi. o Pelajar yang dibuli dalam talian mungkin mengalami penurunan prestasi akademik atau berhenti sekolah. Kesan Ekstrem: Bunuh Diri o Dalam kes serius, siberbuli boleh menyebabkan mangsa mengalami gangguan mental yang teruk sehingga mengambil nyawa sendiri. 4. Undang-Undang dan Hukuman Siberbuli di Malaysia Di Malaysia, tiada akta khusus mengenai siberbuli, tetapi beberapa undang-undang boleh digunakan untuk mendakwa pesalah siberbuli: (a) Akta Komunikasi dan Multimedia 1998 (Communications and Multimedia Act 1998, CMA 1998) Seksyen 233 – Menggunakan perkhidmatan komunikasi untuk menghantar mesej yang lucah, sumbang, palsu, mengancam atau menyakitkan hati. Hukuman: o Denda maksimum RM50,000 atau o Penjara maksimum satu tahun, atau o Kedua-duanya sekali. o Denda tambahan RM1,000 sehari jika kesalahan berterusan. (b) Kanun Keseksaan (Penal Code) Seksyen 503 – Ugutan jenayah, termasuk ancaman untuk mencederakan seseorang secara fizikal atau mental.  o Hukuman: Penjara maksimum 2 tahun atau denda atau kedua-duanya sekali. Seksyen 509 – Mengeluarkan perkataan atau perbuatan yang menyinggung kehormatan seseorang, termasuk gangguan seksual secara dalam talian. o Hukuman: Penjara maksimum 5 tahun atau denda atau kedua-duanya sekali. (c) Akta Kesalahan-Kesalahan Kanak-Kanak 2017 Jika siberbuli melibatkan kanak-kanak di bawah 18 tahun, penjenayah boleh didakwa di bawah akta ini dengan hukuman lebih berat. 5. Langkah Mengatasi Siberbuli (a) Bagi Mangsa: 1. Jangan Balas atau Melawan o Jangan memberikan reaksi yang boleh menggalakkan pembuli meneruskan perbuatan mereka. 2. Simpan Bukti o Ambil tangkapan skrin (screenshot) atau rekod mesej untuk laporan kepada pihak berkuasa. 3. Laporkan kepada Pihak Berkuasa o Laporkan kepada Suruhanjaya Komunikasi dan Multimedia Malaysia (MCMC) atau polis. 4. Sekat Akaun Pembuli o Gunakan fungsi "block" atau "report" dalam platform media sosial. 5. Dapatkan Sokongan Emosi o Bercakap dengan ibu bapa, guru, atau kaunselor jika mengalami tekanan akibat siberbuli. (b) Bagi Masyarakat: Meningkatkan Kesedaran – Pendidikan mengenai kesan buruk siberbuli perlu diperluaskan. Menggalakkan Etika Digital – Masyarakat harus mempraktikkan komunikasi yang berhemah dalam talian. Memperketat Undang-Undang – Pihak berkuasa perlu mempertimbangkan penggubalan Akta Siberbuli khusus di Malaysia. Kesimpulan Siberbuli adalah satu ancaman serius yang boleh memberi kesan negatif terhadap kesihatan mental, sosial, dan fizikal mangsa. Walaupun tiada undang-undang khusus mengenai siberbuli di Malaysia, beberapa peruntukan dalam Akta Komunikasi dan Multimedia serta Kanun Keseksaan boleh digunakan untuk mendakwa pesalah. Oleh itu, semua pihak termasuk ibu bapa, sekolah, dan masyarakat perlu bekerjasama untuk memerangi siberbuli dan melindungi mangsa daripada kesan buruknya.