UD O ASOMBROSO MUNDO CELULAR PDF

UD O ASOMBROSO MUNDO CELULAR ÍNDICE 1. REPASAMOS 2. O DESCUBRIMENTO DAS CÉLULAS 3. TEORÍA CELULAR 4. ESTRUTURA DAS CÉLULAS 5. O CICLO CELULAR 6. FUNCIÓNS CELULARES Pensamos en grupo  Respondede ás preguntas seguintes:  Escribide nu...

UD O ASOMBROSO MUNDO CELULAR ÍNDICE 1. REPASAMOS 2. O DESCUBRIMENTO DAS CÉLULAS 3. TEORÍA CELULAR 4. ESTRUTURA DAS CÉLULAS 5. O CICLO CELULAR 6. FUNCIÓNS CELULARES Pensamos en grupo  Respondede ás preguntas seguintes:  Escribide nunha folla os nomes dalgúns dos orgánulos nas células e indicade que función desempeña cada  Observade a imaxe que aparece máis abaixo e tratade dar o que estudastes en anos anteriores para explicar reprodución celular representa.  NIVEIS DE ORGANIZACIÓN DA MATERIA VIVA  Os seres vivos están Bioelementos Bioelementos formados por diferentes maioritarios, que secundarios, que elementos químicos constitúen o 99% aprox. supoñen un 0,91% do denominados do total da materia viva: total: bioelementos. Pódense C, H,O, N, P, S Na, K, Ca, Mg, Cl agrupar en 3 categorías: Olgoelementos, RECORDAM presentes en pequenas Os bioelementos cantidades (< 0,1%), combínanse entre si para Inorgánica (auga e sales pero importantes para dar lugar ás minerais) desempeñar biomoléculas OS determinadas funcións: Fe, Li, I, F, Zn, Co, Se, Ao, Cr. Orgánica ( glúcidos, lípidos, proteínas e acedos nucleicos)  BIOMOLÉCULAS ORGÁNICAS ÁCIDOS NUCLÉICOS PROTEÍNAS: formadas por aa (20 aa distintos). Estrutural, enzimática, transporte, defensa, movemento. Estrutura: Primaria: secuencia de aa Secundaria: pregamento por atracción entre aa. Terciaria: interacción entre os aa e o medio Cuaternaria: asociación de cadeas de aa. Hemoglobina LÍPIDOS: CHO.Insolubles en auga. Importantes funcións. BIOMOLÉCUL Triglicéridos: glicerina+ ácidos graxos. Enerxética. Ceras: illante e protección Fosfolípido: membranas celulares AS Esteroides: vitaminas A E Lípidos isoprenoides: colesterol, vitamina D, hormonas. GLÍCIDOS: CHO Monosacáridos: sinxelos. Glicosa Disacáridos: Sacarosa, lactosa. Polisacáridos: reserva enerxética ou estrutural BIOMOLÉCULAS INORGÁNICAS AUGA. Molécula máis abundante nos seres vivos. Propiedades fisicoquímicas. SALES MINERAIS: solubles (importantes funcións) ou insolubles (estruturas esqueléticas) en auga.  O descubrimento das células ENTRE O VISIBLE E O INVISIBLE  Entre o visible e o invisible SÉCULO XVII  A. V. LEEUWENHOEK  FABRICOU UN SINXELO MICROSCOPIO CO QUE PUIDO OBSERVAR ALGUNHAS CÉLULAS. ROBERT HOOKE  MICROSCOPIO ÓPTICO CON VARIAS LENTES.  OBSERVOU UNHA LÁMINA DE CORTIZA E VIZUALIZOU UNHAS PEQUENAS CELDAS ÁS QUE CHAMOU ¨CELLAS¨  CÉLULAS SÉCULO XIX  R. BROWN  Núcleo estudando células vexetais  PURKINJE  Medio intracelular: protoplasma (Citoplasma)  M. Schleiden y T. Schwann  Todos os tecidos vexetais están formados por células.  Schwann extendeu está conclusión aos animais, propuso: célula unidade elemental dos seres vivos.  ¨Toda célula procede R. Wirchow doutra célula xa existente¨ As características das células se transmiten G. Mendel das células nais ás células fillas. Estudou o tecido nervioso: A neurona é a S. Ramón y Cajal. unidade anatómica e funcional do sistema nervioso.  W. Sutton, Chegaron á mesma T. Boveri e conclusión: Nos cromosomas da célula se localiza a T.H. información xenética. Morgan J. Watson SÉCULO XX e F. Crick. Estrutura do ADN Teoría endosimbiótica: orixe L. Margulis das células eucariotas.  A célula é: Unidade Teoría morfolóxica. celular Unidade fisiolóxica. Unidade xenética.  Célula unidade Século XIX todos elemental dun os seres vivos ser vivo que están formados pode realizar as Estrutura por células. funcións vitais das células As células presentan unha ampla variedade de tamaños, formas e estruturas. Características xerais das células Material Citoplas xenético ma Membra na plasmáti ca  Membrana plasmática  Envoltura moi delgada e elástica que separa a célula do medio.  Regula a entrada e a saída de substancias da célula  Detecta estímulos do medio  Permite a comunicación entre células. Estrutura básica das células MODELO DE MOSAICO FLUÍDO Membrana plasmática está formada por Lípidos cunha cabeza e dúas Unha bicapa de fosfolípidos colas. Lípido que da fluidez á membrana e axuda ao Colesterol transporte de certas substancias. Unidas ou inmersas na Proteínas bicapa de lípidos. Glícidos Adheridos á capa externa. CITOPLASMA Substancia que enche o interior da célula Composición Citoesqueleto: química Orgánulos Citosol: celulares. Diferentes tipos Lípidos, proteínas parte fluída. de proteínas. e glúcidos Reaccións Dar forma a químicas do célula. metabolismo. MATERIAL XENÉTICO Contén a información necesaria para ADN ARN regular o funcionamento da célula, Información Proteínas xenética.  Cromosoma bacteriano Molécula de ADN Nucleoide circular Plásmidos. Non contén Ribosomas. orgánulos Reino moneras. Membrana plasmática Mesosomas. Maior actividade metabólica celular. Células procariotas Unicelulares entre 1 e 10 μm. Envoltura exterior Parede celular. PEPTIDOGLICANO ríxida Cápsula Longos Flaxelos Locomoción Algunhas especies Curtas Fimbrias Fixarse ao substrato.  Reinos Protoctista, fungos, plantas e animais Unicelulares ou pluricelulares. Entre 10 e 100µm Estruturas comúns Células Núcleo Citosqueleto eucariotas Orgánulos. Comúns: mitocondrias, ribosomas, aparato de Golgi, o retículo endoplásmatico, os lisosomas e vesículas. Específicos: cloroplastos, grandes vacúolos, centríolos, cílios, flaxelos e parede celular.  Núcleo celular ADN rodeado por unha membrana. Estrutura Interfase forma máis ou menos esférica. Membrana nuclear. do núcleo Dúas membranas, superficie cuberta por ribosomas. Ten poros nucleares, intercambio de substancias. Nucleoplasma Líquido nuclear Contén o ADN e as súas proteínas asociadas, histonas, que en conxunto forman cromatina. Nucléolo. Estrutura redondeada. Fabrica os compoñentes dos ribosomas. Cromatina. Filamentos de ADN e proteínas. Durante a división celular, condénsase e forma os cromosomas.  Función do núcleo  Contén a información hereditaria  Controla as actividades celulares.  NÚCLEO CELULAR características ESTRUTURA ORGANIZACIÓN DO MATERIAL XENÉTICO durante o períodod de ENVOLTURA CROMATINA DIVISIÖN celular, CROMOSOMAS Só presente en NUCLEOPLASMA NUCLEOLO condénsase e forma... NUCLEAR - só na interfase - células EUCARIOTAS formada por ESTRUTURA TAMAÑO NÚMERO FORMA (propias dos + DOBRE Líquido do Fabrica vexetais, fungos e MEMBRANA e núcleo ribosomas animais) con POROS, que BRAZO/S É Iguais 2 a 2 METACÉNTRICOS permiten CENTRÓMERO característico intercambio de ADN Proteínas TELÓMERO C. de cada HOMÓLOGOS SUBMETACÉNTRICOS CROMÁTIDA/S especie substancias. ECROCÉNTRICOS Pode haber máis + Delimita o dun núcleo/célula núcleo. composición estrutura TELOCÉNTRICOS (CÉLULAS PLURINUCLEADAS) CARIOTIPO NUCLEÓTIDOS PRIMARIA SECUNDARIA representación dotación 44 + 2 formados por gráfica Só existe durante Secuencia de DOBRE nucleótidos HÉLICE DIPLOIDE o período 2n AUTOSOMAS INTERFÁSICO, BASE ACEDO + DESOXIRRIBOSA + pois durante a NITROXENADA FOSFÓRICO HAPLOIDE división celular IDIOGRAMA pode ser n desaparece GONOSOMAS H3PO4 ADENINA (A) - C. SEXUAIS - TIMINA (T) CITOSINA (C) GUANINA (G) ESTRUCTURA E FUNCIÓNS DOS ORGÁNULOS COMÚNS 0RGÁNULOS PRESENTES SÓ EN ALGÚNS TIPOS DE CÉLULAS MITOCONDRIA RETICULO ENDOPLASMÁTICO RIBOSOMAS APARATO DE GOLGI LISOSOMAS VACUOLO CENTRIOLO CLOROPLASTO División celular  Células procariotas  Aumentan o tamaño  Replican a súa única molécula de ADN circular  Dividen o seu citoplasma por bipartición:  Fórmase un tabique que separa a célula en dúas células filla, cada unha cunha molécula de ADN bacteriano.  Células eucariotas CICLO CELULAR Etapa de crecemento ou interfase. Etapa máis longa do ciclo celular. Ao finalizar esta etapa, o ADN replícase. Duplican os centríolos.  División celular.  MITOSE ou división do núcleo.  CITOCINESE: división do citoplasma.  A duración do ciclo celular é moi variable duns tecidos a outros.  Mitose A mitose é un proceso de división do núcleo polo cal se forman dous núcleos fillo co mesmo número de cromosomas que tiña a célula materna.  PROFASE  A cromatina condensada forma os cromosomas.  Desaparece a envoltura nuclear e o nucléolo.  Os centríolos migran cara aos polos.  Fórmase o fuso mitótico.  METAFASE  CROMOSOMAS situados centro da célula, perpendiculares aos filamentos do fuso mitótico e unidos a eles polos centrómeros  PLACA ECUATORIAL.  ANAFASE  As cromátides irmás sepáranse arrastradas polos filamentos do fuso.  Cada cromátide diríxese a un extremo da célula, formando así dous cromosomas fillo, un de cada célula filla.  TELOFASE  Os cromosomas fillo acaban de migrar ao extremo celular correspondente.  Volven formar a cromatina.  Fuso desaparece  Reconstitúense o nucléolo e a membrana nuclear. CITOCINESE  Nas células animais  Créase un anel contráctil de actina e miosina que produce un suco de segmentación que vai estrangulando á célula nai ata que as células fillas se fan independentes.  Nas células vexetais A parede celular impide que se produza a estrangulación. Fórmase un tabique, FRAGMOPLASTO, fusión de vesículas do AG, que posteriormente orixinaran unha nova parede. Meiose: unha división especial  Reprodución sexual Unión de dúas células sexuais ou gametos, procedentes de dous proxenitores de sexos distintos. Fases:  Formación de gametos.  Fusión de gametos (fecundación)  Desenvolvemento do cigoto. Como se orixinan os gametos Nos organismos que teñen reprodución sexual, hai dous tipos xerais de células:  Células somáticas: células diploides (2n).  Células xerminais: células diploides, a partir das cales se orixinan os gametos  Haploides (n).  Meiose Proceso de división celular mediante o cal a partir dunha célula diploide se producen catro células fillas haploides (gametos). Só ten lugar nos órganos produtores de gametos, ovarios e testículos nos animais e estames e ovarios nas plantas. É unha división reducionista. Dúas divisións celulares consecutivas sen duplicación do ADN:  Meiose l  Meiose ll.  PROFASE I  Etapa máis longa  Cromosomas homólogos aparéanse (sinapse), intercambian fragmentos (sobrecruzamento).  Durante esta fase desaparece a membrana nuclear.  ENTRECRUZAMIENTO E RECOMBINACIÓN XENÉTICA  METAFASE I  As parellas de cromosomas homólogos, unidos polos puntos de sobrecruzamento, sitúanse no ecuador da célula suxeitos aos filamentos do fuso  ANAFASE I  As fibras do fuso mitótico acúrtanse e separan os cromosomas homólogos.  Cada cromosoma homólogo migra a un extremo diferente da célula.  TELOSAFE I  Os cromosomas homólogos, xa nos polos da célula, descondénsanse e fórmase de novo a membrana nuclear eo fuso mitótico desaparece  PROFASE II.  PRODÚCESE SIMULTANEAMENTE NAS DÚAS CÉLULAS RESULTANTES DA PRIMERIRA DIVISIÓN.  SEN PASAR POR INTERFASE, FÓRMASE DE NOVO O FUSO, DESAPARECE A MEMBRANA NUCLEAR E OS CROMOSOMAS VÓLVENSE A CONDENSAR  METAFASE II  Os cromosomas sitúanse no ecuador da célula e forman a placa ecuatorial  ANAFASE II.  AS DÚAS CROMÁTIDAS DE CADA CROMOSOMA SEPÁRANSE, ARRASTRADAS POLAS FIBRAS DO FUSO. CADA CROMÁTIDE QUE CONSTITÚE UN CROMOSOMA FILLO DIRÍXESE CARA A UN EXTREMO DA CÉLULA  TELOFASE II  OS CROMOSOMAS DESCONDÉNSASE E FÓRMASE A CROMÁTIDA. CONSTITÚESE A MEMBRANA NUCLEAR E DESAPARECE O FUSO.  CITOCINESE  DIVISIÓN DO CITOPLASMA E REPARTICIÓN DE ORGÁNULOS ENTRE AS CÉLULAS FILLAS.  FUNCIÓNS CELULARES  Entrada de Procesos que substancias. proporcion Transformaci an á célula FUNCIÓN materia e ón de enerxía substancias DE para as ou súas NUTRICIÓN necesidade metabolismo s. Excreción INTERCAMBIO DE SUBSTANCIAS DIFUSIÓN: substancias de A membrana tamaño pequeno plasmática é unha (O2, C02 ou sales barreira selectiva minerais), atravesan a membrana libremente Favor do gradiente de concentración TRANSPORTE MEDIADO POR PROTEÍNAS Substancias tamaño mediano ou con cargas (ións) Bombas: estruturas Canles: proteínas que proteicas que permiten o paso de «bombean» as substancias a favor do substancias en contra gradiente de do gradiente de concentración. concentración. SEN GASTO DE GASTO DE ENERXÍA. ENERXÍA. ENDOCITOSE E EXOCITOSE Substancias de gran tamaño A membrana afúndese e engloba a partícula nunha vesícula. Endocitose. As vesículas fusiónanse cos lisosomas, cuxas substancias dixestivas dixiren o contido da vesícula. Os restos da dixestión expúlsanse por exocitose.  Metabolismo As substancias son transformadas mediante as reaccións químicas Catabolismo Anabolismo. Catabolismo Conxunto de reaccións químicas mediante as cales as moléculas complexas rompen e se transforman noutras máis sinxelas. Diversas actividades celulares A rotura libera enerxía Pérdese en forma de calor. Respiración celular, nas mitocondrias das células eucariotas ou na membrana das células procariotas.  Conxunto de reaccións químicas a partir de moléculas sinxelas, se fabrican moléculas máis complexas que a célula utiliza para formar os seus componentes. Anabolismo Necesita a achega de enerxía. Procede do catabolismo. Plantas e algas, poden utilizar ademais da enerxía do catabolismo, a enerxía luminosa do sol mediante a fotosíntese. Enzimas e metabolismo As reaccións químicas realízanse, na maioría dos casos, coa colaboración dalgunha ENZIMAS proteína aumentando a velocidade á que transcorre a reacción química. TIPOS DE NUTRICIÓN  Nutrición heterótrofa Células que incorporan materia orgánica xa elaborada por outros organismos. células dos animais, dos fungos e moitos protistas. NUTRICIÓN AUTÓTROFA  Células que elaboran o seu propio alimento (materia orgánica) a partir de materia inorgánica (C02 e auga), empregando unha fonte de enerxía externa (luz solar).  As plantas e algas teñen células  Fotosíntese: proceso anabólico nos cloroplastos.  FUNCIÓN DE RELACIÓN Químicos Estímulos Físicos Capacidade da célula de captar os cambios e de responder ante eles de forma adecuada. Resposta estática. Non se produce movemento. Segregando unha substancia. Reacción Positivos Resposta dinámica. Taxias ou tactismos. Movemento Negativos  Reprodución Función de celular: proceso mediante o cal Organismos unicelulares, a Pluricelulares: serve para que división da o organismo reprodución unha célula célula ten como aumente de nai se divide obxectivo a tamaño e en dúas ou reprodución repoña as máis células do organismo. células. idénticas, células fila. Como sucede a división celular  Duplicación do ADN e repartición equitativa.  División do citoplasma, non ten por que ser equitativa.  BIPARTICIÓN: célula divídese en Bacterias dúas de igual tamaño Protozoos TIPOS DE XEMACIÓN: célula divídese en dúas Fermentos de tamaño DIVISIÓN diferente (xema) ESPORULACIÓN: célula nai divídese en varias células Fungos fillas que permanecen no seu interior, hasta Protozoos que rompe.  A ORIXE DAS EUCARIOTAS: TEORÍA ENDOSIMBIÓTICA Os primeiros organismos que apareceron na Terra foron procariotas, similares ás actuais bacterias. A aparición dos eucariotas foi un evento evolutivo que ocorreu uns 1500 anos máis tarde. Este novo modelo de células, máis complexo, deu lugar aos eucariotas, unicelulares e pluricelulares, actuais. Aínda que existen diferentes teorías sobre este proceso, a teoría endosimbiótica é unha das máis citadas. Esta teoría propón o seguinte:  ORIXE DO NÚCLEO E DO SISTEMA DE ENDOMEMBRANAS A perda da parede celular dun procariota primitivo deu orixe a unha célula que quedou rodeada por unha membrana flexible. Esta célula medrou, aumentou de tamaño, e comezou a sufrir repregamentos que darían lugar ao núcleo eucariota e a orgánulos membranosos como o retículo endoplasmático e o aparato de Golgi.  ORIXE DE MITOCONDRIAS E CLOROPLASTOS As mitocondrias e En primeiro lugar Posteriormente cloroplastos terían incorporouse unha incorporouse unha aparecido posteriormente proteobacteria aerobia, proteobacteria coa ao ser incorporadas por adquiríndose a capacidade de realizar a unha célula procariota capacidade de realizar a fotossíntese. anaerobia precursora. respiración celular. Estas asociacións Esta sería a Dando lugar conserváronse ao ser antecesora das actuais ás antecesoras das beneficiosas para todos células eucariotas actuais células eucariotas os socios da relación. animais. vexetais.