Traffic Accidents in Iran (PDF)
Document Details
Uploaded by WellRoundedZither9676
Golestan University of Medical Sciences
Dr. Shabnam Makhery
Tags
Related
- Vollzugshilfe - Infrastruktur-Sicherheitsinstrumente ISSI PDF
- Share the Road PDF
- Orden de Servicio N° 002 - Coordinación e Investigación de Accidentes PDF
- Road Safety Risk Assessment and Analysis of Traffic Accidents in Cebu South Coastal Road Tunnel
- Analysis of Road Safety Statistics in Jordan (2022) PDF
- Rotafolio Alerta 5-13 PDF
Summary
This document details traffic accidents, covering topics like definitions, causes, risk factors, and preventative measures. The study examines demographic trends and economic implications of these accidents in Iran. The author, Dr. Shabnam Makhery, is a social medicine specialist.
Full Transcript
سوانح ترافیکی دکتر شبنم مخیری متخصص پزشکی اجتماعی تعریف بیماری تعریف بیماری کمیسیون اقتصادی سازمان ملل برای اروپا ،حادثه ای که رخداد یا سرچشمه آن در راه خیابان یا جاده ای که بر روی ترافیک عمومی باز است و در نتیجه آن یک نفر یا بیشتر مصدوم مجروح یا...
سوانح ترافیکی دکتر شبنم مخیری متخصص پزشکی اجتماعی تعریف بیماری تعریف بیماری کمیسیون اقتصادی سازمان ملل برای اروپا ،حادثه ای که رخداد یا سرچشمه آن در راه خیابان یا جاده ای که بر روی ترافیک عمومی باز است و در نتیجه آن یک نفر یا بیشتر مصدوم مجروح یا کشته داشته باشد و حداقل یک وسیله نقلیه در حال حرکت در آن درگیر باشد را حادثه ترافیکی تعریف می کند. بنابراین این حوادث شامل تصادم بین وسایل نقلیه ،بین وسایل نقلیه و عابران پیاده و بین وسایل نقلیه و حیوانات یا اجسام و موانع است . سوانح ترافیکی از علل مهم مرگ و ناتوانی در جوامع بشری است. حوادث ترافیکی یک مشکل بزرگ سالمت است که پیشگیری مداوم و مؤثر از آنها نیازمند تالش های هماهنگ و همه جانبه است. تعریف بیماری سازمان جهانی بهداشت به حادثه ای که قابلیت طبقه بندی بین المللی بیماری ها را داشته و در کدهای V01تا V89باشد حادثه ترافیکـی مـیـگویــد. در ایــن گروه ها خسارت و یا قربانی مربوط به عابر پیاده است یا سرنشین وسیله نقلیه که از ابتدا برای استفاده در جاده طراحی شده باشد. مرگ ناشی از سوانح ترافیکی بر اساس تعریف سازمان جهانی بهداشت شامل فردی است که طی سی روز از زمان تصادف به علت سانحه ترافیکی می میرد. تعریف بیماری در تعریف حوادث حمل و نقل زمینی (راه) چهار معیار اصلی مدنظر قرار می گیرد : حادثه عمدی نباشد. .1 حادثه به علت بالیای طبیعی (سیل ،زلزله ،بهمن ،رانش زمین طوفان و مانند این ها) نباشد. .2 در شکل گیری حادثه یک وسیله نقلیه متحرک نقش داشته باشد. .3 .4علت حادثه یکی از سه عامل زیر باشد : خطای انسانی (a نقص فنی وسیله نقلیه (b نقص محیط و راه (c تعریف بیماری حوادث حمل و نقل زمینی (راه) بر حسب محل رخداد به دو دسته تقسیم می شوند : حوادث ترافیکی (حوادثی که در معابر عمومی یا اختصاصی رخ می دهند). .1 سایر حوادث حمل و نقل زمینی (حوادثی که محل وقوع آن نامشخص است). .2 قبل از سال ۱۹۴۰به طور معمول تصور کلی بر این بود که مصدومیت های غیر عمدی نتیجه عدم احتیاط یا سهل انگاری است ولی بعدها مطالعات نشان داد که این مصدومیت ها نتیجه قابل پیش بینی تعامل بین فرد محیط و عامل مصدومیت است. اپیدمیولوژی توصیفی و تحلیلی در سطح بین المللی روند زمانی آخرین برآوردهای منتشر شده توسط سازمان جهانی بهداشت نشان می دهد که ساالنه بیش از یک میلیون و سیصد هزار نفر در جهان به خاطر این گونه سوانح در جاده ها و معابر درون شهری و برون شهری فوت می کنند. ده ها برابر این رقم دچار مصدومیت و یا معلولیت می شوند. فوت ناشی از حوادث ترافیکی در جهان همچنان روند صعودی دارد. روند کنونی نشان می دهد که تا سال ۲۰۳۰مرگ سوانح ترافیکی راه به پنجمین علت عمده مرگ تبدیل خواهد شد. اپیدمیولوژی توصیفی و تحلیلی در سطح بین المللی انتشار جغرافیایی و میزان ابتال و مرگ سوانح ترافیکی هشتمین علت عمده مرگ در سطح جهان و اولین علت مرگ در افراد جوان در سنین ۱5 – ۲۹است. در ایران نیز میزان مرگ ناشی از سوانح ترافیکی باالتر از میانگین جهانی است. طبق برآورد سازمان پزشکی قانونی ساالنه حدود ۱۷هزار و طبق برآورد سازمان جهانی بهداشت بین ۱5و ۲۰درصد کم شماری مرگ در سال در کشور رخ می دهد. اپیدمیولوژی توصیفی و تحلیلی در سطح بین المللی انتشار جغرافیایی و میزان ابتال و مرگ با توجه به گذار اپیدمیولوژیک و گسترش روند صنعتی شدن و تغییر شیوه زندگی کنونی ،آنچه بیش از همه سالمت بشر امروز را تهدید می کند مخاطرات محیطی ساخته بشر از جمله حوادث است. با حرکت به سمت مدرنیزه شدن و در نتیجه نبود توازن بین رشد ترافیک جاده ای و شرایط محیط ،تراژدی سوانح ترافیکی را در کشورهایی که سطح درآمد پایین و متوسط دارند و خیم تر کرده و به روند روبه رشد آن ها سرعت بخشیده است. حدود ۸5درصد میرایی و ۹۰درصد بار بیماری ناشی از حوادث جاده ای در جهان مربوط به این گروه از کشورها است و به همین دلیل نیازمند توجه بیشتری هستند. شیوع جراحات سوانح ترافیکی اثر قابل توجهی بر اقتصاد کشورها دارد به ویژه کشورهای با درآمد متوسط و یا پایین که اغلب با دیگر نیازهای روبه رشد دست به گریبان هستند. مصدومیتهای ناشی از سوانح ترافیکی تقاضای بزرگی را در رابطه با خدمات مراقبت های بهداشتی در قالب منابع مالی ،اشغال تخت ها و نیاز به متخصصین بهداشتی ایجاد می نماید. در ایران هزینه سوانح ترافیکی در سال ۶/۴۶ ، ۲۰۱۳درصد از درآمد ناخالص ملی را به خود اختصاص داده است. در کشورهای با درآمد باال افراد با وضعیت اقتصادی ضعیف به طور نامتناسبی تحت تأثیر سوانح ترافیکی قرار گرفته اند. گروه های پرخطر گروه های سنی ۱5تا ۴۴سال در حوادث ترافیکی و کودکان در مصدومیت های عابران پیاده از قربانیان اصلی هستند. بیشتر موارد مرگ سوانح ترافیکی در مردان به دلیل مواجهه بیشتر رخ می دهد. عوامل خطر بیماری آگاهی از سهم عوامل خطر بر بار ناشی از سوانح ترافیکی به دلیل اهمیت آن در تدوین راهکارهای پیشگیری و مداخالت ضروری است. مطالعات انجام شده به ویژه در دیدگاه سنتی بیشتر بر روی سه عامل راننده (عامل انسانی) ،وسیله نقلیه و عوامل محیطی متمرکز بوده اند. رفتارهای مخاطره آمیز از عوامل اصلی بروز این حوادث است. رفتارهای متعددی در رابطه با مصدومیت ها و تصادفات مربوط به عبور و مرور شناسایی شده است شامل : سبقت غیر مجاز سرعت نامناسب سرعت بیش از حد مجاز عدم رعایت حق تقدم هنگام دور زدن عدم رعایت مقررات راهنمایی و رانندگی رانندگی پس از مصرف مشروبات الکلی عدم استفاده از کمربند و کاله ایمنی رفتار ضداجتماعی عوامل خطر بیماری رفتار ضداجتماعی نوعی اختالل شخصیت است. فرد نمی تواند با موازین اجتماعی سازگار شود و در قبال رفتارهایش احساس گناه و اضطراب ندارد. مشخصه این اختالل ،اعمال مداوم ضداجتماعی یا خالف قانون است اما این اختالل مترادف با بزهکاری نیست. فرد مبتال کمابیش در همه جنبه های زندگی به حقوق دیگران احترام نمی گذارد و آن ها را نقض می کند. این رفتار یا غیر قانونی یا غیر اخالقی یا هر دو بوده و به هر حال تخطی از نظام قانونی جامعه است. فرد در مطابقت دادن خود با موازین اجتماعی ناتوان است و با کارهای خطرناکی که انجام می دهد ایمنی خود و یا دیگران را رعایت نمی کند. رفتار ضداجتماعی در رانندگی رانندگی رقابت جویانه (لذت بردن از مانور دادن در میان دیگران) رانندگی خطرپذیر (پذیرش خطرات رانندگی برای هیجان و لذت) رانندگی همراه با خطرپذیری باال (سرعت و سبقت ناگهانی) رفتارهای انتقام جویانه رانندگی پرخاش جویانه مانند (رانندگی با فاصله کم با خودروهای دیگر که اغلب به منظور تنبیه رانندگان صورت می گیرد ،گاز دادن از روی خشم ،ژست های خشمناک) استفاده از سیستم صوتی پرقدرت استفاده از شیشه های تیره یا المپ های غیر مجاز سرعت و سبقت های حادثه آفرین و خطرناک نصب بوق های گوش خراش و استفاده عمدی و بی مورد از آن ها و قاچاق انسان این نگرش ها و ویژگی های شخصیتی و گسترش این رفتارها ،ایمنی کاربران راه را به طور جدی تهدید می کند. در سال های اخیر روانشناسی و رفتارشناسی ،با تمرکز بر عوامل هیجانی و شخصیتی دخیل در رفتارهای رانندگیو تجربه تصادفات به طور گسترده وارد حوزه مطالعات مربوط به رفتارهای رانندگی و ایمنی ترافیکی شده است. امروزه رغبت دوباره ای به تحلیل نقش شخصیت در پژوهش های علت شناختی تصادفات وسایط نقلیه به وجود آمده است. عوامل شخصیتی نه تنها افراد را ،به طرق خاص ،به انجام اعمال خاصی وا می دارد بلکه همچنین می تواند اثر عوامل اجتماعی طراحی شده برای ممانعت از این گونه رفتارها را تعدیل کند. عوامل شخصیتی مرتبط با رانندگی مخاطره آمیز کانون کنترل خشم راننده هیجان طلبی نابهنجاری عوامل شخصیتی مرتبط با رانندگی مخاطره آمیز رفتارهای ضد اجتماعی و خشونت در رانندگی در چهار گروه : روانی (شخصیت خشن ،دست یافتن به آدرنالین باال ،خصوصت ،رقابت جویی) اجتماعی (فشار هم طرازان،سن ،جنسیت و نرم های اجتماعی) عوامل موقتی (فشار زمان ،وقت روز ،موارد اورژانسی) محیطی (وضعیت راه ،وضعیت آب و هوا،ترافیک) قرار می گیرند. تحقیقات نشان می دهد که رفتارهای ضد اجتماعی با خشونت در رانندگی و نحوه رانندگی خشن نیز با تصادفات رابطه دارند. اپیدمیولوژی بیماری در ایران این سوانح بیشترین میزان مرگ نسبت به سایر مصدومیت ها را به خود اختصاص داده است. وجود خطا در تعیین اندازه های رخداد مرگ ،یا مصدومیت ناشی از سوانح ترافیکی و سایر اندازه های مرتبط با سالمت و بیماری بیشتر تابع تعریف بیماری یا مورد ،طبقه بندی آن ها، کامل بودن داده ها و کم شماری یا کم برآورد کردن موارد ،همین طور چند بارشماری و گاه در نظر گرفتن شدت و وخامت رخدادها است. به طور کلی میزان عمر به هدر رفته )YLL( Year Life lostدر ایران در نتیجه سوانح ترافیکی از جهان و منطقه مدیترانه شرقی باالتراست و این مشکل یکی از مسائل جدی در کشور ما و سایر کشورها است. در مورد مرگ های ناشی از سوانح ترافیکی ،ایران باالترین آمار را در بین کشورهای منطقه دارد و اکثریت این افراد در سن جوانی ۲۰تا ۳۰سال قرار دارند. اپیدمیولوژی بیماری در ایران اگر چه دلیل خاصی برای افزایش روند حوادث ترافیکی و مرگ ناشی از آن ها در ایران وجود ندارد اما برخی عوامل زمینه ساز را می توان به عنوان علل احتمالی در نظر گرفت: رشد نامتعادل جمعیت تعداد انبوه وسیله نقلیه سرعت در هنگام بروز حادثه رانندگی بی احتیاطی زیر ساخت نامناسب جاده ها تعطیالت زیاد در ایام سال مسافرت دسته جمعی مردم ورود عابران پیاده به حریم راه ها پیشگیری و کنترل بیماری در جهان و ایران اقدامات پیشگیری چهار Eمهم در پیشگیری از حوادث ترافیکی عبارت اند از : آموزش Education تشدید قوانین و مقررات Escalation اصالحات مهندسیEngineering reforms اصالحات محیطیEnvironmental reforms پیشگیری و کنترل بیماری در جهان و ایران آموزش Education آموزش همگانی تأثیرگذار باید دو ویژگی داشته باشد الف -هدفمند باشد.ب -مستمر و مداوم باشد. ضرورت شناخت وضعیت و نیازهای آموزشی افراد مختلف به ویژه کارکنان پیش بیمارستانی، بیمارستانی و امداد و نجات برای برنامه ریزی آموزشی مناسب آموزش از بهترین شیوه های ارتقاء شاخص بهره وری در جوامع است. آموزش همگانی و مشارکت مردمی در ارتباط نزدیک با یکدیگر هستند. مشارکت مردمی امری توصیه ای و بخشنامه ای نیست بلکه در اثر تعامل بین بخش های مختلف جامعه ،فرهنگ و بینش و منش مشارکت ایجاد می شود. ایجاد آگاهی مستمر و پویا در عموم جامعه باعث می شود تا مسئولیت پذیری همه آنها در افزایش ایمنی و کاهش تصادفات را شاهد باشیم. آموزش همگانی در واقع یک روش مداخله مؤثر در مخاطرات جاده ای و در جهت افزایش ایمنی است. پیشگیری و کنترل بیماری در جهان و ایران تشدید قوانین و مقررات Escalation مقررات و قوانین از معمول ترین و کم هزینه ترین مداخالت در پیشگیری از مصدومیت ها محسوب می شوند. پیشگیری و کنترل بیماری در جهان و ایران اصالحات مهندسیEngineering reforms داشتن راه ایمن تر از محورهای پنجگانه سازمان جهانی بهداشت در برنامه دهه اقدام برای ایمنی راه ها معرفی شده است. در گزارش سازمان جهانی بهداشت متأسفانه وضعیت ایمنی راه در کشور ما نامناسب معرفی شده است. ایمنی خودروها و اصالحات مهندسی در طراحی شهری و ایمنی راه از عوامل مهم و شناخته شده برای پیشگیری از سوانح محسوب می شوند. اصالحات مهندسی تنها محدود به سوانح ترافیکی نبوده؛ بلکه در انواع سوانح و مصدومیت های غیر عمدی از جمله پیشگیری از مسمومیت ها (با طراحی مناسب قوطی ها و محلهای نگهداری داروها و مواد مسموم کننده) پیشگیری از سوختگی ها ،غرق شدگی ،سقوط و مانند این ها تأثیر معنی داری دارد. مهندسی ترافیک شاخه ای از مهندسی است که با برنامه ریزی ،طراحی مهندسی ،مدیریت و کنترل ترافیک در ارتباط بوده و روابط بین وسایل نقلیه و شبکه ارتباطی را در جهت رسیدن به ترددهای راحت و کارآمد توام با ایمنی کافی برای افراد و کاال مورد مطالعه قرار می دهد.اصالحات مهندسی از جمله طرح هندسی و عملیات ترافیکی راه ها ،خیابان ها و بزرگ راه ها و شبکه آن ها ،پایانه ها و کاربری زمین و ارتباط آن ها با سایر نظام های حمل و نقل ،حجم و چگالی ترافیک ،مطالعات مبدأ و مقصد ،ظرفیت راه ها،پارکینگ ،ارزیابی مهندسی تصادفات و حمل و نقل عمومی ،عملکرد ترافیک را در راستای ایمنی راه تأمین می کند. پیشگیری و کنترل بیماری در جهان و ایران به طور کلی توجـه بـه همکاری های بین المللی ،همکاری های مؤسسات مرتبط با موضوع در سطح ملی و داشتن یک سازمان هماهنگ کننده راهبر ،همکاری های محلی مبتنی بر جامعه، همکاری های تحقیقاتی ،برقراری و تقویت نظام مراقبت مصدومیت ها در سطح کشور ،اعمال مداخالت ثابت شده پیشگیری و ارزشیابی این مداخالت و تعهد و التزام دولت برای پیشگیری از این مصدومیت ها از نکات اساسی است. برنامه کشوری کنترل و پیشگیری از بیماری رویکرد سنتی و رویکرد نظام مند در پیشگیری از مرگ ناشی از سوانح ترافیکی وجود دارد. در رویکرد سنتی :بیشتر تمایل به تمرکز روی تغییر رفتار کاربران راه و کاهش خطاهای انسانی دارد و کاربران را مسئول اصلی در بروز حوادث دانسته و این تغییر را از طریق آموزش و تبلیغات و کمپین های مختلف انجام می دهد. در رویکرد نظام منــد :سطح تحمل انسان در مقابل انرژی حرکتی بسیار مورد توجه بوده به طوری که سرعت در مناطق مختلف بایـد به اندازه ای در نظر گرفته شود که در صورت تصادم خودرو با انسان مصدومیت شدید و مرگ را همراه نداشته باشد. در این دیدگاه پیشگیری از مرگ ناشی از مصدومیت های ترافیکی را به صورت یک نظام در نظر می گیرد که هم متولیان راه و هم کاربران در آن مسئولیت دارند.این رویکرد توجه بیشتر را بر تغییرات و بهبود نظام حمل و نقل دارد ،به ضعف و خصوصیات ذاتی و تحمل انسان توجه ویژه داشته و طراحان نظام حمل و نقل را به عنوان مسئولین ارتقای ایمنی و پیشگیری از مرگ ناشی از سوانح ترافیکی می داند و بیان می کند که متولیان باید مسئولیت بیشتری در نظام حمل و نقل را بپذیرند و مسئولیت بین متولیان و کاربران راه توزیع شود. برنامه کشوری کنترل و پیشگیری از بیماری ایران هنوز رویکرد سنتی به پیشگیری از سوانح ترافیکی دارد و بیشتر به دنبال خطاهای انسانی و مقصر انسانی حادثه است و توجه کمتری به زیرساخت ها و فرایندهای سیستمی ایمنی راه دارد. با توجه به این مسئله و معضالت زیاد در نظام حمل و نقل در ایران از جمله فرسودگی ناوگان حمل و نقل ،مشکالت صنعت خودروسازی و چالش های مربوط به ایمنی خودروها و همچنین عدم مسئولیت پذیری کامل سازمانهای مرتبط با سوانح ترافیکی در برابر وظایف خود به نظر می رسد باید نگاه به سمت رویکرد نظام مند به سوانح ترافیکی معطوف شود. برنامه کشوری کنترل و پیشگیری از بیماری با قبول این پیش فرض که مرگ های ناشی از سوانح ترافیکی قابل پیشگیری هستند و مردم نباید هنگام استفاده ازنظام حمل و نقل کشته شوند یا صدمه شدید ببینند ،امکان شکل گیری چشم انداز صفر در جمهوری اسالمی ایران وجود دارد و تحقق آن نیازمند تغییر نگرش و تغییر رویکرد تمامی ذی نفعان ایمنی راه در کشور است. استقرار دورنمای صفر در ایران نیاز به رویکرد نظام مند در مدیریت سوانح ترافیکی دارد که در آن ایجاد سازمان راهبر با هماهنگی های برون سازمانی و توجه به ابعاد مدیریتی و اجرایی ،حمایتی پشتیبانی، فرهنگی اجتماعی و طراحی و توسعه حمل و نقل و زیر ساخت الزامی است.جهت استقرار دورنمای صفر و ارتقا ایمنی راه ،حمایت سیاسی و حمایت طلبی دولت و جامعه نیاز است. توجه به اخالق و ارزش جان انسان در استقرار دورنمای صفر ضروری است. افزون بر این نیاز به ایجاد شبکه مدیریت اطالعات و مراقبت سوانح ترافیکی جهت استقرار دورنمای صفر و بهبود مدیریت سوانح ترافیکی الزم است. همچنین ارتقای نگرش ایمنی متولیان از طریق آموزش و حمایت طلبی توسط سازمان های مختلف مرتبط با سوانح ترافیکی در ایجاد سازمان راهبر و استقرار دورنمای صفر مؤثر است.