Summary

Bu belge, sivil havacılık, uçuş emniyeti ve güvenliği konuları hakkında bilgi içeriyor. Genel kavramlar, operasyon aşamaları, güvenlik ve emniyet konularını ele alıyor. Ayrıca, hava trafiği ve uçuş izinleri, zaman yönetimi gibi konular da ele alınmış. Belge, havacılık sektörünün genel bir bakışını sunuyor.

Full Transcript

SİVİL HAVACILıĞA GİRİŞ Sivil Havacılık ile İlgili Genel Kavramlar Uçuş Operasyonu: Havacılık faaliyetlerinin gerçekleştirildiği ve fiziksel hizmet üretiminin yapıldığı süreç. Uçuş Emniyeti: Sivil havacılığın temel ilkesi; tüm önlemler ve prosedürler titizlikle uygulanma...

SİVİL HAVACILıĞA GİRİŞ Sivil Havacılık ile İlgili Genel Kavramlar Uçuş Operasyonu: Havacılık faaliyetlerinin gerçekleştirildiği ve fiziksel hizmet üretiminin yapıldığı süreç. Uçuş Emniyeti: Sivil havacılığın temel ilkesi; tüm önlemler ve prosedürler titizlikle uygulanmalıdır. Uçuş Güvenliği: Son yıllarda artan önemi; uçuşların güvenliğini sağlamak için alınan önlemleri kapsar. Kontrol ve Koordinasyon: Uçuş operasyonları, teknik, siyasi ve ekonomik nedenlerle sürekli izlenmelidir. Yasal ve Teknik Sınırlamalar: Bu sınırlamalara uyulmaması durumunda telafisi güç zararlar ve sorunlar meydana gelebilir. Havacılık Sektörü: Büyük bir finansal yapı; yan sektörleriyle birlikte ele alınmalı ve havacılığın öncelikleri çerçevesinde değerlendirilmelidir. Sivil Havacılık Sektörü ile İlgili Genel Kavramlar Büyüklük ve Önem: Sivil havacılık sektörü, finansal ve istihdam boyutlarıyla büyük ve stratejik bir sektördür. Temel İlkeler: Sektör, uçuş emniyeti gibi havacılığın yerine getirmesi gereken kurallara dayanmaktadır. Uçuş Emniyeti: Bireylerin uçuş korkusu ve devletlerin hava sahasında güvenli uçuş talepleri, bu ilkenin önemini artırmaktadır. Havacılık Güvenliği: Küresel terör olayları, havacılık güvenliği konularına yönelik dikkati artırmış ve güvenlik önlemlerinin sıkılaştırılmasını sağlamıştır. Artan Hava Trafiği: Büyüyen ticaret hacmi ve rekabet, hava sahalarının aşırı trafikle dolmasına yol açmaktadır. Havacılık Operasyonları: Emniyetli bir şekilde yürütülen havacılık operasyonları, devletlerin ve hava yolu şirketlerinin hak ve menfaatlerini gözeterek gerçekleştirilmelidir. Ticari Kaygılar: Havacılık faaliyetlerinde ticari kaygılar da dikkate alınarak, etkinlik ve verimliliği artırmaya yönelik uygulamalar ön plana çıkmaktadır. Uçuş Emniyeti Tanım: Uçuşun teknik sorunlar yaşanmadan sağlıklı bir şekilde tamamlanmasını sağlamak için alınan önlemler. Bileşenler: o Araçlar: Uçakların güvenliği, bilişim ve donanım teknolojilerinin gelişimi. o Altyapı: Havaalanlarının standartları ve denetimleri, hava trafik kontrolü. o Bireyler: Eğitimli insan kaynağının önemi, sertifikaların güncellenmesi. o Süreç Yönetimi: Kaza sonrası incelemeler, raporların entegrasyonu ve öğrenme süreçleri. Uçuş Güvenliği Tanım: Kötü niyetli faaliyetler, suç ve teröre karşı alınan önlemler ve uygulamalar. Gelişmeler: 11 Eylül saldırılarından sonra küresel güvenlik prosedürleri ve önlemler arttı. Uygulamalar: Ek güvenlik kontrolleri, havaalanlarında yeni uygulamalar ve prosedürler. Mali Etkiler: Hava yolu şirketleri ve terminal işletmecileri ek maliyet ve yatırımlara katlanmak zorunda kaldı. İlişki ve Önemi Uçuş emniyeti ve uçuş güvenliği, havacılığın gelişmesinde önemli engellerdir. Artan yolcu ve trafik sayıları, bu alanlardaki iyileştirmelerin ve gelişmelerin sürekli olarak ihtiyaç duyulacağını göstermektedir. Uçuş Operasyonu Uçuş operasyonu, hava yolu taşımacılığında bilgi havuzlarının kullanıldığı, uçuş harekat yönetim sistemi tarafından yönetilen bir süreçtir. Bu sistem, çeşitli operasyonel birimlerin bilgi paylaşımını sağlar. Zaman Yönetimi Kritik Performans Kriterleri: Zamanında kalkış ve yerde kalış süreleri. Eş Zamanlı Yönetim: Tüm saha operasyonları apron kontrol kulesi ve terminal yönetimi ile koordine edilir. Operasyon Aşamaları 1. Yanaşma ve Park Etme: Uçak, belirlenen yanaşma yerinde park edilir ve enerji ile iletişim bağlantıları sağlanır. 2. Yük ve Yolcu İşlemleri: Yolcu ve yük boşaltılır; temizlik ve bakım yapılır. 3. Kalkış Hazırlıkları: Uçak bir sonraki sefer için hazırlanır. 4. Kalkış İşlemleri: Push-back ve marshalling ile kalkış için hazırlanır, gerekli onay alınır. 5. Uçuş Yönetimi: Uçak havalandıktan sonra güzergah üzerinden uçuş yapılır. Bilgi Akışı ve Koordinasyon Uçuş harekat yönetim merkezi, uçuş planları ve güncellemeleri takip eder. Yasal izinler çerçevesinde, ilgili birimlere bilgi akışı sağlanır. Sonuç Uçuş operasyonları, güvenli ve zamanında hava trafiği için kritik öneme sahiptir; bilgi akışının etkin yönetimi, verimlilik ve müşteri memnuniyetini artırır. Hava Trafiği ve Uçuş İzinleri Hava Sahası Tanımı: Hava sahası, bir ülkenin egemen olduğu coğrafyanın üzerindeki havayı ifade eder. Hava trafiği ise bu alandaki hava aracı hareketlerini kapsar. Hava Sahası Yönetimi Ulusal Güvenlik: Devletler, ulusal güvenlik ve ticari faaliyetleri disiplin altına almak amacıyla hava sahasında tam egemenlik sağlamak ister. İzin ve Denetim: Hava sahasındaki uçuşlara izin verme ve denetleme işlemleri uluslararası yasalar çerçevesinde düzenlenir. Güvenlik ve Emniyet Uçuş Emniyeti: Hava trafiğinin artmasıyla birlikte uçuş emniyetinin sağlanması daha öncelikli hale gelmiştir. Aktarma Merkezleri: Yoğun havaalanlarında iniş-kalkış ve üst geçişlerin koordine edilmesi önemli riskler taşır. Uluslararası İlişkiler Karşılıklılık İlkesi: Devletler, uluslararası anlaşmalarla hava sahası ve hava koridoru kullanım haklarını karşılıklılık ilkesine göre düzenler. Ulusal Yasal Düzenlemeler: Hava sahası hakları, ülkeler tarafından kendi ulusal taşıyıcılarına tahsis edilir. Uçuş İzinleri Emniyet İlkesi: Sivil havacılık otoriteleri, uçuş izinlerini emniyet sağlama temeline dayandırır. Uçak Yönlendirmesi: Hava sahasını kullanan uçaklar, irtifa ve mesafe açısından farklı bölgelere yönlendirilir. Ticari Haklar: Uçuş izinlerinde ülkeler arasındaki ticari haklar ve sözleşmelere saygı gösterilmesi esastır. Operasyonel Faaliyetler Koordinasyon: Uçuş izinleri, tarafların üzerinde anlaştığı ilkelere göre düzenlenir ve koordine edilir. Üst Geçiş Düzenlemeleri: Ülkeler arası teknik nedenlerle üst geçiş yapma durumları, anlaşmalar çerçevesinde yönetilir. Sivil Havacılığın Tamamlayıcı Sektörleri Sivil Havacılığın Önemi: Sivil havacılık, hem kendi ekonomik büyüklüğü hem de ilişkili olduğu sektörlere olan stratejik etkisi ile önemli bir sektördür. Ekonomik Etkiler Hava Araçları Maliyeti: Uçakların maliyetleri ve filoların büyüklüğü, sektörde yüksek ücretli çalışanlar ile dikkat çeker. Alt Sektörlerin Büyüklüğü: Sektörün büyüklüğü, bağlı alt sektörlerin de ekonomik önemini artırmaktadır. Havaalanları Havaalanı Sektörü: Havaalanları, sivil havacılığın bir bileşeni olarak ayrı bir sektör haline gelmiştir. Alt Sektörler: Havaalanı inşaatı ve terminal işletmeciliği gibi alt sektörler, milyar dolarlık yıllık iş hacmine ulaşmaktadır. Uçak Üretimi Stratejik Sektör: Uçak üretimi, büyük ülkelerin ekonomik ve siyasi stratejilerinde önemli bir yere sahiptir. Ekonomik Modeller: Uçak maliyetleri, üretim kapasitesi ve satın alınan/kiralanan uçakların toplam ekonomi içindeki yeri, ekonomik modellerin geliştirilmesine olanak tanır. Havaalanları / Havalimanları / Terminaller Tanımlar: Havaalanları: Sivil havacılık faaliyetlerinin gerçekleştirildiği alanlardır; uçakların iniş-kalkış yaptığı, yer hizmetleri aldığı alanlardır. Havalimanları: Daha büyük kapasiteli havaalanlarıdır ve uluslararası uçuşlara hizmet verebilir. Temel Bileşenler: Pist: Uçakların kalkış ve iniş yaptığı alandır. Hava trafiği yoğunluğuna göre birden fazla pist bulunabilir. Taksi Yolu: Uçakların pisti işgal etmeden hareket ettiği yoldur; iniş sonrası aprona yönlenir. Apron: Uçakların bakım, temizlik, yakıt, yolcu ve yük indirme/bindirme hizmetlerinin verildiği operatif alandır. Yolcular, terminalden doğrudan uçağa geçer veya varışta terminale aktarılır. Kontrol Kulesi: Havaalanının ve ilgili hava sahasının kontrolünden sorumlu birimdir. Hava trafik kontrolörleri, uçak trafiğini düzenler ve kalkış ile inişleri yönlendirir. Terminal Binaları: Yolcu ve yakınları için çeşitli hizmetlerin sunulduğu yapılardır. İçerikler: o Restoranlar ve kafeler o Mağazalar ve marketler o Konaklama imkânları o Kuaför ve eczane Ayrıca, hava yolu şirketlerinin idari ofisleri ve hizmetleri de bulunur. Gelişmeler: Havaalanlarının büyümesiyle birlikte kontrol kulelerinin sayısı artmış; biri hava trafiğine diğeri apron operasyonlarına odaklanacak şekilde bölümlenmiştir. Uçak Üretimi Tanım ve Bileşenler: Uçaklar, uçuş emniyeti öncelikli olmak üzere çeşitli kriterler göz önünde bulundurularak üretilen hava araçlarıdır. Ana Bileşenler: o Gövde: Dar ve geniş gövde olarak sınıflandırılır. o Motor: Uçağın performansını belirleyen kritik bileşendir. Sınıflandırma: Gövde büyüklüğüne göre dar gövde (orta ve kısa menzil) ve geniş gövde (uzun menzil) olarak tanımlanır. Kabin büyüklüğüne göre tek koridor ve çift koridor şeklinde de sınıflandırılır. Üretim Süreci: Uçağın gövde yapısı belirlendikten sonra, motorlar üretici şirketlerden temin edilip monte edilir. Uçak, gövde ve motor bütünlüğü ile tamamlanır. Malzeme Özellikleri: Uçak üretiminde kullanılan malzemeler hafif ve dayanıklı olmalıdır. Yatırım ve Üreticiler: Uçak üretimi, yüksek teknoloji ve mühendislik bilgisi gerektirdiği için, genellikle önde gelen ülkelerin belirli üreticileri tarafından gerçekleştirilir. Son yıllarda ekonomik ve sanayi gelişmeler gösteren ülkeler de sektöre girmiştir; ancak bu uçaklar, menzil ve kapasite açısından Avrupalı ve Amerikalı üreticilerle kıyaslandığında henüz gelişme aşamasındadır. Sivil Havacılık Eğitimi Uzmanlık Gereksinimi: Sivil havacılığın her alanı, yüksek düzeyde uzmanlık gerektirdiğinden, havayolu taşımacılığında görev alan personelin çeşitli diploma ve sertifikalara sahip olma zorunluluğu vardır. Eğitim Kapsamı: Tüm çalışanlar, işlerinin gerektirdiği uzmanlaşma düzeyine uygun eğitimler almalı ve geçerli sertifikalara sahip olmalıdır. Bu eğitimler, uçuşu gerçekleştiren pilotlardan bakım personeline, yer hizmeti veren çalışanlardan ofis eğitmenlerine kadar geniş bir yelpazeyi kapsamaktadır. Uçucu Personelin Eğitimi: Uçuş emniyetiyle ilgili en önemli eğitim başlıklarından biri, uçucu personelin eğitimidir. Kokpit ekibi olan pilotların zor ve yüksek düzeyde bilgi ve beceri gerektiren eğitimleri tamamlamaları ve yeterli uçuş saatine ulaşmaları gerekmektedir. Uçucu Olmayan Personelin Eğitimi: Uçucu olmayan personel de, görevlerinin uçuş emniyeti üzerindeki etkilerine bağlı olarak çeşitli eğitimler alır. Örneğin, uçak teknisyenleri uçak modelleri ve bakım kriterleri üzerine eğitim alırken, kabin memurları yolcu hizmetleri ve havada karşılaşabilecekleri durumlarla ilgili eğitimler alırlar. Sertifikasyon Süreci: Sivil havacılık eğitimlerinde sertifikasyon (belgelendirme) oldukça önemlidir. Operasyonda görev alacak tüm personelin güncel ve geçerli sertifikalara sahip olması zorunludur. Sertifikaların alınma şekli, eğitimi verecek sertifikalı eğitim kurumları ve eğitmenler, eğitim programlarının içeriği, alınan sertifikaların geçerlilik süreleri ve yenileme gereklilikleri, sivil havacılığın teknik otoriteleri tarafından uluslararası ve ulusal kurallar çerçevesinde belirlenir ve uygulanır. 2.Hfta Sivil Havacılığın Önemi 1. Gelişen Sektör: a. Sivil havacılık, hız (zaman) faydasının artmasıyla önem kazanmakta ve sürekli gelişmektedir. b. Havayolu seyahati, başlangıçta belirli bir zümreyle sınırlıyken, zamanla toplumun her kesiminde yaygınlaşmaktadır. c. Yolcu ve yük taşımacılığında artan yönelim. 2. Cazibe ve Büyüme: a. Sivil havacılık, günümüzde cazibesi artan bir sektördür. b. Hava yolu şirketleri hızla büyürken, sektörün tüm bileşenleri önem kazanmaktadır. c. Uçucu personele, uçağa ve havalimanı kapasitesine olan talep sürekli artmaktadır. 3. Ekonomik Katkılar: a. Sivil havacılık, ülke ekonomisine katkı sağlarken turizm ve dış ticaret gibi alanlarda önemli bir rol oynamaktadır. b. Ticari havacılığın gelişimi, ekonomik dinamiklerin harekete geçmesine yardımcı olmaktadır. 4. Sportif Havacılık: a. Ticari havayolu taşımacılığının gelişmesiyle, sportif havacılık faaliyetleri de artan ilgi sonucunda gelişmektedir. 5. Lojistik ve İş Birlikleri: a. Lojistik şirketleri, havayolu departmanları açmakta ya da hava yolu şirketleriyle iş birliği yapmaktadır. b. Bu iş birlikleri sayesinde hızlı ulaştırma hizmeti sunmayı hedeflemektedirler. c. Rekabet yapısı, havayolu taşımacılığını tercih etmeyen şirketleri de hava yolunu sunmaya zorlamaktadır. 6. Sivil Havacılığın Önemi: a. Sivil havacılığın önemi üç boyutta incelenmektedir: i. Ekonomik ii. Turistik iii. Siyasi Sivil Havacılığın Ekonomik Açıdan Önemi Gelişen Sektör: Sivil havacılık, küreselleşmenin etkisiyle hızla gelişmektedir. Hız faydası, rekabet avantajı yaratmada kritik bir rol oynamaktadır. Rekabet ve Kalite: Rekabet avantajı için geçmişte üretim miktarı ve düşük maliyet ön plandayken, günümüzde kalite ve zaman yönetimi öne çıkmaktadır. Finansal Büyüklük: Sivil havacılık, havalimanı inşaatı, uçak üretimi ve finansal kiralama gibi bileşenlerle büyük bir ekonomik değere sahiptir. Maliyet ve İş Birlikleri: Havayolu şirketleri arasındaki ittifaklar ve bilişim sistemleri yüksek maliyetler yaratmaktadır. Sivil havacılık, ekonomik hayatın önemli bir parçası olup, kriz dönemlerinde ekonomik toparlanma için fırsatlar sunmaktadır. Sivil Havacılığın Turizm Açısından Önemi Zamanın Değeri: Küresel ekonominin hızlı işleyişi, bireylerin zaman değerini artırmıştır. İş amaçlı seyahat eden yolcular, seyahat sürelerini asgariye indirme arayışındadır. Hız ve Konfor: İş seyahatlerinde, yolcular zaman kaybı yaşamadan konforlu bir ulaşım tercih etmektedir. Turistik amaçlı seyahat edenler ise sınırlı tatil sürelerini daha hızlı ulaşım yollarıyla değerlendirmektedir. Seyahat Acenteleri ile İşbirliği: Seyahat acenteleri, havayollarıyla stratejik ortaklıklar kurarak, bilet fiyatlarından elde edilen tasarrufların turistik operasyon kârları üzerinde etkili olmasını sağlamaktadır. Havacılık ve Turizm Gelişimi: Havacılık sektöründeki gelişmeler, daha geniş ulaşım ağları oluşturarak daha fazla destinasyonun turizme açılmasına olanak tanımıştır. Uzak mesafelere erişim, dünya turizm sektörünün dinamiklerini değiştirmiştir. Liberal Ekonomi ve Tüketici Seçenekleri: Küresel ekonomide liberal yaklaşım, tüketicilere daha fazla seçenek ve tercih sunmayı amaçlayarak turizm pazarının çeşitlenmesine katkı sağlamaktadır. Sivil Havacılığın Siyasi/Politik Önemi Tarihsel Etkileşim: Sivil havacılığın tarihi, havacılık faaliyetleri ile ulusal politikaların sürekli bir etkileşim içinde olduğunu göstermektedir. Havacılık endüstrisi, genellikle savaşların sonuçlarıyla şekillenmiştir ve ülkeler hava kuvvetlerini siyasi güçlerinin bir göstergesi olarak görmektedir. Ekonomik Güç ve Sivil Havacılık: Güçlü bir ülkenin sivil havacılık sektörünün de güçlü olması beklenir. Uluslararası ticarette daha uzak mesafelere ulaşım, hava yolu taşımacılığı sayesinde kolaylaşmaktadır. Rekabetçi Lojistik: Havayolu taşımacılığına odaklanan ülkelerin lojistik sektörleri, daha rekabetçi hale gelir. Bu durum, ekonomik etkinliği artırarak uluslararası ticaretin gelişimine katkı sağlar. Ticari ve Sosyal İlişkiler: Sivil havacılık sektörü, ülkelerin ticari faaliyetlere olan bakış açılarını ve eğilimlerini yansıtır. Belirli ülkelere yapılan yüksek frekanslı seferler, o ülkelerle ticari ve sosyal ilişkilerin güçlenmesine olanak tanır. Uluslararası Güç Dengesi: Havayolu taşımacılığı, ülkelerin siyasi rekabetçiliği açısından önemli bir araçtır. Sefer düzenlenen ülkelere yapılan katkılar, uluslararası güç dengelerini etkileyebilir. Sivil havacılık faaliyetleri, askeri amaçlar dışında kalan iki ana başlık altında incelenmektedir: ticari sivil havacılık ve sivil ticari olmayan havacılık faaliyetleri. 1) Ticari Sivil Havacılık Faaliyetleri: Ticari sivil havacılık, kâr elde etme amacıyla gerçekleştirilen tüm havacılık faaliyetlerini kapsamaktadır. Bu tür faaliyetlerin en önemli alanları şunlardır: Yolcu ve Yük Taşımacılığı: Bireylerin ulaşım ihtiyacını karşılamak ve pazara hızlı ürün ulaştırmak amacıyla yapılan taşımacılık faaliyetleri. Zirai Amaçlı Uçaklar: İlaçlama uçakları, helikopterler ve hafif hava araçları gibi zirai faaliyetlerde kullanılan araçlar. Özel Uçuşlar: Özel jetler ve hava taksileri de ticari sivil havacılık kapsamına girmektedir. Ticari sivil havacılık, arz ve talep dengesine dayanan ekonomik faaliyetlerdir. Zaman içinde bazı faaliyetlerin önemi ve kârlılığı azalabilirken, yeni hizmetler bu boşlukları doldurmaktadır. Örneğin, deniz uçakları, geçmişte havaalanı imkânlarının kısıtlı olması nedeniyle önemini yitirirken, günümüzde ada ülkelerindeki turizm gelişmeleriyle yeniden ön plana çıkmıştır. Ayrıca, bölgesel uçuş alternatifleri ve panoramik şehir turları gibi hizmetler sunarak ticari faaliyetlerini sürdürmektedirler. Ticari Olmayan Sivil Havacılık Faaliyetleri Ticari olmayan sivil havacılık faaliyetleri, kâr amacı gütmeyen tüm havacılık aktivitelerini kapsamaktadır. Bu faaliyetlerin en belirgin örnekleri arasında: Sportif Havacılık Faaliyetleri: Hobi amaçlı olarak gerçekleştirilen uçuşlar, bu faaliyetlerin en yaygın türüdür. Gösteri Uçuşları: Bireysel veya grup hâlinde yapılan, izleyicilere yönelik uçuş gösterileri. Özellikle ABD gibi bireysel havacılığın yaygın olduğu bölgelerde, ticari olmayan havacılık faaliyetleri hobi olarak kabul edilmekte ve oldukça popülerdir. Küçük kapasiteli uçaklarla yapılan bölgesel uçuşlar bu kapsamda değerlendirilmektedir. Ticari uçuşlardaki gibi sıkı pilot yeterlilikleri ve kurumsal gereklilikler aranmamakta, belirli kurallara uyulması şartıyla uçuşlar gerçekleştirilebilmektedir. Sivil Havacılığın Tarihsel Süreci-1 Eski yunan filozofu, matematikçi ve astronom Aulus Gellus’a göre ilk uçuş denemesi muhtemelen buharlı ve kendi kendine çalışabilen kuşa benzer bir makine ile yapılmıştır. İnsanlar kuşları gözlemleyerek uçma fikrini bugün devasa bir sektör olan havacılık sektörünü yaratmıştır. Sümerler, Mısırlılar, Çinliler, Eski Yunanlılar, Endülüslüler ve Türkler başta olmak üzere birçok millet katkı sağlamıştır. Çin hikayelerinde gökte arabalarla dolaşmakla bahsedilir. Sıddık Ur Hint efsanelerinde uçan mekanik araçlardan bahsedilir Şeyhname ise İran’da hükümdar Keyhüsrev’in dört tuna kuşu vasıtasyıtla göğe yükselmesinden bahsedilir(önemli) Yunanlılarda Daidalos ve İkarus Efsanesi alır. Kuleye hapsedilen kral ve oğlu kuleden kaçmak için kuşları gözlemlediler ve kendilerine çift kanat yaptı oğlu ikarus uçma arzusundan dolayı babasının sözlerini dinlemedi ve güneşe yaklaştı kanattaki balmumu eridiği için yere çakıldı ve öldü. Sonucunda düştüğü deniz ve adaya ikaria denizi ve adası şeklinde adlandırılmıştır. 9.yy Müslüan Berberi mucidi Abbas İbn Firnas’ın planörü John Harding tarafından ağır hava uçuşunun ilk denemesi olduğu düşünülür. 17.yy Flaman ressamlarının uçuşa yönelik çizimleri vardır. Afrika Kibaga isimli savaşçı uçarak havadan düşman üzerine taşlar atmıştır. Düşmanlar ise oklar ile Kibagayı düşürmüştür. Çinli General Han Sin kuşattığı şehrin uzağını görmek için uçutma uçurarak mesafe hesaplamasıyla ünlüdür. M.S 1002 yılında İsmail Cevheri’nin yaptığı kanatçıklarla havacılık tarihinde unutulmaz eserleri arasında yer aldı. Zira Cevheri İlk Türk hava şehididir(uçuş denemesinde hayatını kaybetti.) Leanardo da Vinci havacılık ile ilgilenmiştir. 1400’lerin sonu 1500’lerin başıdır. M.S 1010 yılında ingiliz keşiş Malmesbury Manastırı’nın kulesinden ilkel kayma geleneği başlattı. Eilmer’in iniş yapmadan önce 180m geçtiği söyleniyordu bu durum sonucunda iki bacağını da kırmıştır. Daha sonra uçamamasının sebebi kuyruk takmaması olarak belirlendi. Havacılığın mimarlarından olan birisi de 1623-1640 yılları arasında saltanat süren 4.Murat döneminde Osmanlı’da yaşayan Hezarfen Ahmet Çelebi adında bilinen ilim adamıdır. İlk kanatlı uçuşu galata köprüsünde gerçekleştirdi(1632 lodoslu bir hava) 1627’de Almanya Tübingen’de yaşatan Friedrich Fleyder uçma başarıslıklarının ümitsizliğe neden olmamasını yazmış ve özel eğitilecek çocuklarn mutlaka uçabileceklerini iddia etti. Bartolomeu de Gusmao, Brezilya ve portekiz'de zeplin tasarımları ile ilgili bir mucit. 1709’da küçük bir zeplin modeli yapılmaya çalışılmış ancak tam anlamıyla başarılı olunamamıştır. Balon fikri 1766 yılında hidrojeni bulan ingiliz kimyager ve fizikçi Henry Cavedendish Bu gazın havadan hafif olduğunu görmesi ve 1767’de Joseph Black’ın bir aracının hidrojenle doldurulduğunda uçabileceğini öne sürmesiyel doğdu. Ancak ilk balon hidrojenle değil sıcak havayla uçmuştur. Balonun Uçuş Prensibi: Balonun havada yükselmesi sudaki cismin yüzdesiyle aynı ilke olan batmazlık rensibine dayanır. Balon Hacmini kapladığı havanın ağırlığı kendi ağırlığına eşit buluncaya kadar yükselir. Hava basıncı azaldığında ağırlık eşitlenir ve yukarıya çıkamaz. Balonu ilk defa başarılı bir şekilde uçurmayı ve kayda geçirmeyi Joseph Montgolfier Gerçekleştirmiştir. 1782 yılında ilk denemelerini ev içinde 2m(3) balonlarla yaparlar. Dışı kağıtla kaplanmış 800 metreküplük balon yapılmıştır. Gün ve saman yakılarak sıcak hava ile balon şişirildi ve 1.500 metreye kadar yükselmesi sağlandı 10dk sonra balon yandı ama uçuş başarılı oldu. Bu dönemde paris’te fizik profesörü Jacques Charles havadan hafif hidrojen gazı ile balon denemesi yapar ve başarı elde eder İlk insansız hidrojen gazı balonu olan Le Globe, 17 Eylül 1783'te uçtu. (Jacques Charles 3000 feet yükseklikte15 mil seyahat) 21 Kasım 1783 Kayda geçen ve insan tarafından kullanılan ilk sıcak hava balon uçuşu Paris’te gerçekleşir. Montgolfier kardeşler tarafından kağıt ve ipekten yapılan bu balon 22 dakikalık uçuş boyunca François Pilâtre de Rozier ve Marquis François-Laurent d'Arlandes tarafından yönetilir. Üzüm bağına inen balon yerli çiftçileri rahatsız etti pilotlar halkı yatıştırmak ve kutlama yapmak için şampanya ikram etti. Gelişmeler 20.yy ilk çeyreğine kadar Fransa merkezli olmuştur İngilizler denizle alakasız olan her şeye şüphe ile baktıkları için balonlara kayıtsız kaldılar. 15 Haziran 1785’te Pilatre De Rozier ve Romain Kardeşlerin uçuşunda balon 25’inci dakikada İngiltere’de kanalı geçmeye çalışırken ateş alarak patlamış ve her ikisi de hayatını kaybetmiştir. Balonlar ilk defa 1794 Avusturya-Fransa Harbi’nde keşif maksatlı olarak Napolyon döneminde kullanılmıştır. Kısa süre sonra ordularda bir savaş aracı olarak gözetleme maksatlı kullanılmaya başlanmıştır. George Cayley Bilinen ve iyi kaydedilmiş ilk süzülüş İngiltere’de 1853’te George Cayley tarafından gerçekleştirildi. Cayley aynı zamanda kanatlı bir uçan makinedeki aerodinamik kuvvetlere ilk bilimsel çalışmaları yaptı ve gövde, kanatlar, stabilize edici kuyruk ve kontrol yüzeylerini içeren tasarımlar üretti. Bununla birlikte ağırlık kaldırma uçuş itme kuvvetlerinin dört aerodinamik kuvvetini keşfetti. Modern uçaklar bu keşfe dayanmaktadır. Cayley bazen “havacılığın babası” olarak bilinir. Matias Perez Matias Perez Küba'da oturan Portekizli bir pilottu. 1856 yılında uçuşuna başladıktan sonra gözden kaybolması ile ünlenmiştir. 1866’da İngiltere’de Havacılık Kurumu kurulmuş ve aynı yıl Londra Cryristal Palas’ta dünyanın ilk havacılık sergisi açılmıştır. Kendi gücü ile kalkan uçak 1874 yılında Fransız Victor Tatin tarafından yapıldı. Basınçlı hava motoru ile çalışıyor.(insansız) 1878’de 300gram ağırlığında bir uçak motoru yaptı. Monte edilen motor 1.5m kadar yükselmeyi başarmıştır. Makineli tüfeğin mucidi Amerika’lı mühendis Maxim Hiram, İngiltere’ye yerleştikten sonra 1894’te büyük bir uçak yapmıştır Aynı yıllarda önemli bir gelişme de Otto Lilienthal (1848-1896 Berlin-Almanya) tarafından planörün keşfidir. Belki uçağı keşfetmedi ama havadan ağır cisimle uçuşu gerçekleştirmesi önemli bir kırılma noktası olmuştur. 9 Ağustos 1986’da bir uçuşunda planörünün Almanya Rhinow yakınlarında bulunan Stölln’de 17m yüksekten düşerek yere çakılma sonucu omurgasını kırdı ertesi gün hayatını kaybetti son sözü ise (Küçük fedarkarlıklar yapılmalıdır.) Lilienthal'in çalışması, Wright Kardeşler tarafından yakından takip ediliyordu. Daha sonra, insanlı uçuş konusundaki çalışmaları için Lilienhtal'in önemli bir motivasyon ve ilham kaynağı olduğunu belirtmişlerdir. Octave Chanute (1832-1910) havacılıkta önemli bir kişidir. Asıl gelişme bütün birikmleri inceleyen dönemin önemli bilginlerinden olan Chanute ile 200’den fazla yazışması olan Wright Kardeşler’e aittir. Wright (Wilbur ve Oriville) kardeşler ilkinde 12 saniye süren uçuş denemesi pilotla birlikte 335kg ağırlıktaki uçakla mümkün olmuştur. Kontrollü havadan ağır ilk uçuş Amerika’da Wright Flyer ile 1903 yılında gerçekleşmiştir. 1904 Wright Flyer 2 1905’te ilk gerçek anlamda sabit kanatlı uçak olan Wright Flyer 3 14 Mayıs 1908’de Wilbur 29 saniyede 1968ft (600m) uçarak tamirci Charles Furnas’ı uçurdu ve ilk yolcusu oldu. Daha sonra kardeşi katharina ikinci yolcu olmuştur. Fransız asıllı Amerika’ya göç etmiş Octave Chanute çok başarılı bir inşaat mühendisi olup havacılık tarihinin en önemli isimlerinden birisidir. Asistanlarıyla birlikte 1986 yazında Michigan Gölü’deki İndiana Dunes’da bir dizi planör testi yaptı. Deneyinde 1896 Lilienthal tipi planörlerle başladı başkaları tarafından yapılmış tasarımları kullanarak doğrulamak ve hatalarını görmek istedi. Lilienthal tipi planör kusurlu ve güvensiz olduğu sonucuna vardı. Sonraki planör ise çok düzlemli “Katydid” bu planör kanatlar üzerindeki hava akışını inceledi farklı modifikasyonlarla uçuşlarını yaptı böylece kanat pozisyonunu iyi verim alacak şekilde değiştirdi. Ardından ekibiyle birlikte çok kanatlı planör tasarlayarak deneyler yaptı. “Onun çalışmalarının insan uçuşu çağını getirmede büyük etkisi oldu” (Wilbur Wright) Traian Vuia (17 Ağustos 1872 - 3 Eylül 1950); ilk bağımsız uçuşlardan birini gerçekleştiren Rumen mucit ve havacılık öncüsüdür. İlk uçuşu 18 Mart 1906’da Fransa’nın Montesson kentinde yaklaşık 12m (40feet) olarak yaptı. Bu iyi belgelenmiş ilk yardımsız kalkışlı bir uçuş oldu. Tamamen tekerlekli bir alt takım ile motorlu bir tek kanatlı uçak tarafından düz bir yüzeye iniş yapan ilk uçuşu yaptı. Romen mucidi Henri Coanda tarafından tasarlanan ''Coanda-1910'' , ilk jet motorlu uçak girişimini gerçekleştirdi. Uçak “turbo pervane” adını verdiği deneysel bir uçak motoruna sahipti. Henri Coanda’nın keşfi birçok hava aracı için örnek teşkil edecekti. Bu etkiye havacılık tarihinde “Coanda” etkisi denmiştir. Uçak imal eden ülkeler bu araçları sivil amaçların ötesinde kullanmak istediler bu yüzden askeri amaçlar için uçaklar 1909’da Almanya ve İtalya’da 1910’da ABD ve 1911’de ise Fransa’da üretilemeye başlandı Güçlü devletler 1909-1912 yılları arasında hava unsurlarını askeri teşkilatlanma içinde yer vermişlerdir. Osmanlı Avrupa’daki bu hızlı gelişmeye ilgi gösterdi ve ekonomik sorunlara rağmen 1909’dan itibaren uçak sahibi olmak için çaba gösterdi. 1909’da Fransız havacı olan Baron de Catters ile Louis Bleriot uçuş gösterisi yapmak için İstanbul’a davet edildi. 2 Aralık 1909’da İstanbul gösterilerini yapmaları, Osmanlı Harbiye Nezareti tarafından bir rapor hazırlanmasına sebep oldu. 20 Aralık 1909 Osmanlı Askeri Komisyonu raporunda; havacılığın hızla geliştiğini ve Osmanlı’nın bu gelişmelerin dışında kalmaması gerektiğine vurgu yapmıştır. Tarihsel Gelişme 2 Mahmut Şevket Paşa’nın 24 Ocak 1910’da hazırlattığı “Kıtaat-ı Fenniye ve Mevaki-i Müstahkeme Müfettişliği Talimatnamesi" 17 Şubat 1910’da yürülüğe girmiştir. Avrupa’ya gönderdiği heyetler ile de hava gücü oluşturmak için çalışmalar başlatılmış ve 1 Haziran 1911’de Mahmut Şevket Paşa tarafından ordu içinde havacılık teşkilatı kurulmuştur. Böylece pilot ve bakım personelinin yurt dışında eğitim alması için ilk adım sağlanmıştır. Uçaklar savaş aracı olarak ilk defa 1911’de Trablusgarp Savaşında İtalyanlar tarafından Türk kuvvetlerine karşı kullanılmıştır. Fransa’ya 1911’de pilot eğitimi için ilk personel gönderildi ve Fransa’dan 1912’de ilk uçak alınmıştır. İngiliz Kanalı’nı geçen uçak 1909 = Bleriot XI 1.DS’nın seçkin uçaklarından = İngiliz Bristol F2A Uçağı Nieuport IV Fransız Yapımı 1910 Yılı başları İlk pilotaj eğitimini alan pilotlar Yzb. Fesa Evrensev ve Tğm. Yusuf Kenan Beyler olmuştur böylece ilk askeri pilotlarımız olmuşlardır.1.Ds’nda pek çok cephede daha etkin kullanmışlardır. İlk Sivil Pilotlarımız = Hüseyin Münif ve Veteriner Öğretmen Sadi Fuat Beydir. Ayrıca Hüseyin Münif Bey özel uçağı olna ilk kişidir. Fethi Bey’de 1911 tarihinde İngiltere’de Bristol uçak fabrikasında aldığı eğitim sonrası yüzbaşı olmuştur. 8 Şubat 1914’de silah arkadaşı Sadık Bey ile birlikte 'Muavenet-i Milliye' isimli Blériot XI/B uçağıyla İstanbul-Kahire uçuşuna başlamışlardır. Konya, Ulukışla, Adana, Humus ve Şam üzerinden Kahire'ye uzanacak bu hava yolculuğunu tamamlayamadan 27 Şubat 1914’de Şam’da düşmüş ve Türk havacılık tarihinin ilk kayıpları olmuştur. Fethi Bey’in anısına Atatürk tarafından Meğri kasabasına Fethiye adını verdi.(Muğla) ilk şehit (fethi bey) İlk Kadın pilotumuz Sabiha Gökçen 1933 Vecihi Hürkuş, uçak düşüren ilk pilotumuz(Rus). Ayrıca Sakarya Muharebesinde Yunan uçağınıda düşürdü. 1923’de Yunanlılardan ele geçen motorlar ile ilk Türk uçağını imal etmiştir Ocak 1925 VECİHİ K-VI adını verdiği uçağı uçurmuştur 1930’da ikinci uçağını VECİHİ XIV’ü yapmış ve ilk uçuşunu Kadıköy Fikirtepe'de büyük bir kalabalık ve basın topluluğu karşısında yapmıştır. Nuri Demirağ Devlet Demiryolları inşaatının ilk müteahhitlerindendir. 10.000 kilometrelik demiryolu ağının 1250 km’lik bölümünün inşasını gerçekleştirmiş ve bu nedenle Atatürk tarafından “Demirağ” soyadı verilmiştir. Cumhuriyet döneminin sayılı zenginleri arasına girmiş ve hayırseverliği ile tanınmış bir iş insanıdır. İlk seri uçak fabrikasının kuruluşu ve ilk yerli paraşüt üretimi gibi ilkleri gerçekleştiren kişidir. 1936’da uçak fabrikasını kurdu. İlk tek motorlu uçak Nu.D-36 üretildi. 1938’de 6 kişilik çift motorlu Nu.D-38 yolcu uçağı üretildi. 1939’da ilk yerli paraşüt üretimini gerçekleştirdi. 1941’de Türk pilotların yetişmesi için Gök Okulunu kurdurdu. 1943’e kadar 290 Pilot yetiştirildi. Yurt dışına uçak satışının yasak olması sebebiyle satış yapamayan fabrika 1950’li yıllarda kapanmak zorunda kalmıştır. İtalyanların kullandığı Bleriot XI uçak Trablusgarp’ta Türk askeri tarafından silah ile düşürüldü Havacılıkta ilk olarak Askeri amaçlar için kullanılırken sonradan ise posta, yük ve yolcu taşımacılığı için kullanılmıştır. İlk olarak posta taşımacılığı esas alındı, yolcu taşımacılığı gözetilmemiştir sebebi ise dönemin uçaklarının can ve mal emniyeti açısından güvensiz oldukları ve pahalı olması etkili oldu. Dünya’da ilk posta taşımacılığı 1911’de ABD’de, Osmanlı’da ise 9 Şubat 1914’De yapıldı. Resmi olmayan uçak postası 21 Kasım 1913’de İstanbul’dan Eskişehir’e mektup taşındı. Uçakla Paris – İstanbul – Kahire yarışması çerçevesinde 20 Ekim 1913’te Paris’ten yola çıkan Fransız pilot Dacourt Münih – Viyana – Budapeşte – Bükreş – Varna yoluyla 9 Kasım’da İstanbul Yeşilköy’e gelmişlerdir. İstanbul’dan 20 Kasım’da yola çıkıp 21 Kasım’da kişiye özel bir mektubu İstanbul’dan alınarak Eskişehir’de sahibine teslim edilmiştir. Türkiye'nin ilk resmi hava postası, Pilot Üsteğmen Nuri Bey tarafından "Prens Celalettin" uçağı ile Lefke'den (Osmaneli) Bilecik ve Eskişehir yönüne taşınmıştır. Nuri Bey'e, Lefke'de iki posta torbası ve Tasvir-i Efkâr Gazetesi için bir mektup teslim edilmiştir. İkinci hava postası yine Kahire uçuşları sarasında 24 Şubat’ta Şam’a vatan Fethi ve Sadık Beyler Kuneytra’ya götürülmesi için Şam’da posta çantası verilmiştir. Üçüncü yine Kahire seferi için fakat bu defa Beyrut’tan 1 Mayıs 1914’te hareket eden pilot Salim ve Kemal beyin Edremit uçağına Kudüs’ten verilen posta oldu. Gazze üzerinde bırakıldı. TBMM’ne bağlı Antalya Posta Müdürlüğü 1921’de bir hava postası uygulaması yapmış, 100 kadar mektup uçakla Antalya’dan Akşehir’e gönderilmiştir. 1.DS sonra Cumhuriyet kuruluşu ve Ankara’nın Dünya ile bağlantısı hızlandı. Bu sebeple Almanlar, Fransızlar ve İtalyanlar uçak seferleri konusunda imtiyaz almak için Türk Hükümeti gözetiminde harekete geçtiler. İlk imtiyaz 1924’te Aero Espresso Italiana şirketi 20 yıllığına almıştır. Aero Espresso şirketi Roma’da 15 Aralık 1923’de kurulmuştur. Deniz uçaklarıyla Ankara-İstanbul- İzmir ve Brindizi arasında düzenli sefer yaparak posta, koli ve yolcu taşımayı planladılar ancak sadece İstanbul-Atina-Brindizi hattında yapabildiler. Ilk uçuş 1 Ağustos 1926’da üç savioa marchetti modeli ile yapıldı(Kaptan Umberto Maddalena) şirketin uçuş alanı ve diğer ihtiyaçlar için Büyükdere kıyısında yaklaşık 20 dönümlük bir arazi tahsis etmiştir. 1928 itibari ile şirketin uçuşları düzenli yapıldı. Deneme uçuşları Savioa Marchetti marka uçak ile yapıldı ama daha güvenli olan ve uzun menzilli Dornier marka uçakları kullanmaya başladılar. A.E.I Büyükdere tesisinde Komiser Mustafa Arif Bey’in 1928’de yaptığı teftişte Dolnier Wal’ın yanında bir Savoia Marchetti S.16 askeri keşif aracı buldu. Soruşturma’da A.E.I’nın verdiği envanter bilgisi ve uçakla ilgili teknik ayrıntı öğrenilmesi ve uçak yedek olarak geçtiği için geri çekilildi. 10 yıllık hizmet sonrası Türk Hükümeti tarafından 21 Şubat 1936’da satın alınan şirketin Büyükdere’de olan hangar ve bakım tesisleri 1941’de İzmir’den İstanbul’a kaydırılan 5’inci Müstakil Tayyare Taburunun ana üssü oldu. Bu tesislerin bulunuğu alan günümüzde Sahil Güvenlik Komutanloğo Marmara ve Boğazlar Bölge Komutanlığı tarafından kullanılmakta Gelişmeler yaşanırken “Türk Hava Yolları” ismini alacak olan “Türkiye Hava Yolları Devlet İşletme İdaresi” 20 Mayıs 1933’de 2186 sayılı kanun ile Milli Müdafaa Vekaleti’ne bağlı bir kurum olarak doğdu. Türkiye’nin ilk pilotu Emekli Hava Pilot Binbaşı Fesa Bey(Evrensever) kurumun ilk müdürlüğünü yaptı. Yabancı hava yolu şirketlerinin Tür kiye’de etkili olmaya çalıştığı sürede Devlet Hava Yollarının kurulması ulaştırma ve sivil havacılık yolunda taşımacılığa verilen önemi gösterdi. Bu gelişme ile uçak postası ve yolcu taşımacılığı devlet hizmetine dönüşerek kurumsal bir adım atılmıştır THY’nin 1933 yılında ilk filosu: 2 Adet King Bird ( 5 Koltuk ) 2 Adet Junkers F-13 ( 4 Koltuk ) 1 Tupolev ANT-9 ( 10 Koltuk ) Acil Durum Güvenlik, kaza , kırım veya kurtarma ile ilgili her türlü durum veya olay. Havacılık Enformansyon Yayını Uluslararası hava seyrüseferine teşkil eden kalıcı nitelikteki havacılık bilgilerini uzun süreli geçici değişiklikleri ulusal alanda karşılıklı değişimin amaçlandıpı temel havacılık dökümanıdır. Apron Hava araçlarının yolcu, posta ve kargo indirme ve bindirme, yakıt ikbali, bakım ve park etme amaçlarına yönelik tanımlanmış alanlar. De-İcing(Buz çözme) Uçakların üzerinde oluşan karın ya da buzun temizlenme işlemi Anti De-İcing (buzlanmayı önleme) Buzlanmayı engelleyici kimyasal maddelerin uçakların üstüne uygulanması Deniz Mili Havacılıkta kullanılan 1.582 metre uzunluğa tekabül eden ölçüm birimidir. Pist(Runway) Uçakların inişi ve kalkışı için hazırlanmış bir kara yolu. Seyrüsefer Bir uçağın bir noktadan bir noktaya seyahati için verilen rehberlik Tarifesiz Sefer(Charter) Belirli bir düzene bağlı kalmadan, tarifeli seferler dışında yapılan seferlerdir. Touch Down Zone Uçağın tekerleklerini koyduğu bölge pist eşiğinin ilerisinde bulunan ilk iniş sırasında temas etmesi istenen bölge. Teknik İniş Herhangi bir fiziksel değişimi olmayan seferler harici yapılan inişlerdir. Havayolu taşımacılığı Türleri 1- Geleneksel Havayolu işletmeleri A- Tarifeli seferler yapılır B- Geçmişte devlet işletmesi veya bayrak taşıyıcı olarak elde ettiği avatajlardan yararlanır. C-Küresel ağda hem iç hemde dış ağlarda çalışırlar. D- Başa ülkedeki benzerleri ile patıkları iş birlikleri sayesinde kendi işletme ağını küresel sistemin bir parçası haline getirirler. E-Karmaşık hizmet yapıları vardır. F-Farklı tikplerde uçaklardan oluşan filo yapısı vardır. G-Çok sayıda personel istihdam ederler. H-Sık uçan yolcu programları vardır İ-Rezarvasyon ve bilet satışları çok kanallı bir dağıtım ağı üzerinden gerçekleşir. 2-Düşük Maaliyeltli havayolu işletmeleri A-Noktadan noktaya hizmet verir. B-Uçuşları kısa veya uçuş süresi 3 saati geçmeyen orta menzilli sefer yaparlar C-Tarifeli sefer yaparlar D-Birinci önceliği bilet fiyatının uzunluğu ve seyahatlerinde zaman problemi olmayan yolculara hitap ederler E-Uçuşlarında tek servis hizmeti bulunur F-Uçakta ikram, oturma yeri belirlenmesi, içim ek ücret alırlar. G-Dinamik bilet fiyatı uygulaması yaparlar. H-Bilet satışı genelde kendi web sayfalarından yaparlar. Yolcu indirme bindirme sürelerini kısa tutarlar. Filoları tek veya en fazla iki uçak modelinden oluşur. 3-Bölgesel Havayolları A-Bölgesel havayollı yolcu potensiyeli düşük küçük yerleşkelerde görev yaparlar. B-Uçuş ve kabin ekiplerine aç maaş verirler C-Yer hizmetlerinde anlaşmalı oldukları geleneksel havayollarının imkanlarından faydalanır. E-Küçük yerleşimlerin Dünya ile bağlantısını sağladıklarından buraların ticari turizm ve ekonomiksel olarak gelişmesini sağlar. Charter havayolu işletmeleri Charter havayolu işletmeleri yolcularla doğrudan doğruya bilet satmak ile uğraşmazlar, bunun yerine uçaklarındaki koltuk kapasitesinin büyük bir bölümünü ya da tamamını firmalara ya da havacılıka acentelerine satarlar. Bu işletmeler uçaklarını ayrıca spor kulübleri tur amaçlıda satarlar. Turizm faaliyetlerinin dönem sebebiyle tur operatörlerinin çalışmadığı dönemde acil ihtiyac duyan acentelere kiralayabilirler. Hava Taksi İşletmeleri Tükrikye’de ticarti havar taşıma işletmeleri yönetmeliği en fazla 19 koltuk sayısına sahip uçaklar ile ticari taşıma yapan işletmelerdir. Melez Taşıyıcılar Gündüzleri kargo geceleri ise kargo taşımacılığı yaparlar. Hava Araçları 1- Havadan Hafif a. Motorlu i. Zeplin b. Motorsuz i. Balon 2- Havadan Ağır a. Motorlu i. Uçak-Helikopter-Uzay Hava Araçları- İHA- Ornikopter b. Motorsuz i. Planör Hava Araçları ve Özellikleri Sivil Havacılık Faaliyetleri Hava araçları kullanılır. Yolcu/Kargo taşımacılığı için dizayn edilir. Uçuş prensipleri birbirinden farklıdır. İlk olarak askeri amaç için kullanıldı. Askeri Havacılık Savunma, saldırı için kullanılan uçaklardır Sivil Hava Uçak türleri? 1- Ticari Uçak 2- Askeri Uçak 3- Özel Uçak 4- Spor/Gösteri Uçağı Ticari Yolcu Uçakları İş, turizm vb. nedenlerle seyahat eden yolcuları taşınması için diazyn edilen uçaklardır. 3 ana unsurun birleşmesiyle oluşur 3 ana unsur 1-Gövde 2-Motor 3-İç Tasarım Özel Uçaklar Kullanım amacı ile kişiye özel tasarlanan uçaklardır. Genelde orta menzillidir, az sayıda yolcu taşır. Genelde ABD’de çok fazla görülür. Sportif ve Özel Amaçlı kullanılan Uçaklar Uçaklar yüksek hız ve basınca dayanaklıdır, gövde ve motoruna modifiye yapılmış uçaklardır. Yaygınlıkla ilaçlama yangın söndürme gibi önemli işlerde de kullanılmaktadır. Helikopter 1- Ticari 2- Askeri Ticari Yolcu ve yük taşıma amaçlı kullanılan helikopterler. Özel uçaklarda olduğu gibi iniş kalkış kolaylığı lduğu için devlet adamları tarafından sıklıkla kullanılır. Helikopterlerde yük taşıması yapılır ama yaygın değildir. Askeri Hızlı hareket etmek ve esnek olduğu iöin operasyonlarda helikopterlere ihtiyaç duymaktadır. Balonlar Tarihsel gelişmede önemli yeri vardır. Kumandası zor ve ağır hareket ediyordu ısınan havanın yükselme prensibi vardır. Montgolfier (21 Kasım 1783) ipek balon Zeplin İçinde hafif gaz bulunan puro biçiminde olan itme gücü sağlayan motora sahip hava aracı ilk başta hidrojen ile doldurulurdu. 1937’de olan hinderburg faciasından sonra helyum konuldu. Zeplinler 1.DS’da Almanlar tarafından keşif, bombalama ve propoganda amaçlı kullanıldı. Uçakların Uçuş Prensibi Motorlar itme kuvveti sağlar, kanat ile süzülür buna aerodinamik yapı denir. Uçak Çeşitleri 1- Kullanım Amaçlarına 2- Motor Sayılarına göre Kullanım Amaçlarına Göre 1- Yolcu Uçağı a. Sınıflandırma arasında en yoğun olan sınıftır. Ticari olarak 1013’te yapıldı. Nu.D.38 26 Mayıs 1944 İstanbul-Ankara Airbus Yolcu uçağı üreticisi. Fransız-Alman ortağı Fransız merkezlidir. Boeing 1916 yılında William E. Boeing tarafından kuruldu. Nakliye Uçakları Kargo ve malzeme taşımak için tasarlanmış sabit kanatlı uçak. Antanov225 (Rus) en çok bilinen en büyük uçak Zirci İlaçlama Tarım alanlarına ilaçlama yapmak için küçük uçaklardır. Eğitim uçakları Pilotaj eğitimi vermek için kullanılan uçaklardır. Yangın Söndürme Uçakları Göllerden su tankerlerini doldurarak havadan su püskürterek yangını durdurma amacı vardır. İnsansız Hava Araçları Daha çok Askeri amaçlar için kullanılır. Silahlı/Silahsız olarak ikiye ayrılır. Anka İha 7km yükseklikte 18 saat uçabilme yeteneği var. Anka-B 10km 24 saat görev yapabilir. Bayraktar taktik İHA 7km 24 saat görev 150km çapında kontrol edebilir. Karayel taktik İHA (vestel) 7km menzil 70kg faydalı yük taşıyabilir. Helikopter Fransız mucit Viscount Gustave 1860 yılında yapmıştır. Dikey iniş kalkış yapabilen ayrıca havada kalabilme özelliği vardır. İlk olarak 1907 Fransız Paul Canı tarafından uçuruldu. Ultralight-Microlight 3600km kalkış ağırlığından az olan hava araçlarıdır. Microlight 2 zamanlı 65hp/4 zamanlı 80hp Rotax vb. Motorları kullanılır. Planör Üzerinde güç kaynağı olmadan uçabilen sabit kanatlı makine Yelken Kanat Delta kanatta denir bir spor dalıdır.

Use Quizgecko on...
Browser
Browser