Aξιολόγηση διαγνωστικών δοκιμασιών PDF

Aξιολόγηση διαγνωστικών δοκιμασιών Βάνα Σύψα Καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής Εργ. Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ [email protected] Ερώτηση Aν μία γυναίκ...

Aξιολόγηση διαγνωστικών δοκιμασιών Βάνα Σύψα Καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής Εργ. Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ [email protected] Ερώτηση Aν μία γυναίκα με καρκίνο του μαστού υποβληθεί σε μαστογραφία, τότε 1. Η μαστογραφία θα είναι σίγουρα θετική 2. Η μαστογραφία μπορεί να είναι θετική Ερώτηση Ένας άνδρας ο οποίος αναφέρει ενδοφλέβια χρήση ναρκωτικών και μία έγκυος γυναίκα (στα πλαίσια προγεννητικού ελέγχου) έχουν θετικό αποτέλεσμα στον έλεγχο για την παρουσία αντισώματος ηπατίτιδας C Και οι δύο έχουν σίγουρα μολυνθεί από τον ιό της ηπατίτιδας C Και οι δύο έχουν την ίδια πιθανότητα να έχουν μολυνθεί από τον ιό της ηπατίτιδας C Η έγκυος γυναίκα έχει μεγαλύτερη πιθανότητα να έχει μολυνθεί σε σχέση με τον άνδρα Ο άνδρας έχει μεγαλύτερη πιθανότητα να έχει μολυνθεί σε σχέση με τη γυναίκα Διαγνωστικές δοκιμασίες 1. Αν ένα άτομο είναι ασθενής, θα βρεθεί (+) με τη διαγνωστική δοκιμασία; 2. Aν ένα άτομο έχει θετική δοκιμασία, ποια είναι η πιθανότητα να είναι πράγματι ασθενής; Διαγνωστικές δοκιμασίες 1. Αν ένα άτομο είναι ασθενής, θα βρεθεί (+) με τη διαγνωστική δοκιμασία; 2. Aν ένα άτομο έχει θετική δοκιμασία, ποια είναι η πιθανότητα να είναι πράγματι ασθενής; Ευαισθησία και Ειδικότητα Ασθενείς Υγιείς Δοκιμασία (+) Δοκιμασία (-) Δοκιμασία (+) Δοκιμασία (-) Ορθώς θετικό Ψευδώς αρνητικό Ψευδώς θετικό Ορθώς αρνητικό αποτέλεσμα αποτέλεσμα αποτέλεσμα αποτέλεσμα Ευαισθησία Ειδικότητα Ευαισθησία = % ορθώς θετικών 1 - Ειδικότητα = % ψευδώς θετικών Ευαισθησία και Ειδικότητα Nόσος (D) Ναι Όχι a b (+) Αποτέλεσμα ορθώς (+) ψευδώς (+) δοκιμασίας (T) c d (-) ψευδώς (-) ορθώς(-) Σύνολο a+c b+d Ευαισθησία= α/(α+c) oρθώς θετικά Η αναλογία των ασθενών για τους οποίους η δοκιμασία δίνει το σωστό αποτέλεσμα (δηλαδή +)  P(T+|D+) Ειδικότητα = d/(b+d) ορθώς αρνητικά Η αναλογία των υγιών για τους οποίους η δοκιμασία δίνει το σωστό αποτέλεσμα (δηλαδή -)  P(T-|D-) Ευαισθησία Σιδηροπενική αναιμία Ναι Όχι Σύνολο (+) 731 270 1001 Φερριτίνη (τιμή Β με ευαισθησία 80% και ειδικότητα 82% Απάντηση Σοβαρή ασθένεια με καλή πρόγνωση αν διαγνωστεί έγκαιρα Επομένως προτιμώ το cut-off που οδηγεί σε περισσότερα ορθώς θετικά (και λιγότερα ψευδώς αρνητικά) μεγαλύτερη ευαισθησία Προτιμώ το cut-off Α Διαγνωστικές δοκιμασίες 1. Αν ένα άτομο είναι ασθενής, θα βρεθεί (+) με τη διαγνωστική δοκιμασία; 2. Aν ένα άτομο έχει θετική δοκιμασία, ποια είναι η πιθανότητα να είναι πράγματι ασθενής; Αξιολόγηση εγκυρότητας διαγνωστικών δοκιμασιών Γιατί ένα θετικό τεστ δε συνεπάγεται ότι το άτομο έχει σίγουρα τη νόσο; (ή αντίστοιχα ένα αρνητικό αποτέλεσμα ότι δεν έχει τη νόσο;) Οι διαγνωστικές δοκιμασίες δεν είναι “τέλειες” Ψευδώς θετικά η δοκιμασία αποβαίνει θετική αποτελέσματα αλλά το άτομο δεν έχει τη νόσο Ψευδώς αρνητικά η δοκιμασία αποβαίνει αρνητική αποτελέσματα αλλά το άτομο έχει τη νόσο Θετική & αρνητική διαγνωστική αξία Όταν πραγματοποιούμε μία δοκιμασία, λαμβάνουμε αποφάσεις με βάση το αποτέλεσμα της  Αν (+), πόσο σίγουροι είμαστε ότι το άτομο έχει την ασθένεια;  Αν (-), πόσο σίγουροι είμαστε ότι το άτομο δεν έχει την ασθένεια; Θετική διαγνωστική αξία (ΘΔΑ) Η πιθανότητα υπάρξεως της νόσου όταν η δοκιμασία είναι (+)  P(D+|T+) Αρνητική διαγνωστική αξία (ΑΔΑ) Η πιθανότητα να μην υπάρχει η νόσος όταν η δοκιμασία είναι (-)  P(D-|T-) Θετική Διαγνωστική Αξία - ΘΔΑ (Positive predictive value –PPV) Σιδηροπενική αναιμία Ναι Όχι Σύνολο (+) 731 270 1001 Φερριτίνη (