รายงานความก้าวหน้าเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 PDF

เป้าหมายที่ 11 ท ำให้เมืองและการตั้งถิ่นฐานของมนุษย์ มีความครอบคลุม ปลอดภัย พร้อมรับการเปลี่ยนแปลงและยั่งยืน SDG 11: Make cities and human settlements inclusive, safe, resilient and sustainable 280 รายงานความก้าวหน้าเป้าหมายการพั ฒ...

เป้าหมายที่ 11 ท ำให้เมืองและการตั้งถิ่นฐานของมนุษย์ มีความครอบคลุม ปลอดภัย พร้อมรับการเปลี่ยนแปลงและยั่งยืน SDG 11: Make cities and human settlements inclusive, safe, resilient and sustainable 280 รายงานความก้าวหน้าเป้าหมายการพั ฒนาที่ยั่งยืนของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 Thailand’s SDG Progress Report 2016-2020  ท ำให้เมืองและการตั้งถิ่นฐานของมนุษย์ มีความครอบคลุม ปลอดภัย ยืดหยุ่น ต่อการเปลี่ยนแปลงและยั่งยืน 11 SDG 11 ความเป็ น เมื อ งก ำ ลั ง ขยายตั ว อย่ า งรวดเร็ ว โดยสหประชาชาติ ค าดการณ์ ว่ า ภายในปี 2593 ประชากรโลกที่อ าศั ย ในเขตเมื อ งจะมี ม ากถึ ง ร้ อ ยละ 68 ของจ ำ นวนประชากรทั่ว โลก หรื อ ที่ จ ำ นวน 6.7 พั นล้ า นคน เนื่อ งจากเมื อ งเป็ น แหล่ ง ส ำ คั ญ ของการจ้ า งงาน มี ค วามพร้ อ มด้ า นระบบสาธารณู ป โภคและการคมนาคมขั้ น พื้ นฐาน และมี ส วั ส ดิ ก าร สังคมต่าง ๆ รองรับ ดังนั้น การท ำให้เมืองที่อยู่อาศัยมีคุณภาพ มีสภาพแวดล้อมที่ดี มีความปลอดภัย และอนุรักษ์ สิ่ ง แวดล้ อ ม จึ ง เป็ น เรื่ อ งที่ ทุ ก ภาคส่ ว นต้ อ งให้ ค วามส ำ คั ญ โดยต้ อ งค ำ นึ ง ถึ ง มิ ติ ค วามแตกต่ า งทางสั ง คม และกลุ่มเปราะบาง อาทิ ผู้พิการ ผู้สูงอายุ สตรีมีครรภ์ และผู้มีรายได้น้อย ให้สามารถด ำรงชีวิตอยู่ในเมืองได้อย่างมี คุณภาพ และเข้าถึงบริการพื้ นฐานต่าง ๆ ได้อย่างเท่าเทียม สถานการณ์การบรรลุเป้าหมาย การพั ฒนาเมืองให้เป็นเมืองที่เหมาะสมต่อการอยู่อาศัย 0.967 ในช่วงปี 2554 - 2559 สะท้อนให้เห็นถึงการใช้ มี ค วามครอบคลุ ม และมี ค วามปลอดภั ย มี แ นวโน้ ม ที่ ดิ น ได้ มี ป ระสิ ท ธิ ภ าพมากขึ้ น และภาครั ฐ ยั ง ได้ บ รรจุ ที่ ดี ขึ้ น โดยผลการส ำ รวจครั ว เรื อ นผู้ มี ร ายได้ น้ อ ย ประเด็ น การพั ฒนาให้ เ ป็ น เมื อ งน่ า อยู่ ส ำ หรั บ คนทุ ก กลุ่ ม ใ น ชุ ม ช น แ อ อั ด ที่ มี ค ว า ม เ ดื อ ด ร้ อ น ด้ า น ที่ อ ยู่ อ า ศั ย ในสั ง คมโดยมี คุ ณ ภาพชี วิ ต สภาพแวดล้ อ ม เศรษฐกิ จ ในปี 2560 มี จ ำ นวน 701,702 ครั ว เรื อ น ลดลง แ ล ะ ก า ร บ ริ ห า ร จั ด ก า ร ที่ ดี ไ ว้ ใ น แ ผ น แ ม่ บ ท ภ า ย ใ ต้ จ า ก 7 9 1 , 6 4 7 ค รั ว เ รื อ น ใ น ปี 2 5 5 8 ใ น ข ณ ะ ที่ ยุ ท ธศาสตร์ ช าติ ประเด็ น เมื อ งน่ า อยู่ อั จ ฉริ ย ะ การก่ อ อาชญากรรมในคดี ท่ี เ กี่ ย วข้ อ งกั บ ชี วิ ต ร่ า งกาย และเพศ ปี 2563 ได้ รั บ แจ้ ง 14,585 คดี ลดลงจาก อย่ า งไรก็ ดี ยั ง มี ข้ อ จ ำ กั ด เรื่ อ งการเข้ า ถึ ง ระบบขนส่ ง 20,744 คดี ในปี 2559 สะท้ อ นถึ ง สถานการณ์ ค วาม สาธารณะได้ โ ดยสะดวกของประชากรในพื้ นที่ เ มื อ ง ปลอดภั ย ของประชาชนที่ ดี ขึ้ น เช่ น เดี ย วกั บ จ ำ นวน โดยประชากรเมื อ งเฉลี่ ย เพี ยงร้ อ ยละ 24 สามารถ ประชากรที่ ไ ด้ รั บ ผลกระทบจากภั ย พิ บั ติ ใ นภาพรวมที่ เข้ า ถึ ง ระบบขนส่ ง สาธารณะได้ โ ดยสะดวก 1 และมี เ พี ยง ลดลง โดยในปี 2561 มีจ ำนวน 1,845 คน ต่อประชากร กรุ ง เทพมหานครเพี ยงแห่ ง เดี ย วเท่ า นั้ น ที่ มี สั ด ส่ ว น 100,000 คนลดลงจาก 6,553 คน ต่ อ ประชากร สู ง กว่ า ร้ อ ยละ 50 ขณะที่เ มื อ งในพื้ นที่ ป ริ ม ณฑล ได้ แ ก่ 100,000 คน ในปี 2559 โดยภั ย พิ บั ติ ที่ ส่ ง ผลกระทบ นนทบุ รี ปทุ ม ธานี และสมุ ท รสาคร มี สั ด ส่ ว นประชากร มากที่ สุ ด ได้ แ ก่ อุ ท กภั ย และภั ย แล้ ง ส่ ว นปริ ม าณขยะ ที่ เ ข้ า ถึ ง ระบบขนส่ ง สาธารณะได้ โ ดยสะดวกต ่ ำ กว่ า มู ล ฝอยที่ น ำ กลั บ ไปใช้ ป ระโยชน์ แ ละได้ รั บ การก ำ จั ด ค่าเฉลี่ย อย่ า งถู ก ต้ อ งเพิ่ มสู ง ขึ้ น โดยปี 2562 มี ข ยะที่ ไ ด้ รั บ การก ำจัดอย่างถูกต้อง 9.81 ล้านตัน เพิ่ มขึ้นจาก 9.57 นอกจากนี้ สั ด ส่ ว นพื้ นที่ เ ปิ ด สาธารณะต่ อ พื้ นที่ เ มื อ ง ล้ า นตั น ในปี 2559 และมี ข ยะถู ก น ำ กลั บ ไปใช้ ป ระโยชน์ อยู่ ใ นระดั บ ค่ อ นข้ า งต ่ ำ โดยเฉพาะสั ด ส่ ว นของพื้ นที่ ในปี 2562 ที่ 12.52 ล้านตัน เพิ่ มขึ้นจาก 5.81 ล้านตัน สี เขี ย ว ซึ่ ง กรุ ง เทพมหานครมี สั ด ส่ ว นพื้ นที่ สี เ ขี ย ว ในปี 2559 เพี ยงร้อยละ 2 ของพื้ นที่เมืองทั้งหมด อีกทั้งยังมีปัญหา มลพิ ษทางอากาศที่ พ บปริ ม าณฝุ่ น ละอองขนาดเล็ ก นอกจากนี้ การใช้ประโยชน์จากทีด ่ น ิ ในเมืองมีประสิทธิภาพ PM2.5 โดยเฉลี่ยเพิ่ มสูงขึ้น ้ ขึ น เล็ ก น้ อ ย โดยอั ต ราส่ ว นระหว่ า งอั ต ราการใช้ ท่ี ดิ น ต่ อ อั ต ราการเติ บ โตของประชากร (LCRPGR) ในช่ ว ง ปี 2559-2562 มี ค่ า คะแนนอยู่ ที่ 0.958 ลดลงจาก 1 การเข้าถึงระบบขนส่งสาธารณะโดยสะดวก หมายถึงประชาชนที่อาศัยอยู่ใกล้สถานีรถโดยสารประจ ำทาง รถสองแถวและเรือภายในระยะ 400 เมตร หรืออาศัยอยู่ใกล้สถานีรถไฟ รถไฟฟ้า และรถไฟฟ้าใต้ดิน ภายในระยะ 500 เมตร รายงานความก้าวหน้าเป้าหมายการพั ฒนาที่ยั่งยืนของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 Thailand’s SDGs Report 2016-2020 281  ท ำให้เมืองและการตั้งถิ่นฐานของมนุษย์ 11 มีความครอบคลุม ปลอดภัย ยืดหยุ่น ต่อการเปลี่ยนแปลงและยั่งยืน SDG 11 การด ำเนินการที่ผ่านมา ความท้าทาย ในช่ ว งปี 2557 – 2561 ภาครั ฐ ได้ ด ำ เนิ น โครงการ ประชาชนที่ ไ ม่ ส ามารถเข้ า ถึ ง ที่ พั กอาศั ย ที่ มี คุ ณ ภาพและ บ้ า นมั่ น คงของรั ฐ บาลมุ่ ง เป้ า ที่ จ ะแก้ ไ ขปั ญ หาชุ ม ชน เหมาะสมยั ง มี อ ยู่ เ ป็ น จ ำ นวนมาก แม้ ว่ า จ ำ นวนดั ง กล่ า ว แ อ อั ด อ ย่ า ง เ ป็ น ร ะ บ บ ทั้ ง เ มื อ ง โ ด ย ส า ม า ร ถ แ ก้ ไ ข ในช่ ว งปี 2559 – 2561 จะลดลง ขณะที่ สั ด ส่ ว นพื้ นที่ ปั ญ ห า ใ ห้ ค น มี ร า ย ไ ด้ น้ อ ย 3 5 , 0 5 5 ค รั ว เ รื อ น สาธารณะสีเขียวในเมืองมีข้อจ ำกัด เช่นเดียวกันกับปัญหา ขณะเดี ย วกั น ได้ มี ก ารประกาศบั ง คั บ ใช้ พ ระราชบั ญ ญั ติ เรื่องฝุ่นละออง PM2.5 ที่ยังมีค่าเกินมาตรฐาน โดยเฉพาะ การผั ง เมื อ ง พ.ศ. 2562 เป็ น กฎหมายแม่ บ ทเกี่ ย วกั บ ในกรุ ง เทพมหานคร และมี แ นวโน้ ม จะทวี ค วามรุ น แรง ก า ร ว า ง ผั ง เ มื อ ง โ ด ย เ ปิ ด โ อ ก า ส ใ ห้ ทุ ก ภ า ค ส่ ว น ม า ก ขึ้ น เ นื่ อ ง จ า ก ก า ร ข ย า ย ตั ว ข อ ง เ มื อ ง ท ำ ใ ห้ มี ส่ ว นร่ ว มในการวางผั ง เมื อ งอย่ า งบู ร ณาการและ การก่ อ สร้ า งที่ พั กอาศั ย และการใช้ ร ถส่ ว นตั ว เพิ่ มสู ง ขึ้ น ยั่ ง ยื น ใ น ทุ ก มิ ติ ร ว ม ทั้ ง จั ด ท ำ แ ผ น ก า ร ป้ อ ง กั น แ ล ะ นอกจากนี้ การเปลี่ ย นแปลงสภาพภู มิ อ ากาศส่ ง ผลให้ บรรเทาสาธารณภั ย แห่ ง ชาติ พ.ศ. 2558 ที่ มุ่ ง เน้ น แนวโน้มการเกิดภัยพิ บัติมีระดับความรุนแรงและความถี่ ก า ร ล ด ค ว า ม เ สี่ ย ง จ า ก ส า ธ า ร ณ ภั ย ค ว บ คู่ ไ ป ้ เพิ่ มมากขึน กั บ ด ำ เนิ น การขั บ เคลื่ อ นให้ ห น่ ว ยงานระดั บ ท้ อ งถิ่ น ประกอบด้ ว ยอ ำ เภอ 878 แห่ ง และองค์ ก รปกครอง ส่ ว น ท้ อ ง ถิ่ น 7, 8 5 3 แ ห่ ง จั ด ท ำ แ ผ น ป้ อ ง กั น แ ล ะ ข้อเสนอแนะ บ ร ร เ ท า ส า ธ า ร ณ ภั ย ที่ เ ชื่ อ ม โ ย ง กั บ แ ผ น ร ะ ดั บ ช า ติ หน่ ว ยงานที่ เ กี่ ย วข้ อ งควรร่ ว มมื อ กั น ด ำ เนิ น การเพื่ อให้ และสอดคล้ อ งกั บ สภาพความเสี่ ย งภั ย ประชาชนผู้ มี ร ายได้ น้ อ ยสามารถเข้ า ถึ ง ที่ อ ยู่ อ าศั ย ที่ มี คุ ณ ภาพและปลอดภั ย มากขึ้ น ขณะเดี ย วกั น ควรเร่ ง รั ด ขณะที่ ค วามคื บ หน้ า เรื่ อ งการจั ด การสิ่ ง แวดล้ อ มใน และติ ด ตามแผนการลงทุ น ด้ า นระบบคมนาคมขนส่ ง เมื อ ง ประกอบด้ ว ยการประกาศบั ง คั บ ใช้ แ ผนแม่ บ ท เ พื่ อ ช่ ว ย ใ ห้ เ กิ ด ก า ร ก ร ะ จ า ย ก า ร พั ฒ น า ใ ห้ เ ป็ น ไ ป ด้ า นการป้ อ งกั น และแก้ ไ ขปั ญ หามลพิ ษจากขยะและ อย่ า งทั่ ว ถึ ง รวมทั้ ง ช่ ว ยลดการใช้ ร ถส่ ว นบุ ค คล ซึ่ ง จะ ของเสี ย อั น ตราย ระยะ 20 ปี (พ.ศ. 2561-2580) และ ช่ ว ยลดปั ญ หามลพิ ษและฝุ่ น ละอองขนาดเล็ ก PM 2.5 การประกาศให้ ก ารแก้ ไ ขปั ญ หามลภาวะด้ า นฝุ่ น ละออง นอกจากนี้ ควรเร่งสร้างองค์ความรู้เกี่ยวกับการปฏิบัติ เป็ น วาระแห่ ง ชาติ รวมทั้ ง การจั ด ท ำ แผนแม่ บ ทด้ า น ต า ม แ ผ น รั บ มื อ ค ว า ม เ สี่ ย ง ภั ย พิ บั ติ แ ก่ ห น่ ว ย ง า น การจั ด การคุ ณ ภาพอากาศของประเทศระยะ 20 ปี ร ะ ดั บ ท้ อ ง ถิ่ น ใ ห้ ม า ก ขึ้ น เ พื่ อ บ ร ร เ ท า ผ ล ก ร ะ ท บ แ ล ะ (พ.ศ. 2561 – 2580) นอกจากนี้ ยั ง ได้ ล งทุ น พั ฒนา ความสูญเสียที่อาจเกิดขึ้น ร ะ บ บ โ ค ร ง ส ร้ า ง พื้ น ฐ า น ด้ า น ก า ร ค ม น า ค ม ทั้ ง ใ น กรุ ง เทพมหานครและต่ า งจั ง หวั ด อาทิ การพั ฒนา ร ะ บ บ ข น ส่ ง ม ว ล ช น ใ น ก รุ ง เ ท พ ม ห า น ค ร 5 ส า ย ผลการประเมินสถานะของ SDG 11 ต ่ำกว่าค่าเป้าหมายระดับเสี่ ยง: บรรลุค่าเป้าหมาย: ระยะทางรวม 135.8 กิ โ ลเมตร โครงการนครราชสี ม า สถานการณ์อยู่ในช่วง 51-75% ของค่าเป้าหมาย สามารถบรรลุค่าเป้าหมาย 100% SDG SDG SDG SDG SDG ส า ย สี เ ขี ย ว โ ค ร ง ก า ร ร ะ บ บ ข น ส่ ง ม ว ล ช น จั ง ห วั ด 11.2 11.6 11.7 11.a 11.c ภู เ ก็ ต แ ล ะ โ ค ร ง ก า ร จั ด ท ำ แ ผ น แ ม่ บ ท ก า ร พั ฒ น า ระบบขนส่ ง สาธารณะกลุ่ ม จั ง หวั ด ฉะเชิ ง เทรา ชลบุ รี ระยอง เป็ น ต้ น SDG SDG SDG 11.1 11.3 11.4 SDG SDG 11.5 11.b ต ่ำกว่าค่าเป้าหมาย: สถานการณ์อยู่ในช่วง 76-99% ของค่าเป้าหมาย 282 รายงานความก้าวหน้าเป้าหมายการพั ฒนาที่ยั่งยืนของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 Thailand’s SDGs Report 2016-2020  ท ำให้เมืองและการตั้งถิ่นฐานของมนุษย์ มีความครอบคลุม ปลอดภัย ยืดหยุ่น ต่อการเปลี่ยนแปลงและยั่งยืน 11 SDG 11 กรณีศึกษา โครงการบ้านมั่นคง ก า ร เ จ ริ ญ เ ติ บ โ ต ที่ ร ว ด เ ร็ ว ข อ ง เ มื อ ง ส่ ง ผ ล ใ ห้ เ กิ ด โครงการบ้ า นมั่ น คงยั ง มุ่ ง เน้ น การแก้ ไ ขปั ญ หาชุ ม ชน ความแออัด ความเสื่อมโทรมของสิ่งแวดล้อมและชุมชน แ อ อั ด แ ล ะ ก า ร ไ ม่ มี ที่ อ ยู่ อ า ศั ย ข อ ง ผู้ มี ร า ย ไ ด้ น้ อ ย แออั ด ที่ อ ยู่ ก ระจั ด กระจายในเมื อ งต่ า ง ๆ โดยเฉพาะใน อย่ า งเป็ น ระบบ โดยครอบคลุ ม ชุ ม ชนทั้ ง หมดของเมื อ ง พื้ นที่ ก รุ ง เทพมหานครและปริ ม ณฑล ดั ง นั้ น การจั ด การ มี ก ารส ำ รวจข้ อ มู ล ความเดื อ ดร้ อ นและใช้ ข้ อ มู ล เพื่ อ ด้ า นที่ ดิ น และที่ อ ยู่ อ าศั ย อย่ า งเป็ น ระบบ โดยเฉพาะใน วางแผนการแก้ ไ ขปั ญ หาเชิ ง รุ ก จั ด ท ำ แผน แนวทาง กลุ่ ม ผู้ มี ร ายได้ น้ อ ยและกลุ่ ม คนเปราะบางในเมื อ งจึ ง และรู ป แบบการแก้ ไ ขปั ญ หาที่ มี ค วามหลากหลายตาม กลายเป็ นประเด็ น ที่ รั ฐ บาลให้ ค วามส ำ คั ญ มาอย่ า ง สภาพปัญหาของชุมชนและแผนการพั ฒนาเมือง รวมทั้ง ต่ อ เ นื่ อ ง โ ด ย ใ น ปี 2 5 4 6 รั ฐ บ า ล ไ ด้ ม อ บ ห ม า ย ใ ห้ ยังเน้นให้เกิดกระบวนการท ำงานและจัดการร่วมกันระหว่าง สถาบั น พั ฒนาองค์ ก รชุ ม ชน (องค์ ก ารมหาชน) ด ำ เนิ น ชุ ม ชนและท้ อ งถิ่ น โดยมี ก ลไกการท ำ งานร่ ว มกั น เป็ น โ ค ร ง ก า ร บ้ า น มั่ น ค ง เ พื่ อ แ ก้ ปั ญ ห า ที่ อ ยู่ อ า ศั ย ข อ ง คณะกรรมการเมือง ซึ่งประกอบไปด้วย เทศบาล ชุมชน ชุ ม ชนคนจนเมื อ งทั่ ว ประเทศ สร้ า งความมั่ น คงใน หน่วยงานท้องถิ่น ร่วมกันวางแผนและพั ฒนาชุมชนแออัด ก า ร ค ร อ บ ค ร อ ง ที่ ดิ น พั ฒ น า ร ะ บ บ ส า ธ า ร ณู ป โ ภ ค สิ่ ง แวดล้ อ มชุ ม ชนให้ ส อดคล้ อ งกั บ วิ ถี ชี วิ ต และความ ในรายงานประจ ำ ปี 2562 ของสถาบั น พั ฒนาองค์ ก ร สามารถในการจัดการของชุมชน ชุมชน (องค์การมหาชน) ระบุว่าการด ำเนินงานโครงการ บ้านมั่นคงในปีงบประมาณ 2562 ได้สนับสนุนการพั ฒนา โครงการบ้ า นมั่ น คงมี แ นวทางการด ำ เนิ น งานที่ ส ำ คั ญ ระบบสาธารณูปโภคและที่อยู่อาศัยของ 2,433 ครัวเรือน คื อ การให้ ชุ ม ชนเป็ น เจ้ า ของโครงการเพื่ อแก้ ไ ขปั ญ หา ใน พื้ น ที่ เ มื อ ง รว ม ทั้ ง อ นุ มั ติ สิ น เชื่ อ ส ำ หรั บอ ง ค์ ก ร และจั ด การตนเอง โดยมี ก ารรวมกลุ่ ม จั ด ท ำ แผนงาน ชุ ม ช น ใ น ก า ร พั ฒ น า ที่ อ ยู่ อ า ศั ย ภ า ย ใ ต้ โ ค ร ง ก า ร โครงการพั ฒนาที่ อ ยู่ อ าศั ย และชุ ม ชน บริ ห ารจั ด การ บ้ า นมั่ น คงไป 24 องค์ ก ร วงเงิ น 389.92 ล้ า นบาท โครงการและงบประมาณ และพั ฒนาศั ก ยภาพชุ ม ชน มีผู้ได้รับประโยชน์ทั้งสิ้น 1,269 ครัวเรือน ใน 58 ชุมชน ในด้านต่าง ๆ ได้แก่ การออมทรัพย์ การบริหารจัดการ โดยผลการด ำ เนิ น งานสิ น เชื่ อ สะสมของสถาบั น ฯ ตั้ ง แต่ องค์กร การบริหารจั ดการงานก่ อ สร้ า ง และการจัด การ เริ่ ม ด ำ เนิ น งานจนถึ ง ปี ง บประมาณ 2562 มี สิ น เชื่ อ ที่ ดิ น เป็ น ต้ น โดยมี ภ าครั ฐ และหน่ ว ยงานท้ อ งถิ่ น ให้ อนุ มั ติ ส ะสม 10,435.41 ล้ า นบาท แก่ 973 องค์ ก ร การสนับสนุน ครอบคลุม 405,370 ครัวเรือน ใน 6,229 ชุมชน ที่มา: สถาบันพั ฒนาองค์กรชุมชน (องค์การมหาชน) รายงานความก้าวหน้าเป้าหมายการพั ฒนาที่ยั่งยืนของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 Thailand’s SDGs Report 2016-2020 283  ท ำให้เมืองและการตั้งถิ่นฐานของมนุษย์ 11 มีความครอบคลุม ปลอดภัย ยืดหยุ่น ต่อการเปลี่ยนแปลงและยั่งยืน SDG สร้างหลักประกันว่าทุกคนเข้าถึงที่อยู่อาศัยและการบริการพื้ นฐาน 11.1 ที่เพี ยงพอ ปลอดภัย ในราคาที่สามารถจ่ายได้ และยกระดับชุมชนแออัด ภายในปี 2573 ปัจจุบันความเป็นเมืองมีแนวโน้มขยายตัวอย่างรวดเร็วและต่อเนื่อง โดยสหประชาชาติคาดการณ์ว่าจ ำนวนประชากร เมื อ งจะเพิ่ มขึ้ น จาก 4.4 พั นล้ า นคนในปี 2562 เป็ น 6.7 พั นล้ า นคนในปี 2593 เนื่ อ งจากเมื อ งเป็ น ศู น ย์ ก ลาง ความเจริ ญ และการท ำ กิ จ กรรมทางเศรษฐกิ จ และสั ง คมที่ ส ำ คั ญ อี ก ทั้ ง ยั ง มี ร ะบบสาธารณู ป โภคต่ า ง ๆ ที่ เ อื้ อ ต่ อ การด ำ รงชี วิ ต ของมนุ ษ ย์ ท ำ ให้ ค วามต้ อ งการที่ พั กอาศั ย ในเมื อ งเพิ่ มสู ง ขึ้ น อย่ า งไรก็ ดี ยั ง พบว่ า มี ค นเมื อ งอี ก จ ำนวนมากที่ไม่สามารถเข้ า ถึ งที่พักอาศั ย และบริ การสาธารณูปโภคขั้น พื้ นฐานที่เหมาะสมและปลอดภัยได้ ดัง สะท้ อ น ให้ เ ห็ น ได้ ใ นชุ ม ชนแออั ด เนื่ อ งจากคนกลุ่ ม นี้ ส่ ว นใหญ่ มี ข้ อ จ ำ กั ด ด้ า นรายได้ แ ละโอกาสในการเข้ า ถึ ง สวั ส ดิ ก ารที่ เพี ยงพอ ทั้งนี้ เนื่องจากที่พักอาศัยในชุมชนแออัดมีลักษณะที่อยู่รวมกันหนาแน่น ไร้ระเบียบ และช ำรุดทรุดโทรม จึงมี แนวโน้มที่จะน ำไปสู่ปัญหาต่าง ๆ อาทิ โรคระบาด ปัญหาสุขอนามัย มลพิ ษ ปัญหายาเสพติดและอาชญากรรมอื่น ๆ สถานการณ์การบรรลุเป้าหมายย่อย การด ำเนินการที่ผ่านมา จ ำ น ว น ค รั ว เ รื อ น ผู้ มี ร า ย ไ ด้ น้ อ ย ใ น ชุ ม ช น แ อ อั ด ที่ มี ในระยะที่ ผ่ า นมาภาครั ฐ ได้ ด ำ เนิ น มาตรการต่ า ง ๆ เพื่ อ ความเดื อ ดร้ อ นด้ า นที่ อ ยู่ อ าศั ย มี แ นวโน้ ม ลดลงจาก ช่ ว ย เ ห ลื อ ป ร ะ ช า ช น ผู้ มี ร า ย ไ ด้ น้ อ ย ใ ห้ มี ที่ อ ยู่ อ า ศั ย 791,647 ครั ว เรื อ นในปี 2558 เหลื อ จ ำนวน 701,702 ที่ มี คุ ณ ภ า พ แ ล ะ แ ก้ ไ ข ปั ญ ห า ชุ ม ช น แ อ อั ด อ ย่ า ง เ ป็ น ครั ว เรื อ น ในปี 2560 และเมื่ อ พิ จารณาข้ อ มู ล ของ ร ะ บ บ อ า ทิ ( 1 ) โ ค ร ง ก า ร บ้ า น มั่ น ค ง มี ก า ร ก่ อ ส ร้ า ง ปี 2 5 6 0 พ บ ว่ า พื้ น ที่ ก รุ ง เ ท พ ม ห า น ค ร มี จ ำ น ว น บ้ า นให้ ผู้ เ ดื อ ดร้ อ นไปแล้ ว จ ำ นวน 26,429 ครั ว เรื อ น ผู้เดือดร้อนสูงที่สุดในประเทศ จ ำนวน 210,345 ครัวเรือน ( 2 ) โ ค ร ง ก า ร ที่ อ ยู่ อ า ศั ย เ พื่ อ ผู้ มี ร า ย ไ ด้ น้ อ ย มี โ ด ย แ น ว โ น้ ม ดั ง ก ล่ า ว ส อ ด ค ล้ อ ง กั บ ข้ อ มู ล สั ด ส่ ว น การก่ อ สร้ า งให้ ผู้ ท่ี เ ดื อ ดร้ อ นไปแล้ ว จ ำ นวน 27,697 คนเมืองที่อาศัยอยู่ในชุมชนแออัดของ UN Global SDG ครั ว เรื อ น และ (3) โครงการบ้ า นเช่ า ผู้ มี ร ายได้ น้ อ ย Database ซึ่ ง ในปี 2561 มี สั ด ส่ ว นอยู่ ที่ ร้ อ ยละ 23.7 โ ด ย น ำ บ้ า น ว่ า ง ห รื อ ห้ อ ง ว่ า ง ใ น ค ว า ม ดู แ ล ข อ ง ลดลงจากร้อยละ 24.6 ในปี 2559 การเคหะแห่ ง ชาติ 20,000 ห้ อ งทั่ ว ประเทศมาเปิ ด ให้ เ ช่ า เดื อ นละ 999 – 2,500 บาท มี ผู้ ส นใจเข้ า ร่ ว ม จ ำนวนครัวเรือนผู้มีรายได้น้อยในชุมชนแออัดที่มี โครงการแล้ ว 28,000 ราย นอกจากนี้ ยั ง มี โ ครงการ ความเดือดร้อนด้านที่อยู่อาศัย (ครัวเรือน) สร้ า งบ้ า นเช่ า 100,000 หลั ง ในพื้ นที่ ก รุ ง เทพมหานคร และจั ง หวั ด อื่ น ๆ ในช่ ว งปี 2564 - 2568 ซึ่ ง มี เ ป้ า หมาย ห ลั ก คื อ ป ร ะ ช า ช น ผู้ มี ร า ย ไ ด้ น้ อ ย ผู้ พิ ก า ร แ ล ะ ผู้ สู ง อายุ ที่มา: สถาบันพั ฒนาองค์กรชุมชน (องค์การมหาชน) 284 รายงานความก้าวหน้าเป้าหมายการพั ฒนาที่ยั่งยืนของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 Thailand’s SDGs Report 2016-2020  ท ำให้เมืองและการตั้งถิ่นฐานของมนุษย์ มีความครอบคลุม ปลอดภัย ยืดหยุ่น ต่อการเปลี่ยนแปลงและยั่งยืน 11 SDG สร้างหลักประกันว่าทุกคนเข้าถึงที่อยู่อาศัยและการบริการพื้ นฐาน ที่เพี ยงพอ ปลอดภัย ในราคาที่สามารถจ่ายได้ และยกระดับชุมชนแออัด 11.1 ภายในปี 2573 ความท้าทาย ข้อเสนอแนะ ผลจากการที่ ป ระเทศไทยมี ลั ก ษณะการเติ บ โตของ ภาครั ฐ ควรมุ่ ง กระจายโอกาสทางเศรษฐกิ จ โดยเริ่ ม เมืองแบบเมืองโตเดีย ่ ว1 โดยเฉพาะในเขตกรุงเทพมหานคร จากเมื อ งหลั ก และเมื อ งรองที่ ก ระจายอยู่ ทุ ก ภู มิ ภ าค และปริมณฑล และภาคตะวันออก ซึ่งเป็นพื้ นที่ศูนย์กลาง เ พื่ อ ค ว า ม ต้ อ ง ก า ร ที่ อ ยู่ อ า ศั ย ใ น ก รุ ง เ ท พ ม ห า น ค ร ทางเศรษฐกิ จ และการจ้ า งงาน ท ำ ให้ ก ารเกิ ด ขึ้ น ของ ซึ่ ง ประสบปั ญ หาชุ ม ชนแออั ด มากที่ สุ ด ลดลง ในขณะ ชุ ม ชนแออั ด ในพื้ นที่ ดั ง กล่ า วของไทยมี แ นวโน้ ม สู ง ขึ้ น เดี ย วกั น ควรเร่ ง หาแนวทางการสนั บ สนุ น ให้ ป ระชาชน เนื่องจากประชาชนในพื้ นที่อ่ืน ๆ จ ำเป็นต้องย้ายถิ่นฐาน ผู้ มี ร า ย ไ ด้ น้ อ ย ส า ม า ร ถ เ ข้ า ถึ ง ที่ อ ยู่ อ า ศั ย ที่ มั่ น ค ง เข้ า ไปแสวงหาโอกาสทางเศรษฐกิ จ และสั ง คมที่ ดี ก ว่ า ปลอดภั ย และเหมาะสมได้ ม ากขึ้ น อาทิ การพั ฒนาระบบ ในเมื อ งใหญ่ ดั ง กล่ า ว แต่ ใ นขณะเดี ย วกั น อุ ป สงค์ ท่ี ข้ อ มู ล ด้ า นรายได้ แ ละเศรษฐานะ เพื่ อให้ ส ามารถจั ด สรร เพิ่ มสู ง ขึ้ น อย่ า งต่ อ เนื่ อ ง ท ำ ให้ ร าคาที่ อ ยู่ อ าศั ย ในเมื อ ง ทรั พ ยากรเพื่ อช่ ว ยเหลื อ ผู้ ที่ ต้ อ งการความช่ ว ยเหลื อ อยู่ ใ นระดั บ ที่ ไ ม่ ส ามารถเข้ า ถึ ง ได้ นอกจากนี้ แม้ ภ าครั ฐ ที่ สุ ด ได้ อ ย่ า งมี ป ระสิ ท ธิ ภ าพ และการน ำ ที่ อ ยู่ อ าศั ย ที่ ได้ ด ำ เนิ น โครงการต่ า ง ๆ เพื่ อจั ด หาที่ อ ยู่ อ าศั ย ให้ แ ก่ ถู ก ยึ ด ในกรมบั ง คั บ คดี บริ ษั ท บริ ห ารสิ น ทรั พ ย์ ห รื อ กลุ่ ม ผู้ มี ร ายได้ น้ อ ยในราคาที่ ต่ ำ กว่ า ราคาตลาด แต่ สถาบั น การเงิ น ต่ า ง ๆ รวมทั้ ง บ้ า นว่ า งหรื อ บ้ า นที่ ส ร้ า ง ค่าใช้จ่ายที่เพิ่ มขึ้น อาทิ ค่าที่ดิน และค่าวัสดุต่าง ๆ ท ำให้ เสร็ จ แต่ ไ ม่ มี ใ ครอยู่ ออกมาขายใหม่ ใ นราคาที่ ถู ก แทน ต้ น ทุ น การก่ อ สร้ า ง ตลอดจนราคาที่ อ ยู่ อ าศั ย สู ง ขึ้ น การสร้ า งใหม่ เพื่ อลดต้ น ทุ น การจั ด หาที่ อ ยู่ อ าศั ย แก่ ตามไปด้ ว ย นอกจากนี้ การขอเงิ น กู้ เ พื่ อที่ อ ยู่ อ าศั ย ยั ง ผู้มีรายได้น้อย เป็ น ประเด็ น ท้ า ทายส ำ คั ญ ที่ ท ำ ให้ ผู้ มี ร ายได้ น้ อ ยที่ สุ ด ไม่สามารถเข้าถึงทีอ ่ ยูอ ่ าศัยทีร่ ฐ ั สนับสนุนได้ 1 หมายถึง ความเจริญเกิดขึ้นเฉพาะในเมืองใหญ่โดยมีความแตกต่างจากเมืองอื่น ๆ อย่างเห็นได้ชัด รายงานความก้าวหน้าเป้าหมายการพั ฒนาที่ยั่งยืนของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 Thailand’s SDGs Report 2016-2020 285  ท ำให้เมืองและการตั้งถิ่นฐานของมนุษย์ 11 มีความครอบคลุม ปลอดภัย ยืดหยุ่น ต่อการเปลี่ยนแปลงและยั่งยืน SDG จัดให้มีการเข้าถึงระบบคมนาคมขนส่งที่ยั่งยืน เข้าถึงได้ และปลอดภัยในราคาทีจ ่ ่ายได้ 11.2 ส ำหรับทุกคน ปรับปรุงความปลอดภัยทางถนน ขยายการขนส่งสาธารณะ โดยให้ความส ำคัญกับความต้องการของผู้ท่อ ี ยู่ในสถานการณ์เปราะบาง อาทิ สตรี เด็ก ผู้พิการ และผู้สูงอายุ ภายในปี 2573 การมี ร ะบบขนส่ ง สาธารณะที่ มี คุ ณ ภาพ ราคาไม่ แ พง และตอบสนองต่ อ ความต้ อ งการของคนทุ ก กลุ่ ม ในสั ง คม โดยเฉพาะผู้ ที่ อ ยู่ ใ นสถานการณ์ เ ปราะบาง เช่ น เด็ ก ผู้ พิ การ ผู้ สู ง อายุ และสตรี มี ค รรภ์ จะส่ ง เสริ ม ให้ ป ระชาชน หั น มาใช้ บ ริ ก ารขนส่ ง สาธารณะแทนการใช้ ร ถยนต์ ส่ ว นบุ ค คลมากขึ้ น น ำ ไปสู่ ก ารลดปั ญ หาการจราจรติ ด ขั ด และปั ญ หามลพิ ษทางอากาศในเขตเมื อ ง ในขณะเดี ย วกั น จะสามารถลดภาระค่ า ครองชี พ ในเมื อ งให้ แ ก่ ป ระชาชน โดยเฉพาะกลุ่ ม ผู้ มี ร ายได้ น้ อ ย ทั้ ง นี้ นอกจากการพั ฒนาระบบขนส่ ง สาธารณะให้ มี ป ระสิ ท ธิ ภ าพและเป็ น มิ ต รต่ อ สิ่ ง แวดล้ อ มแล้ ว การปรั บ ปรุ ง ท้ อ งถนนให้ อ ยู่ ใ นสภาพดี แ ละปลอดภั ย ต่ อ การสั ญ จรก็ มี ส่ ว นส ำ คั ญ ในการยกระดั บ การขนส่งในเมือง อีกทั้งยังจะช่วยรองรับการพั ฒนาเมืองที่เกิดขึ้นอย่างรวดเร็วได้อีกด้วย สถานการณ์การบรรลุเป้าหมายย่อย ใ น ภ า พ ร ว ม ค น เ มื อ ง ร้ อ ย ล ะ 2 4 ส า ม า ร ถ เ ข้ า ถึ ง สั ดส่ วนประชากรเมืองที่สามารถเข้าถึงระบบขนส่ ง ร ะ บ บ ข น ส่ ง ส า ธ า ร ณ ะ ไ ด้ โ ด ย ส ะ ด ว ก โ ด ย เ มื อ ง ที่ มี สาธารณะได้โดยสะดวก สั ด ส่ ว นประชากรที่ ส ามารถเข้ า ถึ ง ระบบขนส่ ง สาธารณะ สูงสุด 3 อันดับแรก ได้แก่ กรุงเทพมหานคร ร้อยละ 53 ภู เ ก็ ต ร้ อ ยละ 46 และเชี ย งใหม่ ร้ อ ยละ 43 ในขณะที่ เมื อ งที่ มี สั ด ส่ ว นประชากรที่ เ ข้ า ถึ ง ระบบขนส่ ง สาธารณะ โดยสะดวกต ่ ำ กว่ า ค่ า เฉลี่ ย ได้ แ ก่ นนทบุ รี ปทุ ม ธานี สมุ ท รสาคร ขอนแก่ น และสงขลา โดยเฉพาะสงขลา ( อ ำ เ ภ อ ห า ด ใ ห ญ่ ) ที่ มี สั ด ส่ ว น ป ร ะ ช า ก ร ที่ เ ข้ า ถึ ง ระบบขนส่ ง สาธารณะโดยสะดวกเพี ยงร้ อ ยละ 13 ทั้ ง นี้ เมื อ งหลั ก ที่ คั ด เลื อ กมาเพื่ อค ำ นวณตั ว ชี้ วั ด ดั ง กล่ า ว เป็ น พื้ นที่ เ มื อ งศู น ย์ ก ลางความเจริ ญ ตามเป้ า หมาย ก า ร พั ฒ น า ข อ ง แ ผ น แ ม่ บ ท ภ า ย ใ ต้ ยุ ท ธ ศ า ส ต ร์ ช า ติ ประเด็ น 6 พื้ นที่ แ ละเมื อ งน่ า อยู่ อั จ ฉริ ย ะ ประกอบ ด้วยกรุงเทพมหานครและปริมณฑล (นครปฐม นนทบุรี ป ทุ ม ธ า นี ส มุ ท ร ป ร า ก า ร ส มุ ท ร ส า ค ร ) เ ชี ย ง ใ ห ม่ ขอนแก่ น ภู เ ก็ ต สงขลา และเมื อ งในเขตพั ฒนาพิ เศษ ภาคตะวันออก (ชลบุรี ระยอง ฉะเชิงเทรา) ที่มา: ธนาคารโลก 1 ค ำนวณโดยใช้ชุดข้อมูลประชากร Global Human Settlement Layer (GHSL) ของ European Commission ปี พ.ศ. 2558 (ค.ศ. 2015) จัดท ำโดยกองยุทธศาสตร์การพั ฒนาเมือง ส ำนักงานสภาพั ฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ 2 การเข้าถึงระบบขนส่งสาธารณะโดยสะดวก หมายถึงประชาชนที่อาศัยอยู่ใกล้สถานีรถโดยสารประจ ำทาง รถสองแถวและเรือภายในระยะ 400 เมตร หรืออาศัยอยู่ใกล้สถานีรถไฟ รถไฟฟ้า และรถไฟฟ้าใต้ดิน ภายในระยะ 500 เมตร 286 รายงานความก้าวหน้าเป้าหมายการพั ฒนาที่ยั่งยืนของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 Thailand’s SDGs Report 2016-2020  ท ำให้เมืองและการตั้งถิ่นฐานของมนุษย์ มีความครอบคลุม ปลอดภัย ยืดหยุ่น ต่อการเปลี่ยนแปลงและยั่งยืน 11 จัดให้มีการเข้าถึงระบบคมนาคมขนส่งที่ยั่งยืน เข้าถึงได้ และปลอดภัยในราคาทีจ ่ ่ายได้ SDG ส ำหรับทุกคน ปรับปรุงความปลอดภัยทางถนน ขยายการขนส่งสาธารณะ 11.2 โดยให้ความส ำคัญกับความต้องการของผู้ท่อ ี ยู่ในสถานการณ์เปราะบาง อาทิ สตรี เด็ก ผู้พิการ และผู้สูงอายุ ภายในปี 2573 การด ำเนินการที่ผ่านมา ความท้าทาย ภ า ค รั ฐ ไ ด้ ด ำ เ นิ น ก า ร พั ฒ น า ร ะ บ บ ข น ส่ ง ม ว ล ช น ร ะ บ บ ก า ร ข น ส่ ง ส า ธ า ร ณ ะ ยั ง มี ร า ค า ค่ อ น ข้ า ง สู ง ขนาดใหญ่ ใ นพื้ นที่ ก รุ ง เทพมหานครเพื่ อให้ ค รอบคลุ ม เมื่ อ เที ย บกั บ รายได้ เ ฉลี่ ย ต่ อ วั น ของคนเมื อ ง ส่ ง ผล ค ว า ม ต้ อ ง ก า ร ข อ ง ป ร ะ ช า ช น ใ น ทุ ก พื้ น ที่ โ ด ย ให้ ผู้ มี ร ายได้ น้ อ ยไม่ ส ามารถเข้ า ถึ ง บริ ก ารดั ง กล่ า วได้ ปั จ จุ บั น มี ร ะบบรถไฟฟ้ า ที่ เ ปิ ด ให้ บ ริ ก ารแล้ ว 5 สาย หรื อ มี ท างเลื อ กที่ จ ำ กั ด อี ก ทั้ ง พื้ นที่ ก ารให้ บ ริ ก ารที่ ร ะ ย ะ ท า ง ร ว ม 1 3 5. 8 กิ โ ล เ ม ต ร ป ร ะ ก อ บ ด้ ว ย ยั ง ไม่ ค รอบคลุ ม ตลอดจนระบบโครงสร้ า งพื้ นฐานด้ า น (1) สายสุ ขุ ม วิ ท 34.8 กิ โ ลเมตร (2) สายสี ล ม 14.5 การขนส่ ง สาธารณะเพื่ อผู้ มี ค วามต้ อ งการพิ เศษ อาทิ กิ โ ลเมตร (3) สายเฉลิ ม รั ช มงคล (สายสายสี น้ ำ เงิ น ) ผู้ พิ ก า ร แ ล ะ ผู้ สู ง อ า ยุ ที่ ยั ง มี อ ยู่ อ ย่ า ง จ ำ กั ด ท ำ ใ ห้ 3 5 กิ โ ล เ ม ต ร ( 4 ) ส า ย ฉ ล อ ง รั ช ธ ร ร ม ( ส า ย สี ม่ ว ง ) ป ร ะ ช า ช น จ ำ น ว น ม า ก ยั ง จ ำ เ ป็ น ต้ อ ง ใ ช้ ร ถ ย น ต์ 2 3 กิ โ ล เ ม ต ร แ ล ะ ( 5 ) ร ถ ไ ฟ ฟ้ า ร ะ ห ว่ า ง ท่ า อ า ก า ศ ส่ ว นบุ ค คล หรื อ ต้ อ งพึ่ งพาระบบขนส่ ง สาธารณะที่ ย า น สุ ว ร ร ณ ภู มิ – พ ญ า ไ ท ( A i r po r t Ra i l l i n k ) ไม่ เ ป็ น ทางการ ซึ่ ง ให้ บ ริ ก ารโดยเอกชน เช่ น รถยนต์ 2 8. 5 กิ โ ล เ ม ต ร ร ว ม ทั้ ง ยั ง มี ก ำ ห น ด จ ะ เ ปิ ด ใ ห้ และจั ก รยานยนต์ รั บ จ้ า ง และรถสองแถว ซึ่ ง มี ภ าระ บ ริ ก า ร โ ค ร ง ก า ร อื่ น ๆ เ พิ่ ม เ ติ ม อี ก ใ น อ น า ค ต ทั้ ง นี้ ต้ น ทุ น ค่ า ใช้ จ่ า ยที่ สู ง กว่ า การให้ บ ริ ก ารโดยภาครั ฐ และ การด ำ เนิ น งานก่ อ สร้ า งรถไฟฟ้า เป็ น ไปตามแผนแม่ บ ท ยังขาดความเข้มงวดด้านมาตรฐานความปลอดภัย ระบบขนส่ ง มวลชนทางรางในเขตกรุ ง เทพมหานคร และปริ ม ณฑล (M-MAP) ซึ่ ง คาดว่ า จะก่ อ สร้ า งแล้ ว เสร็ จ ทั้ ง หมด จ ำ นวนทั้ ง หมด 303 สถานี ใ นปี 2572 ข้อเสนอแนะ นอกจากนี้ ได้ มี ก ารพั ฒนาระบบขนส่ ง สาธารณะใน ภาครั ฐ ควรควบคุ ม ค่ า บริ ก ารระบบขนส่ ง สาธารณะ เ มื อ ง ห ลั ก อ า ทิ โ ค ร ง ก า ร น ค ร ร า ช สี ม า ส า ย สี เ ขี ย ว ให้ อ ยู่ ใ นระดั บ ที่ เ หมาะสม เพื่ อให้ ป ระชาชนส่ ว นใหญ่ จั ง ห วั ด น ค ร ร า ช สี ม า โ ค ร ง ก า ร ข อ น แ ก่ น ซิ ตี้ บั ส สามารถเข้ า ถึ ง บริ ก ารได้ อ ย่ า งเท่ า เที ย มกั น อี ก ทั้ ง จั ง หวั ด ขอนแก่ น และโครงการอุ ด รซิ ต้ี บั ส จั ง หวั ด ควรให้ ค วามส ำ คั ญ กั บ การพั ฒนาเครื อ ข่ า ยการขนส่ ง อุ ด รธานี เพื่ อรองรั บ ความต้ อ งการของประชาชนใน สาธารณะให้มีความต่อเนื่องหลายรูปแบบ (multimodal พื้ นที่ ต ลอดจนโครงการจั ด ท ำ แผนแม่ บ ทการพั ฒนา public transport network) ควบคู่ กั บ การขยาย ระบบขนส่ ง สาธารณะกลุ่ ม จั ง หวั ด ฉะเชิ ง เทรา ชลบุ รี พื้ น ที่ ใ ห้ บ ริ ก า ร เ พื่ อ ใ ห้ ค ร อ บ ค ลุ ม แ ล ะ เ พี ย ง พ อ ต่ อ ร ะ ย อ ง เ พื่ อ ร อ ง รั บ ก า ร พั ฒ น า เ ข ต พั ฒ น า พิ เ ศ ษ ค ว า ม ต้ อ ง ก า ร ข อ ง ป ร ะ ช า ช น ใ น พื้ น ที่ น อ ก จ า ก นี้ ภาคตะวั น ออก และโครงการระบบขนส่ ง มวลชนและ ควรเร่ ง ปรั บ ปรุ ง ระบบการขนส่ ง สาธารณะ ตลอดจน โครงการภู เ ก็ ต สมาร์ ท บั ส จั ง หวั ด ภู เ ก็ ต เพื่ อส่ ง เสริ ม โครงสร้ า งพื้ นฐานที่ เ กี่ ย วข้ อ ง อาทิ ถนน และทางเท้ า การท่ อ งเที่ ย ว ให้ มี ค วามสะดวกสบาย ปลอดภั ย และเอื้ อ ต่ อ การใช้ บริ ก ารของประชาชนทุ ก กลุ่ ม ตามหลั ก อารยสถาปั ต ย์ (universal design) มากขึ้น รายงานความก้าวหน้าเป้าหมายการพั ฒนาที่ยั่งยืนของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 Thailand’s SDGs Report 2016-2020 287  ท ำให้เมืองและการตั้งถิ่นฐานของมนุษย์ 11 มีความครอบคลุม ปลอดภัย ยืดหยุ่น ต่อการเปลี่ยนแปลงและยั่งยืน SDG 11.3 ยกระดับการพั ฒนาเมืองให้ครอบคลุมและยั่งยืน รวมทั้งเพิ่ มพู น ขีดความสามารถในการบริหารจัดการและวางแผนการตั้งถิ่นฐานของมนุษย์ อย่างยั่งยืน บูรณาการ และมีส่วนร่วม ในทุกประเทศภายในปี 2573 การขยายตั ว ของชุ ม ชนเมื อ งอย่ า งรวดเร็ ว โดยขาดการวางผั ง เมื อ งที่ เ หมาะสม มั ก น ำ ไปสู่ ก ารใช้ ที่ ดิ น อย่ า งไม่ มี ประสิ ท ธิ ภ าพและปั ญ หาอื่ น ๆ อาทิ การลดลงอย่ า งรวดเร็ ว ของพื้ นที่ สี เ ขี ย ว ตลอดจนการขาดแคลนที่ ดิ น และความแออั ด ของเมื อ งในอนาคต ดั ง นั้ น การวางผั ง เมื อ งจึ ง มี ส่ ว นส ำ คั ญ ในการพั ฒนาเมื อ งอย่ า งทั่ ว ถึ ง และยั่ ง ยื น เพื่ อสนั บ สนุ น ให้ เ ศรษฐกิ จ เติ บ โตไปพร้ อ มกั บ คุ ณ ภาพชี วิ ต ที่ ดี ขึ้ น ของประชาชน ทั้ ง นี้ การวางผั ง เมื อ ง จึงต้องบูรณาการการท ำงานกับทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้องและสนับสนุนการมีส่วนร่วมของประชาชน เพื่ อให้การขยายตัว และการจัดการชุมชนเมืองเป็นไปอย่างครอบคลุม สอดคล้องวิถีชีวิตของประชาชนในปัจจุบันมากขึ้น โดยไม่ลิดรอน ความสามารถในการตอบสนองความต้องการของคนเมืองรุ่นหลัง สถานการณ์การบรรลุเป้าหมายย่อย อั ต ราส่ ว นระหว่ า งอั ต ราการใช้ ที่ ดิ น ต่ อ อั ต ราการเติ บ โต อัตราส่ วนระหว่างอัตราการใช้ที่ดิน (LCR) ของประชากร (Land Consumption Rate to ต่ออัตราการเติบโตของประชากร (PGR) Population Growth Rate: LCRPGR) ใช้ เ พื่ อประเมิ น ประสิ ท ธิ ภ าพการใช้ ที่ ดิ น ในเขตเมื อ งโดยเปรี ย บเที ย บ กั บ ก า ร เ พิ่ ม จ ำ น ว น ข อ ง ป ร ะ ช า ก ร โ ด ย ห า ก จ ำ น ว น ป ร ะ ช า ก ร เ พิ่ ม ขึ้ น ใ น อั ต ร า ที่ ต ่ ำ ก ว่ า ก า ร ใ ช้ ที่ ดิ น หมายความว่ า ที่ อ ยู่ อ าศั ย รวมถึ ง โครงสร้ า งพื้ นฐาน อื่ น ๆ ที่ มี อ ยู่ แ ล้ ว สามารถรองรั บ ประชากรที่ เ พิ่ มขึ้ น ได้ แสดงถึ ง การใช้ ท่ี ดิ น อย่ า งมี ป ระสิ ท ธิ ภ าพ ทั้ ง นี้ ในช่ ว งปี 2559 - 2562 ค่ า LCRPGR ของประเทศไทย อยู่ ท่ี 0.958 1 ลดลงจาก 0.967 ในช่ ว งปี 2554 - 2559 แ ส ด ง ใ ห้ เ ห็ น ว่ า มี ป ร ะ สิ ท ธิ ภ า พ ก า ร ใ ช้ ที่ ดิ น เ พิ่ ม ขึ้ น เล็ ก น้ อ ย ที่มา: ประมวลผลโดย กองยุทธศาสตร์การพั ฒนาเมือง ส ำนักงานสภาพั ฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ 1 อัตราการใช้ท่ีดิน ใช้ข้อมูลอัตราการขยายตัวของพื้ นที่ชุมชนและสิ่งปลูกสร้าง ซึ่งจัดเก็บโดยกรมพั ฒนาที่ดิน ส่วนอัตราการขยายตัวของจ ำนวนประชากร ใช้ข้อมูลซึ่งจัดเก็บโดยกรมการปกครอง โดยระหว่างปี 2559 ถึง 2562 พื้ นที่ชุมชนและสิ่งปลูกสร้างเพิ่ มขึ้นเฉลี่ยร้อยละ 1.9 ต่อปีและจ ำนวนประชากรเพิ่ มขึ้นเฉลี่ยร้อยละ 0.3 ต่อปี 288 รายงานความก้าวหน้าเป้าหมายการพั ฒนาที่ยั่งยืนของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 Thailand’s SDGs Report 2016-2020  ท ำให้เมืองและการตั้งถิ่นฐานของมนุษย์ มีความครอบคลุม ปลอดภัย ยืดหยุ่น ต่อการเปลี่ยนแปลงและยั่งยืน 11 SDG ยกระดับการพั ฒนาเมืองให้ครอบคลุมและยั่งยืน รวมทั้งเพิ่ มพู น ขีดความสามารถในการบริหารจัดการและวางแผนการตั้งถิ่นฐานของมนุษย์ 11.3 อย่างยั่งยืน บูรณาการ และมีส่วนร่วม ในทุกประเทศภายในปี 2573 การด ำเนินการที่ผ่านมา ความท้าทาย ภาครั ฐ ได้ ด ำ เนิ น การเพื่ อเพิ่ มประสิ ท ธิ ภ าพการใช้ ท่ี ดิ น ในระยะที่ ผ่ า นมา อั ต ราการใช้ ท่ี ดิ น ที่ ไ ม่ สู ง นั ก เมื่ อ เที ย บ อาทิ การปรั บ ปรุ ง แนวเขตที่ ดิ น ของรั ฐ การก ำ หนด กั บ อั ต ราการเพิ่ มจ ำ นวนประชากรในเมื อ ง ส่ ว นหนึ่ ง ม า ต ร ฐ า น ร ะ ว า ง แ ผ น ที่ แ ล ะ แ ผ น ที่ รู ป แ ป ล ง ที่ ดิ น ใ น เกิ ด จากราคาที่ ดิ น ที่ ป รั บ ตั ว สู ง ขึ้ น ตลอดจนการขยาย ที่ ดิ น ข อ ง รั ฐ แ ล ะ ก า ร จั ด รู ป ที่ ดิ น อี ก ทั้ ง ไ ด้ ป ร ะ ก า ศ ตั ว ข อ ง เ มื อ ง ใ น แ น ว ดิ่ ง ซึ่ ง มี แ น ว โ น้ ม เ พิ่ ม ขึ้ น อ ย่ า ง บั ง คั บ ใ ช้ พ ร ะ ร า ช บั ญ ญั ติ ก า ร ผั ง เ มื อ ง พ. ศ. 2 5 6 2 ต่ อ เนื่ อ ง โดยเฉพาะในบริ เ วณที่ เ ข้ า ถึ ง ได้ โ ดยระบบ ซึ่ ง เ ป็ น ก ฎ ห ม า ย แ ม่ บ ท เ กี่ ย ว กั บ ก า ร ว า ง ผั ง เ มื อ ง ที่ ขนส่ ง สาธารณะ ทั้ ง นี้ แม้ ก ารขยายตั ว ในแนวดิ่ ง จะเป็ น ก ำ ห น ด ห น้ า ที่ แ ล ะ อ ำ น า จ ข อ ง ก ร ม โ ย ธ า ธิ ก า ร แ ล ะ การเพิ่ มประสิ ท ธิ ภ าพการใช้ ท่ี ดิ น ในเมื อ ง แต่ ก็ อ าจน ำ ผั ง เ มื อ ง ห รื อ อ ง ค์ ก ร ป ก ค ร อ ง ส่ ว น ท้ อ ง ถิ่ น ใ น มาซึ่งปัญหาอื่น ๆ อาทิ ความแออัด และความเสี่ยงต่อ การวางและจั ด ท ำ ผั ง เมื อ งรวม (Comprehensive โรคระบาดได้ นอกจากนี้ การด ำ เนิ น การด้ า นผั ง เมื อ ง P l a n ) ทั้ ง นี้ ก ฎ ห ม า ย ดั ง ก ล่ า ว จ ะ ช่ ว ย ส่ ง เ ส ริ ม ข อ ง อ ง ค์ ก ร ป ก ค ร อ ง ส่ ว น ท้ อ ง ถิ่ น ต า ม น โ ย บ า ย ก า ร มี ส่ ว น ร่ ว ม ข อ ง ป ร ะ ช า ช น ใ น ก า ร ว า ง แ ผ น แ ล ะ การกระจายอ ำนาจยังมีข้อจ ำกัด โดยเฉพาะด้านบุคลากร บ ริ ห า ร จั ด ก า ร เ มื อ ง โ ด ย ก ำ ห น ด ใ ห้ ห น่ ว ย ง า น ที่ ที่ มี ค วามเชี่ ย วชาญ ท ำ ให้ ผั ง เมื อ งรวมจ ำ นวนมาก เ กี่ ย ว ข้ อ ง จั ด ก า ร ป ร ะ ชุ ม รั บ ฟั ง ค ว า ม คิ ด เ ห็ น ข อ ง ยังไม่ ส ามารถบั ง คั บ ใช้ ไ ด้ อ ย่ า งต่ อ เนื่ อ ง ประชาชนเพื่ อรั บ ทราบถึ ง ข้ อ เสนอแนะในการปรั บ ปรุ ง ก า ร ว า ง ผั ง เ มื อ ง เ พื่ อ ก า ร พั ฒ น า เ มื อ ง ใ น ทุ ก มิ ติ มี ค วามครอบคลุ ม และตอบสนองความต้ อ งการของ ข้อเสนอแนะ ประชาชนได้ อ ย่ า งแท้ จ ริ ง ภ า ค รั ฐ ค ว ร ใ ห้ ค ว า ม ส ำ คั ญ กั บ ก า ร ด ำ เ นิ น น โ ย บ า ย เพื่ อแก้ ไ ขปั ญ หาที่ เ กี่ ย วข้ อ งกั บ การพั ฒนาเมื อ งใน มิ ติ อื่ น ๆ เช่ น การขยายระบบขนส่ ง สาธารณะให้ มี ความครอบคลุ ม เพื่ อลดความหนาแน่ น ของประชากร ที่ ก ร ะ จุ ก ตั ว ใ น ย่ า น ใ จ ก ล า ง เ มื อ ง ค ว บ คู่ ไ ป กั บ การยกระดับประสิท ธิภาพการใช้ที่ดิน เพื่ อให้การพั ฒนา เมื อ งน ำ ไปสู่ คุ ณ ภาพชี วิ ต ที่ ดี ข องประชาชน นอกจากนี้ ควรเร่ ง พั ฒนาศั ก ยภาพบุ ค ลากรด้ า นการผั ง เมื อ ง โดยเฉพาะในระดั บ ท้ อ งถิ่ น ให้ ส ามารถปฏิ บั ติ ง านตาม ภารกิ จ ได้ อ ย่ า งเหมาะสม ซึ่ ง บุ ค ลากรในระดั บ ท้ อ งถิ่ น จะมีบทบาทส ำคัญในการท ำงานร่วมกันอย่างมีบูรณาการ ระหว่างภาครัฐและภาคส่วนอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง โดยเฉพาะ ภาคประชาชน รายงานความก้าวหน้าเป้าหมายการพั ฒนาที่ยั่งยืนของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 Thailand’s SDGs Report 2016-2020 289  ท ำให้เมืองและการตั้งถิ่นฐานของมนุษย์ 11 มีความครอบคลุม ปลอดภัย ยืดหยุ่น ต่อการเปลี่ยนแปลงและยั่งยืน SDG 11.4 เสริมความพยายามที่จะปกป้องและคุ้มครองมรดกโลก ทางวัฒนธรรมและทางธรรมชาติ มรดกทางธรรมชาติ และมรดกทางวั ฒ นธรรมที่ มี เ อกลั ก ษณ์ แ ละมี คุ ณ ค่ า ซึ่ ง มี ก ารสื บ ทอดจากคนรุ่ น หนึ่ ง ไปสู่ อีกรุ่นหนึ่ง ทั้งมรดกทางวัฒนาธรรที่จับต้องได้ เช่น โบราณสถาน โบราณวัตถุ และมรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้อง ไม่ ไ ด้ อาทิ ภาษา ศิ ล ปะการแสดง และงานช่ า งฝี มื อ ดั้ง เดิ ม มี ค วามส ำ คั ญ ต่ อ ประเทศทั้ง ในเชิ ง สั ง คมและเศรษฐกิ จ โดยเป็ น แหล่ ง ท่ อ งเที่ ย วส ำ คั ญ และท ำ ให้ เ กิ ด การสร้ า งงานและรายได้ ใ ห้ กั บ คนในชุ ม ชน จึ ง ควรมี ก ารส่ ง เสริ ม และ รั ก ษา ตลอดจนอนุ รั ก ษ์ แ ละฟื้ นฟู ทั้ ง มรดกทางธรรมชาติ แ ละวั ฒ นธรรมให้ มี ค วามต่ อ เนื่อ งและยั่ ง ยื น เพื่ อส่ ง ต่ อ ให้ แก่คนรุ่นหลังในสภาพที่สมบูรณ์ สถานการณ์การบรรลุเป้าหมายย่อย ค่าใช้จ่ายทั้งหมดต่อประชากรเพื่ ออนุรักษ์วัฒนธรรม และสิ่ งแวดล้อมและค่า HCExp per capita ค่ า ใช้ จ่ า ยของภาครั ฐ ในการสงวนรั ก ษา ปกป้ อ งและ อนุ รั ก ษ์ ม รดกทางวั ฒ นธรรมและทางธรรมชาติ ข องไทย ในปี 2563 อยู่ ที่ 13,271.16 ล้ า นบาท 1 ปรั บ ตั ว สู ง ขึ้ น เมื่ อ เที ย บกั บ ปี ก่ อ นหน้ า โดยเป็ น การปรั บ เพิ่ มขึ้ น ทั้ ง ใน ส่ ว นของงบประมาณด้ า นอนุ รั ก ษ์ ม รดกทางวั ฒ นธรรม และทรั พ ยากรธรรมชาติ แสดงให้ เ ห็ น ถึ ง ความสนใจ ของภาครั ฐ เพิ่ มขึ้ น ในการแก้ ไ ขปั ญ หาสิ่ ง แวดล้ อ มและ อนุ รั ก ษ์ วั ฒ นธรรม สอดคล้ อ งกั บ ข้ อ มู ล ค่ า ใช้ จ่ า ยใน การสงวนรั ก ษาฯ มรดกทางวั ฒ นธรรมและธรรมชาติ ต่ อ ประชากร (HCExp per capita) ในปี 2563 ที่ เพิ่ มขึ้ น เป็ น 2,474.30 ดอลลาร์ ส หรั ฐ (ประมาณ 76,703.30 บาท) ต่อคน จากเดิมที่ 1,961.37 ดอลลาร์ สหรัฐ (ประมาณ 60,802.47 บาท) ต่อคนในปี 2560 ที่มา: ประมวลผลโดย ส ำนักงานสภาพั ฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ 1 เนื่องจากข้อจ ำกัดด้านข้อมูลภาคเอกชน จึงใช้เพี ยงค่าใช้จ่ายของภาครัฐที่เกี่ยวกับการอนุรักษ์มรดกทางวัฒนธรรมและธรรมชาติ โดยใช้ข้อมูลจาก เอกสารงบประมาณฉบับที่ 3 งบประมาณรายจ่าย ประจ ำปีงบประมาณประจ ำปี พ.ศ..... และ เอกสารงบประมาณโดยสังเขป ฉบับปรับปรุง ตามพระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจ ำปีงบประมาณ พ.ศ. 25.. ส ำนักงบประมาณ ส ำนักนายกรัฐมนตรี ส่วนจ ำนวนประชากรไทย ณ สิ้นปีปฏิทิน อ้างอิงจาก ระบบสถิติทางการทะเบียน ส ำนักบริหารการทะเบียน กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย โดยค ำนวณตามปีปฏิทิน PPP หมายถึง ค่า Purchasing Power Parity อ้างอิงจาก World Development Indicators database ของธนาคารโลก 290 รายงานความก้าวหน้าเป้าหมายการพั ฒนาที่ยั่งยืนของประเทศไทย พ.ศ. 2559-2563 Thailand’s SDGs Report 2016-2020  ท ำให้เมืองและการตั้งถิ่นฐานของมนุษย์ มีความครอบคลุม ปลอดภัย ยืดหยุ่น ต่อการเปลี่ยนแปลงและยั่งยืน 11 SDG เสริมความพยายามที่จะปกป้องและคุ้มครองมรดกโลก 11.4 ทางวัฒนธรรมและทางธรรมชาติ การด ำเนินการที่ผ่านมา ในปี 2559 ได้ มี ก ารประกาศใช้ พ ระราชบั ญ ญั ติ ส่ ง เสริ ม แ ล ะ ป ร า ส า ท เ มื อ ง ต ่ ำ ( 2 ) อุ ท ย า น ป ร ะ วั ติ ศ า ส ต ร์ และรั ก ษามรดกภู มิ ปั ญ ญาทางวั ฒ นธรรม พ.ศ. 2559 ภู พ ระบาท (3) พื้ นที่ ก ลุ่ ม ป่ า แก่ ง กระจาน (4) วั ด พระ เ พื่ อ ส่ ง เ ส ริ ม แ ล ะ คุ้ ม ค ร อ ง ม ร ด ก ท า ง วั ฒ น ธ ร ร ม มหาธาตุ ว รมหาวิ ห าร (5) อนุ ส รณ์ ส ถานแหล่ ง ต่ า ง ๆ หรื อ คุ้ ม ครองการใช้ ป ระโยชน์ จ ากวั ฒ นธรรมที่ จั บ ต้ อ ง แ ล ะ ภู มิ ทั ศ น์ วั ฒ น ธ ร ร ม ข อ ง เ ชี ย ง ใ ห ม่ น ค ร ห ล ว ง ไ ม่ ไ ด้ ซึ่ ง สื บ ท อ ด กั น ม า ตั้ ง แ ต่ บ ร ร พ บุ รุ ษ แ ล ะ เ ป็ น ของล้ า นนา และ (6) พระธาตุ พ นม กลุ่ ม สิ่ ง ก่ อ สร้ า ง การอนุ วั ติ ก ารตามอนุ สั ญ ญาว่ า ด้ ว ยการสงวนรั ก ษา ทางประวั ติ ศ าสตร์ และภู มิ ทั ศ น์ ท่ี เ กี่ ย วข้ อ ง มรดกวั ฒ นธรรมที่ จั บ ต้ อ งไม่ ไ ด้ (Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage) ซึ่ ง มี ผ ลบั ง คั บ ใช้ ตั้ ง แต่ ปี 2549 ความท้าทาย ค ว า ม ส ำ เ ร็ จ ข อ ง ก า ร อ นุ รั ก ษ์ แ ล ะ ฟื้ น ฟู ม ร ด ก นอกจากนี้ ในปี ง บประมาณ 2563 กรมศิ ล ปากรได้ ทางวั ฒ นธรรมให้ ค งอยู่ อ ย่ า งยั่ ง ยื น จ ำ เป็ น ต้ อ งได้ รั บ จั ด สรรงบประมาณในการปกป้ อ งและการอนุ รั ก ษ์ ม รดก การสนั บ สนุ น ทั้ ง การเงิ น และการด ำ เนิ น งานจากภาครั ฐ ท า ง วั ฒ น ธ ร ร ม เ พิ่ ม ขึ้ น จ า ก ปี ก่ อ น ห น้ า ร ว ม ทั้ ง มี และภาคเอกชน แต่ ใ นปั จ จุ บั น ยั ง ขาดมาตรการจู ง ใจ ก า ร เ พิ่ ม แ ผ น ง า น บู ร ณ า ก า ร พั ฒ น า พื้ น ที่ ร ะ ดั บ ภ า ค ให้ ภ าคเอกชนมี ส่ ว นร่ ว มและตระหนั ก ถึ ง ประโยชน์ ข อง โดยมี โ ครงการย่ อ ย 6 โครงการ อาทิ โครงการพั ฒนา มรดกทางวัฒนธรรมเหล่านี้ นอกจากนี้ ควรเร่งผลักดัน ก ลุ่ ม ท่ อ ง เ ที่ ย ว ม ร ด ก โ ล ก โ ค ร ง ก า ร พั ฒ น า แ ล ะ การเสนอแหล่ ง มรดกทางวั ฒ นธรรมและทางธรรมชาติ ส่ ง เสริ ม การท่ อ งเที่ ย วเชิ ง ประวั ติ ศ าสตร์ ศาสนา และ อีก 6 แห่ง ของไทยให้สามารถขึ้ น ทะเบียนเป็ น มรดกโลก วั ฒ น ธ ร ร ม ใ น ข ณ ะ ที่ ก ร ม ป่ า ไ ม้ มี ก า ร แ บ่ ง แ ย ก ได้โดยเร็วต่อไป แผนงานบู ร ณาการพั ฒนาพื้ นที่ ร ะดั บ ภาค มี ก ารแยก โครงการเพื่ อการอนุ รั ก ษ์ อ ย่ า งชั ด เจน เช่ น โครงการ พั ฒ น า ท รั พ ย า ก ร ธ ร ร ม ช า ติ แ ล ะ แ ก้ ไ ข ปั ญ ห า ข้อเสนอแนะ สิ่ ง แ ว ด ล้ อ ม โ ค ร ง ก า ร ป้ อ ง กั น แ ล ะ แ ก้ ไ ข ปั ญ ห า ภาครั ฐ ควรให้ ค วามส ำ คั ญ กั บ การด ำ เนิ น นโยบายเพื่ อ ค ว า ม เ สื่ อ ม โ ท ร ม ข อ ง ท รั พ ย า ก ร ธ ร ร ม ช า ติ แ ล ะ แก้ ไ ขปั ญ หาที่ เ กี่ ย วข้ อ งกั บ การพั ฒนาเมื อ งในมิ ติ อื่ น ๆ สิ่ ง แวดล้ อ ม เช่น การขยายระบบขนส่งสาธารณะให้มีความครอบคลุม เพื่ อลดความหนาแน่ น ของประชากรที่ ก ระจุ ก ตั ว ใน ก า ร ว า ง แ ผ น ง บ ป ร ะ ม า ณ ข อ ง ห น่ ว ย ง า น ข้ า ง ต้ น ชี้ ย่านใจกลางเมือง ควบคู่ไปกับการยกระดับประสิทธิภาพ ใ ห้ เ ห็ น ว่ า ภ า ค รั ฐ ใ ห้ ค ว า ม ส ำ คั ญ กั บ ก า ร รั ก ษ า แ ล ะ การใช้ ที่ ดิ น เพื่ อให้ ก ารพั ฒนาเมื อ งน ำ ไปสู่ คุ ณ ภาพ ก า ร อ นุ รั ก ษ์ ม ร ด ก ท า ง วั ฒ น ธ ร ร ม ม า ก ขึ้ น โ ด ย มี ชี วิ ต ที่ ดี ข องประชาชน นอกจากนี้ ควรเร่ ง พั ฒนา ก า ร จั ด ท ำ โ ค ร ง ก า ร เ พื่ อ ก า ร อ นุ รั ก ษ์ ที่ ชั ด เ จ น เ ป็ น ศั ก ยภาพบุ ค ลากรด้ า นการผั ง เมื อ ง โดยเฉพาะในระดั บ ร ะ บ บ ร ว ม ทั้ ง ยั ง ใ ห้ ค ว า ม ส ำ คั ญ กั บ ก า ร ด ำ เ นิ น ก า ร ท้ อ ง ถิ่ น ใ ห้ ส า ม า ร ถ ป ฏิ บั ติ ง า น ต า ม ภ า ร กิ จ ไ ด้ อ ย่ า ง จั ด ท ำ แ ผ น ก า ร บ ริ ห า ร จั ด ก า ร แ ล ะ เ ต รี ย ม น ำ เ ส น อ เหมาะสม ซึ่งบุคลากรในระดับท้องถิ่นจะมีบทบาทส ำคัญ เพื่ อรอรั บ การพิ จารณาและประกาศขึ้ น ทะเบี ย นเป็ น ในการท ำ งานร่ ว มกั น อย่ า งมี บู ร ณาการระหว่ า งภาครั ฐ แ ห ล่ ง ม ร ด ก โ ล ก ท า ง วั ฒ น ธ ร ร ม แ ล ะ ท า ง ธ ร ร ม ช า ติ