RPH Finals Reviewer PDF

○​ Mula Tsina-Pilipinas-Indo-Malaysia Reviewer: Krisis ng tungong Tsina-Maynila-Mexico-Europ Pamayanang a....

○​ Mula Tsina-Pilipinas-Indo-Malaysia Reviewer: Krisis ng tungong Tsina-Maynila-Mexico-Europ Pamayanang a. ○​ Ikinagalit ng mga Sultanato Pilipino, 1588-1663 ng Sulu at Maguindanao. ​ Bantang Panloob at Panlabas: ○​ Panloob: Pangayaw ng mga Moro, Ilanun, Sama-Badjaw, I. Tadhana ng Estado ni at iba pa. Raha Sulayman ○​ Panlabas: Pananalakay ng mga Olandes. (1588-1602) ​ Katolisismo: ○​ Reduccion: Paglilipat ng mga ​ Paglaganap ng Kapangyarihang Pilipino sa mas Kastila: sentralisadong lugar. ○​ Nagsimula noong masugpo ○​ Naging mahalaga ang ang Sabwatan ng Tondo. pangungumpisal para sa ○​ Sinubukang putulin ang pagtuklas ng mga aklasan. ugnayan ng Maynila at ​ Pagpapahirap ng Polo y Brunei sa pamamagitan ng Servicios: pananalakay sa Brunei. ○​ Pagputol ng troso, paggawa ​ Pagbabago sa Politika: ng galyon, at iba pa. ○​ Ang mga datu ay naging ○​ Nagresulta sa mga aklasan gobernadorcillo. dulot ng hindi pagbabayad at ○​ Ang mga maginoo at pag-abuso. maharlika ay nakipagsabwatan sa mga prayle. III. Sa Anino ni Sultan ​ Epekto ng Kristiyanismo: ○​ Naging instrumento ang Kudarat (1635-1663) relihiyon para sa paglaganap ​ Pananalakay ng mga Kastila: ng kulturang Kastila. ○​ Pagtatayo ng kuta sa ○​ Nagbunsod ng pagtatayo ng Zamboanga (1635). mga gusali, armas, at ○​ Pagsakop sa Ternate at pagbabago ng mga ruta ng pagsalakay sa Lanao at Jolo. kalakalan. ​ Jihad ni Sultan Kudarat: ○​ Digmaang banal noong 1656 II. Opensiba ng Estado ng laban sa mga Espanyol. ○​ Pagbuo ng Konpederasyon Maynila (1602-1635) ng mga Muslim sa Mindanao. ​ Pag-urong ng Kastila: ​ Pagbabago ng Ruta ng Kalakalan:  ○​ Umatras mula Zamboanga at ○​ Pagpapalaganap ng Ternate noong 1663 dahil sa Kristiyanismo. banta ni Koxinga. ○​ Paglimbag ng Doctrina Cristiana (1593). IV. Ekonomiya at Lipunan VI. Mga Epekto ng Krisis ​ Encomienda at Tributo: ○​ Encomienda: Pabuya sa mga ​ Pagkakahati ng Lipunan: conquistador at mekanismo ○​ Moro: Muslim na Pilipino. ng tributo. ○​ Infieles: Hindi nasakop ng ○​ Tributo: Buwis mula 8 reales Espanyol. pataas. ○​ Indio: Nasakop at naging ​ Polo y Servicios: Kristiyano. ○​ Pagpapahirap sa ​ Pagbabago sa Politika, manggagawang Pilipino sa Ekonomiya, at Lipunan: kabila ng pangakong ○​ Pagmomonopolyo sa kabayaran. ekonomiya (Kalakalang ​ Sistemang Bandala: Galyon). ○​ Pwersahang pagbili ng ○​ Legal na pagsasalin ng pamahalaan sa mga lupain sa mga encomendero. produktong agrikultural. ○​ Pagpapakilala ng mga pista, ○​ Nagdulot ng pagkalugi ng pasko, semana santa, at mga magsasaka dahil sa pasyon. promissory notes. ​ Pagbabago ng Uring Panlipunan: Mahahalagang Konsepto: ○​ Pagsulong ng uring Peninsulares, Insulares, ​ Reduccion Principalia, at Indio. ​ Encomienda ​ Polo y Servicios ​ Sistemang Bandala V. Panlipunan at ​ Jihad ni Sultan Kudarat Panrelihiyon Mga Tanong para sa Pagsusuri: ​ Pagpasok ng mga Orden: ○​ Augustinian (1565), 1.​ Ano ang epekto ng encomienda at Franciscan (1577), Jesuits tributo sa ekonomiya ng mga (1581), Dominicans (1587), Pilipino? Recollects (1606). 2.​ Paano ginamit ng mga Espanyol ang ○​ Misyon: Pagsasalin sa relihiyon bilang instrumento ng Katolisismo at pagsulat ng kolonisasyon? mga tala ukol sa kultura. 3.​ Ano ang naging papel ni Sultan ​ Pag-usig sa mga Babaylan: Kudarat sa paglaban sa mga Espanyol?  ○​ Ilokos at Pangasinan bilang mga kaharian. ○​ Magkaugnay na rebelyon Reviewer: Ang laban sa gobyerno at mga prayle. Pilipinas sa Ika-19 B. Paghihimagsik at Rebelyon: na Dantaon Kailian at Kriolyo (1807–1823) ​ Mga Pangyayari: ○​ Rebelyong Basi (1807): I. Panimula Protesta laban sa monopolyo sa basi ng pamahalaang ​ Ginamit ang balangkas ni Zeus kolonyal. Salazar (Kasaysayan ng ○​ Pag-aalsa ni Novales Kapilipinuhan: Bagong Balangkas, (1823): Laban sa 2004) upang masuri ang ika-19 na diskriminasyon sa pagitan ng dantaon bilang bahagi ng peninsulares at insulares. Himagsikang 1896. ○​ Rebelyong Sarrat (1815): ​ Malaking impluwensya ang mga Protesta laban sa pangyayari sa Europa, Espanya, at suspensyon ng Latin Amerika. demokratikong Konstitusyon ​ Nahati ang talakayan sa dalawang ng 1812. bahagi: ​ Resulta: 1.​ Bayang Pilipino: Katutubo ○​ Pagkahati ng mga bayan sa at Banyaga (1807–1861) elit (principalia) at masa. 2.​ Bayan at Nación ○​ Pagsisimula ng separatistang (1861–1896) kaisipan sa mga Kriyolyo (e.g., Domingo Roxas). II. Bayang Pilipino: C. “Ang Bayan Kong Sawi” Katutubo at Banyaga (1823–1841) (1807–1861) ​ Mga Pangyayari: A. Konteksto ng Panahon Bago ○​ Misyon, ginto, at reduccion ang Ika-19 na Dantaon bilang estratehiya ng Espanyol. ​ Mga Rebelyon: ○​ Pag-aalsa ni Hermano Pule ○​ Dagohoy (1744–1829) (1832–1841): Itinatag ang ○​ Silang (1762–1763) Cofradia de San Jose para ○​ Palaris (1762–1764) sa mga Indio lamang. ○​ Agraryo (1745) ○​ Pagpugot kay Pule bilang ​ Sosyo-pulitikal na pagbubuo: babala sa iba pang nais maghimagsik. D. Sa Bisa ni Hermano Pule ○​ Pagbubukas ng Suez Canal (1841–1861) (1869): Nagdala ng liberal na ideya at pandaigdigang ​ Tensyon ng Regular vs. Sekular: kalakalan. ○​ Regular: Fraile mula sa mga ○​ Pagsilang ng mga ilustrado orden tulad ng Augustinian, at propagandista (e.g., Rizal, Dominicans, at Jesuits. del Pilar, Lopez Jaena). ○​ Sekular: Mga paring ○​ Kilusang Propaganda at mga insulares, mestizo, at Indio. kahilingan: ​ Mga Pangyayari: ​ Asimilasyon bilang ○​ Pagbalik ng Jesuits noong probinsya ng 1859 at pagkontrol nila sa Espanya. mga parokya. ​ Representasyon sa ○​ Paglaban ni Padre Pedro Cortes. Pelaez sa ordinansa laban ​ Pagkakapantay-panta sa sekularisasyon. y ng mga Indio at Espanyol. III. Bayan at Nación C. Filipinos at mga Anak ng Bayan (1861–1896) (1892–1896) ​ Itinatag ni Rizal ang La Liga Filipina A. Gomburza, Datu Udto, Sultan (1892) ngunit nadakip at ipinatapon Muhammad Diamarol (1861–1872) siya sa Dapitan. ​ Pagbuo ng Katipunan ni Bonifacio ​ Pagbabalik ng Jesuits at alitan sa (1892): Himagsikan para sa sekularisasyon. kalayaan. ​ Pagbitay sa Gomburza (Pebrero 17, ​ Mga Prinsipyo ng Katipunan: 1872) bilang tugon sa Cavite Mutiny. ○​ Kalayaan/Katimawaan: ​ Diskriminasyon sa mga paring Pagwaksi sa kaalipinan. sekular sa ilalim ng limpieza de ○​ Kapatiran: Pagkakaisa ng sangre. lahat sa ilalim ng Inang Bayan. B. Indios, Moros y Infieles: ○​ Ningning at Liwanag: Sukabang Ina (1872–1892) Pagtutok sa katwiran at hindi panlabas na kinang. ​ Mga Tawag: ○​ Kaginhawaan: Layunin ng ○​ Indios: Kristiyanong kalayaan para sa bayan. katutubo. ○​ Moros: Muslim. ○​ Infieles: Hindi Kristiyano at IV. Konklusyon hindi Muslim. ​ Mga Pangyayari:  ​ Ang ika-19 na dantaon ay puno ng krisis sa ilalim ng pamahalaang kolonyal. ​ Nagkaroon ng iba’t ibang pagkilos mula sa elit hanggang masa. ​ Ang himagsikan ng Katipunan ang naging tugon sa mga problemang naipon mula pa sa nakaraang mga siglo. Mahahalagang Tanong: 1.​ Paano nakaapekto ang pagbubukas ng Suez Canal sa kalakalan at kaisipan ng mga Pilipino? 2.​ Ano ang naging papel ng mga ilustrado at propagandista sa pagkabuo ng nasyonalismo? 3.​ Bakit mahalaga ang prinsipyo ng Katipunan sa pagkakamit ng kalayaan?